Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng 3 5, 2025
Mục Lục Bài Viết
Để có đôi mắt sáng khỏe, giảm nguy cơ mắc các bệnh như đục thủy tinh thể, khô mắt,… bạn hãy thường xuyên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin A, vitamin C, beta-caroten, lutein và selenium, những dưỡng chất thiết yếu cho mắt theo khuyến cáo của các chuyên gia dinh dưỡng.
Thiếu vitamin A là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm thị lực. Vitamin A đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì chức năng của các tế bào thụ cảm ánh sáng (thụ cảm quang) trong mắt. Nếu không được cung cấp đủ vitamin A, cơ thể có thể gặp phải các vấn đề về mắt như quáng gà, khô mắt, hoặc thậm chí các bệnh nghiêm trọng hơn, tùy thuộc vào mức độ thiếu hụt.
Lutein và zeaxanthin là những chất chống oxy hóa quan trọng, tập trung nhiều ở trung tâm võng mạc. Chúng hoạt động như một lớp kem chống nắng tự nhiên, bảo vệ mắt khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. Đặc biệt, lutein và zeaxanthin còn có khả năng hấp thụ ánh sáng xanh (một loại ánh sáng có hại phát ra từ các thiết bị điện tử), giúp bảo vệ võng mạc khỏi tác động tiêu cực của loại ánh sáng này.
Axit béo omega-3 chuỗi dài, đặc biệt là axit eicosapentaenoic (EPA) và axit docosahexaenoic (DHA), đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe của mắt. DHA có nồng độ cao trong võng mạc, nơi nó hỗ trợ duy trì chức năng mắt. Axit béo này cũng rất cần thiết cho sự phát triển não bộ và thị giác ở trẻ sơ sinh. Thiếu DHA có thể dẫn đến suy giảm thị lực, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Hơn nữa, việc bổ sung omega-3 thường xuyên mang lại lợi ích đáng kể cho những người bị khô mắt.
Kẽm là một thành phần cấu tạo của nhiều enzyme thiết yếu, bao gồm cả superoxide dismutase, một chất chống oxy hóa quan trọng. Kẽm đóng vai trò trong quá trình hình thành sắc tố thị giác trong võng mạc, và thiếu hụt kẽm có thể dẫn đến quáng gà.
Vitamin C là một chất chống oxy hóa thiết yếu đặc biệt quan trọng đối với mắt. Đôi mắt cần một lượng lớn chất chống oxy hóa hơn so với các cơ quan khác trong cơ thể, và nồng độ vitamin C trong các dịch ở mắt cao hơn nhiều so với bất kỳ chất dịch nào khác trong cơ thể.
Vitamin E là một chất chống oxy hóa tan trong dầu, có vai trò bảo vệ các axit béo khỏi quá trình oxy hóa gây hại. Vì võng mạc chứa một lượng lớn axit béo, nên vitamin E đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của đôi mắt.
Ăn gì bổ mắt? Có rất nhiều loại thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật giúp bổ mắt, cung cấp các vitamin và dưỡng chất thiết yếu cho đôi mắt sáng khỏe. Dưới đây là một số loại thực phẩm tiêu biểu:
Cà rốt thường được nhắc đến đầu tiên khi nói về thực phẩm tốt cho mắt. Chúng chứa nhiều vitamin A và beta-carotene, giúp tăng cường sức khỏe toàn diện cho mắt. Vitamin A giúp tăng cường sức khỏe của thủy tinh thể và giác mạc, trong khi beta-carotene là một chất chống oxy hóa mạnh giúp hạn chế tối đa tác hại của gốc tự do. Beta-carotene cũng rất tốt cho hoàng điểm và thủy tinh thể, giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể.
Tương tự như rau xanh, ngô cũng là một nguồn cung cấp dồi dào zeaxanthin và lutein, hai chất chống oxy hóa có lợi cho sức khỏe của mắt. Ăn ngô thường xuyên có thể giúp giảm nguy cơ đục thủy tinh thể và suy giảm sắc tố vàng trong mắt. Ngoài ra, ngô còn cung cấp vitamin C, B5, B1, folate, magie, phốt pho, kẽm và các chất chống oxy hóa khác, giúp cơ thể chống lại tác hại của các gốc tự do.
Các loại rau lá xanh đậm như cải xoăn, rau bina, củ cải,… chứa hai chất chống oxy hóa mạnh là zeaxanthin và lutein. Ngoài những lợi ích đã được đề cập, các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng zeaxanthin và lutein có thể giúp giảm nguy cơ đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng do tuổi tác.
Hầu hết các loại rau củ và trái cây có màu đỏ đều rất tốt cho sức khỏe của đôi mắt, và cà chua là một ví dụ điển hình. Cà chua chứa lycopene, một chất giúp bảo vệ võng mạc và mắt khỏi tác hại của tia cực tím từ ánh nắng mặt trời. Lycopene cũng giúp bảo vệ tính toàn vẹn của các tế bào khác trong cơ thể và có khả năng ngăn ngừa ung thư.
Bơ mang lại nhiều lợi ích cho đôi mắt. Lutein trong bơ giúp ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể và các bệnh về mắt khác liên quan đến tuổi tác. Ngoài ra, bơ còn chứa beta-carotene và các vitamin B6, C, E, những dưỡng chất cần thiết cho thị lực tốt và bảo vệ mắt khỏi các tổn thương do oxy hóa, từ đó giúp ngăn ngừa suy giảm thị lực.
Óc chó là một loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, và việc ăn một lượng nhỏ quả óc chó mỗi ngày có thể cải thiện sức khỏe của mắt và bảo vệ mắt khỏi các vấn đề về thị lực. Óc chó chứa nhiều axit béo omega-3, rất quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể của mắt. Ngoài ra, hàm lượng vitamin A, kẽm và các chất chống oxy hóa cao trong quả óc chó giúp chống viêm và tốt cho sức khỏe tim mạch.
Khoai lang cũng là một nguồn cung cấp beta-carotene dồi dào. Hàm lượng beta-carotene cao trong khoai lang giúp tăng cường sức khỏe của đôi mắt. Bên cạnh đó, khoai lang còn chứa nhiều chất dinh dưỡng khác như vitamin A, C, kali, rất có lợi cho mắt.
Dâu tây là một nguồn cung cấp vitamin C dồi dào, giúp bảo vệ mắt khỏi các bệnh viêm nhiễm. Các chất chống oxy hóa khác nhau trong dâu tây có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề về mắt như khô mắt, thoái hóa điểm vàng và các khuyết tật thị lực. Ăn dâu tây hàng ngày có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh về mắt liên quan đến tuổi tác.
Các loại thực phẩm tốt cho mắt có nguồn gốc động vật bao gồm:
Như đã đề cập trước đó, DHA và EPA là hai loại axit béo omega-3 cần thiết cho hoạt động của võng mạc, và cá hồi là một nguồn cung cấp dồi dào các chất này. Các dưỡng chất có trong cá hồi có thể giúp bảo vệ võng mạc và ngăn ngừa mù lòa. Thêm vào đó, DHA và EPA còn giúp cân bằng độ ẩm thiết yếu của mắt, đồng thời chống lại bệnh thoái hóa điểm vàng và tăng nhãn áp. Các chuyên gia khuyến cáo nên ăn cá hồi ít nhất hai lần một tuần.
Để có đôi mắt khỏe mạnh, nên ưu tiên các loại thịt gia cầm như gà, ngan, ngỗng, đà điểu thay vì các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt lợn, thịt cừu. Thịt đà điểu, dù chưa phổ biến ở Việt Nam, lại chứa nhiều dưỡng chất quan trọng như kẽm, kali, protein và sắt, giúp cải thiện thị lực. Kẽm là khoáng chất quan trọng cho võng mạc, trong khi sắt giúp chống thoái hóa mắt, duy trì sức khỏe đôi mắt khi về già.
Thịt gà tây và thịt gà cũng là nguồn cung cấp kẽm dồi dào. Thêm vào đó, các loại thịt gia cầm này giàu vitamin (như vitamin B, axit nicotinic và vitamin E), những dưỡng chất cần thiết giúp giảm nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể và các bệnh suy nhược mắt khác. Các loại thịt này có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon và bổ dưỡng như món hầm, nấu súp, nướng hay salad.
Trứng gà là một nguồn cung cấp dồi dào các dưỡng chất có lợi cho mắt, bao gồm vitamin A, kẽm, lutein, lecithin, B12, vitamin D và cysteine. Lòng đỏ trứng gà, bên cạnh protein, còn chứa nhiều lutein, zeaxanthin và kẽm, giúp giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng ở mắt, một nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở người cao tuổi.
Kẽm trong trứng gà giúp cơ thể hấp thụ lutein và zeaxanthin hiệu quả hơn, đồng thời làm tăng lượng sắc tố bảo vệ ở điểm vàng – khu vực quan trọng của mắt chịu trách nhiệm kiểm soát thị lực trung tâm.
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.