Khô mắt và bệnh lý glôcôm là hai căn bệnh tưởng chừng như không liên quan, lại có mối quan hệ mật thiết với nhau. Việc hiểu rõ mối liên hệ giữa hai bệnh này sẽ giúp chúng ta có những biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả.
Glôcôm hay còn gọi là cườm nước, là một nhóm bệnh về mắt gây tổn thương dây thần kinh thị giác và có thể dẫn đến mù lòa nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bệnh thường tiến triển âm thầm và không có triệu chứng rõ rệt ở giai đoạn đầu, khiến nhiều người chủ quan và bỏ qua.
Nguyên nhân chính gây bệnh glôcôm là do áp lực bên trong mắt (nhãn áp) tăng cao, gây tổn thương dây thần kinh thị giác. Áp lực này tăng lên khi dịch thủy tinh thể trong mắt không thoát ra được một cách dễ dàng.
Các loại glôcôm phổ biến
Glôcôm góc mở: Là loại glôcôm phổ biến nhất, xảy ra khi góc tiền phòng (góc giữa mống mắt và giác mạc) mở nhưng khả năng thoát dịch thủy tinh thể bị hạn chế.
Glôcôm góc đóng: Xảy ra khi góc tiền phòng bị đóng hẹp, cản trở sự thoát của dịch thủy tinh thể, dẫn đến tăng áp lực đột ngột.
Glôcôm thứ phát: Xảy ra do các bệnh lý khác như tiểu đường, chấn thương mắt, viêm mắt,…
Mối liên hệ giữa khô mắt và bệnh lý glôcôm
Hội chứng khô mắt là một tình trạng phổ biến, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, gây ra các triệu chứng khó chịu như: Đỏ mắt, ngứa mắt, cay mắt, cộm mắt, rát mắt,… Trong khi đó, glôcôm (bệnh tăng nhãn áp) là một bệnh lý nguy hiểm có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho mắt, khiến người bệnh khó phục hồi nếu không được điều trị kịp thời. Bệnh này thường xuất hiện âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng trong thời gian đầu.
Theo thống kê, hơn một nửa số người mắc bệnh glôcôm cũng bị khô mắt. Tại Mỹ, ước tính có khoảng 16 triệu người bị khô mắt và 40-60% trong số những người mắc glôcôm cũng bị khô mắt. Nguyên nhân có thể do nhóm đối tượng có nguy cơ mắc cả hai bệnh này thường trùng nhau. Ví dụ, cả bệnh khô mắt và glôcôm đều phổ biến hơn ở người lớn tuổi và những người mắc bệnh tiểu đường.
Ngoài những yếu tố chung, tình trạng khô mắt cũng có thể là tác dụng phụ của các loại thuốc hạ nhãn áp được sử dụng để điều trị glôcôm. Nhiều loại thuốc này chứa benzalkonium chloride (BAK), một chất bảo quản có thể gây hại cho các tế bào trên bề mặt của mắt, dẫn đến khô mắt.
Cách điều trị khô mắt và bệnh lý glôcôm
Điều trị khô mắt và glôcôm đồng thời là một thử thách cho cả người bệnh và bác sĩ nhãn khoa. Việc điều trị khô mắt không chỉ giúp cải thiện cảm giác khó chịu mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe lâu dài cho đôi mắt.
Điều trị bệnh khô mắt thường tập trung vào việc loại bỏ hoặc giảm thiểu các tác nhân gây hại từ môi trường, đồng thời duy trì lớp màng nước mắt đầy đủ trên bề mặt nhãn cầu. Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ khô mắt của mỗi người, bác sĩ sẽ đưa ra các chỉ định điều trị phù hợp.
Sử dụng nước mắt nhân tạo
Nước mắt nhân tạo là một loại dung dịch được bào chế để mô phỏng nước mắt tự nhiên, chứa các chất như nước tinh khiết, muối khoáng, Polyethylene Glycol và Hyaluronic Acid. Được xem như “thực phẩm chức năng” cho mắt, sản phẩm này đa dạng và dễ mua tại các nhà thuốc. Đây là phương pháp điều trị khô mắt phổ biến, thường được bác sĩ khuyên dùng.
Sử dụng gel hoặc thuốc mỡ giữ ẩm
Gel hoặc thuốc mỡ giữ ẩm là một lựa chọn tuyệt vời để cung cấp độ ẩm sâu và kéo dài cho mắt, đặc biệt trong trường hợp khô mắt nghiêm trọng hoặc khi bạn cần một lớp bảo vệ mắt kéo dài trong suốt đêm. Các sản phẩm này thường có độ nhớt cao hơn nước mắt nhân tạo dạng dung dịch, giúp giữ ẩm lâu hơn và tạo một lớp màng bảo vệ trên bề mặt mắt.
Thuốc nhỏ mắt theo toa
Trong trường hợp khô mắt nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc nhỏ mắt như cyclosporine hoặc lifitegrast để giúp tăng tiết nước mắt.
Chặn điểm lệ
Phương pháp này thường được áp dụng cho những trường hợp khô mắt nghiêm trọng, không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác như sử dụng nước mắt nhân tạo, thuốc nhỏ mắt. Bằng cách chặn các điểm lệ, nước mắt tự nhiên sẽ được giữ lại trên bề mặt mắt lâu hơn, giúp làm ẩm mắt hiệu quả.
Nút silicone: Đây là phương pháp đơn giản và phổ biến nhất. Bác sĩ sẽ đặt một nút silicone nhỏ vào điểm lệ để tạm thời chặn đường thoát của nước mắt. Nút silicone có thể được lấy ra bất cứ lúc nào khi cần thiết.
Phẫu thuật đóng điểm lệ: Trong trường hợp khô mắt rất nghiêm trọng, bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật để đóng điểm lệ vĩnh viễn.
Tuy nhiên, điều trị bệnh glôcôm sẽ được ưu tiên hàng đầu bởi bệnh lý có thể gây suy giảm thị lực hoặc mù lòa nếu không điều trị kịp thời và đúng cách. Đối với bệnh nhân bị glôcôm và khô mắt cùng lúc, bác sĩ nhãn khoa có thể điều chỉnh phương pháp điều trị bằng cách:
Giảm tiếp xúc với chất bảo quản
Chất bảo quản trong thuốc nhỏ mắt có thể gây kích ứng mắt, đặc biệt là đối với những người có mắt nhạy cảm hoặc sử dụng thuốc nhỏ mắt thường xuyên. Tuy nhiên, không phải tất cả thuốc trị glôcôm tại chỗ đều có công thức không chứa chất bảo quản. Hơn nữa, lưu ý chi phí điều trị bằng thuốc nhỏ mắt dùng một liều thường cao hơn nhiều so với thuốc nhỏ mắt thông thường.
Lựa chọn thuốc nhỏ mắt kết hợp
Sử dụng sản phẩm kết hợp hai hoặc nhiều chất có thể giúp giảm số lần nhỏ mắt và lượng chất bảo quản thấm vào mắt.
Phẫu thuật laser
Phẫu thuật laser là một trong những phương pháp điều trị glôcôm phổ biến, được sử dụng để giảm áp lực bên trong mắt và ngăn ngừa tổn thương dây thần kinh thị giác. Phương pháp này thường được chỉ định khi thuốc nhỏ mắt không còn hiệu quả hoặc gây ra nhiều tác dụng phụ. Tuy nhiên, đây không phải là phương pháp chữa trị glôcôm vĩnh viễn vì hiệu quả có thể giảm dần theo thời gian.
Cả glôcôm và khô mắt đều là những bệnh mãn tính cần điều trị lâu dài, đòi hỏi sự hợp tác và tuân thủ nghiêm ngặt của người bệnh. Nếu bạn bị glôcôm và gặp phải tình trạng khô mắt gây khó chịu, hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Có thể thấy, khô mắt và glôcôm là hai vấn đề sức khỏe mắt có mối liên hệ mật thiết. Việc điều trị khô mắt kịp thời không chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn có thể góp phần giảm nguy cơ mắc glôcôm. Hãy xây dựng một lối sống lành mạnh, khám mắt định kỳ và tuân thủ chỉ định của bác sĩ để có một đôi mắt khỏe mạnh.
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.