Tác giả: Duyên Nguyễn Ngày đăng: Tháng Năm 10, 2023
Mục Lục Bài Viết
Hội chứng cổ tay là tình trạng khi các dây thần kinh, mạch máu trong khu vực ống cổ tay bị chèn ép gây ra tổn thương. Vùng cổ tay này bao gồm 9 gân và những dây thần kinh giữa. Khi có áp lực tích tụ trong ống cổ tay, dây thần kinh bị chèn ép, không hoạt động bình thường, gây ra tê, đau, khó chịu ở ngón tay. Để chẩn đoán và điều trị chính xác, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa về thần kinh hoặc bác sĩ chuyên khoa cổ tay.
Bệnh hội chứng ống cổ tay là một vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến cổ tay và bàn tay, là kết quả của việc dây thần kinh giữa bị chèn ép hoặc bị viêm dẫn đến tình trạng thiếu máu cục bộ.
Bệnh lý này ảnh hưởng đến khoảng 3% dân số trưởng thành và có tỷ lệ cao hơn trong các nhóm nguy cơ như người hút thuốc, người béo phì, người mắc viêm khớp dạng thấp, tiểu đường, suy giáp, đa xơ cứng.
Mặc dù bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng tỷ lệ mắc cao nhất là từ 40 đến 60 tuổi. Ngoài ra, bệnh phổ biến hơn ở phụ nữ (tỷ lệ nữ:nam = 5:1).
Một số nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây ra hội chứng ống cổ tay bao gồm:
Các triệu chứng của hội chứng ống cổ tay thường bao gồm đau, tê hoặc có khi xuất hiện cảm giác châm chọc, ran hoặc mềm ở tay và ngón tay. Những biểu hiện này thường xảy ra khi thực hiện một số công việc đơn giản như cầm điện thoại, đọc báo hay đánh máy. Khi bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc cầm nắm và vận động tay. Hội chứng ống cổ tay thường đi kèm với sự giảm sức mạnh, phình to của cơ bắp cánh tay.
Để điều trị hội chứng ống cổ tay thường áp dụng các phương pháp không phẫu thuật và can thiệp phẫu thuật. Kịp thời chữa trị có thể hoàn toàn chữa khỏi hội chứng ống cổ tay. Nếu không thì hội chứng ống cổ tay sẽ gây tổn thương, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động và sinh hoạt hàng ngày.
Các phương pháp can thiệp không phẫu thuật được khuyến khích sử dụng trong giai đoạn sớm của hội chứng ống cổ tay. Mặc dù những biện pháp này có thể làm giảm triệu chứng trong một thời gian ngắn, nhưng chúng tái phát sau đó.
Phương pháp điều trị triệt để nhất cho hội chứng ống cổ tay là phẫu thuật giải phóng. Trong số các phương pháp này, phẫu thuật mổ nội soi hội chứng ống cổ tay là một kỹ thuật tiên tiến mang lại nhiều lợi ích.
Với phẫu thuật nội soi, bác sĩ sẽ sử dụng một thiết bị mỏng, chuyên dụng, được trang bị camera (nội soi) để xem trực tiếp những cấu trúc bên trong của cổ tay thông qua một vết mổ nhỏ ở cổ tay (kỹ thuật cổng thông tin đơn). Nhờ đó, phẫu thuật nội soi giúp giảm thiểu sẹo, đau và thời gian phục hồi so với phương pháp phẫu thuật truyền thống.
Trong phẫu thuật nội soi giải phóng ống cổ tay, bác sĩ sẽ cắt dây chằng ngang để giải phóng áp lực lên dây thần kinh giữa, từ đó giảm các triệu chứng của hội chứng ống cổ tay. Sau khi cắt dây chằng, những vết rạch nhỏ trong lòng bàn tay được đóng lại bằng mũi khâu.
Khoảng trống nơi dây chằng bị cắt dự kiến sẽ lấp đầy mô sẹo, nhưng vẫn giữ nguyên không gian của đường hầm ống cổ tay để tránh hội chứng tái phát. Phẫu thuật nội trú là một phương pháp an toàn và cho phép bệnh nhân về nhà vào cùng ngày.
Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật giải phóng ống cổ tay vì một số lý do sau đây:
Phương pháp mổ nội soi giải phóng ống cổ tay không được khuyến cáo trong các trường hợp sau:
Bác sĩ thực hiện phẫu thuật mổ nội soi hội chứng ống cổ tay phải có ít nhất 5 năm kinh nghiệm trong chuyên ngành ngoại khoa và chứng chỉ mổ nội soi.
Kỹ thuật mổ nội soi hội chứng ống cổ tay có thể sử dụng phương pháp một lỗ hoặc hai lỗ:
Tuy tỷ lệ biến chứng khi phẫu thuật mổ nội soi hội chứng ống cổ tay rất thấp, nhưng cũng cần lưu ý rằng giải phóng ống cổ tay ít nhiều sẽ có rủi ro. Các biến chứng tiềm ẩn bao gồm chảy máu, nhiễm trùng vết mổ, giải phóng không hoàn toàn dây chằng ngang, suy giảm chức năng bàn tay sau mổ, tổn thương dây thần kinh giữa hoặc dây thần kinh phân nhánh, chấn thương mạch máu gần đó và sẹo xấu co rút vùng cổ bàn tay.
Ngoài ra, có thể xuất hiện những rủi ro khác tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của từng người. Do đó, trước khi quyết định phẫu thuật, nên thảo luận về tổn thương dây thần kinh giữa hoặc dây thần kinh phân nhánh từ nó, chấn thương mạch máu gần đó và sẹo xấu co rút vùng cổ bàn tay.
Cắt chỉ phải được thực hiện sau 10 – 12 ngày, kể từ ngày phẫu thuật mổ nội soi hội chứng ống cổ tay. Bạn có thể bắt đầu tập vận động ngay trong ngày đầu tiên sau phẫu thuật, nhưng tránh các động tác mạnh như cầm, nắm trong vòng 6 tuần. Sau khi cắt chỉ, bắt đầu tập những động tác mạnh để phục hồi sức mạnh, độ vững chắc cho nhóm cơ, khớp vùng bàn, ngón tay.
Khi về nhà, bạn cần thực hiện những việc sau để giúp cổ tay mau lành:
Phương pháp phẫu thuật để điều trị hội chứng ống cổ tay khá phức tạp, bao gồm việc cắt dây chằng ngang cổ tay và sau đó thực hiện tiểu phẫu nhằm giải phóng thần kinh bị chèn ép. Đối với những bệnh nhân ở giai đoạn nặng, dây thần kinh bị chèn ép phải được tách rời ngay khỏi vùng mổ để tránh các biến chứng như teo cơ, tàn tật vĩnh viễn.
Chi phí cho phẫu thuật mổ nội soi hội chứng ống cổ tay thường rất cao, khoảng từ 3 – 5 triệu đồng và có thể thay đổi tùy thuộc vào bệnh viện mà người bệnh lựa chọn để phẫu thuật, thường lên đến 10 triệu đồng nếu là bệnh viện tư uy tín. Những bệnh nhân sử dụng BHYT sẽ được bảo hiểm chi trả 80% chi phí phẫu thuật, trong khi bệnh viện tư nhân chỉ hỗ trợ 50%.
Ngoài chi phí phẫu thuật, trong quá trình hồi phục, nếu người bệnh phải nằm viện để theo dõi, sẽ phải chi thêm tiền giường bệnh, thuốc thang,… Sau khi phẫu thuật 1 tuần, vết mổ lành hoàn toàn và người bệnh cần đến bệnh viện cắt chỉ, thực hiện những bài tập chức năng giúp kích thích cổ tay vận động trở lại bình thường.
Bệnh nhân nên thực hiện những điều sau để giúp vết mổ nội soi hội chứng ống cổ tay phục hồi mau:
Để đảm bảo sức khỏe sau phẫu thuật mổ nội soi hội chứng ống cổ tay, người bệnh cần tuân thủ quy trình vệ sinh vết mổ, bàn tay theo hướng dẫn của bác sĩ.
Vết mổ cần được giữ khô ráo và thay băng thường xuyên, nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào cần liên hệ với bác sĩ hoặc đến bệnh viện nhằm tiến hành kiểm tra kịp thời.
Để phục hồi sau phẫu thuật, người bệnh cần tiêu thụ các thực phẩm giàu Protein, Vitamin có hàm lượng năng lượng cao. Sau khi phẫu thuật, người bệnh nên ăn những món ăn mềm, dễ tiêu, chia thành nhiều bữa trong ngày. Nên bổ sung vào khẩu phần ăn thực phẩm giàu vitamin B để hỗ trợ chức năng thần kinh và phục hồi dây thần kinh ở cổ tay.
Bên cạnh đó, vật lý trị liệu cũng có thể giúp điều trị sẹo và giữ thẩm mỹ cho đôi tay. Người bệnh cần chú ý thực hiện tư thế làm việc, học tập phù hợp, cần tạo thời gian nghỉ ngơi cho đôi tay, tránh sưng cổ tay, chèn ép vào ống cổ tay.
Sau phẫu thuật, việc phục hồi chức năng là rất quan trọng để giúp người bệnh hồi phục vết mổ nội soi hội chứng ống cổ tay nhanh chóng.
Bài tập cho gân bàn tay
Sau phẫu thuật có thể gặp phải hai tình trạng di chứng chính là tay co quắp và tay duỗi cứng. Dấu hiệu của tay co quắp là bàn tay có các ngón tay co cứng lại, rất khó mở tay. Người bệnh khắc phục tình trạng này thông qua tập bài tập búng dây chun. Còn với tình trạng tay duỗi cứng – các ngón tay luôn duỗi thẳng ra và khó gấp lại thì người bệnh cần được hướng dẫn luyện tập với bài tập bóp bóng.
Bài tập cơ sấp cẳng tay
Để phục hồi chức năng sau phẫu thuật, người bệnh có thể tập các bài tập từ nhẹ đến nặng, bao gồm bài tập quay sấp gậy gỗ khi đặt tay xuống phía trước.
Bài tập cơ ngửa cẳng tay
Để phục hồi chức năng của các cơ và gân trong việc ngửa tay, người bệnh cần thực hiện những bài tập như ngửa bàn tay, xoay tay theo hướng ngửa. Nhằm đạt được hiệu quả tốt nhất, người bệnh nên bắt đầu từ động tác dễ dần tăng độ khó theo từng bước, tránh tập quá sức đột ngột gây tổn thương lại cho vùng cổ tay vừa phẫu thuật.
Sau phẫu thuật hội chứng ống cổ tay, người bệnh có thể cải thiện sức khỏe của hệ thần kinh, giảm tình trạng tê nhức cổ tay và tăng cường lưu thông máu bằng cách sử dụng các sản phẩm chứa Ginkgo Biloba, Cao Blueberry, Fursultiamine, vitamin B2, B6, Chondroitin.
Ngoài việc tuân thủ chỉ đạo của bác sĩ, sử dụng những sản phẩm này cũng là một giải pháp hỗ trợ hiệu quả cho quá trình phục hồi sau phẫu thuật.
Hội chứng ống cổ tay là một tình trạng thường gặp ở người lớn tuổi hoặc những người thường xuyên sử dụng tay và cổ tay trong công việc hàng ngày. Để chữa trị hội chứng ống cổ tay, người bệnh có thể được điều trị bằng cách phẫu thuật hoặc không phẫu thuật. Thường thì các bác sĩ chuyên khoa phẫu thuật tay chân (Orthopedic Surgeons) hoặc chuyên khoa thần kinh (Neurologists) sẽ thực hiện phẫu thuật nhằm điều trị hội chứng ống cổ tay.
Tuy nhiên, bệnh nhân cần lựa chọn cơ sở phẫu thuật ở bệnh viện hoặc phòng khám chuyên khoa có đủ trang thiết bị và kinh nghiệm để thực hiện mổ nội soi hội chứng ống cổ tay thành công.