Điều Trị Mày Đay Hậu Covid-19 Thế Nào Phù Hợp? Hãy Xem Ngay!

Vì sao hậu Covid-19 lại bị mày đay?

Hội chứng hậu Covid có khá nhiều triệu chứng. Bệnh nhân từng được điều trị hồi sức tích cực là đối tượng dễ gặp di chứng hậu Covid. Bệnh nhân sau khi khỏi Covid nhiều tuần đến nhiều tháng vẫn có thể phải đối mặt với rất nhiều di chứng kéo dài như đau khớp, mệt mỏi, khó thở, sốt nhẹ, rụng tóc, rối loạn vị giác hoặc khứu giác, đánh trống ngực, tim đập nhanh, xơ phổi, tiêu chảy, đau dạ dày, chán ăn,… Trong đó, nhiều bệnh nhân còn gặp phải triệu chứng mày đay hậu Covid-19. 

Mày đay bị thương tổn da là những sẩn phù được quầng đỏ bao quanh, rất ngứa. Các sẩn này có thể tồn tại trong 30 phút đến 36 giờ, khi ấn vào sẽ mất màu. Kích thước dao động từ 1mm đến vài cm (mày đay khổng lồ). Đặc trưng của mày đay là các mạch máu bị giãn ra và gia tăng tính thấm. Mày đay có thể có hoặc không kèm theo hiện tượng phù mạch. Biểu hiện chính là da phía trên đỏ hoặc bình thường, sưng phù, đau và rát bỏng nhưng ít ngứa. 

Phân loại

Mày đay thường được phân loại thành 2 nhóm chính:

• Thời gian xuất hiện dưới 6 tuần gọi là mày đay cấp tính.
• Tồn tại và tái phát lâu hơn 6 tuần gọi là mày đay mạn tính.

Mảng hồng ban nổi trên bề mặt da xuất hiện được cho là do sự tăng tính nhạy cảm của tế bào Mast (tương bào) làm phóng thích Histamin và các chất trung gian hóa học như Chemokine, Cytokine, Leukotriene,… Từ đó làm tăng tính thấm thành mạch, mô da sưng nề và giãn mạch khiến da bị đỏ. 

Người ta từng cho rằng mày đay trên da xuất hiện là do các loại thuốc điều trị Covid-19. Tuy nhiên, nhiều trường hợp được báo cáo là hiện tượng này xuất hiện trước cả khi dùng thuốc. Thế nhưng theo các nhà khoa học, mày đay hậu Covid-19 chính là kết quả của những phản ứng viêm toàn thân cấp tính khi nhiễm virus SARS-CoV-2 làm hoạt hóa tế bào Mast và giải phóng Cytokine tiền viêm. 

Biểu hiện lâm sàng của nổi mày đay

Biểu hiện lâm sàng của nổi mày đay tương đối đa dạng. Trên thực tế, triệu chứng mày đay phụ thuộc vào cơ địa, nguyên nhân cụ thể và tình hình sức khỏe của bệnh nhân. 

Một số dấu hiệu nhận biết mày đay mẩn ngứa

• Da xuất hiện các sẩn hoặc mảng có hình dáng đa dạng, kích thước dao động từ vài mm đến 20cm hoặc lớn hơn (tùy vào nguyên nhân cụ thể). 
• Các sẩn, mảng da có màu hồng/đỏ, bờ tròn, sờ vào cứng chắc, trung tâm màu trắng đục. So với vùng da lành, tổn thương có giới hạn rõ. 
• Sang thương da lan rộng ra toàn bộ cơ thể hoặc khu trú ở một số vùng. Mày đay do tiếp xúc thường có phạm vi ảnh hưởng nhỏ hơn so với mày đay xuất hiện vì các yếu tố nội sinh. 
• Với vùng da chùng và mỏng (mí mắt, môi, cơ quan sinh dục), mày đay sẽ biểu hiện qua tình trạng phù dưới da.
• Tổn thương da đi kèm với triệu chứng ngứa ngáy. Trước khi nổi phát ban triệu chứng ngứa thường xuất hiện và kéo dài đến khi mày đay hoàn toàn lặn.
• Một vài trường hợp có thể bị ngứa ngáy kèm theo cảm giác đau nhức và nóng rát nhẹ.

Lưu ý: Trong một vài trường hợp mày đay có thể là dấu hiệu của sốc phản vệ. Lúc này, tổn thương da sẽ đi kèm với những triệu chứng như buồn nôn, phù mi mắt, sưng/ngứa cổ họng, khó thở, đau bụng, buồn nôn, nhức đầu,… Bệnh nhân nên chủ động đến bệnh viện để kịp thời xử lý khi nhận thấy các triệu chứng trên. Vậy điều trị mày đay hậu Covid-19 thế nào phù hợp? 

Điều trị mày đay hậu Covid-19 thế nào phù hợp? 

Ở bài viết này, mày đay được đề cập là một triệu chứng thường gặp trong và sau khi mắc Covid. Do đó, chữa trị Covid vẫn là nền tảng. Người bệnh phải tuân thủ để nhanh chóng khỏi bệnh. Viện Da liễu Hoa Kỳ cho biết mày đay ở bệnh nhân Covid có khả năng kéo dài từ 2 – 12 ngày. Đa phần mọi người bị trong 8 ngày. Tuy nhiên, nếu ảnh hưởng đến các ngón chân thì mày đay có thể xuất hiện từ 10 – 14 ngày. Trường hợp kéo dài hơn khoảng thời gian kể trên, người bệnh có thể tham khảo một số phương pháp điều trị mày đay hậu Covid-19 dưới đây: 

Điều trị mày đay hậu Covid-19 không dùng thuốc

• Dừng sử dụng tất cả các loại thực phẩm hoặc thuốc nghi ngờ gây dị ứng.
• Hạn chế chà xát, gãi mạnh trên da.
• Có thể tắm lạnh hoặc áp lạnh, tránh tắm nóng.
• Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời.
• Chống táo bón, tẩy giun sán.
• Mặc quần áo cotton vừa vặn, nhẹ nhàng. 
• Tránh hoạt động nặng nhọc tạo ra mồ hôi.
• Giảm stress, cố gắng nghỉ ngơi.

Điều trị mày đay hậu Covid-19 với thuốc

 Nhóm thuốc kháng Histamin

Nhóm kháng Histamin được chia thành hai thế hệ là: Thế hệ thứ nhất (Hydroxyzine, Chlorpheniramine, Diphenhydramine) và thế hệ thứ hai (Fexofenadine, Loratadine, Cetirizine).

Thuốc thế hệ thứ hai chỉ định dùng liều thấp và ít gây ra tác dụng phụ hơn những loại thuốc của thế hệ thứ nhất. Do đó thuốc thế hệ thứ nhất được ưu tiên dùng cho cả trẻ em và người lớn. 

• Cetirizine làm ổn định hoạt động của tế bào Mast và có tác dụng nhanh. Khi dùng liều tương đối thuốc cũng gây an thần nhẹ. Loại này có sẵn cả đường uống và tiêm với liều lượng như nhau. Đường tiêm phù hợp cho trẻ em từ 12 tuổi trở lên và người lớn. Trẻ em cần dùng đúng liều do bác sĩ chỉ định. 
• Levocetirizine là một loại chất đồng vị có hoạt tính giống như Cetirizine nhưng chỉ cần sử dụng liều ít hơn (giảm khoảng 50%). Tuy nhiên, loại thuốc này không có khả năng thay thế cho người bệnh không đáp ứng với Cetirizine. Tương tự như những loại thuốc Histamin thế hệ thứ hai khác, Levocetirizine có tác dụng an thần. Người bị suy thận cần giảm liều dùng.
• Loratadine là thuốc có tác dụng kéo dài. Với người bệnh bị suy gan hoặc suy thận nên dùng liều cách một ngày. 
• Fexofenadine được dùng chữa trị mày đay cho trẻ em trên 6 tuổi và người lớn.

Tác dụng phụ thường gặp khi dùng nhóm thuốc này trị mày đay hậu Covid-19 là chóng mặt, buồn nôn, đau đầu. Bạn không nên uống thuốc cùng bữa ăn và tránh dùng chung với nước hoa quả. 

 Nhóm Glucocorticoid

Tuy nhóm thuốc này không ức chế quá trình phóng thích của các tế bào Mast nhưng lại ngăn chặn phản ứng viêm. Thuốc vốn có nhiều phản ứng phụ nên chỉ dùng cho tình trạng mày đay cấp, nặng hoặc những trường hợp mày đay do áp lực, viêm mạch không đáp ứng với thuốc kháng Histamin thông thường. Không nên sử dụng nhóm thuốc này để chữa mày đay mạn tính tự phát.

Lời khuyên của thầy thuốc

Sau khi khám phá cách điều trị mày đay hậu Covid-19 phù hợp, bạn hãy lưu ý thêm một số lời khuyên của thầy thuốc nhé. 

• Khi chưa có chỉ định của bác sĩ, bạn không được tự ý dùng thuốc.
• Người bệnh Covid-19 xuất hiện mày đay thì phải theo dõi đồng thời các triệu chứng khác. Nếu mày đay đột ngột xuất hiện và lan rộng hoặc xảy ra đồng thời với triệu chứng phồng rộp, đau đớn, sốt, chảy mủ, sưng, nóng, khó thở, thở nhanh, SpO2 giảm thấp hơn 94% thì phải nhập viện theo dõi ngay. 
• Khi gặp những phản ứng phụ nghiêm trọng như sưng lưỡi, môi, mặt, khó nuốt, khó thở, chóng mặt dữ dội, nhịp tim nhanh bất thường,… bạn phải dừng dùng thuốc và liên hệ ngay với bác sĩ.