Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng 3 6, 2025
Mục Lục Bài Viết
Phẫu thuật Phaco (Phacoemulsification) là kỹ thuật dùng sóng siêu âm để phá vỡ thủy tinh thể thành những mảnh nhỏ. Tiếp theo, bác sĩ hút những mảnh nhỏ ra khỏi mắt. Sau đó, thủy tinh thể nhân tạo sẽ thay thế thủy tinh thể bị hỏng. Phẫu thuật Phaco giúp phục hồi thị lực cho người bệnh bị đục thủy tinh thể hoặc thủy tinh thể bị mờ.
Mổ Phaco được thực hiện bằng thiết bị tinh vi gọi là máy Phaco. Máy gồm một tay khoan, bàn đạp chân, hệ thống tưới và hút, nhiều đầu khác nhau được uốn cong ở các góc khác nhau để truyền năng lượng siêu âm một cách chính xác.
Phẫu thuật Phaco là phương pháp điều trị đục thủy tinh thể hiện đại và hiệu quả nhất hiện nay. Hiện nay có 3 phương pháp phẫu thuật chính để điều trị đục thủy tinh thể:
Năm 1967, tiến sĩ Charles Kelman – chuyên gia nhãn khoa người Mỹ đã phát minh ra kỹ thuật phẫu thuật đục thủy tinh thể hiện đại Phaco ngày nay. Trước khi mổ Phaco ra đời, để điều trị đục thủy tinh thể, các bác sĩ loại bỏ toàn bộ thủy tinh thể và bao. Tuy nhiên, lúc này phẫu thuật còn khó khăn trong việc lắp chính xác thủy tinh thể thay thế. Vì vậy, người bệnh buộc đeo kính dày và nặng để điều chỉnh tật viễn thị.
Phương pháp mổ Phaco, các bác sĩ đã khắc phục được khuyết điểm này. Mổ Phaco toàn bộ vỏ thấu kính được giữ lại, đảm bảo nền tảng ổn định cho thấu kính thay thế. Hơn nữa, kỹ thuật mổ Phaco đơn giản hơn mổ FLACS. Bác sĩ mổ FLACS yêu cầu tay nghề chuyên môn cao.
Riêng kỹ thuật mổ ECCE cũng ít được lựa chọn mà dần thay thế bởi các kỹ thuật mới hơn. Hầu hết các trường hợp, thị lực được điều chỉnh ngay lập tức và thủy tinh thể thay thế trở thành một bộ phận ổn định và lâu dài của mắt.
Hiện nay, mổ Phaco là loại phẫu thuật đục thủy tinh thể phổ biến nhất được thực hiện ở trên thế giới. Thế nhưng, không phải người bệnh nào cũng được chỉ định mổ Phaco. Riêng một số người lớn tuổi, kỹ thuật ECCE thường được lựa chọn nếu thủy tinh thể không thể phá vỡ bằng sóng âm thanh tần số cao hoặc thủy tinh thể bị hỏng do chấn thương. Chưa kể, những người bệnh có thu nhập thấp thường lựa chọn mổ bằng phương pháp ECCE nhờ chi phí rẻ hơn.
Phẫu thuật Phaco thường được chỉ định cho những người mắc các vấn đề về mắt sau:
Mặc dù mổ Phaco là một thủ thuật xâm lấn tối thiểu và an toàn với tỷ lệ biến chứng thấp, người bệnh vẫn cần biết về những rủi ro tiềm ẩn như nhiễm trùng, chảy máu hoặc tổn thương giác mạc. Tuy nhiên, những rủi ro này là tương đối nhỏ, với tỷ lệ nhiễm trùng ước tính dưới 1%, và hầu hết các biến chứng đều có thể được điều trị hiệu quả. Thêm vào đó, thời gian phục hồi sau phẫu thuật thường ngắn, cho phép người bệnh nhanh chóng trở lại các hoạt động thường ngày chỉ sau vài ngày.
Quy trình phẫu thuật Phaco điều trị đục thủy tinh thể thường bao gồm các bước sau:
Trước khi mổ Phaco, bác sĩ sẽ sử dụng thuốc gây mê (một hoặc nhiều loại) để giảm đau và khó chịu, tùy thuộc vào độ tuổi, mức độ bệnh và các yếu tố khác. Các bước chuẩn bị bao gồm:
Khi thuốc gây mê có tác dụng, người bệnh sẽ được đưa lên bàn mổ và phủ nhựa và mí mắt được giữ mở bằng mỏ vịt.
Trong phẫu thuật, bác sĩ sẽ sử dụng dao vi phẫu để tạo một vết rạch nhỏ (2-3mm) trên rìa giác mạc. Qua vết rạch này, một đầu dò siêu âm được đưa vào để làm mềm và chia nhỏ thủy tinh thể bị đục. Sau đó, đầu dò này sẽ hút toàn bộ các mảnh vỡ thủy tinh thể ra ngoài, đảm bảo loại bỏ hoàn toàn thủy tinh thể bị đục.
Cuối cùng, bác sĩ sẽ đưa một thủy tinh thể nhân tạo (làm từ vật liệu sinh học tương thích) vào vị trí thủy tinh thể cũ giúp cải thiện thị lực cho bệnh nhân. Do vết mổ trong phẫu thuật Phaco nhỏ hơn nhiều so với phẫu thuật đục thủy tinh thể truyền thống, nên thường không cần khâu hoặc chỉ cần rất ít mũi khâu.
Sau phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được chuyển đến phòng hồi sức để theo dõi. Thời gian theo dõi thường kéo dài khoảng 30 phút, cho đến khi thuốc tê/mê hết tác dụng.
Sau khi xuất viện, bệnh nhân cần có người thân hoặc bạn bè đi cùng để đưa về nhà bởi thị lực của bệnh nhân có thể còn mờ trong một khoảng thời gian nhất định.
Về đến nhà, bệnh nhân nên giữ tinh thần thoải mái và dành thời gian nghỉ ngơi. Nếu thấy xuất hiện các mạch máu nổi hoặc vết bầm tím quanh mắt, người bệnh không cần quá lo lắng vì đây là những tác dụng phụ thường gặp và sẽ tự khỏi trong vài ngày.
Phần lớn bệnh nhân hồi phục thị lực tốt sau phẫu thuật Phaco, thậm chí một số đạt được thị lực tối ưu sau khi được đặt kính nội nhãn IOL. Nhiều người có thể không cần dùng kính mắt hoặc kính áp tròng nữa. Ngoài ra, bệnh nhân thường cảm nhận màu sắc và độ sâu tốt hơn, cho phép họ nhanh chóng trở lại các hoạt động thường nhật.
Chăm sóc và phục hồi sau phẫu thuật Phaco là một giai đoạn quan trọng để đảm bảo kết quả tốt nhất và tránh các biến chứng. Dưới đây là những hướng dẫn chi tiết:
Phẫu thuật Phaco, mặc dù an toàn, vẫn tiềm ẩn một số biến chứng:
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về phẫu thuật Phaco, cùng với câu trả lời chi tiết của bác sĩ chuyên khoa Mắt:
Phẫu thuật Phaco thường được thực hiện dưới gây tê tại chỗ, giúp giảm thiểu rủi ro so với việc sử dụng thuốc gây mê toàn thân trong các phương pháp phẫu thuật khác. Ưu điểm của kỹ thuật này là không gây đau, ít chảy máu và cho phép bệnh nhân xuất viện ngay trong ngày.
Sau phẫu thuật Phaco, bệnh nhân cần lưu ý một số điều sau:
Khi mắt đã ổn định, bệnh nhân có thể trở lại các hoạt động bình thường như xem TV, tắm vòi sen, tắm bồn và làm việc với máy tính.
Phẫu thuật đục thủy tinh thể (Phaco, Laser Cataract) được xem là phương pháp điều trị hiệu quả và an toàn hàng đầu hiện nay, với tỷ lệ thành công trên 99% trong việc cải thiện thị lực cho bệnh nhân.
Một khi đã phẫu thuật, thủy tinh thể sẽ không thể bị đục trở lại vì thủy tinh thể tự nhiên đã được loại bỏ. Tuy nhiên, một số bệnh nhân có thể gặp tình trạng nhìn mờ sau phẫu thuật, thường xuất hiện trong vòng vài tuần đến vài tháng.
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Nguồn tham khảo: