Hotline:
1800 2222
Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng mười hai 27, 2024
Bác sĩ tư vấn Y khoa
Mục Lục Bài Viết
Thông tư 34/2018/TT-BYT của Bộ Y tế quy định rằng các phản ứng sau tiêm chủng nếu phản ứng sau tiêm biểu hiện bình thường cho thấy hệ miễn dịch đang phản ứng với vắc xin.
Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, người được tiêm chủng cần ở lại điểm tiêm ít nhất 30 phút để theo dõi sức khỏe và các phản ứng sau tiêm. Các phản ứng thường gặp bao gồm các triệu chứng tại chỗ như đau, sưng, ngứa, đỏ ở vị trí tiêm; và các triệu chứng toàn thân như sốt dưới 39°C, mệt mỏi, khó chịu, quấy khóc, chán ăn. Đa số các phản ứng này đều ở mức độ nhẹ và có thể tự khỏi sau 1-2 ngày mà không cần điều trị.
Mặc dù nguy cơ xảy ra phản ứng nghiêm trọng sau tiêm chủng là rất thấp so với những lợi ích to lớn mà vắc xin mang lại, nhưng tùy theo cơ địa, bệnh lý tiềm ẩn hoặc đang mắc phải và một số yếu tố khác, phản ứng sau tiêm có thể gây nguy hiểm đến tính mạng người được tiêm. Vì vậy, người được tiêm chủng hoặc người trông trẻ cần có ý thức trách nhiệm cao, tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn sau tiêm và xử lý kịp thời khi có bất thường xảy ra.
Việc nắm rõ và phát hiện sớm các dấu hiệu nguy hiểm sau tiêm phòng là rất quan trọng để giảm thiểu tối đa nguy cơ biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí tử vong.
Sốt caoMột trong những dấu hiệu nguy hiểm đầu tiên sau tiêm phòng là sốt cao trên 39 độ C khó hạ và kéo dài. Trong trường hợp này, cần cho người bệnh uống nhiều nước và đảm bảo đủ nhu cầu dinh dưỡng. Đối với trẻ em, có thể sử dụng thuốc hạ sốt Acetaminophen, một loại thuốc được đánh giá là an toàn và hiệu quả.
Trong những trường hợp sốt cao không đáp ứng với việc dùng Acetaminophen đơn thuần, sau 1-2 giờ có thể phối hợp thêm thuốc Ibuprofen (nếu không có tiền sử chống chỉ định). Người nhà cũng có thể áp dụng biện pháp lau mát bằng nước ấm hoặc nước thường để hạ sốt. Tuy nhiên, nếu tình trạng sốt vẫn không cải thiện sau khi đã dùng thuốc, cần nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế hoặc bệnh viện gần nhất để được thăm khám và cấp cứu kịp thời.
Khóc thét kéo dài Triệu chứng sốt sau tiêm thường gặp ở trẻ từ 3-6 tháng tuổi với tỷ lệ khoảng 3% và thường sẽ tự dịu đi sau 1 ngày. Tuy nhiên, nếu trẻ có biểu hiện quấy khóc hoặc khóc thét kéo dài hơn 3 giờ, cha mẹ cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và xử trí kịp thời. Tình trạng này xảy ra do thuốc tác động lên hệ thần kinh, và hầu hết các trường hợp không dẫn đến biến chứng nguy hiểm.
Co giậtCo giật là một dấu hiệu nguy hiểm khác sau tiêm phòng cần đặc biệt chú ý. Theo các chuyên gia, người bệnh có thể xuất hiện tình trạng co giật toàn thân, có thể kèm theo sốt hoặc không, nhưng không có các dấu hiệu và triệu chứng tại chỗ. Khi xảy ra co giật, cần ngay lập tức hỗ trợ hô hấp cho người bệnh bằng cách thông đường thở, hút đờm dãi và cho thở oxy. Đồng thời, có thể sử dụng các thuốc chống co giật như Diazepam hoặc các thuốc chống co giật khác theo đúng phác đồ điều trị của bác sĩ.
Sốc phản vệSốc phản vệ là dấu hiệu nguy hiểm sau tiêm phòng có nguy cơ cao ảnh hưởng đến tính mạng nếu không được can thiệp kịp thời. Đây là phản ứng nghiêm trọng của cơ thể khi tiếp xúc với kháng nguyên, có thể xuất hiện ngay lập tức hoặc vài phút sau khi tiêm. Trong một số trường hợp, phản ứng này có thể xảy ra muộn hơn, từ 30 phút cho đến 24 giờ sau khi tiêm.
Sốc phản vệ sau tiêm chủng thường biểu hiện qua cơn suy tuần hoàn cấp với nhiều triệu chứng điển hình như: mạch nhanh, tụt huyết áp, mệt mỏi nhiều, lừ đừ, lạnh tay chân, co thắt thanh quản, co rút cơ thành bụng, phù nề thanh quản, khó thở cấp tính, tiêu chảy và da xanh tái. Trong trường hợp sốc phản vệ nặng, tình trạng có thể đe dọa tính mạng do gây ngừng thở hoặc ngừng tim, đòi hỏi phải được thực hiện ngay các biện pháp hồi sức tim phổi (CPR) và các thủ thuật cấp cứu khác khẩn cấp.
Phản ứng quá mẫn cấp tínhCác phản ứng sau tiêm thường xuất hiện trong vòng 2 giờ đầu tiên với một hoặc nhiều triệu chứng đặc trưng như thở khò khè, thở ngắt quãng do co thắt khí phế quản và thanh quản, phù nề thanh quản, phát ban, phù nề ở mặt hoặc toàn thân. Khi xuất hiện các dấu hiệu này, cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí. Đặc biệt trong những trường hợp phản ứng nặng, người bệnh cần được cho thở oxy và được xử trí tương tự như trường hợp sốc phản vệ.
Một số dấu hiệu khác Bên cạnh những dấu hiệu nguy hiểm đã được đề cập ở trên, người bệnh và người nhà cần đặc biệt chú ý theo dõi thêm một số dấu hiệu bất thường khác như giảm trương lực cơ, giảm phản ứng, hội chứng sốc nhiễm độc, nhiễm khuẩn huyết, hoặc áp xe tại vị trí tiêm. Việc phát hiện sớm và xử trí kịp thời các triệu chứng này sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể đe dọa đến tính mạng người bệnh.
Các tác dụng phụ hiếm gặp của vắc xin như tai biến thần kinh, co giật, viêm hạch, viêm não… được xem là phản ứng nặng, có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời.
Xử trí tại chỗ
Nghị định 104/2016/NĐ-CP quy định khi có tai biến nặng hoặc dấu hiệu nguy hiểm xảy ra trong quá trình tiêm chủng, người đứng đầu cơ sở tiêm chủng phải có trách nhiệm:
Người được tiêm chủng bắt buộc phải ở lại điểm tiêm ít nhất 30 phút sau khi tiêm để được theo dõi, đồng thời phải thông báo ngay cho nhân viên y tế nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
Theo dõi tại nhà, đến cơ sở Y tế gần nhất
Tại nhà, người được tiêm chủng cần được theo dõi chặt chẽ trong vòng 24-48 giờ về các dấu hiệu như nhịp thở, tinh thần, tình trạng ăn ngủ, nhiệt độ cơ thể, phát ban và các biểu hiện tại vị trí tiêm.
Đặc biệt, trường hợp xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nguy hiểm nào như khó thở, sốc phản vệ, hội chứng sốc nhiễm độc, sốt cao co giật, trẻ khóc kéo dài, tím tái hay ngưng thở, cần lập tức đưa người được tiêm chủng đến cơ sở y tế gần nhất để được theo dõi và điều trị kịp thời.
Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt và cấp phép sử dụng trên toàn cầu, trung bình một loại vắc xin phải trải qua quá trình nghiên cứu kéo dài 10-15 năm, bao gồm nhiều giai đoạn thử nghiệm nghiêm ngặt từ phòng thí nghiệm, tiền lâm sàng đến lâm sàng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Ngay cả sau khi vắc xin được đưa vào sử dụng, CDC và FDA vẫn tiếp tục theo dõi tính an toàn của vắc xin và xem xét liệu các khuyến nghị hiện hành có cần phải điều chỉnh hay không.
Tương tự như các loại thuốc khác, vắc xin cũng có thể gây ra một số phản ứng phụ sau tiêm, đây là dấu hiệu tốt cho thấy cơ thể đã tiếp nhận vắc xin và đang tạo ra kháng thể bảo vệ. Hầu hết các phản ứng phụ này đều nhẹ, không gây nguy hiểm và sẽ tự khỏi sau 1-2 ngày mà không cần can thiệp điều trị.
Mặc dù tiêm chủng là một biện pháp phòng bệnh hiệu quả, nhưng không phải ai cũng tránh khỏi các phản ứng phụ, thậm chí là nghiêm trọng. Các nguyên nhân chính dẫn đến các phản ứng nguy hiểm sau tiêm có thể bao gồm:
Số liệu thống kê cho thấy rằng, sau khi tiêm vắc xin, người được tiêm có thể xuất hiện các phản ứng sau tiêm. Các phản ứng này thường nhẹ và tự động biến mất sau khoảng 1-2 ngày, chẳng hạn như:
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Đa khoa Phương Nam I Thương hiệu thăm khám và chữa bệnh uy tín, chất lượng với đội ngũ và kiến thức y khoa hiện đại, cơ sở vật chất kỹ thuật tiên tiến. Vì cuộc sống là vô giá, chúng tôi đề cao triết lý “đón mừng cuộc sống”, đồng hành cùng với gia đình trong việc chăm sóc sức khỏe bệnh nhân
Hotline
