Có Nên Uống Thuốc Xổ Giảm Cân Không?

Bác sĩ tư vấn Y khoa

Bác sĩ NGUYỄN VĂN HÒA

Bác sĩ Chuyên khoa II – Khoa Nội - Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Phương Nam

Đặt lịch Xem hồ sơ

Thuốc xổ giảm cân là gì?

Hiện nay nhiều chị em phụ nữ quan tâm đến việc làm đẹp và giảm cân thường chọn cách uống thuốc xổ giảm cân. Thuốc xổ còn được gọi là thuốc trị táo bón hoặc thuốc nhuận tràng. Tuy nhiên, phương pháp này không chỉ ảnh hưởng đến việc giảm cân mà còn có tác động tiêu cực đến sức khỏe.

Nhiều chuyên gia khuyến nghị nên hạn chế việc sử dụng thuốc trị táo bón trừ khi bạn đang gặp tình trạng táo bón kéo dài, hoặc khi việc rặn mạnh để đi ngoài có thể làm tổn thương sức khỏe khác (như tăng huyết áp, vấn đề trĩ).

Thêm vào đó, một số loại thuốc xổ thường được sản xuất với thành phần kích thích thường chứa dẫn xuất Anthraquinon lấy từ thực vật, được sử dụng cả trong y học Tây và Đông, hoặc chứa các chất tổng hợp như Bisacodyl, Dan Throne, Cascara, Boldo, Bourdain, Senna (phan tả diệp), Rhubarbe (đại hoàng), Aloes (lô hội),… 

Tuy nhiên, loại thuốc này thường có nhiều tác dụng phụ, gây hại nếu dùng lâu dài. Một số chất độc hại đã từng được sử dụng trong thuốc xổ và hiện không còn lưu hành nữa bao gồm dầu thầu dầu (Castor oil, chứa chất độc), Phenolphthalein (đã được chứng minh gây ung thư khi thử nghiệm trên chuột).

Người thường dùng thuốc xổ để giảm cân thường lựa chọn các loại thuốc trị táo bón mạnh như đã nêu trên, chúng có khả năng kích thích niêm mạc ruột, tăng sự vận động của ruột và tạo ra hiện tượng xổ mạnh. Tuy nhiên, sử dụng thuốc xổ kéo dài (điều thường xảy ra trong quá trình giảm cân) có thể gây mất trương lực ruột, gây rối loạn tiêu hóa, khiến quá trình đi tiêu không còn bình thường, dẫn đến mất Kali, gây yếu cơ, mệt mỏi. 

Thuốc xổ giảm cân đa dạng và có nhiều chống chỉ định

Hiện nay nhiều loại thuốc xổ giảm cân giúp điều trị tình trạng táo bón, chúng có thể được chia thành 5 loại chính như sau:

• Thuốc nhuận tràng thẩm thấu: Chúng tăng áp lực thẩm thấu và thu hút nước vào ruột, tạo điều kiện cho lượng nước trong phân tăng từ đó giúp việc bài tiết, loại bỏ phân dễ dàng hơn. Các loại thuốc này thường được dùng để làm sạch đại tràng trước khi thực hiện kiểm tra đại tràng, điều trị táo bón mạn tính. Tuy nhiên, những người mắc viêm loét đại trực tràng, tắc ruột, ung thư trực tràng, mất nước hoặc suy tim không nên dùng thuốc nhuận tràng thẩm thấu.
• Chất xơ và chất nhầy: Loại này bao gồm sợi thức ăn hoặc chất nhầy được trích từ tảo biển, có khả năng làm tăng thể tích phân và hấp thụ nước, dùng để điều trị tình trạng táo bón không rõ nguyên nhân. Tuy nhiên, bạn tránh sử dụng chúng trong trường hợp nghi ngờ tắc ruột cơ học, loét hành tá tràng hoặc cắt đoạn dạ dày.
• Thuốc làm trơn và làm mềm phân: Chúng chứa dầu Vaselin hoặc Paraphin, tạo hiệu ứng xổ cơ học bằng cách ngăn chặn sự hấp thụ nước. Cần lưu ý rằng, trong trường hợp trào ngược dạ dày thực quản, không nên sử dụng loại thuốc này trước khi đi ngủ để ngăn dịch trào ngược vào đường hô hấp.
• Các thuốc kích thích nhu động: Loại này bao gồm các axit Ricinoleic, axit mật, dẫn xuất Diphenylmethan, có tác dụng kích thích nhu động qua nhiều cơ chế khác nhau, thường hoạt động tại đại tràng và gia tăng việc loại bỏ phân bằng cách kích thích tiết Prostaglandin nội sinh.
• Thuốc nhuận tràng tác động tại chỗ: Chúng kích thích phản xạ đại tiện, thường được sử dụng để giảm táo bón khi nằm lâu hoặc thụt tháo trước khi thực hiện kiểm tra đại trực tràng. Tuy nhiên, không nên sử dụng loại thuốc này trong thời gian dài.

Chúng ta vừa biết 5 loại thuốc nhuận tràng được sử dụng phổ biến hiện nay. Vậy có nên uống thuốc xổ giảm cân hay không? Phương pháp này có gây nguy hiểm hay không? Tất cả sẽ được giải đáp trong phần tiếp theo nhé!

Thuốc nhuận tràng có tác dụng giảm cân: Sự thật hay hoang đường?

Có hai loại thuốc nhuận tràng thường được người thừa cân sử dụng để giảm cân: Thuốc nhuận tràng thẩm thấu và các thuốc kích thích nhu động. Họ thường uống thuốc xổ giảm cân sau bữa tối, mong muốn loại bỏ thức ăn nhanh chóng.

Sau đó, họ thường kiểm tra trọng lượng và thấy rằng nặng hơn. Theo các chuyên gia giải đáp, khi thức ăn đến ruột già, cơ thể đã hấp thụ hầu hết dưỡng chất từ thực phẩm. Sự hấp thụ chất dinh dưỡng thường xảy ra trong ruột non. Các khoáng chất còn lại, nước và chất bã sau đó được chuyển đến ruột già. 

Thuốc nhuận tràng tác động lên ruột già, ngăn chặn việc hấp thụ các khoáng chất quan trọng và nước. Mục tiêu của việc giảm cân là loại bỏ lượng Calo thừa, chứ không phải nước với khoáng chất vì vậy thuốc nhuận tràng không phù hợp cho mục đích này. Theo Hội Rối loạn ăn uống quốc gia Mỹ, hiệu quả của thuốc nhuận tràng trong việc kiểm soát cân nặng là một quan điểm chưa chính xác.