Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng 10 31, 2024
Mục Lục Bài Viết
Máu là chất lỏng lưu thông tự do trong hệ thống tuần hoàn của cơ thể, được bơm đi bởi tim đến mọi mô và cơ quan, sau đó lại quay về tim, tạo thành một vòng tuần hoàn khép kín. Máu không chỉ vận chuyển oxy và chất dinh dưỡng đến các tế bào mà còn loại bỏ các chất thải, giúp điều hòa thân nhiệt và bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng.
Huyết tương là thành phần lỏng của máu, có màu vàng nhạt chiếm khoảng 55% khoảng tổng lượng máu trong cơ thể. Trong huyết tương chủ yếu gồm nước (chiếm khoảng 92%) và các chất hòa tan trong nước như: Protein, glucose, lipid, vitamin, muối khoáng, kháng thể (hay còn gọi là globulin miễn dịch) giúp chống lại nhiễm trùng,…
Các tế bào máu chiếm khoảng 40% khối lượng máu và có thể quan sát được dưới kính hiển vi. Tủy xương là nơi sản sinh ra các tế bào máu từ những tế bào gốc. Tế bào máu là những thành phần quan trọng cấu tạo nên máu, chúng có nhiều hình dạng và kích thước khác nhau, mỗi loại đều đảm nhận những chức năng riêng biệt.
Đây là loại tế bào máu phổ biến nhất, có hình đĩa lõm hai mặt. Hồng cầu chứa hemoglobin, một loại protein có chứa sắt, giúp vận chuyển oxy từ phổi đến các tế bào trong cơ thể và vận chuyển khí carbon dioxide từ các tế bào về phổi để thải ra ngoài.
Hồng cầu là tế bào khiến máu có màu đỏ, một giọt máu chứa khoảng 5 triệu hồng cầu. Việc cơ thể liên tục sản xuất hàng triệu hồng cầu mới mỗi ngày để thay thế các hồng cầu cũ bị hủy hoại. Nếu thiếu hồng cầu, các tế bào trong cơ thể sẽ không nhận được đủ oxy để hoạt động, dẫn đến thiếu năng lượng và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Bạch cầu là những tế bào di chuyển trong máu, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các mầm bệnh và tác nhân gây hại từ bên ngoài. Chúng tạo ra phản ứng viêm và giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng.
Bạch cầu bao gồm nhiều loại khác nhau như bạch cầu trung tính (đa nhân), tế bào lympho, bạch cầu ái toan, bạch cầu đơn nhân, bạch cầu ái kiềm. Tất cả các loại bạch cầu đều là thành phần quan trọng của hệ miễn dịch và có vai trò chính là chống lại nhiễm trùng.
Đây là một loại tế bào máu rất nhỏ, không có nhân, có hình dạng không đều với đường kính khoảng 2 – 3 μm, dày khoảng 0,5 μm. Khi mạch máu bị tổn thương, tiểu cầu sẽ nhanh chóng di chuyển đến vị trí bị thương, bám vào nhau và tạo thành một cục máu đông để bịt kín vết thương, ngăn máu chảy ra ngoài. Sau khi tạo thành cục máu đông, tiểu cầu còn tham gia vào quá trình sửa chữa và tái tạo mạch máu bị tổn thương.
Con người có 4 nhóm máu chính là A, B, AB, và O. Tuy nhiên, dựa vào yếu tố Rh(D), mỗi nhóm máu chính lại được chia thành 8 nhóm máu nhỏ. Nhóm máu của mỗi người được quyết định bởi yếu tố di truyền. Kiểm tra nhóm máu là một xét nghiệm đơn giản để xác định loại máu của một người. Việc biết nhóm máu của mình rất quan trọng, đặc biệt khi cần truyền máu hoặc thực hiện các thủ thuật y tế.
Xét nghiệm nhóm máu thông thường tập trung vào việc xác định nhóm máu ABO và Rh, hai hệ nhóm máu phổ biến nhất. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, người ta còn tiến hành xét nghiệm để xác định các kháng nguyên khác trên bề mặt hồng cầu.
Xét nghiệm nhóm máu Rh
Xét nghiệm nhóm máu Rh kiểm tra sự hiện diện của một kháng nguyên đặc biệt, được gọi là kháng nguyên Rh, trên bề mặt tế bào hồng cầu. Hầu hết mọi người đều có kháng nguyên Rh, được gọi là Rh dương (+). Tuy nhiên, một số người lại không có kháng nguyên này, được gọi là Rh âm (-).
Xác định nhóm máu
Nhóm máu của mỗi người được quyết định bởi sự kết hợp của hai yếu tố: kháng nguyên A và B trên bề mặt tế bào hồng cầu, và sự hiện diện hoặc vắng mặt của kháng nguyên Rh. Gen di truyền từ cha mẹ quyết định loại kháng nguyên nào sẽ được biểu hiện.
Để biết nhóm máu của mình, bạn có thể chủ động đến các cơ sở y tế để thực hiện xét nghiệm nhóm máu. Ngoài ra, bạn cũng có thể biết nhóm máu của mình khi tham gia hiến máu tình nguyện hoặc khám sức khỏe định kỳ ở cơ quan.
Hiện nay, trên thị trường có bán các bộ kit xét nghiệm nhóm máu ABO và Rh với mức giá từ 80.000 đến 250.000 VNĐ. Bộ kit này cho phép bạn tự xác định nhóm máu của mình tại nhà mà không cần đến bệnh viện.
Bộ kit xét nghiệm nhóm máu thường bao gồm một tờ hướng dẫn với các bước thực hiện chi tiết, một kim lấy máu, khay thử và dung dịch pha mẫu. Chỉ mất khoảng 2 phút để thực hiện xét nghiệm và biết chính xác nhóm máu của mình. Cách thức này đang được nhiều người lựa chọn vì sự tiện lợi và nhanh chóng.
Hiện nay, có các loại bộ kit xét nghiệm nhóm máu cho phép bạn biết nhóm máu của mình là gì, và một số loại thậm chí còn có thể xác định bạn có nhóm máu hiếm (Rh-) hay không. Trên thị trường có nhiều dòng kit thử với nguồn gốc khác nhau. Để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác, bạn nên lựa chọn mua hàng tại những địa chỉ uy tín.
Dịch vụ xét nghiệm nhóm máu tại nhà cho phép bạn đặt lịch hẹn với bệnh viện để nhân viên y tế đến lấy mẫu máu tận nơi. Mẫu máu được bảo quản trong điều kiện phù hợp để đảm bảo chất lượng khi vận chuyển về phòng phân tích.
Kết quả xét nghiệm nhóm máu sẽ được gửi đến bạn qua nhiều hình thức, bao gồm email, trực tiếp tại nhà hoặc tại bệnh viện, tùy theo lựa chọn của bạn. Ngoài việc xét nghiệm nhóm máu, bạn cũng có thể yêu cầu thực hiện thêm các xét nghiệm máu khác để kiểm tra sức khỏe tổng thể một cách chủ động.
Hệ thống nhóm máu ABO được quyết định bởi sự kết hợp của các gen A, B, và O. Gen A và B là gen trội, còn gen O là gen lặn.
Dựa vào những quy luật di truyền này, chúng ta có thể xác định nhóm máu của con dựa vào nhóm máu của bố mẹ, hoặc xác định nhóm máu của bố dựa vào nhóm máu của mẹ và con. Dưới đây là một số ví dụ về khả năng di truyền nhóm máu:
Tóm lại, biết nhóm máu của mình giúp chúng ta chủ động bảo vệ sức khỏe, đặc biệt là trong những trường hợp khẩn cấp. Việc xác định nhóm máu thường được thực hiện đơn giản bằng một xét nghiệm máu và kết quả sẽ được lưu trữ trong hồ sơ cá nhân.
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.