Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng mười hai 27, 2024
Mục Lục Bài Viết
Trong thời kỳ mang thai, hệ miễn dịch của người phụ nữ thường suy yếu, khiến họ dễ bị lây nhiễm các bệnh tật. Điều đáng lo ngại là thai nhi chưa có khả năng tự bảo vệ bản thân mà phải hoàn toàn phụ thuộc vào hệ miễn dịch được truyền từ mẹ. Khi người mẹ mắc bệnh, thai nhi có thể chịu nhiều ảnh hưởng tiêu cực, bao gồm nguy cơ dị tật bẩm sinh, sinh non, ngừng phát triển, thậm chí thai chết lưu.
Vậy nên, tiêm phòng cho phụ nữ mang thai lần đầu tiên hay lần thứ ba đều đóng vai trò quan trọng như nhau. Khi thai phụ được tiêm chủng đầy đủ, thai nhi sẽ được thừa hưởng miễn dịch thụ động từ mẹ, tăng cường sức đề kháng ngay từ trong bụng mẹ. Điều này giúp trẻ phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh trong những năm tháng đầu đời, đặc biệt là trong giai đoạn bé chưa đủ tuổi tiêm các loại vắc xin cần thiết.
Lịch tiêm phòng cho phụ nữ mang thai lần thứ ba có một số điểm khác biệt so với hai lần mang thai trước đó. Sự khác biệt này xuất phát từ đặc tính của các loại vắc xin: một số loại như sởi – quai bị – rubella và thủy đậu có khả năng tạo miễn dịch lâu dài, trong khi những loại khác như vắc xin cúm cần được tiêm nhắc lại hàng năm.
Do đó, nếu trong những lần mang thai trước, thai phụ đã được tiêm các loại vắc xin tạo miễn dịch lâu dài thì không cần thiết phải tiêm nhắc lại trong lần mang thai thứ ba. Trong trường hợp thai phụ không nhớ rõ lịch sử tiêm phòng của mình, có thể thực hiện xét nghiệm định lượng kháng thể IgG trong máu để kiểm tra. Khi nồng độ kháng thể IgG đủ cao để bảo vệ thai phụ trước các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm, thai phụ có thể cân nhắc không tiêm nhắc lại. Ngược lại, nếu lượng IgG không đủ để chống lại đợt tấn công mới, việc tiêm vắc xin bổ sung là điều bắt buộc.
Trong thai kỳ thứ ba, việc tiêm phòng cúm và uốn ván được ưu tiên hàng đầu. Vắc xin cúm cần được tiêm nhắc lại mỗi năm để bảo vệ mẹ và bé trước các chủng virus cúm mới, còn vắc xin uốn ván cần đảm bảo tiêm đủ liều để cung cấp khả năng miễn dịch lâu dài và không cần tiêm nhắc lại.
Vắc xin uốn ván và vắc xin cúm là hai loại vắc xin cần được chú trọng trong lịch tiêm phòng cho bà bầu mang thai lần 3. Bên cạnh đó, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, khả năng miễn dịch và lịch sử tiêm chủng trước đó, bác sĩ có thể đề nghị thai phụ tiêm thêm các loại vắc xin khác như sởi-quai bị-rubella, viêm gan B để đảm bảo sức khỏe toàn diện cho cả mẹ và bé.
Uốn ván là một căn bệnh nguy hiểm có thể gây ra các triệu chứng co giật và căng cứng cơ, với tỷ lệ tử vong dao động từ 25% đến 90%. Bệnh đặc biệt nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh.
Ở thai phụ, vi khuẩn uốn ván có thể xâm nhập qua đường sinh dục trong quá trình sinh nở, dẫn đến uốn ván tử cung. Đối với trẻ sơ sinh, vi khuẩn có thể xâm nhập qua vết cắt hoặc buộc dây rốn, gây nhiễm trùng uốn ván rốn sơ sinh, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như suy hô hấp, rối loạn thần kinh thực vật, thậm chí là ngừng tim.
Phụ nữ có thể tiêm vắc xin uốn ván cả khi đang chuẩn bị mang thai và trong quá trình mang thai:
Cúm là bệnh lây truyền qua đường hô hấp và thường có diễn biến nhẹ ở người bình thường. Tuy nhiên, đối với nhóm đối tượng dễ bị tổn thương như trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai, bệnh cúm có thể gây ra các triệu chứng cấp tính như nhức mỏi cơ, đau đầu, viêm họng, mệt mỏi, khó thở và các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, phù não, tổn thương đa cơ quan, suy hô hấp và suy thận.
Vắc xin phòng cúm không chống chỉ định đối với phụ nữ đang mang thai. Thai phụ có thể tiêm vắc xin này sau ba tháng đầu thai kỳ và trước ngày dự sinh ít nhất một tháng. Trước khi tiêm, bác sĩ sẽ thực hiện thăm khám, tư vấn và chỉ định mũi tiêm phù hợp, đồng thời thai phụ cần hoàn tất một số thủ tục cần thiết trước khi tiêm.
Cần lưu ý rằng, vắc xin cúm Influvac-S (sản xuất tại Việt Nam) không được chỉ định sử dụng cho phụ nữ mang thai.
Thai nhi sẽ được thừa hưởng miễn dịch thụ động từ mẹ, giúp tăng cường sức đề kháng ngay từ trong bụng mẹ và giảm nguy cơ mắc bệnh trong những ngày đầu đời, đặc biệt là trong giai đoạn bé chưa đủ tuổi để tiêm các loại vắc xin cần thiết.
Lịch tiêm phòng vắc xin phòng sởi – quai bị – rubella được chỉ định cho phụ nữ chuẩn bị mang thai, cụ thể như sau:
Thủy đậu là một bệnh nguy hiểm, gây ra nhiều rủi ro cho cả phụ nữ mang thai và thai nhi. Nếu thai phụ mắc bệnh, thai nhi có thể mắc hội chứng thủy đậu bẩm sinh, dẫn đến các dị tật nghiêm trọng như dị tật sọ, bại não, hoặc đục thủy tinh thể.
Bóng nước vỡ và để lại sẹo là một trong những biểu hiện đặc trưng nhất của hội chứng thủy đậu bẩm sinh. Những bất thường có thể xảy ra ở trẻ em như:
Thủy đậu là căn bệnh đặc biệt nguy hiểm đối với thai phụ trong ba tháng đầu thai kỳ, có thể dẫn đến sảy thai. Vì vậy, để chủ động phòng ngừa, phụ nữ nên tiêm vắc xin phòng thủy đậu ngay khi có kế hoạch mang thai. Phác đồ tiêm vắc xin thủy đậu bao gồm hai liều cách nhau tối thiểu một tháng và cần hoàn thành trước khi mang thai ít nhất ba tháng.
Virus viêm gan B có khả năng lây truyền từ mẹ sang con trong suốt quá trình mang thai, chuyển dạ và cho con bú. Hậu quả nghiêm trọng của việc trẻ bị lây nhiễm viêm gan B từ mẹ là nguy cơ cao mắc xơ gan và ung thư gan khi trưởng thành.
Vắc xin phòng viêm gan B được xem là một trong những loại vắc xin có tầm quan trọng đặc biệt mà phụ nữ nên tiêm ngay khi lên kế hoạch mang thai. Phác đồ tiêm vắc xin này bao gồm ba liều được tiêm trong khoảng thời gian sáu tháng cho phụ nữ đang chuẩn bị mang thai.
Ngoài việc tiêm phòng vắc xin, mẹ bầu cần chuẩn lưu ý một số điều dưới đây để có một thai kỳ khỏe mạnh và chào đón bé yêu một cách trọn vẹn. Cụ thể:
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.