4 Cách kiểm tra nhóm máu nhanh chóng, chính xác

Trang chủ > Chuyên khoa > Nội khoa > Huyết học > 4 Cách kiểm tra nhóm máu nhanh chóng, chính xác

Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng 10 31, 2024

Việc xác định nhóm máu của bản thân mang lại nhiều lợi ích, từ việc đảm bảo an toàn khi truyền máu đến việc theo dõi sức khỏe tổng quát. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách kiểm tra nhóm máu một cách chính xác. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết để thực hiện việc kiểm tra này.

Thành phần của máu

Máu là chất lỏng lưu thông tự do trong hệ thống tuần hoàn của cơ thể, được bơm đi bởi tim đến mọi mô và cơ quan, sau đó lại quay về tim, tạo thành một vòng tuần hoàn khép kín. Máu không chỉ vận chuyển oxy và chất dinh dưỡng đến các tế bào mà còn loại bỏ các chất thải, giúp điều hòa thân nhiệt và bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng.

Máu là mô lỏng lưu thông trong hệ thống tuần hoàn của cơ thể, gồm nhiều thành phần
Máu là mô lỏng lưu thông trong hệ thống tuần hoàn của cơ thể, gồm nhiều thành phần.

Huyết tương

Huyết tương là thành phần lỏng của máu, có màu vàng nhạt chiếm khoảng 55% khoảng tổng lượng máu trong cơ thể. Trong huyết tương chủ yếu gồm nước (chiếm khoảng 92%) và các chất hòa tan trong nước như: Protein, glucose, lipid, vitamin, muối khoáng, kháng thể (hay còn gọi là globulin miễn dịch) giúp chống lại nhiễm trùng,…

Các tế bào máu

Các tế bào máu chiếm khoảng 40% khối lượng máu và có thể quan sát được dưới kính hiển vi. Tủy xương là nơi sản sinh ra các tế bào máu từ những tế bào gốc. Tế bào máu là những thành phần quan trọng cấu tạo nên máu, chúng có nhiều hình dạng và kích thước khác nhau, mỗi loại đều đảm nhận những chức năng riêng biệt.

Hồng cầu

Đây là loại tế bào máu phổ biến nhất, có hình đĩa lõm hai mặt. Hồng cầu chứa hemoglobin, một loại protein có chứa sắt, giúp vận chuyển oxy từ phổi đến các tế bào trong cơ thể và vận chuyển khí carbon dioxide từ các tế bào về phổi để thải ra ngoài.

Hồng cầu là tế bào khiến máu có màu đỏ, một giọt máu chứa khoảng 5 triệu hồng cầu. Việc cơ thể liên tục sản xuất hàng triệu hồng cầu mới mỗi ngày để thay thế các hồng cầu cũ bị hủy hoại. Nếu thiếu hồng cầu, các tế bào trong cơ thể sẽ không nhận được đủ oxy để hoạt động, dẫn đến thiếu năng lượng và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Hồng cầu có hình đĩa lõm 2 mặt có chức năng chính là vận chuyển oxy trong cơ thể
Hồng cầu có hình đĩa lõm 2 mặt có chức năng chính là vận chuyển oxy trong cơ thể

Bạch cầu

Bạch cầu là những tế bào di chuyển trong máu, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các mầm bệnh và tác nhân gây hại từ bên ngoài. Chúng tạo ra phản ứng viêm và giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng.

Bạch cầu bao gồm nhiều loại khác nhau như bạch cầu trung tính (đa nhân), tế bào lympho, bạch cầu ái toan, bạch cầu đơn nhân, bạch cầu ái kiềm. Tất cả các loại bạch cầu đều là thành phần quan trọng của hệ miễn dịch và có vai trò chính là chống lại nhiễm trùng.

Tiểu cầu

Đây là một loại tế bào máu rất nhỏ, không có nhân, có hình dạng không đều với đường kính khoảng 2 – 3 μm, dày khoảng 0,5 μm. Khi mạch máu bị tổn thương, tiểu cầu sẽ nhanh chóng di chuyển đến vị trí bị thương, bám vào nhau và tạo thành một cục máu đông để bịt kín vết thương, ngăn máu chảy ra ngoài. Sau khi tạo thành cục máu đông, tiểu cầu còn tham gia vào quá trình sửa chữa và tái tạo mạch máu bị tổn thương.

Cách kiểm tra nhóm máu

Con người có 4 nhóm máu chính là A, B, AB, và O. Tuy nhiên, dựa vào yếu tố Rh(D), mỗi nhóm máu chính lại được chia thành 8 nhóm máu nhỏ. Nhóm máu của mỗi người được quyết định bởi yếu tố di truyền. Kiểm tra nhóm máu là một xét nghiệm đơn giản để xác định loại máu của một người. Việc biết nhóm máu của mình rất quan trọng, đặc biệt khi cần truyền máu hoặc thực hiện các thủ thuật y tế.

Con người có 4 nhóm máu chính là A, B, AB, và O
Con người có 4 nhóm máu chính là A, B, AB, và O

Xét nghiệm nhóm máu

Xét nghiệm nhóm máu thông thường tập trung vào việc xác định nhóm máu ABO và Rh, hai hệ nhóm máu phổ biến nhất. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, người ta còn tiến hành xét nghiệm để xác định các kháng nguyên khác trên bề mặt hồng cầu.

Xét nghiệm nhóm máu ABO

  • Nhóm máu A: Có kháng nguyên A trên bề mặt của tế bào hồng cầu và kháng thể kháng B trong huyết tương.
  • Nhóm máu B: Có kháng nguyên B trên bề mặt của tế bào hồng cầu và kháng thể kháng A trong huyết tương.
  • Nhóm máu AB: Có cả hai kháng nguyên A và B trên tế bào hồng cầu, nhưng không có kháng thể kháng A hoặc kháng B trong huyết tương.
  • Nhóm máu O: Không có kháng nguyên A hoặc B trên tế bào hồng cầu, nhưng có cả kháng thể kháng A và kháng thể kháng B trong huyết tương.

Xét nghiệm nhóm máu Rh

Xét nghiệm nhóm máu Rh kiểm tra sự hiện diện của một kháng nguyên đặc biệt, được gọi là kháng nguyên Rh, trên bề mặt tế bào hồng cầu. Hầu hết mọi người đều có kháng nguyên Rh, được gọi là Rh dương (+). Tuy nhiên, một số người lại không có kháng nguyên này, được gọi là Rh âm (-).

Xác định nhóm máu

Nhóm máu của mỗi người được quyết định bởi sự kết hợp của hai yếu tố: kháng nguyên A và B trên bề mặt tế bào hồng cầu, và sự hiện diện hoặc vắng mặt của kháng nguyên Rh. Gen di truyền từ cha mẹ quyết định loại kháng nguyên nào sẽ được biểu hiện.

  • Nhóm máu A+: Có kháng nguyên A và Rh.
  • Nhóm máu A-: Có kháng nguyên A nhưng không có Rh.
  • Nhóm máu B+: Có kháng nguyên B và Rh.
  • Nhóm máu B-: Có kháng nguyên B nhưng không có Rh.
  • Nhóm máu AB+: Có cả kháng nguyên A và B, và có Rh.
  • Nhóm máu AB-: Có cả kháng nguyên A và B, nhưng không có Rh.
  • Nhóm máu O+: Không có kháng nguyên A hoặc B, nhưng có Rh.
  • Nhóm máu O-: Không có kháng nguyên A, B hoặc Rh.

Để biết nhóm máu của mình, bạn có thể chủ động đến các cơ sở y tế để thực hiện xét nghiệm nhóm máu. Ngoài ra, bạn cũng có thể biết nhóm máu của mình khi tham gia hiến máu tình nguyện hoặc khám sức khỏe định kỳ ở cơ quan.

Sử dụng bộ dụng cụ xét nghiệm nhóm máu

Hiện nay, trên thị trường có bán các bộ kit xét nghiệm nhóm máu ABO và Rh với mức giá từ 80.000 đến 250.000 VNĐ. Bộ kit này cho phép bạn tự xác định nhóm máu của mình tại nhà mà không cần đến bệnh viện.

Bộ kit xét nghiệm nhóm máu thường bao gồm một tờ hướng dẫn với các bước thực hiện chi tiết, một kim lấy máu, khay thử và dung dịch pha mẫu. Chỉ mất khoảng 2 phút để thực hiện xét nghiệm và biết chính xác nhóm máu của mình. Cách thức này đang được nhiều người lựa chọn vì sự tiện lợi và nhanh chóng.

  • Máu vón cục ở vùng anti-A: Nhóm máu A
  • Máu vón cục ở vùng anti-B: Nhóm máu B
  • Máu vón cục ở cả vùng anti-A và anti-B: Nhóm máu AB
  • Nếu máu không bị vón cục trên thẻ: Nhóm máu O.
Bộ dụng cụ xét nghiệm xác định nhóm máu tại nhà
Bộ dụng cụ xét nghiệm xác định nhóm máu tại nhà được nhiều người lựa chọn

Hiện nay, có các loại bộ kit xét nghiệm nhóm máu cho phép bạn biết nhóm máu của mình là gì, và một số loại thậm chí còn có thể xác định bạn có nhóm máu hiếm (Rh-) hay không. Trên thị trường có nhiều dòng kit thử với nguồn gốc khác nhau. Để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác, bạn nên lựa chọn mua hàng tại những địa chỉ uy tín.

Sử dụng dịch vụ xét nghiệm tại nhà

Dịch vụ xét nghiệm nhóm máu tại nhà cho phép bạn đặt lịch hẹn với bệnh viện để nhân viên y tế đến lấy mẫu máu tận nơi. Mẫu máu được bảo quản trong điều kiện phù hợp để đảm bảo chất lượng khi vận chuyển về phòng phân tích.

Kết quả xét nghiệm nhóm máu sẽ được gửi đến bạn qua nhiều hình thức, bao gồm email, trực tiếp tại nhà hoặc tại bệnh viện, tùy theo lựa chọn của bạn. Ngoài việc xét nghiệm nhóm máu, bạn cũng có thể yêu cầu thực hiện thêm các xét nghiệm máu khác để kiểm tra sức khỏe tổng thể một cách chủ động.

Xác định qua yếu tố di truyền

Hệ thống nhóm máu ABO được quyết định bởi sự kết hợp của các gen A, B, và O. Gen A và B là gen trội, còn gen O là gen lặn.

  • Nhóm máu A có kiểu gen AA hoặc AO.
  • Nhóm máu B có kiểu gen BB hoặc BO.
  • Nhóm máu AB có kiểu gen AB.
  • Nhóm máu O có kiểu gen OO.
Dự đoán nhóm máu theo di truyền không thể mang lại đáp án chính xác nhất
Dự đoán nhóm máu theo di truyền không thể mang lại đáp án chính xác nhất

Dựa vào những quy luật di truyền này, chúng ta có thể xác định nhóm máu của con dựa vào nhóm máu của bố mẹ, hoặc xác định nhóm máu của bố dựa vào nhóm máu của mẹ và con. Dưới đây là một số ví dụ về khả năng di truyền nhóm máu:

  • Bố nhóm máu A, mẹ nhóm máu B: Con có thể mang nhóm máu AB.
  • Bố và mẹ nhóm máu O: Con chỉ có thể mang nhóm máu O.
  • Bố và mẹ nhóm máu AB: Con có thể mang nhóm máu A, B hoặc AB.
  • Bố và mẹ nhóm máu B: Con có thể mang nhóm máu B hoặc O.
  • Bố và mẹ nhóm máu A: Con có thể mang nhóm máu A hoặc O.

Vì sao chúng ta nên biết nhóm máu của mình?

Tóm lại, biết nhóm máu của mình giúp chúng ta chủ động bảo vệ sức khỏe, đặc biệt là trong những trường hợp khẩn cấp. Việc xác định nhóm máu thường được thực hiện đơn giản bằng một xét nghiệm máu và kết quả sẽ được lưu trữ trong hồ sơ cá nhân.

  • Truyền máu: Đây là lý do quan trọng nhất. Khi cần truyền máu, việc xác định chính xác nhóm máu là vô cùng cần thiết. Nếu truyền nhầm nhóm máu, cơ thể sẽ xảy ra phản ứng đào thải, gây ra các biến chứng nguy hiểm như sốt, nổi mẩn, đông máu nội mạch rải rác, thậm chí tử vong.
  • Mang thai: Đối với phụ nữ mang thai, việc biết nhóm máu của cả mẹ và bé là rất quan trọng. Nếu mẹ và bé có nhóm máu khác nhau, đặc biệt là về yếu tố Rh, có thể xảy ra tình trạng rhesus (Rh) âm tính, gây ra các vấn đề sức khỏe cho thai nhi.
  • Phẫu thuật: Trong quá trình phẫu thuật, có thể xảy ra mất máu nhiều. Việc biết trước nhóm máu giúp bác sĩ chuẩn bị máu truyền sẵn sàng, đảm bảo quá trình phẫu thuật diễn ra an toàn.
  • Xác định huyết thống: Nhóm máu là một trong những bằng chứng khoa học để xác định quan hệ huyết thống.
  • Nghiên cứu y học: Việc nghiên cứu về nhóm máu giúp các nhà khoa học tìm ra mối liên hệ giữa nhóm máu và một số bệnh lý, từ đó đưa ra các phương pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả hơn.

Như vậy, biết chính xác nhóm máu của mình không chỉ giúp bạn chủ động trong việc bảo vệ sức khỏe bản thân mà còn đảm bảo an toàn trong các trường hợp khẩn cấp như truyền máu. Ngoài việc xác định nhóm máu, việc hiểu rõ về các hệ thống nhóm máu khác nhau như Rh cũng rất quan trọng. Hãy tìm hiểu thêm để có cái nhìn toàn diện hơn về máu của con người.

Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Đánh giá bài viết
Bài viết này có hữu ích với bạn không?

Đăng ký tư vấn ngay

Đăng ký ngay để được tư vấn miễn phí về sức khỏe của bạn!

Bạn chưa điền số điện thoại

DMCA.com Protection Status
*Lưu ý: kết quả điều trị còn phụ thuộc vào cơ địa từng người
Gọi ngay Đặt hẹn
CHAT NGAY
Địa Chỉ Bác sĩ