Hotline:
1800 2222
Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng 12 11, 2024
Bác sĩ tư vấn Y khoa
Mục Lục Bài Viết
Vaccine HPV đã được cấp phép và sử dụng rộng rãi tại hàng trăm quốc gia trên thế giới, với khả năng phòng ngừa các chủng HPV gây ung thư và các tổn thương tiền ung thư hoặc loạn sản ở nhiều bộ phận như cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, hậu môn, hầu họng và vùng đầu cổ, cũng như mụn cóc sinh dục ở cả nam và nữ.
Theo thống kê của CDC Mỹ, hiện có khoảng 700 triệu người nhiễm HPV trên toàn cầu. Tỷ lệ nhiễm bệnh rất cao, cứ 5 phụ nữ 50 tuổi thì có ít nhất 4 người mắc virus tại một thời điểm trong cuộc đời; 1 trong 3 nam giới trên 15 tuổi nhiễm ít nhất một loại HPV; 1 trong 8 phụ nữ mắc mụn cóc sinh dục ít nhất một lần trước 50 tuổi; và 10% dân số sẽ nhiễm mụn cóc sinh dục trong 25 năm hoạt động tình dục.
HPV (Human Papilloma Virus) có khoảng 200 chủng, trong đó có 40 chủng lây qua đường sinh dục và 15 chủng có nguy cơ cao gây ung thư. Virus này là nguyên nhân của gần như toàn bộ ca ung thư cổ tử cung (99.7%), hơn 90% ca ung thư hậu môn và cổ tử cung, khoảng 70% ca ung thư âm đạo và âm hộ, 60% ca ung thư dương vật, và 70% ung thư vòm họng. Ngoài ra, HPV cũng gây ra toàn bộ các ca mụn cóc thông thường, mụn cóc sinh dục (sùi mào gà) và các tổn thương da ở loạn sản biểu mô mụn cóc.
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) từ các nghiên cứu trong giai đoạn 1995-2022, tỷ lệ nhiễm HPV ở nam giới trên toàn cầu là 31%, trong đó nhóm HPV nguy cơ cao chiếm 21%. HPV-16 là chủng phổ biến nhất với tỷ lệ 5%, tiếp theo là HPV-6 với 4%. Hiện nay, vaccine HPV thế hệ mới Gardasil 9 của Mỹ đã được đưa vào sử dụng tại Việt Nam từ tháng 5/2022, với hiệu quả phòng ngừa trên 90% đối với 9 chủng HPV gồm 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58.
BS Hoa Tuấn Ngọc – Quản lý Y khoa khu vực 1 Đông Nam Bộ, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết, theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh CDC Hoa Kỳ, vaccine HPV đã được chứng minh an toàn và hiệu quả cao. Hiệu quả bảo vệ của vaccine trên 90% có thể duy trì lên đến 30 năm. Nguy cơ các phản ứng nghiêm trọng là vô cùng hiếm gặp, dưới 0,01%. Vaccine HPV thế hệ mới được chỉ định cho cả nam, nữ và cộng đồng LGBT từ 9-45 tuổi, phòng mụn cóc sinh dục và các bệnh ung thư do HPV như ung thư cổ tử cung, ung thư âm đạo, ung thư âm hộ, ung thư dương vật, ung thư hậu môn, ung thư hầu họng và mụn cóc sinh dục.
Theo số liệu của CDC Mỹ công bố vào tháng 8/2023, kể từ khi vaccine HPV được đưa vào sử dụng tại Mỹ năm 2006, tỷ lệ nhiễm các chủng HPV gây ung thư và mụn cóc sinh dục đã giảm đáng kể: 88% ở trẻ em gái và 81% ở phụ nữ trẻ. Đặc biệt, trong số những phụ nữ được tiêm chủng, tỷ lệ tiền ung thư cổ tử cung do các loại HPV thường gây ra đã giảm 40%.
Tại Việt Nam, theo thống kê của GLOBCAN năm 2020, có hơn 4.000 ca mắc mới và gần 3.000 ca tử vong do ung thư cổ tử cung. Các nghiên cứu cho thấy Việt Nam hoàn toàn có thể thanh toán ung thư cổ tử cung trong 30 năm tới nếu việc tiêm chủng HPV được triển khai cho trẻ em gái vị thành niên, kết hợp với việc sàng lọc và điều trị đầy đủ. Về mặt kinh tế, cứ mỗi 1 USD đầu tư vào các chương trình ngăn ngừa ung thư cổ tử cung có thể mang lại lợi ích từ 5-11 USD, và con số này có thể tăng lên 8-20 USD nếu tính cả lợi ích kinh tế và xã hội.
Vaccine HPV thế hệ mới (còn được gọi là vaccine “bình đẳng giới”) không chỉ dành riêng cho nữ giới mà còn được chỉ định cho nam giới và cộng đồng LGBT. HPV có thể lây nhiễm và gây bệnh ở cả hai giới với mức độ tương đương, thậm chí xác suất nhiễm HPV trong đời ở nam giới (91%) còn cao hơn nữ giới (85%). Nam giới cũng có nguy cơ lây nhiễm và tái nhiễm HPV cao hơn, trong khi lại chưa có biện pháp tầm soát các bệnh lý ung thư liên quan đến HPV, dẫn đến việc dễ lây nhiễm cho bạn tình, chẩn đoán muộn và tỷ lệ tử vong cao. Vì vậy, vaccine HPV được khuyến cáo sử dụng cho cả nam giới và cộng đồng LGBT để đảm bảo sự bảo vệ toàn diện.
Hiện có 2 loại vaccine phòng HPV được sử dụng phổ biến tại Việt Nam và trên toàn thế giới, đó là: Gardasil và Gardasil 9. Cả hai loại vắc xin đều được sản xuất tại Mỹ, nhưng có một số điểm khác biệt nhất định về các chủng HPV có thể phòng ngừa, đối tượng, độ tuổi tiêm chủng và lịch tiêm.
Vắc xin phòng HPV – Gardasil
Vaccine Gardasil (Mỹ) được nghiên cứu sản xuất bởi tập đoàn dược phẩm nổi tiếng thế giới MSD (Merck Sharp & Dohme, Mỹ) có khả năng phòng ngừa nguy cơ ung thư cổ tử cung, âm đạo, âm hộ, các tổn thương tiền ung thư, loạn sản và mụn cóc sinh dục do virus HPV type 6, 11, 16 và 18 gây ra. Vắc xin Gardasil được khuyến cáo cho bé gái và phụ nữ từ 9 đến 26 tuổi, bất kể đã có gia đình hay quan hệ tình dục hay chưa.
Vaccine Gardasil 9 (Mỹ)
Gardasil 9 là vắc xin duy nhất tại Việt Nam hiện nay phòng ngừa được 9 tuýp virus HPV (6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, và 58) gây nên các bệnh ung thư như ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, ung thư âm đạo, ung thư hầu họng và mụn cóc sinh dục, ung thư dương vật, ung thư hầu họng, ung thư hậu môn, … với hiệu quả trên 90%.
Tính đến cuối năm 2023, hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ đã cấp phép lưu hành Gardasil 9, chứng minh hiệu quả và độ an toàn cao. Liệu trình tiêm gồm 2 hoặc 3 mũi, tùy thuộc vào độ tuổi được tiêm chủng.
Nên tiêm vắc xin HPV 4 chủng hay 9 chủng?
Lựa chọn giữa vắc xin HPV 4 chủng và 9 chủng phụ thuộc vào độ tuổi, nhu cầu và khả năng chi trả của người được tiêm.
Bộ Y tế khuyến cáo tiêm vắc xin HPV 4 chủng – Gardasil (Mỹ) cho bé gái và phụ nữ từ 9 đến 26 tuổi, với hiệu quả phòng ngừa lên đến 90%. Hiện tại, mỗi mũi vắc xin Gardasil tại hệ thống VNVC có giá 1.790.000 đồng.
Vaccine HPV 9 chủng – Gardasil 9 (Mỹ) được chỉ định tiêm chủng cho nam, nữ từ 9-45 tuổi, phòng 9 chủng HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58, hiệu quả bảo vệ trên 90%, độ bao phủ rộng. Hiện tại, mỗi mũi vaccine Gardasil 9 tại Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC có giá 2.950.000 đồng/ mũi.
Vắc xin HPV 9 chủng có có hiệu quả bảo vệ phổ rộng hơn so với vắc xin 4 chủng. Do đó, nếu có điều kiện, nên chọn vắc xin HPV 9 chủng để có hiệu quả phòng ngừa tốt nhất.
Vắc xin HPV thế hệ mới được khuyến cáo tiêm phòng cho cả nam và nữ từ 9 đến 45 tuổi để phòng ngừa các bệnh do virus HPV gây ra. Tuy nhiên, việc tiêm vắc xin HPV vẫn mang lại lợi ích cho nhiều người ở các độ tuổi khác nếu họ chưa từng bị nhiễm virus và muốn giảm nguy cơ ung thư liên quan đến HPV.
Người từ 9 – 26 tuổiTại Việt Nam, vắc xin HPV được khuyến cáo cho cả bé gái/phụ nữ và bé trai/nam giới từ 9-45 tuổi. Nhiều nghiên cứu cho thấy vắc xin HPV hiệu quả nhất khi tiêm cho trẻ em từ 9 đến 14 tuổi, đặc biệt khi người tiêm chưa bị phơi nhiễm với virus HPV.
Virus HPV chủ yếu lây truyền qua đường tình dục, tuy cũng có thể lây nhiễm gián tiếp qua vật dụng hoặc do vệ sinh kém (ít phổ biến hơn). Tiêm vắc xin từ 9 tuổi trở đi giúp bảo vệ trẻ trước khi chúng có nguy cơ phơi nhiễm với HPV, và thời điểm này cũng thuận tiện vì trùng với lịch tiêm các vắc xin khác.
Người từ 27 – 45 tuổiCục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã phê duyệt mở rộng độ tuổi chỉ định tiêm vắc xin phòng 9 chủng HPV cho người 27 – 45 tuổi. Bộ Y tế Việt Nam hiện khuyến cáo tiêm vắc xin Gardasil 9 cho cả nam, nữ và cộng đồng LGBT từ 9 đến 45 tuổi. Vắc xin Gardasil 9 bảo vệ khỏi 9 tuýp virus HPV phổ biến 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58 gây các bệnh như: ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, ung thư hầu họng, ung thư âm đạo, ung thư hậu môn, mụn cóc sinh dục, các tổn thương tiền ung thư hoặc loạn sản…, với hiệu quả bảo vệ trên 90%.
Phụ nữ đang mang thaiKhông có bằng chứng cho thấy việc tiêm vắc xin HPV ảnh hưởng đến thai kỳ. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của mẹ và bé, các chuyên gia khuyên phụ nữ nên hoàn thành lịch tiêm ít nhất 1 tháng, tốt nhất là 3 tháng trước khi mang thai.
Trong trường hợp phụ nữ đang thai mà chưa hoàn thành 3 liều tiêm vắc xin HPV, hãy tạm hoãn và tiếp tục theo dõi thai cho đến khi sinh xong. Song song đó, thai phụ cần thông báo cho bác sĩ nhằm tiến hành thực hiện các xét nghiệm siêu âm, khám thai theo chỉ định. Đồng thời, hãy giữ tinh thần thoải mái và chăm sóc sức khỏe tốt nhất cho cả mẹ và bé.
Khuyến cáo y khoa: nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn cụ thể về trường hợp của mình. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe, lịch sử bệnh tật và các yếu tố khác để xác định liệu vắc xin HPV có phù hợp hay không.
Thông thường, vắc-xin HPV cần tiêm từ 2-3 mũi để đạt hiệu quả bảo vệ tối ưu. Tuy nhiên, lịch tiêm cụ thể sẽ khác nhau tùy từng loại vắc-xin và khuyến cáo của nhà sản xuất. Cụ thể như sau:
Vắc xin Gardasil 4
Vắc xin Gardasil 9
– Trẻ em từ 9 đến dưới 15 tuổi (tính tại thời điểm tiêm mũi đầu tiên)
Phác đồ 2 mũi:
Nếu mũi 2 tiêm cách mũi 1 < 5 tháng, cần tiêm mũi 3 cách mũi 2 tối thiểu 3 tháng.
Phác đồ 3 mũi (0-2-6):
– Người từ 15 đến 45 tuổi (tính tại thời điểm tiêm mũi đầu tiên)
Phác đồ 3 mũi (0-2-6)
Phác đồ tiêm nhanh:
Vắc xin HPV đã được chứng minh là an toàn và hiệu quả trong việc bảo vệ trẻ em, phụ nữ và nam giới khỏi các bệnh do virus HPV gây ra. Nhiều nghiên cứu lâm sàng và thực tiễn trên toàn thế giới đã chứng minh tính an toàn và khả năng tạo miễn dịch của vắc xin. Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo tất cả mọi người từ 9 đến 45 tuổi nên tiêm vắc xin HPV để được bảo vệ trước khi có nguy cơ nhiễm virus.
Hàng triệu người đã được tiêm vắc xin HPV mà không ghi nhận tác dụng phụ nghiêm trọng nào. Tuy nhiên, một số phản ứng phụ nhẹ đến trung bình có thể xảy ra, bao gồm:
Nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường sau khi tiêm, chẳng hạn như phát ban, ngứa, khó thở, choáng váng, đau bụng dữ dội… hãy liên hệ ngay với cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời.
Trường hợp nào không được tiêm vắc xin HPV?
Không nên tiêm vắc xin HPV cho những người dị ứng với thành phần của vắc xin; từng bị phản ứng quá mẫn sau khi tiêm vắc xin HPV; đang bị sốt cao, nhiễm trùng nặng hoặc vừa; bị giảm tiểu cầu, rối loạn đông máu hoặc đang dùng thuốc chống đông máu; và phụ nữ đang mang thai.
Khuyến cáo y khoa: Trước khi tiêm vaccine HPV, người tiêm không cần thực hiện xét nghiệm đặc biệt nào, nhưng cần được bác sĩ thăm khám sàng lọc kỹ lưỡng. Điều quan trọng là người tiêm phải chủ động cung cấp đầy đủ thông tin về tình trạng sức khỏe, các loại thuốc đang sử dụng, và đặc biệt với phụ nữ cần thông báo về tình trạng thai kỳ hoặc kế hoạch mang thai để bác sĩ có thể đưa ra chỉ định phù hợp nhất.
Đa khoa Phương Nam I Thương hiệu thăm khám và chữa bệnh uy tín, chất lượng với đội ngũ và kiến thức y khoa hiện đại, cơ sở vật chất kỹ thuật tiên tiến. Vì cuộc sống là vô giá, chúng tôi đề cao triết lý “đón mừng cuộc sống”, đồng hành cùng với gia đình trong việc chăm sóc sức khỏe bệnh nhân
Hotline
