Trầm cảm có di truyền không? Nguyên nhân gây trầm cảm!

Bác sĩ tư vấn Y khoa

Bác sĩ NGUYỄN VĂN HÒA

Bác sĩ Chuyên khoa II – Khoa Nội - Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Phương Nam

Đặt lịch Xem hồ sơ

Bệnh trầm cảm có di truyền không?

Trầm cảm là một trong những chứng rối loạn tâm thần phổ biến, ảnh hưởng đến cảm xúc, suy nghĩ và hành vi của một người. Theo số liệu từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cứ 20 người bình thường thì có một người đã trải qua giai đoạn trầm cảm trong năm trước. Mỗi năm có khoảng 850.000 người tử vong vì trầm cảm. Đáng chú ý, rối loạn trầm cảm không phân biệt giới tính hay độ tuổi, tuy nhiên tỷ lệ mắc bệnh ở phụ nữ cao gấp đôi so với nam giới.

Nguyên nhân gây trầm cảm có thể đến từ những biến cố lớn trong cuộc sống như phá sản, thất nghiệp, nợ nần hay ly hôn.  Ngoài ra, trầm cảm còn liên quan đến yếu tố di truyền (theo Tổng cục Dân số – Kế hoạch hóa gia đình – Bộ Y tế). Rối loạn trầm cảm có tác động sâu rộng không chỉ đến sức khỏe tinh thần của người bệnh mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến các mối quan hệ gia đình và xã hội.

Một phát hiện đáng chú ý từ nhóm nghiên cứu của Anh đã xác định được một gen phổ biến ở các thành viên trong gia đình có người bị trầm cảm. Cụ thể, nhiễm sắc thể 3p25-26 đã được tìm thấy trong hơn 800 gia đình có người mắc trầm cảm tái phát.

Các nhà khoa học ước tính khoảng 40% trường hợp trầm cảm có liên quan đến yếu tố di truyền, và những người có cha mẹ hoặc anh chị em ruột bị trầm cảm có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 3 lần người bình thường.

Bên cạnh yếu tố di truyền, môi trường sống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển bệnh trầm cảm. Khi sống trong một gia đình có người mắc trầm cảm, nguy cơ phát triển bệnh sẽ cao hơn do sự bắt chước hành vi. Đặc biệt, trẻ em thường xuyên chứng kiến cha mẹ hoặc người thân có biểu hiện buồn bã, khóc lóc có thể sẽ xem đó là hành vi bình thường và vô tình học theo.

Bệnh trầm cảm cũng có thể phát sinh do các yếu tố sinh học như một số bệnh lý mạn tính hoặc sự mất cân bằng của các chất sinh hóa trong não.

Làm gì nếu trong gia đình có người bị trầm cảm?

Nếu trong gia đình có người từng hoặc đang mắc bệnh trầm cảm, bạn không nên quá lo lắng. Điều quan trọng là cần tìm hiểu kỹ về các triệu chứng của căn bệnh này. Khi đã hiểu rõ những dấu hiệu đặc trưng, bạn có thể nhận biết sớm tình trạng của bản thân hoặc người thân, từ đó được hỗ trợ kịp thời và giải quyết vấn đề hiệu quả hơn.

Việc quan tâm đến tính di truyền của bệnh trầm cảm có thể trở thành điểm tích cực nếu nó giúp bạn học được cách bảo vệ bản thân và người thân khỏi căn bệnh này. Bạn nên xem trầm cảm như một căn bệnh thể chất thông thường – điều này giúp bạn dễ dàng đối mặt hơn.

Trầm cảm do di truyền có chữa được không?

Bệnh trầm cảm là căn bệnh có thể điều trị được, tuy nhiên không có câu trả lời chắc chắn về khả năng khỏi hoàn toàn. Mỗi người sẽ có thời gian điều trị khác nhau – có người chỉ cần điều trị trong thời gian ngắn, trong khi người khác có thể phải đối mặt với căn bệnh này trong suốt cuộc đời. Ngay cả với những bệnh nhân trong cùng một gia đình, thời gian và kết quả điều trị cũng sẽ khác biệt. Điều chúng ta có thể chắc chắn là trầm cảm có thể thuyên giảm, và phương pháp điều trị sẽ được điều chỉnh phù hợp với từng người – có thể là dùng thuốc, liệu pháp tâm lý như CBT hay IPT, hoặc kết hợp cả hai phương pháp.

Về tính di truyền của bệnh trầm cảm, nếu trong gia đình có người mắc bệnh này, bạn không nên quá lo lắng. Trầm cảm có thể chỉ là tình trạng tạm thời và xuất phát từ tác động của các sự kiện lớn trong cuộc sống. Quan trọng hơn, các bác sĩ và chuyên gia đã có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả để giúp bạn kiểm soát tốt tâm trí của mình.