Bác sĩ giải đáp: Siêu âm có phát hiện ung thư hay không?

Trang chủ > Chuyên khoa > Chẩn đoán > Vô tuyến học > Bác sĩ giải đáp: Siêu âm có phát hiện ung thư hay không?

Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng mười một 6, 2024

Siêu âm, một trong những phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến nhất hiện nay, đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi sức khỏe và phát hiện sớm các bệnh lý. Vậy, siêu âm có phát hiện ung thư hay không? Mời bạn đọc theo dõi nội dung dưới đây!

Bệnh ung thư là gì?

Xét trong khu vực châu Á, Việt Nam có tỷ suất mắc ung thư cao thứ 20/47 quốc gia, cao nhất là Nhật Bản với 267,1/100.000 dân”. Theo PGS.TS Phạm Văn Bình, Phó giám đốc Bệnh viện K chia sẻ

Trước khi tìm hiểu khả năng phát hiện ung thư bằng siêu âm, cần nắm rõ bản chất của căn bệnh nguy hiểm này. Ung thư là một nhóm các bệnh liên quan đến việc tế bào trong cơ thể tăng sinh mất kiểm soát và có khả năng xâm lấn các mô lân cận, thậm chí di chuyển đến các bộ phận khác của cơ thể.

Ung thư là căn bệnh nguy hiểm, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của người bệnh.
Ung thư là căn bệnh nguy hiểm, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của người bệnh.

Trong cơ thể con người, mỗi tế bào đều có vai trò riêng và thời gian sống xác định. Khi một tế bào già đi và không còn hoạt động hiệu quả, cơ thể sẽ gửi tín hiệu để tế bào đó tự hủy, sau đó thay thế bằng một tế bào mới khỏe mạnh hơn.

Tuy nhiên, tế bào ung thư lại hoạt động khác biệt – chúng không tuân theo quy luật tự nhiên này. Các tế bào ung thư thiếu cơ chế điều khiển để dừng phân chia và chết đi, dẫn đến việc chúng tích tụ ngày càng nhiều trong cơ thể. Chúng tiêu thụ oxy và dưỡng chất đáng lẽ được dùng để nuôi dưỡng các tế bào bình thường khác.

Tế bào ung thư có thể xuất hiện tại một vị trí nhất định và sau đó lan rộng đến các hạch bạch huyết. Tốc độ phát triển của ung thư cũng khác nhau, một số loại ung thư khiến tế bào phân chia nhanh chóng, trong khi những loại khác lại phát triển và phân chia chậm hơn.

Theo thống kê của GLOBOCAN, năm 2022, Việt Nam ước tính có 180.480 trường hợp ung thư mới được chẩn đoán và 120.184 trường hợp tử vong do ung thư. Việt Nam nằm trong top 101/185 quốc gia và vùng lãnh thổ có tỉ suất mắc mới ung thư cao với 150,8 ca mắc/100.000 dân, đồng thời xếp thứ 20/47 trong các quốc gia châu Á. Thực trạng đáng lo ngại là tỉ lệ bệnh nhân ung thư phát hiện ở giai đoạn muộn vẫn còn cao.

Thống kê về số mắc ung thư tại Việt Nam

Có hơn 100 loại ung thư khác nhau, mỗi loại được phân loại dựa trên vị trí xuất hiện hoặc loại tế bào bị ảnh hưởng. Ví dụ, ung thư phổi bắt nguồn từ tế bào phổi, ung thư đại tràng bắt nguồn từ tế bào đại tràng. Ngoài ra, ung thư còn được phân loại dựa trên loại tế bào, như ung thư biểu mô (carcinoma) hoặc ung thư mô liên kết (sarcoma). Một số loại ung thư khác lại phát triển từ máu, ví dụ như các bệnh máu ác tính. Vậy, siêu âm có phát hiện ung thư hay không?

Siêu âm có phát hiện ung thư hay không? 

Để phát hiện sớm ung thư, chúng ta cần thực hiện các xét nghiệm và kiểm tra y tế định kỳ. Nhiều người thắc mắc liệu siêu âm có thể phát hiện ung thư hay không?

Siêu âm là gì?

Siêu âm là một kỹ thuật cận lâm sàng phổ biến trong y học. Kỹ thuật này dựa trên việc sử dụng sóng âm tần số cao để tạo ra hình ảnh của các cơ quan bên trong cơ thể như hệ tiêu hóa, tim mạch, sản phụ khoa, tuyến vú, tuyến giáp, v.v. Từ hình ảnh này, bác sĩ có thể phát hiện ra nhiều bệnh lý khác nhau.

Siêu âm là một kỹ thuật y khoa sử dụng sóng âm tần số cao để tạo ra hình ảnh các cơ quan bên trong cơ thể
Siêu âm sử dụng sóng âm tần số cao để tạo ra hình ảnh các cơ quan bên trong cơ thể

Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh sử dụng một đầu dò siêu âm có khả năng phát ra sóng âm và thu nhận tín hiệu phản hồi. Trước khi sử dụng, họ sẽ bôi gel lên vùng da cần khảo sát để tăng chất lượng hình ảnh. Sau đó, bác sĩ sẽ di chuyển đầu dò siêu âm trên da bệnh nhân để quét các cơ quan bên trong. Hình ảnh thu được từ đầu dò sẽ được hiển thị trên màn hình, giúp bác sĩ phát hiện các dấu hiệu bất thường.

Ngày nay, nhiều kỹ thuật siêu âm tiên tiến đã được ứng dụng, góp phần nâng cao hiệu quả chẩn đoán y tế. Có thể kể đến như: Siêu âm 2D, siêu âm 3D, siêu âm Doppler, siêu âm đàn hồi, siêu âm qua đầu dò âm đạo, siêu âm nội soi, sinh thiết các tổn thương nghi ngờ dưới hướng dẫn của siêu âm,…

Kỹ thuật siêu âm có phát hiện ung thư hay không? 

Theo các chuyên gia y tế, siêu âm có thể phát hiện các khối u gây ung thư. Tuy nhiên, điều này chỉ khả thi khi khối u đã phát triển đến kích thước đủ lớn để có thể hiển thị rõ ràng thông qua siêu âm. Do đó, chúng ta không thể khẳng định chắc chắn rằng siêu âm có thể chẩn đoán chính xác ung thư.

Siêu âm là phương pháp hỗ trợ bác sĩ trong việc chẩn đoán và theo dõi ung thư.
Siêu âm là phương pháp hỗ trợ bác sĩ trong việc chẩn đoán và theo dõi ung thư.

Nếu nghi ngờ mắc bệnh ung thư, bạn nên chủ động đến khám bác sĩ, thực hiện siêu âm kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác như xét nghiệm máu, chụp CT hoặc nội soi, sinh thiết, Chụp MRI. Dựa trên kết quả tổng hợp, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán chính xác nhất về tình trạng sức khỏe của bạn.

Các bệnh ung thư có thể phát hiện qua siêu âm

Mặc dù siêu âm khó phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm, nhưng trong một số trường hợp, bác sĩ vẫn có thể nhìn thấy khối u nhờ hình ảnh sắc nét. Dưới đây là một số loại ung thư có thể được phát hiện bằng siêu âm:

Ung thư gan

Siêu âm gan có thể giúp bác sĩ quan sát toàn bộ bề mặt gan, phát hiện những bất thường như xơ gan hoặc ung thư gan. Nếu phát hiện thấy khối u trên gan, bệnh nhân sẽ được chỉ định làm thêm các xét nghiệm chẩn đoán khác. Ngoài ra, để theo dõi tiến triển bệnh thì nội soi cũng là một phương pháp cần thiết.

Ung thư vú

Hình ảnh siêu âm cho phép bác sĩ quan sát rõ ràng các khối u ở vùng ngực, từ đó ước lượng kích thước của khối u. Tuy nhiên, để xác định khối u là lành tính hay ác tính, cần kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác.

Ung thư dạ dày

Siêu âm có thể giúp bác sĩ quan sát rõ ràng tình trạng bất thường trên thành dạ dày, nơi các tế bào ung thư thường phát triển. Điều này hỗ trợ đánh giá chi tiết tình trạng bệnh.

Ung thư tuyến giáp

Ung thư tuyến giáp là loại ung thư phổ biến, nhưng thường lành tính. Do các dấu hiệu bệnh không rõ ràng, nhiều người chỉ phát hiện bệnh khi siêu âm trong quá trình khám định kỳ. Nguyên nhân là do tuyến giáp nằm khá nông dưới da nên siêu âm nói riêng và chẩn đoán hình ảnh chính là phương pháp chẩn đoán bệnh đơn giản, thuận tiện và chính xác nhất.

Các bệnh lý khác

Siêu âm có thể hỗ trợ phát hiện ung thư, không chỉ các loại ung thư đã đề cập, mà còn có thể sàng lọc khối u ở nhiều vị trí khác và các yếu tố nguy cơ dẫn đến ung thư. Một số bệnh lý có thể được phát hiện qua siêu âm bao gồm:

  • Xơ gan, viêm gan
  • Viêm túi mật, sỏi mật
  • Viêm thận, nhiễm trùng thận, sỏi thận
  • Viêm, nhiễm trùng bàng quang, bàng quang ứ nước
  • Viêm tuyến tụy

Phương pháp chẩn đoán hình ảnh phát hiện ung thư

Chẩn đoán hình ảnh đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm và theo dõi điều trị ung thư. Các kỹ thuật này giúp bác sĩ nhìn thấy bên trong cơ thể, phát hiện các khối u, đánh giá kích thước, vị trí và mức độ lan rộng của bệnh.

Cụ thể:

  • Chụp nhũ ảnh kỹ thuật số: Công nghệ này là một trong những kỹ thuật chẩn đoán tiên tiến nhất, được ứng dụng chủ yếu trong chẩn đoán ung thư vú. Đặc biệt, nó có thể phát hiện khối u sớm hơn 2 năm so với khi chúng ta có thể sờ thấy.
  • Chụp cộng hưởng từ MRI: Một trong những phương pháp hình ảnh y tế hiện đại và hiệu quả nhất trong việc phát hiện ung thư gan ở giai đoạn sớm. Với khả năng tạo ra những hình ảnh chi tiết về các mô mềm trong cơ thể, MRI giúp bác sĩ đánh giá chính xác kích thước, vị trí của khối u, đồng thời phân biệt được các loại tổn thương khác nhau trong gan.
  • Chụp cắt lớp CT: Cùng với chụp X-quang, chụp cắt lớp CT được sử dụng để phát hiện ung thư phổi. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ hiệu quả đối với các khối u có kích thước lớn.

Ung thư hiện là một trong những bệnh không lây nhiễm phổ biến nhất trong cộng đồng. Khi ung thư di căn, việc điều trị sẽ trở nên khó khăn. Do đó, chẩn đoán sớm đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc điều trị ung thư, giúp hạn chế sự phát triển và lan rộng của khối u.

Trên đây là thông tin giải đáp thắc mắc “Siêu âm có phát hiện ung thư hay không?”. Để chẩn đoán chính xác ung thư, siêu âm thường được kết hợp với các phương pháp khác như chụp CT, MRI, sinh thiết… Việc kết hợp nhiều phương pháp sẽ giúp tăng độ chính xác của kết quả chẩn đoán. Do đó, khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín để được khám và tư vấn kỹ lưỡng.

Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Đánh giá bài viết
Bài viết này có hữu ích với bạn không?

Giờ làm việc

Thứ 2 - Chủ Nhật

Thời gian: 07h00p - 18h00p

Liên Hệ

  • 1/ Số 81 Phan Đình Phùng, Phường 1, Thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng
    2/ Số 412 Quốc lộ 20, Thị trấn Liên Nghĩa, Huyện Đức Trọng, Tỉnh Lâm Đồng

Đăng ký tư vấn ngay

Đăng ký ngay để được tư vấn miễn phí về sức khỏe của bạn!

Bạn chưa điền số điện thoại

DMCA.com Protection Status
*Lưu ý: kết quả điều trị còn phụ thuộc vào cơ địa từng người
Gọi ngay Đặt hẹn
CHAT NGAY
Địa Chỉ Bác sĩ