Hotline:
1800 2222
Tác giả: Hiền Vy Ngày đăng: Tháng mười một 17, 2025
Cúm A là một trong những bệnh lý đường hô hấp có tốc độ lây lan rất nhanh, đặc biệt phổ biến ở trẻ em – đối tượng có hệ miễn dịch còn yếu và dễ bị tổn thương. Việc nhận biết sớm triệu chứng cúm A ở trẻ em không chỉ giúp phụ huynh xử trí kịp thời mà còn giảm nguy cơ xảy ra biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, suy hô hấp hay tổn thương thần kinh. Trong bối cảnh bệnh cúm A liên tục gia tăng theo mùa, nắm vững các dấu hiệu nhận biết cùng hướng chăm sóc đúng cách là điều vô cùng quan trọng.
Bài viết dưới đây được biên soạn dựa trên tài liệu y khoa, kinh nghiệm thực tế từ các bác sĩ chuyên ngành Nhi – Hô hấp, đảm bảo cung cấp cho phụ huynh cái nhìn toàn diện và đáng tin cậy. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết để bảo vệ sức khỏe trẻ từ sớm.
Mục Lục Bài Viết
Cúm A là bệnh lý do virus cúm A gây ra, thuộc nhóm virus cúm mùa có khả năng lây lan mạnh qua đường hô hấp. Hằng năm, cúm A gây ra hàng triệu ca mắc ở trẻ em, đặc biệt trong giai đoạn giao mùa hoặc khi thời tiết thay đổi đột ngột. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ em dưới 5 tuổi có nguy cơ mắc cúm và gặp biến chứng cao gấp 2–3 lần so với người trưởng thành.
Virus cúm A có nhiều chủng khác nhau, trong đó phổ biến nhất là H1N1 và H3N2. Đây là những chủng lây lan nhanh và dễ gây thành dịch. Một số chủng nguy hiểm hơn như H5N1 có tỷ lệ tử vong cao, nhưng ít gặp hơn ở trẻ nhỏ.
Virus cúm A thay đổi cấu trúc liên tục, khiến trẻ dễ bị mắc lại ngay cả khi đã từng nhiễm trước đó.
Virus cúm A lây từ người sang người chủ yếu qua:
Chỉ cần trẻ chạm tay vào bề mặt dính virus rồi đưa lên mắt – mũi – miệng, virus sẽ xâm nhập vào đường hô hấp và gây bệnh trong vòng 24–72 giờ.
Trẻ em là đối tượng có nguy cơ cao vì:
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), trẻ dưới 2 tuổi dễ bị nhập viện vì cúm gấp 5 lần so với nhóm lớn hơn.
Triệu chứng cúm A ở mỗi trẻ có thể khác nhau tùy cơ địa, độ tuổi và chủng virus. Tuy nhiên, đa số trẻ sẽ xuất hiện các dấu hiệu trong 1–3 ngày đầu sau khi nhiễm virus. Việc quan sát kỹ các biểu hiện ban đầu giúp phụ huynh nhận biết sớm và điều trị đúng hướng.
Sốt cao là triệu chứng phổ biến nhất của cúm A. Trẻ thường sốt từ 38,5°C đến 40°C, kèm theo rét run, vã mồ hôi, quấy khóc hoặc bỏ bú.
Trong nhiều trường hợp, trẻ có thể sốt 2–4 ngày liên tục trước khi lui dần. Nếu sốt kéo dài trên 48 giờ và không đáp ứng thuốc hạ sốt, phụ huynh cần đưa trẻ đi khám ngay.
Ho là phản ứng của cơ thể nhằm tống virus ra ngoài. Trẻ bị cúm A thường:
Nếu ho kéo dài trên 7 ngày hoặc kèm thở rít, đây có thể là dấu hiệu viêm phổi.
Virus tấn công niêm mạc mũi khiến trẻ dễ bị:
Ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, nghẹt mũi kéo dài có thể cản trở bú – uống, gây mệt mỏi và mất nước.
Trẻ thường than đau nhức toàn thân, đặc biệt là vùng vai, lưng, chân. Do cơ thể phải chống lại virus nên trẻ mệt mỏi, lừ đừ, ít hoạt động hơn bình thường.
Khoảng 20–30% trẻ mắc cúm A xuất hiện nôn ói hoặc tiêu chảy. Nguyên nhân có thể do:
Đây là triệu chứng dễ khiến trẻ mất nước nên cần theo dõi chặt chẽ.
Niêm mạc mắt bị kích ứng khiến trẻ đỏ mắt, chảy nước mắt liên tục. Dấu hiệu này dễ nhầm với viêm kết mạc nhưng thường xuất hiện kèm các triệu chứng hô hấp.
Nếu trẻ có các biểu hiện dưới đây, phụ huynh cần đưa trẻ tới cơ sở y tế ngay để được thăm khám:
Đây là dấu hiệu nguy hiểm của viêm phổi hoặc suy hô hấp.
Có thể trẻ đã bị bội nhiễm hoặc sốt do biến chứng.
Liên quan đến tổn thương thần kinh, cần xử trí khẩn cấp.
Biểu hiện thiếu oxy máu.
Dễ dẫn đến mất nước nặng và tụt đường huyết.
Nhiều phụ huynh nhầm lẫn cúm A với cảm lạnh, dẫn đến điều trị sai cách và làm bệnh trở nặng. Bảng so sánh dưới đây giúp bạn phân biệt dễ dàng:
| Triệu chứng | Cúm A | Cảm lạnh |
|---|---|---|
| Khởi phát | Đột ngột | Từ từ |
| Sốt | Cao 38,5–40°C | Ít khi sốt, nếu có chỉ sốt nhẹ |
| Ho | Ho khan hoặc ho dai dẳng | Ho nhẹ |
| Đau nhức cơ | Rõ rệt | Hầu như không |
| Mệt mỏi | Nhiều, kéo dài | Nhẹ |
| Biến chứng | Dễ viêm phổi, suy hô hấp | Hiếm gặp |
Nhờ các đặc điểm này, phụ huynh có thể phân biệt sớm để đưa trẻ đi kiểm tra khi nghi ngờ cúm A.
Không phải trường hợp cúm A nào cũng cần nhập viện, tuy nhiên phụ huynh phải nhận biết đúng thời điểm cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để tránh biến chứng nguy hiểm. Theo khuyến cáo của CDC và Bộ Y tế, trẻ nên được thăm khám ngay khi có các dấu hiệu bất thường sau.
Một số nhóm trẻ có nguy cơ gặp biến chứng nặng hơn, cần đi khám sớm ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ:
Xét nghiệm là cách duy nhất để xác định trẻ có mắc cúm A hay không. Tại các cơ sở y tế, quy trình diễn ra nhanh chóng gồm:
Xét nghiệm giúp xác định hướng điều trị đúng đắn, đặc biệt trong 48 giờ đầu – thời điểm thuốc kháng virus phát huy hiệu quả tốt nhất.
Cúm A thường diễn tiến nhẹ nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, ở trẻ có sức đề kháng yếu, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nặng.
Viêm phổi là biến chứng phổ biến nhất, xảy ra khi virus tấn công sâu vào nhu mô phổi. Trẻ biểu hiện thở nhanh, ho nhiều, khó thở, co lõm ngực. Đây là nguyên nhân hàng đầu khiến trẻ phải nhập viện.
Suy hô hấp xảy ra khi phổi không còn đủ khả năng cung cấp oxy cho cơ thể. Dấu hiệu nhận biết gồm:
Một số chủng cúm A có thể gây viêm cơ tim, làm rối loạn nhịp tim, gây mệt mỏi, đau ngực, thậm chí đột ngột ngất xỉu nếu không phát hiện kịp thời.
Dù ít gặp nhưng đây là biến chứng nguy hiểm. Trẻ có biểu hiện thay đổi ý thức, co giật, nôn nhiều và cần được cấp cứu ngay.
Nhiễm trùng huyết xảy ra khi virus gây viêm toàn thân, dẫn đến sốc nhiễm trùng nếu không được điều trị kịp thời.
Việc điều trị cúm A cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc kháng virus hoặc kháng sinh cho trẻ.
Thuốc kháng virus như Oseltamivir (Tamiflu) giúp giảm triệu chứng và rút ngắn thời gian bệnh. Nhưng thuốc chỉ hiệu quả nếu dùng trong 48 giờ đầu kể từ khi trẻ có triệu chứng.
Chỉ định dùng thuốc khi:
Phụ huynh nên dùng Paracetamol liều 10–15 mg/kg/lần, mỗi 4–6 giờ, tối đa 4 lần/ngày. Không dùng Ibuprofen khi trẻ đang nghi ngờ mắc sốt xuất huyết hoặc mất nước nặng.
Do sốt cao và nôn ói, trẻ rất dễ mất nước. Cha mẹ nên cho trẻ uống Oresol theo hướng dẫn, uống nước ấm hoặc nước hoa quả loãng.
Nhiều cha mẹ vô tình khiến bệnh của trẻ nặng hơn vì các sai lầm sau:
Trẻ bị cúm thường biếng ăn do mệt mỏi. Phụ huynh nên chia nhỏ bữa ăn, tăng cường thực phẩm giàu vitamin C, protein để giúp trẻ hồi phục tốt hơn.
Trẻ bị cúm A vẫn có thể tắm nhưng cần tắm nhanh bằng nước ấm, tránh gió lùa. Lau khô người ngay sau khi tắm.
Thông thường, trẻ khỏi cúm sau 5–7 ngày. Tuy nhiên, ho và mệt mỏi có thể kéo dài thêm vài ngày sau đó.
Vắc xin giúp giảm 40–60% nguy cơ mắc cúm và đặc biệt giảm biến chứng nặng.
Đây là biện pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ lây nhiễm chéo trong gia đình.
Khi ra nơi công cộng, đến trường trong mùa dịch hoặc khi tiếp xúc người có triệu chứng ho – sốt.
Đa phần trẻ khỏi sau 5–7 ngày nếu chăm sóc đúng.
Có. Virus cúm biến đổi liên tục nên trẻ có thể mắc lại nhiều lần.
Không. Chủ yếu lây qua đường hô hấp và giọt bắn.
Tránh ủ ấm quá mức, kiêng đồ lạnh, thức ăn nhiều dầu mỡ và hạn chế cho trẻ hoạt động mạnh.
Phòng khám Đa khoa Phương Nam là địa chỉ uy tín trong lĩnh vực Nhi khoa – Hô hấp với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm. Phụ huynh nên đưa trẻ đến khám khi:
Phòng khám cung cấp đầy đủ dịch vụ xét nghiệm cúm A nhanh, chẩn đoán chính xác và phác đồ điều trị cá nhân hóa cho từng trẻ.
Triệu chứng cúm A ở trẻ em thường khởi phát nhanh và dễ tiến triển nặng nếu không được chăm sóc đúng cách. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu – đặc biệt là sốt cao, ho nhiều, khó thở, mệt mỏi – giúp phụ huynh đưa trẻ đi khám kịp thời và phòng tránh biến chứng nguy hiểm.
Để bảo vệ trẻ tốt hơn trong mùa cúm, phụ huynh cần:
Nếu phụ huynh đang tìm địa chỉ khám Nhi uy tín, an toàn và tận tâm, Phòng khám Đa khoa Phương Nam luôn sẵn sàng đồng hành và hỗ trợ.
Đa khoa Phương Nam I Thương hiệu thăm khám và chữa bệnh uy tín, chất lượng với đội ngũ và kiến thức y khoa hiện đại, cơ sở vật chất kỹ thuật tiên tiến. Vì cuộc sống là vô giá, chúng tôi đề cao triết lý “đón mừng cuộc sống”, đồng hành cùng với gia đình trong việc chăm sóc sức khỏe bệnh nhân
Hotline
