Ai Tìm Ra Vắc Xin Chữa Bệnh Dại? Thông Tin Y Học Thú Vị!

Bác sĩ tư vấn Y khoa

Bác sĩ K Mình

Bác sĩ khoa nội tổng quát

Đặt lịch Xem hồ sơ

Ai tìm ra vắc xin chữa bệnh dại? Hoàn cảnh ra đời của vắc xin phòng bệnh dại như thế nào?

Để biết ai tìm ra vắc xin chữa bệnh dại, chúng ta hãy cùng xem hoàn cảnh ra đời của nó nhé. Ngày 06/07/1885, ba người đàn ông tại Paris đã chuẩn bị sẵn sàng để tiến hành chữa trị cho cậu bé 8 tuổi tên Joseph Meister đến từ Alsace, bị một con chó dại cắn với nhiều vết thương rất nặng. Hai trong ba người đàn ông đã được đào tạo về y khoa. Người thứ ba đã đưa ra liệu phát chữa trị, ông là nhà hóa học kiêm sinh vật học Louis Pasteur.

Tại châu Âu vào thời điểm đó, bệnh dại là nỗi ám ảnh kinh hoàng. Vì nếu phát bệnh sẽ phải đối mặt với cái chết thảm khốc và đau đớn. Với Pasteur khi ấy đã là một nhà khoa học nổi tiếng tại Pháp, thời gian ủ bệnh của virus dại khiến ông thấy hứng thú và cho rằng có thể áp dụng khía cạnh đó để tạo ra loại vắc xin mới.

Virus dại có thời gian ủ bệnh rất dài. Tính từ lúc bị chó dại cắn đến khi khởi phát bệnh là khoảng 1 tháng, thậm chí lâu hơn. Vì thế có thể chữa trị bằng vắc xin trong khoảng thời gian trên. Trước đó, Pasteur đã có 5 năm nghiên cứu về bệnh dại. Năm 1885, ông và các cộng sự tuyên bố đã phát triển được một loại virus sống được biến đổi. Nó có khả năng bảo vệ các con chó trước sự lây nhiễm của bệnh dại đồng thời phòng ngừa sự khởi phát triệu chứng dại ở người trước đó đã bị phơi nhiễm.

Với trường hợp của Meister, dù Pasteur đã quyết định dùng phương pháp mới trong thời gian cậu chưa biểu hiện triệu chứng nhưng các cộng sự của ông vẫn có những lo lắng và bất đồng. Theo những gì vợ của Pasteur ghi lại, ngay bản thân ông cũng có nhiều lo lắng khi đưa ra quyết định như vậy. Mặc dù với Meister, đây gần như chính là cơ hội sống sót duy nhất. 

Thật may mắn vì biện pháp mới đã mang đến hiệu quả, Meister không phát bệnh dại. Và sau khi chữa trị thành công cho cậu bé thứ hai vào tháng 10 cùng năm, Pasteur đã tuyên bố trước Học viện y khoa quốc gia Pháp rằng mình đã thành công tạo ra vắc xin phòng bệnh dại. Thông tin này nhanh chóng trở thành sự kiện quốc tế. Nhiều bệnh nhân từ Hoa Kỳ cũng đã được đưa đến châu Âu để chữa bệnh bằng vắc xin của Pasteur.

Các tranh cãi cũng nổ ra như một lẽ tất yếu. Vì trên thực tế không có một thử nghiệm có đối chứng nào được thực hiện để kiểm tra tính hiệu quả của vắc xin. Những người phản đối cho rằng không phải lúc nào bệnh dại cũng biểu hiện ra triệu chứng. Đồng thời không có đủ căn cứ để công nhận hiệu lực vắc xin và họ cho rằng Pasteur đã đưa ra quyết định liều lĩnh với tính mạng của những đứa trẻ. 

Bên cạnh đó, Pasteur là người kín đáo, thích giữ bí mật. Thế nên toàn bộ tài liệu về phương pháp của ông chỉ bao gồm 3 – 4 trang giấy, điều này khiến thông tin chưa được sáng tỏ. Và từ đó, những người đối lập càng có lý do để chỉ trích Pasteur. 

Vào những năm 1970, thế hệ kế thừa hợp pháp của Pasteur đã công bố các ghi chép và tài liệu về quá trình thực hiện thí nghiệm. Trong đó người ta nhận ra có một số điểm không nhất quán giữa nghiên cứu và tuyên bố của Pasteur: Mặc dù Pasteur đã thử nghiệm vắc xin trên chó nhưng với Meister, ông lại dùng phương khác và nó chưa từng được thử nghiệm trên động vật. Và thật may mắn cho Meister, vì những dự đoán và suy nghĩ của Pasteur đã giúp cậu bé sống sót.

Học viện Pasteur chính thức mở ra vào năm 1888. Mặc dù sau đó vắc xin sống của Pasteur đã sớm bị thay thế bằng những loại vắc xin bất hoạt. Nhưng Louis Pasteur sẽ mãi được biết đến là một nhà khoa học đột phá và tiên phong.

Những điều thú vị trong quá trình ra đời của vắc xin phòng bệnh dại

Chúng ta đã biết ai tìm ra vắc xin chữa bệnh dại. Bên cạnh đó, trong quá trình vắc xin phòng bệnh dại ra đời cũng có những điều thú vị như sau:

• Trước Meister, Pasteur chưa từng thành công với việc dùng vắc xin trên người. Sổ tay của Pasteur có ghi, ông đã thử nghiệm trên người 2 lần trước đó. Một lần là với người đàn ông 60 tuổi (chỉ nhận một liều vắc xin và không quay lại nữa). Một lần khác với bé gái 10 tuổi nhưng cô bé đã tử vong trước khi được dùng mũi vắc xin thứ 2. 
• Ý tưởng dùng tác nhân sống giảm độc lực tại thời điểm đó là rất đột phá. Bởi không ai nghĩ đến việc đưa tác nhân gây bệnh vào cơ thể dù đã làm giảm độc lực.
• Louis Pasteur trên thực tế không phải là một bác sĩ y khoa. Nếu Meister tử vong thì ông có thể đối mặt với rất nhiều hậu quả nặng nề.