Hậu Covid Ở Trẻ Em Và Những Điều Quan Trọng Bố Mẹ Cần Biết

Hậu Covid-19 là gì?

Theo định nghĩa của WHO, hậu Covid-19 là tình trạng xuất hiện triệu chứng mới hoặc diễn biến bệnh tiếp tục kéo dài dù đã âm tính với SARS-CoV-2. Căn nguyên có thể liên quan đến SARS-CoV-2, độc tính của nó hoặc tình trạng virus vẫn còn tồn tại bên trong cơ thể. Bên cạnh đó, hậu Covid còn có thể xuất phát từ những nguyên nhân khác như biểu hiện của vấn đề đáp ứng miễn dịch, chu trình hóa học bị ảnh hưởng,… Vậy hậu Covid ở trẻ em có biểu hiện như thế nào?

Các biểu hiện của hậu Covid ở trẻ em

Dưới đây là một số biểu hiện của hậu Covid ở trẻ em:

Vấn đề về hô hấp: Phổi là cơ quan chịu nhiều ảnh hưởng nhất từ Covid-19. Do đó, các triệu chứng hô hấp kéo dài xuất hiện khá phổ biến như khó thở, đau ngực, ho,… Tình trạng này có thể kéo dài khoảng 3 tháng hoặc hơn.

Vấn đề về tim mạch: Các triệu chứng của viêm cơ tim có thể xuất hiện bao gồm khó thở, đau ngực, mệt mỏi và nhịp tim không đều.

Mùi và vị: Ước tính ¼ trẻ em từ 9 – 10 tuổi bị thay đổi vị giác, khứu giác làm ảnh hưởng đến thói quen ăn uống. Trẻ cũng không thể nhận ra một số mùi nguy hiểm như chập điện, khét khi cháy, khói,… 

Các vấn đề về thần kinh: Giai đoạn Covid-19 cấp tính có thể tác động đến hệ thần kinh. Trong một số trường hợp hiếm gặp có khả năng gây viêm não hoặc đột quỵ. Trẻ em từng mắc Covid có thể đối mặt với một số thay đổi nhỏ về tâm lý, vận động, ngôn ngữ,… 

Mệt mỏi về tinh thần: Khả năng viết chậm hơn, đọc lặp lại nhiều lần, đọc ngắt quãng, chậm, gặp khó khăn khi học tập, giảm khả năng chú ý, đãng trí,… có thể xảy ra. Nếu trẻ ngủ không đủ giấc, căng thẳng có thể làm các triệu chứng trầm trọng hơn.

Mệt mỏi về thể chất: Dù không có tổn thương về hệ hô hấp hoặc tim mạch, trẻ vẫn cảm thấy mệt hơn khi hoạt động thể chất, sức chịu đựng kém đi. 

Đau đầu: Đây là triệu chứng hậu Covid ở trẻ em phổ biến. Hạn chế căng thẳng, ăn uống lành mạnh, bổ sung nhiều nước, ngủ đủ giấc có thể làm giảm bớt tình trạng này. 

Sức khỏe tâm thần và hành vi: Sức khỏe tâm thần của trẻ có thể bị ảnh hưởng do Covid-19. Triệu chứng càng trở nên nghiêm trọng với trẻ đang nghỉ học, cách ly, phải nhập viện, mắc các bệnh về rối loạn tâm thần/hành vi,… 

Hội chứng viêm đa hệ cơ quan ở trẻ em (MIS-C): Biến chứng này hiếm gặp nhưng rất nặng, tiềm ẩn nguy cơ gây tử vong, thường xuất hiện trong khoảng 2 – 6 tuần sau khi mắc Covid. Nhiều cơ quan có thể bị tổn thương như tiêu hóa, mắt, da, não, thận, phổi, tim,… 

Các triệu chứng của bệnh đái tháo đường: Trẻ hay khát nước, đi tiểu thường xuyên, giảm cân, nhanh đói, mệt mỏi, buồn nôn,…

Hậu Covid-19 kéo dài bao lâu và khi nào cần đưa trẻ đi khám?

Sau khi khỏi Covid, trẻ sẽ dần hồi phục và có thể quay lại cuộc sống thường nhật. Tuy nhiên cơ thể cũng cần thêm thời gian hồi phục sau khi trải qua một đợt bệnh. Hoặc phải gặp di chứng hậu Covid kéo dài.

Hiện nay, chưa có nghiên cứu chính xác khoảng thời gian hậu Covid kéo dài là bao lâu. Thế nhưng bố mẹ cần đưa con đi thăm khám nếu triệu chứng xuất hiện hơn 4 tuần hay trẻ cảm thấy khó thở, đau ngực, sốt cao, li bì. Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám, chẩn đoán, xác định nguyên nhân và đề ra phương hướng khắc phục sớm tình trạng hậu Covid ở trẻ em. 

Xem video bên dưới để tìm hiểu thêm những thông tin hữu ích về khám sức khỏe hậu Covid:

Bảo vệ trẻ hậu nhiễm Covid-19

So với giai đoạn đầu của đại dịch, số ca nhiễm Covid ở trẻ nhỏ đang có xu hướng tăng nhanh. Nguyên nhân là do trẻ em là đối tượng chưa được tiếp cận nhiều với vaccine và sự biến chủng của SARS-CoV-2. 

Theo khuyến cáo từ bác sĩ, nếu trẻ bị nhiễm Covid, phụ huynh tránh chủ quan ngay cả khi con chỉ có triệu chứng nhẹ hay hoàn toàn không xuất hiện dấu hiệu bất thường. Tuyệt đối không cho con dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Thuốc kháng viêm, kháng đông chỉ được bác sĩ chỉ định khi trẻ nhập viện. Với trẻ nhỏ, thuốc kháng đông là dạng đường tiêm, không phải đường uống. Bé sẽ gặp tác hại ngoài ý muốn nếu dùng thuốc kháng đông dạng uống của người lớn.

Sau khi trẻ âm tính với SARS-CoV-2, phụ huynh cần theo dõi thể trạng của con ít nhất 2 – 3 tuần. Thậm chí bố mẹ nên quan sát sức khỏe tinh thần và thể chất của trẻ thêm 2 – 3 tháng sau đó. Nếu có biểu hiện bất thường thì phải đưa con đi thăm khám ngay. Đa khoa Phương Nam là cơ sở y tế uy tín đang cung cấp dịch vụ khám hậu Covid ở trẻ em và người lớn. Với đầy đủ các chuyên khoa, đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn cùng trang thiết bị hiện đại, chúng tôi sẽ giúp bệnh nhân cải thiện sức khỏe một cách tối ưu. 

Bên cạnh việc điều trị với bác sĩ, bố mẹ cần đồng hành cùng con trong những hoạt động tại nhà như chơi thể thao, vận động phù hợp, khuyến khích bé ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý,… Đồng thời phụ huynh nên nhắc nhở trẻ tránh tiếp xúc với máy tính, thiết bị điện tử quá nhiều,… 

Triệu chứng trẻ bị MIS-C hậu Covid-19

Theo các bác sĩ, viêm đa hệ thống (MIS-C) hậu Covid-19 thường xảy ra khi trẻ nhiễm SARS-CoV-2 từ 2 – 6 tuần. Biểu hiện lâm sàng là rối loạn tiêu hóa, phát ban, sốt cao liên tục, thậm chí gặp biến chứng tim mạch, sốc,… nếu không được thăm khám và chữa trị kịp thời có thể gây tử vong. Với trẻ đã tiếp xúc với F0, sống tại vùng dịch hoặc có tiền sử nhiễm SARS-CoV-2 thì triệu chứng hậu Covid sẽ biểu hiện qua những dấu hiệu dưới đây:

• Sốt cao liên tục trên 24 giờ.
• Trẻ bị xung huyết giác mạc hoặc nổi ban đỏ.
• Bé bị phù nề niêm mạc miệng, bàn chân, tay.
• Trẻ bị tiêu chảy, đau bụng, nôn,…
• Bé có thể gặp dấu hiệu tổn thương thận cấp, rối loạn đông máu, sốc,…

Trẻ bị viêm đa hệ thống hậu Covid có thể gặp một số vấn đề sau khi xét nghiệm cận lâm sàng:

• Giảm hoặc tăng bạch cầu. 
• Các chỉ số viêm gia tăng: Ferritin, Procalcitonin, CRP, máu lắng,… 
• Sinh hóa: Tổn thương gan thận, tăng men tim,…
• Siêu âm có tổn thương ở tim.
• X-quang thấy tổn thương phổi.

Nếu triệu chứng hậu Covid ở trẻ em được phát hiện và tiến hành chữa trị sớm thì sẽ nhanh chóng hồi phục. Ngược lại nếu diễn biến bệnh ngày càng nặng, không được điều trị kịp thời có thể khiến trẻ tử vong. 

Cha mẹ cần làm gì để phòng tránh hậu Covid-19 cho con trẻ?

Cách tốt nhất để tránh gặp di chứng hậu Covid ở trẻ em là ngăn ngừa nhiễm bệnh và tiêm vaccine. Trẻ em trong độ tuổi được chủng ngừa nên tuân thủ lịch tiêm. Các biến chứng của Covid sẽ giảm nếu trẻ tiêm vaccine đầy đủ. 

Bố mẹ cũng cần hướng dẫn con tuân thủ 5K, bổ sung dưỡng chất qua chế độ ăn uống, tăng cường hoạt động thể thao hợp lý. Hiện nay, biến chủng Omicron đang lây nhiễm khá nhiều ở trẻ em chưa tiêm vaccine. Do đó, việc chủng ngừa cho trẻ có ý nghĩa rất lớn.

Bộ Y Tế đã chọn vaccine Comirnaty do Pfizer-BioNTech sản xuất để tiêm cho trẻ từ 12 – 17 tuổi. Loại vaccine này đã được nhiều quốc gia sử dụng. Tổ chức Y tế Thế giới cũng khuyến khích tiêm vaccine Comirnaty cho trẻ em. Sắp tới, nước ta sẽ tiến hành tiêm vaccine Covid-19 cho nhóm trẻ từ 5 – dưới 12 tuổi. Nếu hoàn thành việc tiêm chủng, trẻ sẽ tự tin hơn khi tham gia các hoạt động xã hội và đến trường học tập. 

Phụ huynh nên đưa con đi tiêm vaccine ngay khi được Chính Phủ và Bộ Y Tế cho phép. Đồng thời hãy tránh để con bị nhiễm lạnh, kiểm soát tốt các bệnh mãn tính, đảm bảo không khí tốt trong môi trường học tập và sinh hoạt của trẻ.