Thay vì chỉ hiển thị hình ảnh hai chiều, siêu âm 3D tạo ra một hình ảnh ba chiều, giúp chúng ta nhìn thấy rõ nét các chi tiết trên khuôn mặt, cơ thể của thai nhi, từ đó đánh giá được sự phát triển toàn diện của bé. Từ đó, bác sĩ có thể phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường của thai nhi và đưa ra biện pháp xử lý kịp thời.
Siêu âm 3D mang đến hình ảnh 3 chiều, cho phép quan sát chuyển động của thai nhi và cơ thể mẹ bầu một cách rõ ràng hơn. Khác với siêu âm 2D chỉ hiển thị hình ảnh đen trắng, siêu âm 3D sử dụng hình ảnh màu sắc, tạo nên hình ảnh chân thực và sắc nét hơn.
Trong giai đoạn cuối thai kỳ, khi thai nhi đã hoàn thiện về mặt cấu trúc, việc thực hiện siêu âm 3D mang lại hình ảnh vô cùng chân thực và chi tiết. Kỹ thuật này cho phép cha mẹ có thể nhìn thấy rõ ràng toàn bộ hình hài của em bé, từ tay chân cho đến những nét tinh tế trên gương mặt, với độ chân thực gần như hoàn toàn giống với diện mạo của bé khi chào đời.
Về cơ bản, siêu âm 3D sử dụng cùng công nghệ với siêu âm 2D, nhưng khác ở chỗ sóng âm được phát ra từ nhiều góc độ khác nhau. Nhờ đó, siêu âm 3D cho phép nhìn thấy hình ảnh thai nhi một cách toàn diện hơn, bao gồm chiều rộng, dài, sâu và các chi tiết hình thái của bé trong bụng mẹ.
Siêu âm 3D là công cụ hỗ trợ hữu ích cho bác sĩ trong việc xác định rõ hơn những dị tật bẩm sinh đã được nghi ngờ từ siêu âm 2D. Nhờ hình ảnh 3 chiều, bác sĩ có thể đưa ra lời khuyên phù hợp cho gia đình bé.
Các mốc thời gian siêu âm thai 3D
Nhiều mẹ bầu thắc mắc siêu âm 3D tuần thứ mấy thì phù hợp, hay có nên thực hiện siêu âm 3D ngay từ những tháng đầu thai kỳ hay không? Siêu âm 3D thường được khuyến cáo thực hiện từ tuần thai thứ 12 trở đi, khi thai nhi đã phát triển đầy đủ về hình thái. Lúc này, mẹ bầu có thể chiêm ngưỡng rõ nét khuôn mặt, tứ chi và cấu trúc cơ thể của con. Trong những tuần thai sớm hơn, siêu âm 2D là đủ để theo dõi sự phát triển của thai nhi.
Với những mẹ bầu có sức khoẻ bình thường, chỉ nên khám thai theo 3 mốc siêu âm quan trọng. Tuy nhiên, nếu mẹ bầu gặp các vấn đề về sức khỏe, mắc bệnh hoặc có biến chứng thai sản, cần kiểm tra thường xuyên theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Tuần thai thứ 11 – 14: Mốc siêu âm đầu tiên giúp xác định số lượng thai nhi, tuổi thai và đo độ mờ da gáy để tầm soát nguy cơ mắc hội chứng Down ở trẻ.
Tuần thai thứ 20 – 22: Mốc siêu âm này giúp quan sát sự phát triển toàn diện của thai nhi và phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh như tim bẩm sinh, ống thần kinh, chân tay thiếu ngón… Bác sĩ có thể sử dụng siêu âm 3D để có hình ảnh rõ ràng hơn.
Thai tuần thứ 30 – 32: Siêu âm 3D vào giai đoạn này cho phép bố mẹ ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ của thai nhi, quan sát chuyển động và biểu cảm rõ nét trên gương mặt bé. Bên cạnh đó, siêu âm 3D giúp bác sĩ đánh giá tình trạng phát triển của mẹ và bé, chẩn đoán các dị tật muộn và dự đoán ngày sinh.
Lượng nước ối ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng hình ảnh siêu âm 3D, đặc biệt là vào những tháng cuối thai kỳ. Để quan sát rõ nét thai nhi, mẹ bầu cần đảm bảo uống đủ nước trước khi siêu âm.
Hình ảnh siêu âm 3D cho biết điều gì?
Siêu âm 3D tại các thời điểm thai kỳ khác nhau sẽ mang đến những thông tin khác nhau, cụ thể như sau:
14 – 18 tuần: Siêu âm 3D trong giai đoạn này cho phép bạn nhìn thấy toàn bộ hình ảnh của thai nhi. Bạn có thể quan sát các cử động của bé như đá, vẫy tay, nắm chân… Mẹ bầu cũng có thể nhận ra mắt, mũi, miệng của bé, tuy nhiên khuôn mặt vẫn chưa rõ nét.
19 – 26 tuần : Siêu âm 3D vào tuần thứ 19-26 sẽ cho phép bạn quan sát rõ nét các đặc điểm trên khuôn mặt của bé, đặc biệt phù hợp với mẹ bầu mang thai đôi.
27- 40 tuần: Vào khoảng tuần thứ 27 đến 40, thai nhi thường cúi đầu, tạo điều kiện thuận lợi để siêu âm 3D chụp được những hình ảnh chi tiết khuôn mặt bé.
Khi nào thực hiện siêu âm 3D?
Phụ nữ mang thai khỏe mạnh thường có 2 lần siêu âm 3D, trong khi phụ nữ lớn tuổi hoặc có biến chứng có thể cần nhiều lần siêu âm hơn.
Số lần siêu âm phụ thuộc vào từng giai đoạn thai kỳ và tình trạng sức khỏe của mẹ bầu, cụ thể:
Xác định ngày dự sinh
Theo dõi nhịp tim thai nhi
Xác nhận vị trí thai nhi đảm bảo thai nằm trong tử cung, không bị chửa ngoài tử cung
Xác định số lượng thai nhi
Theo dõi sự phát triển của thai nhi nhằm kiểm tra tốc độ phát triển, đo kích thước và các cơ quan chính của bé
Kiểm tra lượng nước ối
Sàng lọc dị tật bẩm sinh
Xác định giới tính thai nhi (nếu muốn)
Cung cấp hình ảnh rõ nét của thai nhi giúp cha mẹ yên tâm về sự phát triển bình thường của bé
Siêu âm 3D có an toàn không?
Siêu âm 3D được xem là an toàn cho cả mẹ và bé khi được thực hiện bởi các bác sĩ có chuyên môn và tại các cơ sở y tế uy tín. Siêu âm sử dụng sóng âm có tần số cao để tạo hình ảnh, không gây bức xạ hoặc các tác động nhiệt như tia X.
Theo cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), siêu âm 3D không gây ra bất kỳ tác động tiêu cực nào đến sự phát triển của thai nhi khi được thực hiện đúng cách và trong thời gian hợp lý. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn cụ thể.
Sự khác nhau giữa siêu âm 3D và siêu âm 4D
Nhiều mẹ bầu nhầm lẫn giữa siêu âm 3D và 4D, thậm chí cho rằng chúng là một. Cả siêu âm 3D và 4D đều là những kỹ thuật hình ảnh y tế hiện đại, giúp các bác sĩ quan sát rõ nét hơn sự phát triển của thai nhi trong bụng mẹ. Tuy nhiên, giữa hai kỹ thuật này vẫn có một số điểm khác biệt.
Siêu âm 3D: Cung cấp hình ảnh tĩnh ba chiều của thai nhi, giúp bác sĩ quan sát chi tiết các bộ phận cơ thể như khuôn mặt, tay chân, nội tạng. Hình ảnh sắc nét, rõ ràng, giúp chẩn đoán sớm các dị tật bẩm sinh. Tuy nhiên, chỉ cung cấp hình ảnh tĩnh, không thể quan sát được chuyển động của thai nhi.
Siêu âm 4D: Là sự kết hợp của siêu âm 3D và yếu tố thời gian, cho phép quan sát chuyển động của thai nhi một cách trực quan như một đoạn video ngắn. Cung cấp hình ảnh động, giúp theo dõi các hoạt động của thai nhi như nuốt, hít thở, đạp, vươn vai. Tuy nhiên, yêu cầu máy móc hiện đại hơn, chi phí cao hơn so với siêu âm 3D. Siêu âm 4D thường không bao gồm trong các gói khám thai định kỳ, mà bố mẹ có thể lựa chọn thực hiện riêng theo nhu cầu.
Lưu ý: Việc lựa chọn loại hình siêu âm nào phụ thuộc vào nhu cầu và điều kiện của từng người. Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn phù hợp nhất.
Một số lưu ý mẹ bầu cần biết khi siêu âm thai 3D
Để giúp hình ảnh siêu âm 3D rõ nét hơn, mẹ bầu dưới 12 tuần nên uống khoảng 2-3 ly nước trước khi siêu âm 1 tiếng và nhịn tiểu. Nước sẽ làm đầy bàng quang, giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc siêu âm.
Đối với thai nhi trên 12 tuần, mẹ bầu cần đi tiểu hết trước khi siêu âm. Trong một số trường hợp đặc biệt, bác sĩ sẽ có hướng dẫn riêng.
Siêu âm 3D an toàn cho thai nhi, tuy nhiên không nên siêu âm quá nhiều lần trong thai kỳ. Việc siêu âm quá nhiều có thể tốn thời gian và tiền bạc mà không mang lại nhiều lợi ích.
Siêu âm 3D là công cụ hỗ trợ bác sĩ theo dõi sự phát triển của thai nhi, đồng thời phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường để can thiệp kịp thời.
Mặc dù phương pháp hỗ trợ phát hiện sớm dị tật bẩm sinh, nhưng vẫn có trường hợp dị tật chỉ được phát hiện sau khi trẻ chào đời.
Siêu âm 3D là một bước tiến vượt bậc trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh, đặc biệt là trong sản khoa. Với khả năng tái tạo hình ảnh 3 chiều sống động, siêu âm 3D không chỉ giúp bác sĩ đánh giá chính xác sự phát triển của thai nhi mà còn phát hiện sớm các bất thường, từ đó đưa ra phác đồ điều trị kịp thời, nâng cao hiệu quả chăm sóc sức khỏe cho mẹ và bé.
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Nguồn tham khảo:
Brar, D. (2023, October 23). What is a 3D or 4D ultrasound? BabyCenter. https://www.babycenter.com/pregnancy/health-and-safety/3d-and-4d-ultrasound_40007980
Stothart, D. (2021, April 16). Our 3D 4D scans explained. Window to the Womb. https://windowtothewomb.co.uk/3d-4d-scans-explained/