Siêu âm dạ dày là phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng được sử dụng rộng rãi ở các cơ sở y tế hiện nay. Với công nghệ hiện đại, siêu âm dạ dày giúp các bác sĩ quan sát trực quan bên trong dạ dày, từ đó phát hiện sớm và chính xác các bệnh lý liên quan, hỗ trợ quá trình điều trị.
Siêu âm dạ dày là phương pháp sử dụng máy siêu âm để kiểm tra dạ dày và các cơ quan trong vùng bụng, giúp phát hiện các vấn đề trong đường tiêu hóa và có thể tầm soát ung thư dạ dày. Kết quả siêu âm dạ dày giúp bác sĩ xác định nguyên nhân gây bệnh, mức độ nghiêm trọng và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Siêu âm dạ dày có thể phát hiện các vấn đề bất thường trong vùng bụng và đường tiêu hóa.
Siêu âm dạ dày là một kỹ thuật chẩn đoán an toàn và nhanh chóng, không cần sử dụng bức xạ ion hay hóa chất. Bác sĩ chỉ cần thoa gel lên bụng và di chuyển đầu dò trên khu vực cần siêu âm để thu thập hình ảnh và chẩn đoán bệnh.
Mặc dù an toàn và nhanh chóng, siêu âm dạ dày không thể xác định mức độ tổn thương niêm mạc dạ dày do viêm loét hay phát hiện vi khuẩn HP. Trong trường hợp nghi ngờ bệnh nặng hơn, bác sĩ sẽ chỉ định thêm nội soi dạ dày để chẩn đoán chính xác.
Đối tượng cần siêu âm dạ dày
Siêu âm dạ dày là một kỹ thuật hình ảnh không xâm lấn, sử dụng sóng âm để tạo ra hình ảnh chi tiết về dạ dày. Phương pháp này thường được chỉ định để đánh giá các vấn đề về dạ dày, cụ thể:
Nghi ngờ có dị vật trong dạ dày
Thường xuyên ợ hơi, ợ chua, trào ngược thức ăn, ăn uống không tiêu
Ăn uống không tiêu, chướng bụng đầy hơi
Bị rối loạn tiêu hóa
Có tiền sử hoặc nghi ngờ bị viêm dạ dày, viêm thực quản nặng
Có biểu hiện nôn ra máu, đau dạ dày dữ dội, xuất huyết dạ dày,…
Nghi ngờ bị dị tật dạ dày hoặc tá tràng từ khi sinh ra
Nghi ngờ có khối u trong dạ dày, ung thư dạ dày
Nghi ngờ loét dạ dày cấp
Không thể nội soi dạ dày
Siêu âm có phát hiện đau dạ dày không?
Theo Thống kê mới nhất của Hội khoa học Tiêu hoá Việt Nam, tình hình sức khỏe dạ dày của người Việt Nam đang ở mức đáng báo động. Cụ thể, có tới 70% dân số có nguy cơ mắc bệnh dạ dày và nhiễm vi khuẩn HP, trong đó chính vi khuẩn HP là nguyên nhân chính gây ra các bệnh dạ dày ở 70% người Việt Nam. Đặc biệt, tình trạng ung thư dạ dày đang có xu hướng trẻ hoá, với 20-25% bệnh nhân thuộc nhóm tuổi dưới 40.
Siêu âm dạ dày là phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng khi người bệnh có những biểu hiện bất thường về dạ dày, giúp bác sĩ phát hiện những bất ổn ở vùng bụng và dạ dày. Tuy nhiên, siêu âm dạ dày chưa phải là phương pháp tối ưu để chẩn đoán bệnh đau dạ dày. Để xác định chính xác tình trạng bệnh, cần thực hiện nội soi dạ dày và kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác.
Tuy nhiên, do không thể quan sát trực tiếp niêm mạc dạ dày và lấy mẫu bệnh phẩm, siêu âm dạ dày khó xác định chính xác mức độ tổn thương. Ngoài ra, việc quan sát toàn bộ vùng dạ dày cũng bị hạn chế, và ở những người bệnh nặng hoặc có cân nặng lớn, mô mỡ sẽ cản trở sóng siêu âm, khiến việc xác định mức độ tổn thương càng khó khăn hơn.
Khi nào cần thực hiện siêu âm dạ dày?
Khi người bệnh gặp các cơn đau vùng bụng bất thường, đặc biệt là những cơn đau kéo dài nhiều ngày mà không rõ nguyên nhân, họ nên chủ động đến các bệnh viện hoặc cơ sở y tế để được thăm khám và thực hiện nội soi dạ dày.
Ngoài đau bụng bất thường, các triệu chứng như ăn không tiêu, đầy hơi chướng bụng, ợ chua ợ hơi, nôn ói, nôn ra máu cũng là những dấu hiệu cảnh báo cần thực hiện siêu âm dạ dày sớm để kiểm tra sức khỏe.
Quy trình siêu âm dạ dày như thế nào?
Siêu âm dạ dày là một kỹ thuật hình ảnh không xâm lấn, giúp bác sĩ quan sát trực tiếp hình ảnh bên trong dạ dày để phát hiện các bất thường. Quy trình siêu âm dạ dày thường diễn ra nhanh chóng và không gây đau đớn.
Chuẩn bị
Trước khi siêu âm, bạn cần nhịn ăn ít nhất 6-8 tiếng để dạ dày trống rỗng, giúp bác sĩ dễ dàng quan sát bên trong dạ dày.
Uống nhiều nước giúp dạ dày căng đầy, dễ quan sát hơn. Tuy nhiên, tránh uống nước có ga.
Mặc quần áo rộng rãi thoải mái, giúp quá trình siêu âm diễn ra nhanh chóng và thuận tiện hơn.
Giữ tinh thần thoải mái, không nên lo lắng hay căng thẳng, bởi điều này có thể khiến dạ dày co bóp mạnh hơn, gây đau dạ dày.
Các bước thực hiện
Quá trình siêu âm dạ dày diễn ra nhanh chóng và không gây đau. Khi bạn bước vào phòng siêu âm, bác sĩ hoặc kỹ thuật viên sẽ yêu cầu bạn vén áo lên để lộ vùng bụng, giúp họ dễ dàng thực hiện siêu âm
Sau khi bạn vén áo, bác sĩ sẽ thoa một lớp gel lên vùng bụng của bạn. Gel này giúp truyền dẫn sóng siêu âm tốt hơn. Sau đó, bác sĩ sẽ sử dụng đầu dò của máy siêu âm di chuyển nhẹ nhàng trên vùng bụng của bạn. Hình ảnh thu được sẽ được hiển thị trên màn hình máy tính.
Sau khi quá trình siêu âm kết thúc (khoảng 3-5 phút), điều dưỡng sẽ lau sạch lớp gel trên vùng bụng của bạn bằng khăn giấy. Sau đó, bạn có thể ra ngoài ngồi chờ kết quả.
Siêu âm dạ dày là phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng, không xâm lấn và không gây đau đớn. Vì vậy, sau khi siêu âm, bạn không cần phải nghỉ ngơi nhiều và có thể về nhà ngay.
Kết quả
Kết quả siêu âm dạ dày thường được trả về trong ngày nên bạn có thể chờ lấy kết quả và mang đến cho bác sĩ chuyên môn để đọc kết quả, chẩn đoán bệnh. Nếu cần thiết, bác sĩ sẽ chỉ định thêm các xét nghiệm khác.
Ưu/nhược điểm của siêu âm dạ dày
Ưu điểm
Nhược điểm
Kỹ thuật này rất đơn giản, dễ thực hiện, không gây đau và có độ an toàn cao, không gây khó chịu cho bệnh nhân khi thực hiện siêu âm.
Quá trình siêu âm thường chỉ mất khoảng 15-30 phút.
Không sử dụng tia X nên không có nguy cơ phơi nhiễm bức xạ.
Siêu âm chỉ cung cấp hình ảnh tổng quan về cấu trúc của dạ dày, không thể nhìn thấy chi tiết các tổn thương nhỏ trên niêm mạc như loét, polyp…
Nếu dạ dày có nhiều khí, hình ảnh siêu âm có thể bị mờ, khó đánh giá.
Tuy nhiên, để chẩn đoán chính xác một số bệnh lý như đau dạ dày, cần kết hợp với nội soi và các phương pháp chẩn đoán bệnh khác.
Các câu hỏi thường gặp về siêu âm dạ dày
Để giúp bạn hiểu rõ hơn về phương pháp này, dưới đây là một số câu hỏi thường gặp:
Siêu âm dạ dày hết bao nhiêu tiền?
Chi phí siêu âm dạ dày nhìn chung không quá cao, đây là một điểm cộng của phương pháp này. Tuy nhiên, chi phí cụ thể có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố như địa điểm thực hiện (bệnh viện lớn, uy tín thường có chi phí cao hơn), tay nghề của bác sĩ (bác sĩ có kinh nghiệm có thể thu thêm phí dịch vụ),… Thông thường, chi phí siêu âm dạ dày dao động từ 50.000 – 250.000 VNĐ/ lần, tùy thuộc vào từng cơ sở y tế.
*Lưu ý, đây chỉ là mức giá tham khảo và có thể thay đổi. Bệnh nhân có thể sử dụng thẻ BHYT để được hỗ trợ một phần chi phí khi siêu âm theo quy định của cơ quan bảo hiểm.
Siêu âm dạ dày có đau không?
Trong quá trình siêu âm dạ dày, bác sĩ sẽ thoa gel lên bụng và di chuyển đầu dò xung quanh vùng bụng, không gây đau cho người bệnh. So với nội soi dạ dày, siêu âm được ưa chuộng hơn do không gây đau và không cần nghỉ ngơi sau khi thực hiện.
Trước khi đi siêu âm dạ dày có cần nhịn ăn không?
Trước khi thực hiện nội soi dạ dày, người bệnh cần nhịn ăn khoảng 6-8 tiếng. Còn đối với siêu âm dạ dày, để đảm bảo hình ảnh siêu âm dạ dày rõ nét, bạn nên nhịn ăn ít nhất 6 tiếng trước khi thực hiện siêu âm. Việc nhịn ăn sẽ giúp dạ dày trống rỗng, cho phép sóng siêu âm truyền qua dễ dàng, hiển thị rõ tình hình bên trong dạ dày.
Bác sĩ thường yêu cầu bệnh nhân siêu âm dạ dày vào sáng sớm, sau khi nhịn ăn qua đêm. Bên cạnh đó, trước khi siêu âm, bác sĩ cũng khuyên bệnh nhân uống nhiều nước để dạ dày căng đầy, thuận lợi cho việc thực hiện siêu âm. Trong trường hợp cấp cứu, người bệnh có thể tiến hành siêu âm dạ dày ngay lập tức mà không cần nhịn ăn.
Siêu âm có phát hiện ung thư dạ dày không?
Siêu âm dạ dày có thể được sử dụng để tầm soát ung thư dạ dày, giúp xác định vị trí khối u. Tuy nhiên, đây không phải phương pháp tầm soát tối ưu nhất. Để chẩn đoán ung thư dạ dày một cách chính xác, cần kết hợp siêu âm với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác như chụp CT cắt lớp, nội soi dạ dày, chụp X-quang,… Nếu phát hiện khối u dạ dày, bác sĩ sẽ tiến hành sinh thiết để xác định chính xác khối u là lành tính hay ác tính.
Khám dạ dày thì nên siêu âm hay nội soi?
Việc lựa chọn giữa siêu âm dạ dày và nội soi dạ dày thường khiến nhiều người bối rối. Nếu bạn có sức khỏe dạ dày bình thường, không có nhiều biểu hiện bệnh nghiêm trọng, bạn có thể chỉ cần siêu âm dạ dày định kỳ hàng năm. Siêu âm dạ dày giúp kiểm tra, tầm soát bệnh dạ dày và các bệnh lý về đường tiêu hóa khác.
Tuy nhiên, nếu bạn muốn chẩn đoán đau dạ dày, tầm soát ung thư, hoặc kiểm tra nhiều bệnh dạ dày khác, bạn có thể đề nghị với bác sĩ được thực hiện nội soi dạ dày. Mỗi triệu chứng sẽ phù hợp với một phương pháp khám khác nhau. Nếu bạn có tiền sử bệnh dạ dày hoặc các bệnh lý liên quan, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Siêu âm dạ dày là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, được ứng dụng rộng rãi trong việc đánh giá tình trạng sức khỏe của dạ dày. Phương pháp này đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm các bệnh lý về đường tiêu hóa, giúp cho quá trình điều trị trở nên hiệu quả hơn.
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.