Hotline:
1800 2222
Tác giả: Hiền Vy Ngày đăng: Tháng 9 12, 2025
Bạn có biết? Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính có hơn 1,5 tỷ người trên toàn thế giới đang nhiễm giun sán. Đây là nhóm bệnh truyền nhiễm âm thầm nhưng lại để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe, từ rối loạn tiêu hóa đến tổn thương não, gan, mắt. Điều đáng lo ngại là nhiều người không biết mình đã nhiễm ấu trùng giun sán cho đến khi xuất hiện những biến chứng nặng nề.
Trong bài viết này, Phòng khám Đa khoa Phương Nam sẽ giúp bạn nhận diện các biểu hiện nhiễm ấu trùng giun sán, hiểu rõ nguyên nhân, nguy cơ và cách phát hiện sớm để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.
Mục Lục Bài Viết
Nhiễm ấu trùng giun sán là tình trạng ký sinh trùng xâm nhập vào cơ thể người thông qua đường ăn uống, tiếp xúc hoặc môi trường sống ô nhiễm. Chúng có thể tồn tại và phát triển trong nhiều cơ quan khác nhau, từ hệ tiêu hóa đến não, gan, phổi và mắt.
Giun sán ký sinh là nhóm sinh vật sống nhờ vào cơ thể người hoặc động vật, sử dụng chất dinh dưỡng từ vật chủ để tồn tại. Quá trình ký sinh này gây tổn thương mô, viêm nhiễm và rối loạn chức năng của cơ quan bị ảnh hưởng.
Giun sán có thể lây truyền qua nhiều cách khác nhau, phổ biến nhất là:
“Giun sán là bệnh truyền nhiễm đứng thứ ba về mức độ phổ biến trên thế giới, chỉ sau lao và sốt rét” – Báo cáo WHO.
Nhiễm giun sán không chỉ do môi trường bẩn mà còn đến từ thói quen sinh hoạt và sức đề kháng của mỗi người. Dưới đây là những yếu tố chính:
Ở Việt Nam, nhiều người có thói quen ăn gỏi cá, nem chua, tiết canh, rau sống chưa rửa sạch. Đây là con đường ngắn nhất để ấu trùng giun sán đi vào cơ thể. Một nghiên cứu tại Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương cho thấy tỷ lệ nhiễm sán lá gan ở những người thường xuyên ăn gỏi cá cao gấp 5 lần so với nhóm không ăn.
Khu vực nông thôn, nơi còn sử dụng phân tươi bón ruộng, nguy cơ nhiễm giun sán cao hơn. Trẻ em chơi đất cát, không rửa tay trước khi ăn cũng dễ nuốt phải trứng giun.
Người già, bệnh nhân suy dinh dưỡng, hoặc đang mắc các bệnh mãn tính (như tiểu đường, HIV) thường có sức đề kháng yếu, tạo điều kiện cho giun sán phát triển mạnh hơn.
Trẻ em thường hiếu động, hay tiếp xúc với môi trường đất cát, đồ chơi bẩn. Nếu không được tẩy giun định kỳ, nguy cơ nhiễm giun sán và biến chứng chậm phát triển thể chất, trí tuệ là rất cao.
Các triệu chứng nhiễm giun sán thường rất đa dạng, tùy thuộc vào loại ký sinh trùng và cơ quan bị ảnh hưởng. Người bệnh có thể nhầm lẫn với nhiều bệnh lý khác, dẫn đến chậm trễ trong điều trị.
Đây là cơ quan đầu tiên và phổ biến nhất bị ảnh hưởng khi nhiễm giun sán:
Một số loại sán như sán dây lợn có thể di chuyển lên não, gây nên tình trạng:
Ấu trùng giun sán có thể di chuyển khắp cơ thể, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm:
| Cơ quan | Biểu hiện |
|---|---|
| Gan | Gan to, đau tức hạ sườn phải, men gan tăng cao. |
| Phổi | Ho kéo dài, khó thở, dễ nhầm với viêm phế quản hoặc lao. |
| Mắt | Viêm kết mạc, đau nhức, giảm thị lực nhanh chóng. |
Một số dấu hiệu cảnh báo tình trạng nhiễm giun sán đã chuyển biến nghiêm trọng, cần được thăm khám sớm tại cơ sở y tế uy tín:
Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, nhiễm giun sán có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng:
Giun sán cạnh tranh chất dinh dưỡng trong cơ thể, khiến trẻ thấp còi, kém phát triển trí tuệ. Theo thống kê của Bộ Y tế, khoảng 20% trẻ em nhiễm giun sán có cân nặng và chiều cao thấp hơn chuẩn trung bình.
Ký sinh trùng làm suy yếu khả năng miễn dịch tự nhiên, khiến cơ thể dễ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội khác.
Ấu trùng giun sán di chuyển khắp cơ thể, có thể gây viêm màng não, xơ gan, viêm phổi tái phát, thậm chí mù lòa.
Trong những trường hợp nhiễm nặng và biến chứng ở não hoặc tim, tỷ lệ tử vong là rất cao nếu không được cấp cứu kịp thời.
Để xác định chính xác tình trạng nhiễm giun sán, các bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp chẩn đoán sau:
Đây là phương pháp phổ biến nhất, cho phép phát hiện sự hiện diện của trứng giun sán trong phân người bệnh.
Xét nghiệm tìm kháng thể hoặc kháng nguyên giúp xác định nhiễm ký sinh trùng trong trường hợp giun sán chưa phát triển đầy đủ trong đường ruột.
Dùng để phát hiện tổn thương ở gan, phổi, não hoặc mắt do ấu trùng ký sinh gây ra.
Cần phân biệt với các bệnh lý khác như viêm gan, viêm phổi, động kinh… để tránh nhầm lẫn và đưa ra phác đồ điều trị chính xác.
Việc điều trị cần dựa trên loại giun sán, mức độ bệnh và tình trạng sức khỏe của người bệnh:
Các loại thuốc thường dùng: Albendazole, Mebendazole, Praziquantel… Tuy nhiên, việc sử dụng phải có chỉ định của bác sĩ để tránh kháng thuốc hoặc tác dụng phụ.
Kết hợp bổ sung vitamin, khoáng chất, thuốc hạ sốt, kháng viêm để cải thiện triệu chứng và phục hồi sức khỏe.
Trong một số trường hợp ấu trùng gây áp xe gan, tổn thương não, phẫu thuật là cần thiết để loại bỏ ổ ký sinh trùng.
Người bệnh cần tái khám và xét nghiệm lại để đảm bảo đã loại bỏ hoàn toàn ký sinh trùng, tránh tái nhiễm.
Tuyệt đối không ăn thịt sống, gỏi cá, tiết canh. Rau quả cần rửa sạch và ngâm nước muối trước khi sử dụng.
Rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và khi tiếp xúc với vật nuôi. Không dùng phân tươi bón cây.
Người lớn và trẻ em nên tẩy giun ít nhất 2 lần/năm theo hướng dẫn của bác sĩ.
Việc xét nghiệm ký sinh trùng và khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm tình trạng nhiễm giun sán để điều trị kịp thời.
Hầu hết trường hợp không thể tự khỏi. Cơ thể không thể tự đào thải hoàn toàn ký sinh trùng, do đó cần được điều trị bằng thuốc hoặc can thiệp y khoa.
Không nên tự ý mua thuốc khi chưa có chỉ định. Mỗi loại giun sán cần loại thuốc khác nhau, liều lượng khác nhau. Tự ý dùng thuốc có thể gây kháng thuốc hoặc tác dụng phụ.
Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, người lớn và trẻ em từ 2 tuổi trở lên nên tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần.
Khi có các dấu hiệu bất thường như đau bụng kéo dài, mẩn ngứa không dứt, sụt cân nhanh, co giật, giảm thị lực… cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Biểu hiện nhiễm ấu trùng giun sán có thể xuất hiện ở nhiều cơ quan khác nhau, từ da, tiêu hóa, thần kinh đến gan, phổi và mắt. Việc nhận biết sớm, thăm khám và điều trị kịp thời sẽ giúp phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.
Lời khuyên: Hãy duy trì thói quen ăn uống lành mạnh, vệ sinh cá nhân sạch sẽ và tẩy giun định kỳ. Khi có triệu chứng nghi ngờ, bạn nên đến ngay Phòng khám Đa khoa Phương Nam hoặc các cơ sở y tế uy tín để được xét nghiệm và điều trị đúng cách.
Đặt lịch khám ngay hôm nay tại Phòng khám Đa khoa Phương Nam qua số hotline 1800 2222 để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình.
Đa khoa Phương Nam I Thương hiệu thăm khám và chữa bệnh uy tín, chất lượng với đội ngũ và kiến thức y khoa hiện đại, cơ sở vật chất kỹ thuật tiên tiến. Vì cuộc sống là vô giá, chúng tôi đề cao triết lý “đón mừng cuộc sống”, đồng hành cùng với gia đình trong việc chăm sóc sức khỏe bệnh nhân
Hotline
