Siêu âm vùng cổ có tác dụng gì? Những trường hợp chỉ định thăm khám

Trang chủ > Chuyên khoa > Chẩn đoán > Vô tuyến học > Siêu âm vùng cổ có tác dụng gì? Những trường hợp chỉ định thăm khám

Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng mười một 13, 2024

Siêu âm vùng cổ là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh được ứng dụng rộng rãi tại nhiều cơ sở y tế với quy trình thực hiện đơn giản, nhanh chóng và an toàn. Vậy, siêu âm vùng cổ có tác dụng gì? Liệu siêu âm vùng cổ có phát hiện được bệnh ung thư vòm họng không?

Siêu âm vùng cổ là gì?

Siêu âm vùng cổ là kỹ thuật sử dụng sóng âm để tạo hình ảnh chi tiết về các bộ phận và cơ quan ở vùng cổ, bao gồm tuyến giáp, tuyến nước bọt, hạch cổ sâu, hệ động – tĩnh mạch cảnh, tổ chức cơ và mô mềm vùng cổ, thực quản đoạn cổ,

Siêu âm vùng cổ giúp bác sĩ kiểm tra bất thường các cơ quan như tuyến giáp, tuyến nước bọt,
Siêu âm vùng cổ giúp bác sĩ kiểm tra bất thường các cơ quan như tuyến giáp, tuyến nước bọt,

Siêu âm vùng cổ được thực hiện bằng cách di chuyển đầu dò siêu âm trên vùng cổ (đã được bôi trơn bằng gel chuyên dụng). Sóng âm từ đầu dò đi xuyên qua các mô, khi gặp vật cản như khối u hay bất thường sẽ phản xạ lại và tạo hình ảnh rõ nét trên màn hình. Nhờ đó, siêu âm cho phép bác sĩ quan sát chính xác các tổn thương hoặc bất thường bên trong vùng cổ.

Siêu âm vùng cổ là phương pháp chẩn đoán hình ảnh an toàn, không xâm lấn, dễ thực hiện và có chi phí hợp lý. Kết quả siêu âm vùng cổ tương đối chính xác trong việc phát hiện và chẩn đoán một số bệnh lý. Trong một số trường hợp, để xác định chính xác bệnh, bác sĩ có thể yêu cầu thêm các xét nghiệm cận lâm sàng khác như chụp X-quang, chụp cộng hưởng từ (MRI), nội soi, xét nghiệm máu, sinh thiết,…

Siêu âm vùng cổ có tác dụng gì?

Siêu âm vùng cổ giúp bác sĩ phát hiện các bất thường hoặc bệnh lý ở vùng cổ. 

kỹ thuật siêu âm vùng cổ có thể gợi ý và định hướng phát hiện ung thư vòm họng
Kỹ thuật siêu âm vùng cổ có thể gợi ý và định hướng phát hiện ung thư vòm họng.

Theo đó, siêu âm vùng cổ được chỉ định trong nhiều trường hợp, cụ thể:

  • Đánh giá tình trạng tuyến giáp: Siêu âm giúp đánh giá kích thước, hình dạng của nhân giáp, phát hiện các tổn thương và theo dõi sự tiến triển của bệnh lý tuyến giáp.
  • Kiểm tra đánh giá hạch: Siêu âm vùng cổ giúp đánh giá hình dạng, kích thước, cấu trúc bên trong và sự tăng sinh mạch máu của hạch cổ. Những thay đổi bất thường ở hạch có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý đáng chú ý, cần được thăm dò thêm bằng các xét nghiệm bổ sung.
  • Phát hiện các bệnh lý tại tuyến nước bọt: viêm tuyến nước bọt,…
  • Đánh giá tổ chức cơ và phần mềm: Bác sĩ đánh giá tình trạng của cơ và mô mềm vùng cổ, đồng thời kiểm tra xem động mạch và tĩnh mạch cảnh có bị tắc nghẽn hoặc hẹp do xơ vữa động mạch hoặc huyết khối hay không.

Ngoài ra, siêu âm vùng cổ có thể phát hiện những thay đổi bất thường ở hạch cổ và mô mềm xung quanh, từ đó gợi ý khả năng ung thư vòm họng. Tuy nhiên, để chẩn đoán chính xác ung thư vòm họng, bác sĩ cần kết hợp với các kỹ thuật chẩn đoán khác như nội soi tai mũi họng, sinh thiết, chụp cắt lớp vi tính,…

Đối tượng được chỉ định siêu âm vùng cổ

Khi nghi ngờ mắc bệnh lý ở vùng cổ, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được khám và thực hiện siêu âm cùng các kỹ thuật chẩn đoán khác. 

Nên thực hiện siêu âm khi có các dấu hiệu bất thường về vùng cổ
Người bệnh nên thực hiện siêu âm khi có các dấu hiệu bất thường về vùng cổ

Siêu âm vùng cổ thường được chỉ định trong các trường hợp sau:

  • Hạch vùng cổ thay đổi: Khi hạch cổ thay đổi về kích thước, màu sắc, hoặc cảm giác, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý cục bộ hoặc toàn thân.
  • Vùng cổ to lên: Sự phình to bất thường ở vùng cổ có thể là dấu hiệu của bệnh lý tuyến giáp, như ung thư tuyến giáp, u giáp lành tính, bướu cổ,…
  • Đau khi nuốt nước bọt: Có thể là dấu hiệu của viêm tuyến nước bọt.
  • Đau khi nói chuyện hoặc giọng nói thay đổi: Các vấn đề tổn thương tại dây thanh quản thường gây đau khi nói chuyện hoặc làm thay đổi giọng nói.
  • Rối loạn hoạt động tai – mũi – họng: Do tai, mũi, họng là những cơ quan gắn bó mật thiết với nhau, bệnh lý ở họng có thể ảnh hưởng đến tai và mũi.
  • Tiền sử hút thuốc, tăng huyết áp: Siêu âm vùng cổ giúp đánh giá tình trạng hệ mạch cảnh xem có bị hẹp hoặc tắc nghẽn do xơ vữa động mạch hay không.

Quy trình siêu âm vùng cổ

Siêu âm vùng cổ là một quy trình đơn giản, nhanh chóng và không gây đau đớn cho người bệnh. 

Quy trình siêu âm vùng cổ diễn ra dễ dàng, nhanh chóng.
Quy trình siêu âm vùng cổ diễn ra dễ dàng, nhanh chóng.

Quy trình này thường bao gồm 3 bước cơ bản dưới đây: 

Trước khi siêu âm vùng cổ

Trước khi siêu âm vùng cổ, người bệnh không cần chuẩn bị gì đặc biệt. Tuy nhiên, để thuận tiện cho việc thực hiện, bạn nên mặc áo rộng rãi, thoải mái, tháo bỏ trang sức và phụ kiện ở cổ. Bác sĩ sẽ giải thích rõ về quy trình siêu âm để người bệnh dễ dàng phối hợp. Nếu có, bạn hãy mang theo kết quả siêu âm vùng cổ của những lần khám trước đó.

Thực hiện siêu âm vùng cổ

Trong quá trình siêu âm, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn nằm ngửa trên giường và có thể được yêu cầu thay đổi tư thế sang nằm nghiêng trái hoặc phải theo chỉ định của bác sĩ. Việc điều chỉnh tư thế giúp bác sĩ đẽ dàng quan sát các góc độ hình ảnh như mong muốn.

Bác sĩ sẽ thoa gel lên vùng cổ của bạn, sau đó đặt đầu dò vào vị trí cần siêu âm. Trong quá trình siêu âm, bạn có thể được yêu cầu ngửa cổ hoặc nghiêng sang trái/phải để giúp bác sĩ thu được hình ảnh rõ nét. Nếu người bệnh cảm thấy đau, hãy thông báo cho bác sĩ để điều chỉnh tư thế phù hợp. 

Sau khi siêu âm vùng cổ

Sau khi kết thúc siêu âm, gel sẽ được lau sạch khỏi vùng cổ của bạn. Bạn sẽ nhận được phiếu kết quả siêu âm (trắng đen hoặc in màu) có chữ ký của bác sĩ thực hiện kỹ thuật.

Sau khi nhận được kết quả siêu âm vùng cổ, bạn sẽ đến gặp bác sĩ điều trị để được tư vấn chi tiết. Nếu kết quả siêu âm phát hiện bất thường, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện thêm các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hoặc xét nghiệm khác để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh.

Ưu điểm, hạn chế của siêu âm vùng cổ

Siêu âm vùng cổ là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, được sử dụng rộng rãi để đánh giá tình trạng các cơ quan và cấu trúc trong cổ. Phương pháp này có nhiều ưu điểm nhưng cũng tồn tại một số hạn chế nhất định.

Siêu âm vùng cổ có nhiều ưu điểm

  • Không xâm lấn, thủ thuật này không sử dụng kim tiêm hay thuốc tiêm.
  • Không sử dụng tia X hay bức xạ.
  • Có thể có cảm giác khó chịu nhẹ trong thời gian ngắn nhưng không đau.
  • Hình ảnh rõ nét, cho phép quan sát rõ ràng mô mềm, điều mà X-quang không thể hiện tốt.
  • Cung cấp hình ảnh ngay lập tức, giúp hướng dẫn các thủ thuật xâm lấn tối thiểu như sinh thiết bằng kim và hút dịch.

Siêu âm vùng cổ có một số hạn chế

  • Siêu âm không thể xác định chức năng tuyến giáp (hoạt động kém, quá mức hay bình thường).
  • Khi siêu âm phát hiện khối u hoặc các nhân giáp nghi ngờ, bác sĩ thường yêu cầu sinh thiết bằng kim nhỏ và soi kính hiển vi để đánh giá thêm.
  • Để xác định chức năng tuyến giáp, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu hoặc hấp thu iod phóng xạ.

Những lưu ý khi thực hiện siêu âm vùng cổ

Siêu âm là một thủ thuật y khoa nhẹ nhàng, ít xâm lấn nên bạn không cần quá lo lắng trước khi thực hiện. Tuy nhiên, để đạt kết quả siêu âm tốt nhất, bạn nên duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh trước khi siêu âm.

Tránh đồ uống có cồn, có ga hoặc có phẩm màu.
Tránh đồ uống có cồn, có ga hoặc có phẩm màu.

Hãy tuân theo hướng dẫn của bác sĩ trong suốt quá trình siêu âm vùng cổ. Nếu bạn cảm thấy bất kỳ điều gì bất thường, hãy thông báo cho bác sĩ ngay lập tức.

Hãy thông báo cho bác sĩ biết nếu bạn có dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào để họ có thể kê đơn phù hợp sau khi siêu âm.

Trước khi thực hiện siêu âm vùng cổ họng, bạn không cần nhịn ăn uống. Tuy nhiên, để đảm bảo kết quả chính xác và thuận lợi trong quá trình thực hiện thì bạn cần lưu ý:

  • Đồ uống có cồn, có ga hoặc có phẩm màu.
  • Chất kích thích như thuốc lá.
  • Đồ ăn quá nóng hoặc quá lạnh.
  • Thức ăn nhiều muối hoặc lên men.

Các thắc mắc thường gặp về siêu âm vùng cổ 

Để giúp bạn hiểu rõ hơn về phương pháp này, dưới đây là một số câu hỏi thường gặp và giải đáp:

1. Siêu âm vùng cổ có đau không?

Siêu âm vùng cổ là một thủ thuật không xâm lấn và hoàn toàn không gây đau. Bạn chỉ có thể cảm thấy một chút áp lực nhẹ từ đầu dò siêu âm khi di chuyển trên da.

2. Siêu âm vùng cổ có phát hiện ung thư không?

Siêu âm vùng cổ có thể giúp bác sĩ phát hiện dấu hiệu của một số bệnh ung thư, như ung thư tuyến giáp hoặc ung thư di căn hạch vùng cổ. Tuy nhiên, để chẩn đoán chính xác, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thực hiện thêm các kỹ thuật khác như chụp cắt lớp vi tính, nội soi, sinh thiết…

3. Siêu âm vùng cổ mất bao lâu?

Siêu âm vùng cổ thường diễn ra trong khoảng 10-15 phút. Tuy nhiên, thời gian này có thể thay đổi tùy theo tình trạng bệnh lý của mỗi người và khả năng phối hợp của người bệnh với bác sĩ.

4. Siêu âm vùng cổ bao nhiêu tiền?

Chi phí siêu âm vùng cổ thường dao động từ 450.000 – 700.000 đồng/lần, phù hợp với nhiều đối tượng. Mức giá có thể khác nhau tùy thuộc vào cơ sở y tế, kỹ thuật áp dụng, trình độ bác sĩ, trang thiết bị, chất lượng dịch vụ và các chương trình ưu đãi (nếu có).

Có thể thấy, siêu âm vùng cổ là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh giúp chúng ta phát hiện sớm các bệnh lý về cổ như ung thư tuyến giáp, viêm tuyến giáp, u tuyến nước bọt,…  Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở vùng cổ như sưng hạch, khó nuốt, khàn tiếng, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và thực hiện siêu âm vùng cổ.

Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Nguồn tham khảo: Ordidge, K., & Sahdev, A. (2023). Imaging for patients with endocrine hypertension. In Elsevier eBooks (pp. 309–330). https://doi.org/10.1016/b978-0-323-96120-2.00013-3

Đánh giá bài viết
Bài viết này có hữu ích với bạn không?

Giờ làm việc

Thứ 2 - Chủ Nhật

Thời gian: 07h00p - 18h00p

Liên Hệ

  • 1/ Số 81 Phan Đình Phùng, Phường 1, Thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng
    2/ Số 412 Quốc lộ 20, Thị trấn Liên Nghĩa, Huyện Đức Trọng, Tỉnh Lâm Đồng

Đăng ký tư vấn ngay

Đăng ký ngay để được tư vấn miễn phí về sức khỏe của bạn!

Bạn chưa điền số điện thoại

DMCA.com Protection Status
*Lưu ý: kết quả điều trị còn phụ thuộc vào cơ địa từng người
Gọi ngay Đặt hẹn
CHAT NGAY
Địa Chỉ Bác sĩ