Bệnh trĩ có di truyền không? Các yếu tố gây nên bệnh trĩ là gì?

Trang chủ > Chuyên khoa > Chẩn đoán > Bệnh trĩ có di truyền không? Các yếu tố gây nên bệnh trĩ là gì?

Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng 2 26, 2025

Trĩ là một bệnh lý phổ biến và thường gặp sau tuổi 30, đặc biệt những người làm việc văn phòng. Vì vậy, nắm rõ các yếu tố nguy cơ gây bệnh trĩ là điều cần thiết để mỗi người chủ động phòng tránh, đặc biệt gia đình bệnh nhân có thành viên có tiền sử mắc bệnh trĩ. Vậy, bệnh trĩ có di truyền không?

Bệnh trĩ là gì?

Bệnh trĩ là một tình trạng phổ biến, xảy ra khi các tĩnh mạch ở hậu môn bị giãn nở và sưng lên, tạo thành các búi trĩ. Tình trạng này thường gây ra cảm giác khó chịu, đau đớn và chảy máu khi đi đại tiện.

Theo nghiên cứu của Hội Hậu môn trực tràng học Việt Nam, bệnh trĩ rất phổ biến tại Việt Nam với tỷ lệ 30-50% .
Theo nghiên cứu của Hội Hậu môn trực tràng học Việt Nam, bệnh trĩ rất phổ biến tại Việt Nam với tỷ lệ 30-50%.

Theo nghiên cứu của Hội Hậu môn trực tràng học Việt Nam, trĩ là bệnh phổ biến nhất trong các bệnh liên quan đến đại trực tràng, với tỷ lệ mắc từ 35-50%. Mặc dù không gây nguy hiểm đến tính mạng, bệnh trĩ gây nhiều bất tiện cho người bệnh. Việc hiểu rõ về bệnh trĩ giúp chúng ta phòng ngừa, điều trị dứt điểm và nâng cao chất lượng cuộc sống. Bệnh trĩ có thể hình thành bên trong trực tràng (trĩ nội) hoặc dưới da xung quanh hậu môn (trĩ ngoại).

Trĩ nội: tình trạng búi trĩ hình thành ở phía trên đường lược (ranh giới giữa lớp trong cùng của hậu môn và trực tràng). Do nằm bên trong trực tràng nên trĩ nội thường không thể nhìn thấy ở giai đoạn sớm, mà chỉ được phát hiện khi có triệu chứng đi tiêu ra máu. Khi trĩ phát triển lớn hơn, người bệnh có thể thấy búi trĩ lòi ra khi đi tiêu.

Trĩ ngoại: tình trạng búi trĩ hình thành ở phía dưới đường lược, nằm bên dưới lớp da của hậu môn. Trĩ ngoại có thể dễ dàng nhìn thấy và sờ thấy, thường gây ra cảm giác đau rát, khó chịu nhiều hơn so với trĩ nội do vùng tổn thương tiếp xúc trực tiếp và cọ xát với các tác nhân bên ngoài như quần áo và bề mặt ghế ngồi.

Dựa vào mức độ tiến triển của trĩ nội, các bác sĩ có thể phân loại bệnh thành các cấp độ khác nhau như sau:

  • Trĩ độ 1: Ở giai đoạn này, bệnh trĩ còn ở mức độ nhẹ nhất, búi trĩ vẫn nằm hoàn toàn bên trong ống hậu môn và chưa bị sa ra ngoài.
  • Trĩ độ 2: Búi trĩ sẽ lòi ra ngoài khi đi đại tiện, nhưng có thể tự co vào trong sau khi đi tiêu xong.
  • Trĩ độ 3: Ở giai đoạn này, búi trĩ sẽ lòi ra ngoài khi đi tiêu và cần phải dùng tay để đẩy vào trong sau khi đi tiêu xong.
  • Trĩ độ 4: Đây là giai đoạn nặng nhất của bệnh trĩ, khi búi trĩ thường xuyên sa ra ngoài ngay cả khi không đi tiêu, ví dụ như khi ngồi xổm, làm việc nặng hoặc đi lại nhiều. Tình trạng này gây nhiều khó khăn cho việc đại tiện và các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.

Bệnh trĩ được chia thành các loại khác nhau dựa trên vị trí và mức độ nghiêm trọng của các búi trĩ.
Bệnh trĩ được chia thành các loại khác nhau dựa trên vị trí và mức độ nghiêm trọng của các búi trĩ.

Bệnh trĩ có di truyền không?

Bệnh trĩ không phải là một căn bệnh di truyền như nhiều người vẫn thường lo ngại. Không có bằng chứng khoa học nào chứng minh cha mẹ bị bệnh không có nghĩa là con cái sẽ bị bệnh trĩ. Khi trong một gia đình có nhiều người cùng mắc bệnh trĩ, đó có thể chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên, hoặc thường do các thành viên trong gia đình có chung thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống không lành mạnh, những yếu tố này mới thực sự là nguyên nhân chính gây ra bệnh trĩ.

Bệnh trĩ không di truyền nhưng trong một gia đình có thể có xu hướng cùng bị mắc trĩ do thói quen ăn uống và sinh hoạt giống nhau
Bệnh trĩ không có tính di truyền nhưng trong một gia đình có thể có xu hướng cùng bị mắc trĩ do thói quen ăn uống, sinh hoạt giống nhau

Tính toàn vẹn của các cơ và sụn có thể bị ảnh hưởng bởi di truyền. Ở một số gia đình, cấu trúc này có thể dễ bị tổn thương hơn theo thời gian do yếu tố di truyền. Vì vậy, nếu trong gia đình có người từng mắc bệnh trĩ, đó có thể là dấu hiệu cho thấy gen liên quan đến sự yếu kém của cơ trực tràng và mô liên kết có thể di truyền trong gia đình.

Do đó, có thể khẳng định một cách chắc chắn rằng bệnh trĩ không phải là bệnh di truyền. Thay vì lo lắng về yếu tố di truyền, người bệnh nên tập trung vào việc tìm hiểu các biện pháp phòng ngừa và điều trị bệnh trĩ hiệu quả. Đặc biệt quan trọng là việc điều trị bệnh trĩ cần được thực hiện dưới sự chỉ định và theo dõi của các bác sĩ chuyên khoa, tuyệt đối không nên tự ý điều trị tại nhà.

Các yếu tố khác gây nên bệnh trĩ

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây bệnh trĩ là do các vấn đề liên quan đến thói quen đi vệ sinh. Tình trạng táo bón có thể khiến người bệnh phải rặn mạnh và ngồi lâu trên bồn cầu. Mặt khác, dù người bệnh có thể không cảm thấy rõ ràng việc rặn khi bị tiêu chảy, nhưng điều này vẫn có thể gây áp lực lên các mô trực tràng.

Việc thường xuyên nâng vật nặng cũng có thể tạo áp lực lên trực tràng. Dù là do tính chất công việc phải khuân vác nặng hay do tập luyện thể thao với tạ, việc gắng sức lặp đi lặp lại đều có thể dẫn đến nguy cơ mắc bệnh trĩ.

Thừa cân là một yếu tố nguy cơ lớn dẫn đến bệnh trĩ. Khi cơ thể thừa cân, đặc biệt là vùng bụng, sẽ tạo ra áp lực lên các tĩnh mạch ở vùng hậu môn, khiến chúng bị giãn nở và hình thành các búi trĩ. Tương tự, phụ nữ trong thời kỳ mang thai cũng thường gặp các vấn đề liên quan đến bệnh trĩ.

Tuổi tác cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển bệnh trĩ. Khi con người già đi, các cơ trực tràng và các mô có chức năng giữ tĩnh mạch cố định tại chỗ sẽ dần mất đi sức mạnh.

Điều trị bệnh trĩ như thế nào?

Tùy thuộc vào mức độ bệnh, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Đối với bệnh nhân ở giai đoạn nhẹ, bác sĩ có thể kê đơn thuốc bôi và thuốc uống để giúp giảm triệu chứng và hỗ trợ làm teo búi trĩ. Ngoài ra, bệnh nhân có thể được bổ sung các loại thuốc nhuận tràng để phòng tránh táo bón. Táo bón không chỉ là nguyên nhân gây bệnh trĩ mà còn gây ra nhiều khó khăn và đau đớn cho người bệnh mỗi khi đi đại tiện.

Đối với bệnh trĩ ở giai đoạn 3 và 4, việc điều trị bằng thuốc thường không mang lại hiệu quả như mong muốn, mà cần phải can thiệp bằng các biện pháp ngoại khoa để loại bỏ búi trĩ. Các thủ thuật như tiêm xơ, thắt mạch, khâu treo búi trĩ có thể được áp dụng để can thiệp vào các búi trĩ sưng to, sa ra ngoài hoặc bị tắc mạch. Trong nhiều trường hợp, phẫu thuật là phương pháp cần thiết để loại bỏ hoàn toàn búi trĩ.

Hiện nay, các phương pháp phẫu thuật trĩ phổ biến bao gồm mổ trĩ Milligan Morgan – Ferguson, mổ trĩ Longo, đốt trĩ Laser Diode, và phẫu thuật cắt trĩ kinh điển có sử dụng dụng cụ hỗ trợ Laser. Trong số đó, đốt trĩ Laser Diode được nhiều người ưa chuộng vì tính ít xâm lấn, hạn chế đau đớn và thời gian hồi phục nhanh chóng. 

Phương pháp phẫu thuật cắt trĩ Milligan Morgan
Phương pháp phẫu thuật cắt trĩ Milligan Morgan

Hướng dẫn cách phòng bệnh trĩ

Mặc dù yếu tố di truyền có thể đóng vai trò trong bệnh trĩ, nhưng mỗi người vẫn có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và phòng ngừa bệnh hiệu quả. Vì có nhiều yếu tố khác ngoài di truyền góp phần gây bệnh, việc chủ động kiểm soát các yếu tố nguy cơ khác có thể giúp phòng tránh bệnh trĩ.

Bệnh trĩ hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng cách thay đổi lối sống và chế độ ăn uống.
Bệnh trĩ hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng cách thay đổi lối sống và chế độ ăn uống.

  • Một trong những biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh trĩ là chú ý đến thời gian và cách đi vệ sinh. Để giảm áp lực lên vùng trực tràng khi đi đại tiện, bạn nên đi vệ sinh ngay khi có cảm giác buồn đi. Khi vào nhà vệ sinh, cố gắng đi đại tiện trong thời gian ngắn. Nếu không đi được, hãy đứng lên và thử lại sau.
  • Điều chỉnh chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh trĩ. Bạn nên đảm bảo uống đủ nước và tăng cường ăn các thực phẩm giàu chất xơ. Điều này giúp quá trình đi tiêu trở nên dễ dàng hơn và giảm áp lực lên vùng trực tràng.
  • Chế độ ăn uống giàu chất xơ từ rau củ, hoa quả và ngũ cốc nguyên hạt là rất hiệu quả trong việc phòng ngừa bệnh trĩ. Đồng thời, bạn cần uống đủ nước để đảm bảo đường ruột luôn đủ ẩm và dễ dàng hoạt động. Nên hạn chế các loại thức ăn chứa nhiều chất béo, đường và đồ uống có cồn để giảm áp lực lên hệ thống tiêu hóa.
  • Nếu bạn bị táo bón hoặc tiêu chảy mãn tính, hãy đặt lịch hẹn với bác sĩ để được tư vấn cụ thể về tình trạng bệnh. Bác sĩ có thể đề xuất các biện pháp như sử dụng thêm chất bổ sung, thuốc men hoặc điều chỉnh lối sống để giúp bạn giải quyết các triệu chứng khó chịu này.
  • Tập thể dục thường xuyên cũng là một biện pháp hiệu quả giúp giảm nguy cơ mắc bệnh trĩ. Bằng cách duy trì hoạt động thể chất, bạn có thể giảm bớt cân nặng dư thừa đang gây áp lực lên vùng trực tràng. Đồng thời, tập thể dục còn giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn.
  • Khi phải nâng hoặc mang vác vật nặng, hãy chú ý đến tư thế của mình. Trước khi nâng, hãy hít thở sâu vào phổi và tưởng tượng như đang đẩy không khí lên trên, hướng về phía cổ họng trong quá trình gắng sức. Đồng thời, tránh rặn vì hành động này có thể gây áp lực xuống phía dưới.

Trên đây là những thông tin giải đáp thắc mắc “Bệnh trĩ có di truyền không?.”  Mặc dù không di truyền, bệnh trĩ lại có xu hướng xuất hiện trong cùng một gia đình do những thói quen sinh hoạt chung. Điều này cho thấy, việc thay đổi lối sống lành mạnh là cách phòng ngừa hiệu quả nhất. Nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng của bệnh trĩ, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Đánh giá bài viết
Bài viết này có hữu ích với bạn không?

Đăng ký tư vấn ngay

Đăng ký ngay để được tư vấn miễn phí về sức khỏe của bạn!

Bạn chưa điền số điện thoại

DMCA.com Protection Status
*Lưu ý: kết quả điều trị còn phụ thuộc vào cơ địa từng người
Gọi ngay Đặt hẹn
CHAT NGAY
Địa Chỉ Bác sĩ