Mỗi người không nên chủ quan với sức khỏe, đặc biệt là các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) hay còn gọi là bệnh xã hội. Việc phát hiện và điều trị kịp thời đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng. Vậy, thời điểm nào cần phải đi xét nghiệm bệnh xã hội? Mời bạn đọc theo dõi nội dung dưới đây!
Bệnh lây qua đường tình dục (Sexually Transmitted Diseases – STDs) là những bệnh lý lây truyền khi người ta có quan hệ tình dục qua đường sinh dục, hậu môn hoặc miệng. Tác nhân gây bệnh có thể là vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng, được truyền qua tinh dịch, dịch âm đạo và các chất tiết khác của cơ thể. Ngoài con đường quan hệ tình dục, STDs còn có thể lây từ mẹ sang con trong quá trình mang thai và sinh nở, hoặc qua truyền máu và dùng chung kim tiêm.
Bệnh lây truyền qua đường tình dục là các bệnh mắc phải khi quan hệ tình dục, gồm quan hệ qua cơ quan sinh dục, đường hậu môn hay bằng miệng.
Các nhà khoa học hiện đã ghi nhận khoảng 20 loại bệnh STDs khác nhau, với số lượng người nhiễm rất lớn, đặc biệt là ở độ tuổi sinh sản. Những bệnh này thường khó điều trị dứt điểm và có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như hội chứng đau vùng chậu mạn tính, viêm đường sinh dục, và có thể dẫn đến vô sinh về sau. Do vậy, STDs không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm giảm đáng kể chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Thời điểm nào cần phải đi xét nghiệm bệnh xã hội?
Theo khuyến cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, bất kỳ ai có quan hệ tình dục không được bảo vệ với đối tác không phải là vợ/chồng của mình hoặc với người có tiền sử tình dục không rõ ràng nên chủ động thực hiện xét nghiệm các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Các triệu chứng của bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) có thể không rõ ràng hoặc tự khỏi, nhưng điều đó không có nghĩa là bệnh đã hết. Ngay cả khi triệu chứng nhẹ hoặc không gây khó chịu, bạn vẫn nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
Nhiều bệnh xã hội không có triệu chứng, đặc biệt ở giai đoạn đầu. Vì vậy, việc xét nghiệm định kỳ vẫn rất quan trọng ngay cả khi bạn cảm thấy hoàn toàn khỏe mạnh.
Các triệu chứng nghi ngờ
Các dấu hiệu bạn nên nghĩ ngay đến các bệnh lây qua đường tình dục, cụ thể:
Các dấu hiệu chung
Xuất hiện tình trạng loét/mụn nước sinh dục, miệng;
Tiểu buốt/rát;
Hạch háng sưng;
Sốt, ớn lạnh, sưng họng, phát ban, đau khớp;
Chảy máu/dịch bất thường ở bộ phận sinh dục;
Mệt mỏi, chán ăn, vàng da/mắt, đau hạ sườn phải;
Các triệu chứng này có thể xuất hiện sau vài ngày hoặc thậm chí nhiều năm sau khi tiếp xúc với mầm bệnh.
Những dấu hiệu và triệu chứng bệnh ở nữ
Đau bụng dưới;
Chảy máu âm đạo bất thường, ngoài chu kỳ kinh nguyệt;
Nóng rát/ngứa âm hộ;
Đau khi quan hệ;
Khí hư nhiều, đục, có mùi.
Những dấu hiệu và triệu chứng nhiễm bệnh ở nam
Ngoài các triệu chứng chung, nam giới mắc lậu có thể thấy giọt mủ ở đầu dương vật vào buổi sáng.
Sau khi có hành vi nguy cơ
Quan hệ tình dục qua đường (âm đạo, hậu môn hoặc miệng) không sử dụng bao cao su khi quan hệ;
Dùng chung kim tiêm chích ma túy, quan hệ với người dùng chung kim tiêm;
Nhận thấy bản thân bị phơi nhiễm hoăc có dấu hiêu STI.
Bị cưỡng hiếp hoặc tấn công tình dục.
Thời gian ủ bệnh của mỗi bệnh xã hội khác nhau, do đó thời điểm xét nghiệm chính xác nhất cũng khác nhau. Cụ thể:
Xét nghiệm giang mai nên được thực hiện 1 tháng sau khi quan hệ, và cần tái xét nghiệm sau 3 tháng nếu kết quả ban đầu âm tính.
Đối với HIV, xét nghiệm nên được tiến hành sau 2 tuần kể từ khi quan hệ, với việc tái xét nghiệm sau 3 tháng nếu kết quả đầu tiên âm tính.
Viêm gan B cần được xét nghiệm trong khoảng thời gian từ 3 đến 6 tuần sau khi quan hệ tình dục không an toàn.
Viêm gan C cần được kiểm tra sau khoảng 2 tháng kể từ khi quan hệ, và nên tái xét nghiệm sau 6 tháng nếu kết quả ban đầu âm tính.
HPV nên xét nghiệm sau khoảng thời gian từ 3 tuần đến vài tháng sau khi có quan hệ tình dục không được bảo vệ.
Đối với virus Herpes simplex (HSV), cần xét nghiệm dịch tiết sau vài ngày hoặc xét nghiệm kháng thể trong máu sau vài tháng kể từ khi quan hệ.
Trichomonas cần được xét nghiệm trong khoảng thời gian từ 1 tuần đến 1 tháng sau khi quan hệ tình dục không an toàn.
Lậu và Chlamydia nên được xét nghiệm định kỳ hàng năm, hoặc mỗi 3-6 tháng nếu có các yếu tố nguy cơ cao như nhiều bạn tình hoặc quan hệ với người không rõ tiền sử tình dục.
Bên cạnh việc xét nghiệm sau quan hệ không an toàn, các tổ chức y tế còn khuyến nghị tầm soát định kỳ cho những nhóm người có nguy cơ mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục cao hơn.
Tất cả mọi người trong độ tuổi từ 13-64 nên thực hiện xét nghiệm HIV ít nhất một lần trong đời, bất kể tình trạng quan hệ tình dục.
Phụ nữ trên 25 tuổi đã có quan hệ tình dục nên tiến hành xét nghiệm lậu và Chlamydia định kỳ hàng năm để đảm bảo sức khỏe sinh sản.
Đối với phụ nữ dưới 25 tuổi, việc xét nghiệm lậu và Chlamydia hàng năm được khuyến cáo nếu có các yếu tố nguy cơ như quan hệ với nhiều bạn tình hoặc bạn tình đã mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Phụ nữ mang thai cần thực hiện xét nghiệm toàn diện các bệnh lây truyền qua đường tình dục bao gồm giang mai, HIV, viêm gan B, viêm gan C, lậu và Chlamydia, đặc biệt nếu có các yếu tố nguy cơ.
Nhóm người có nguy cơ cao như nam quan hệ đồng giới, người lưỡng tính, người chuyển giới nên xét nghiệm HIV thường xuyên mỗi 3-6 tháng và xét nghiệm giang mai, lậu, Chlamydia hàng năm hoặc thường xuyên hơn (3-6 tháng) nếu có các yếu tố nguy cơ cao.
Phòng ngừa bệnh lây qua đường tình dục bằng cách nào?
Để phòng ngừa và điều trị bệnh lây qua đường tình dục (STIs), bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:
Việc kết hợp nhiều biện pháp phòng ngừa sẽ mang lại hiệu quả bảo vệ cao nhất, hãy chủ động bảo vệ sức khỏe của bạn!
Bao cao su là biện pháp đơn giản và hiệu quả nhất để giảm nguy cơ lây nhiễm nhiều loại STIs, bao gồm HIV, Chlamydia, lậu và giang mai;
Chung thủy một vợ một chồng, bởi quan hệ tình dục với nhiều bạn tình làm tăng đáng kể nguy cơ mắc STIs;
Thảo luận cởi mở và trung thực về sức khỏe tình dục của nhau trước khi quan hệ;
Không dùng chung kim tiêm, dao cạo râu, bàn chải đánh răng, v.v. để tránh lây truyền các bệnh lây qua đường máu như HIV và viêm gan B;
Vệ sinh vùng kín sạch sẽ trước và sau khi quan hệ tình dục;
Tránh quan hệ tình dục khi say rượu hoặc sử dụng chất kích thích;
Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ;
Vắc-xin phòng HPV được khuyến cáo tiêm cho nữ giới trong độ tuổi từ 9-26 (Gardasil) hoặc 10-25 (Cervarix), không phụ thuộc vào việc đã quan hệ tình dục hay chưa. Tiêm phòng càng sớm càng tốt sẽ mang lại hiệu quả bảo vệ cao nhất chống lại ung thư cổ tử cung. Các loại vắc-xin này thường có tác dụng kéo dài và hiện tại chưa có khuyến cáo về việc tiêm nhắc lại.
Trên đây là thông tin giải đáp thắc mắc “Thời điểm nào cần phải đi xét nghiệm bệnh xã hội?”. Ngay khi bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng bất thường nào ở vùng kín hoặc các bộ phận khác của cơ thể mà bạn nghi ngờ có liên quan đến các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs). Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe của bạn bằng cách thăm khám và xét nghiệm khi cần thiết.
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Các triệu chứng nghi ngờ
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
