Xét nghiệm CA 72-4 trong chẩn đoán ung thư dạ dày

Xét nghiệm định lượng CA 72-4 có vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và theo dõi ung thư dạ dày, cụ thể như sau:

Nhiều người thường hiểu sai rằng khi CA 72-4 tăng cao thì chắc chắn 100% là ung thư dạ dày. Điều này không chính xác vì độ đặc hiệu của CA 72-4 chỉ khoảng 60%, nghĩa là trong 100 người mắc ung thư dạ dày, chỉ có 60 người có nồng độ CA 72-4 tăng trong máu. Chính vì vậy, khi nghi ngờ ung thư dạ dày, ngoài xét nghiệm CA 72-4, bệnh nhân cần được làm thêm các xét nghiệm khác để khẳng định chẩn đoán.

Vì CA 72-4 không đủ nhạy để chẩn đoán một mình, xét nghiệm này thường được kết hợp với các xét nghiệm CEA và CA 19-9. Việc kết hợp nhiều dấu ấn ung thư giúp tăng độ chính xác trong việc chẩn đoán bệnh, theo dõi quá trình điều trị (trước, trong và sau) cũng như trong tiên lượng bệnh.

Khi nào nên làm xét nghiệm CA 72-4? 

CA 72-4 thường được chỉ định ở những bệnh nhân đã được chẩn đoán ung thư dạ dày nhằm mục đích theo dõi. Cụ thể, xét nghiệm giúp đánh giá đáp ứng của bệnh nhân với thuốc điều trị, cung cấp thông tin quan trọng trước khi tiến hành phẫu thuật, hỗ trợ việc theo dõi sau phẫu thuật và kiểm tra khả năng tái phát của ung thư. Đáng chú ý, CA 72-4 thể hiện giá trị đặc biệt trong việc phát hiện và theo dõi ung thư dạ dày ở giai đoạn cuối.

Khi ung thư dạ dày tiến triển đến giai đoạn muộn, các triệu chứng trở nên rõ ràng hơn và xuất hiện thường xuyên hơn.

CA 72-4 hiếm khi được sử dụng cho những đối tượng không có nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Thay vào đó, xét nghiệm này thường được chỉ định cho những người có các triệu chứng nghi ngờ ung thư dạ dày.

Ung thư dạ dày thường có những triệu chứng rất mơ hồ và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Các biểu hiện có thể bao gồm:

Hiện nay, tỷ lệ mắc các bệnh ung thư nói chung và ung thư dạ dày nói riêng đang có xu hướng gia tăng đáng kể. Do đó, trường hợp cần xét nghiệm CA 72-4 là những đối tượng có nguy cơ cao mắc ung thư dạ dày như:

Chỉ số CA 72-4 bao nhiêu là bình thường?

CA 72-4 là kháng nguyên được sản xuất bởi các tế bào trong cơ thể, đặc biệt là ở dạ dày, nơi CA 72-4 được sản xuất nhiều hơn các vị trí khác. Do đó, trong máu của mỗi người luôn tồn tại một lượng CA 72-4 nhất định, ngay cả khi không có bệnh lý.

Định lượng CA 72-4 thấp hơn 6,9 μg/ml được coi là bình thường. Tuy nhiên, cần lưu ý trong một số trường hợp, nồng độ CA 72-4 có thể tăng nhẹ ở những người hút thuốc lá hoặc sử dụng chất kích thích.

Ý nghĩa của kết quả xét nghiệm CA 72-4

Ở người trưởng thành khỏe mạnh, nồng độ CA 72-4 trong máu thường dưới 6,9 UI/ml. Khi chỉ số này tăng cao, nó gợi ý khả năng hiện diện, di căn hoặc tái phát của ung thư dạ dày. Mức độ CA 72-4 càng cao thì nguy cơ mắc ung thư dạ dày càng lớn.

Tăng CA 72-4 đơn thuần không đủ để kết luận chắc chắn về ung thư dạ dày. Chỉ số này cần được đánh giá kết hợp với tiền sử bệnh, chẩn đoán hình ảnh và các xét nghiệm khác như CEA, CA 19-9. Khi cả ba chỉ số CA 72-4, CEA và CA 19-9 cùng tăng, khả năng ung thư dạ dày tăng lên đáng kể.

Ngay cả khi một người có các triệu chứng gợi ý ung thư dạ dày nhưng chỉ số CA 72-4 bình thường, điều này không hoàn toàn loại trừ khả năng mắc bệnh. Trong trường hợp này, cần kết hợp thêm các phương pháp cận lâm sàng khác, đặc biệt là nội soi, để có chẩn đoán chính xác.

Ở bệnh nhân ung thư dạ dày, sự giảm chỉ số CA 72-4 sau điều trị là dấu hiệu tích cực cho thấy đáp ứng điều trị tốt. Những bệnh nhân có mức CA 72-4 trước phẫu thuật thấp thường có tiên lượng tốt hơn so với những người có chỉ số cao. Sau phẫu thuật, CA 72-4 giảm về mức bình thường là dấu hiệu tốt, trong khi sự tăng lên của chỉ số này gợi ý ung thư chưa được loại bỏ hoàn toàn hoặc đã có di căn.

Nếu bệnh nhân đã từng điều trị ung thư dạ dày và xét nghiệm CA 72-4 cho thấy nồng độ tăng, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư đã tái phát.

Ngoài ra CA 72-4 còn tăng trong một số loại ung thư như:

CA 72-4 tăng trong bệnh lý khác:

Xét nghiệm CA 72-4 không thực sự hữu ích với ung thư dạ dày giai đoạn sớm, do đó khi chỉ định cần cân nhắc để tránh vô ích và lãng phí. Tuy nhiên, đối với ung thư giai đoạn muộn hơn, CA 72-4 lại trở thành một chất chỉ điểm rất hữu ích để chẩn đoán, đánh giá, theo dõi và tiên lượng bệnh.