Xét Nghiệm Tủy Đồ Như Thế Nào? Vì Sao Cần Thực Hiện?

Vì sao cần làm xét nghiệm tủy đồ?

Bác sĩ thường chỉ định cho bệnh nhân thực hiện xét nghiệm tủy đồ nhằm mục đích:

• Khảo sát xem số lượng tế bào máu do tủy xương tạo ra có bất thường hay không.
• Tìm nguyên nhân khiến số lượng tế bào màu bất thường.
• Chẩn đoán các rối loạn tạo máu và bệnh lý tác động đến tủy xương.
• Phát hiện tình trạng nhiễm trùng tại tủy xương.
• Góp phần giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh ung thư tủy xương, ung thư máu.
• Chẩn đoán bệnh ung thư di căn tủy xương.
• Theo dõi khả năng đáp ứng chữa trị trong những bệnh về tủy xương.
• Lấy mẫu để tiến hành ghép tế bào gốc và các thủ thuật có liên quan.

Xét nghiệm tủy đồ như thế nào?

Xét nghiệm tủy đồ được tiến hành bằng cách chọc tủy để xét nghiệm máu trong 20 – 30 phút. Vị trí thực hiện xét nghiệm tủy đồ ở mỗi bệnh nhân sẽ khác nhau, nó phụ thuộc vào độ tuổi. Ví dụ ở người bệnh cao tuổi, vị trí làm xét nghiệm tủy đồ sẽ ở đỉnh xương hông (gai xương chậu) hoặc xương ức. Nếu bệnh nhân là trẻ em, vị trí lấy mẫu sẽ nằm ở mặt trước xương cẳng chân dưới đầu gối (xương chày). 

Các bước thực hiện xét nghiệm tủy đồ

Bệnh nhân cần ngồi, nằm sấp hoặc nghiêng người khi làm xét nghiệm tủy đồ. Quy trình thực hiện sẽ gồm các bước sau:

• Làm sạch vùng da đâm kim bằng dung dịch sát khuẩn.
• Phủ khăn vô trùng và chỉ để lộ vùng nhỏ cần thiết cho việc thủ thuật.
• Tiêm thuốc gây tê tại chỗ. Bệnh nhân lúc này có thể cảm thấy châm chích, nóng. Thuốc tê được sử dụng có thể là Lidocain và Novocain.
• Bác sĩ dùng một loại kim đặc biệt đâm vào da và xương sao cho vuông góc với mặt da để đi đến vùng tủy xương. Tiếp theo, lắp ống tiêm 10 ml vào rồi rút dịch tủy xương với lượng từ 1 – 1,5 ml. Thủ thuật này có thể gây đau và xảy ra trong vòng vài giây.
• Rút kim rồi sử dụng một miếng gạc vô khuẩn để băng vết chọc tủy.
• Cho dịch tủy xương vào ống chống đông EDTA đã được chuẩn bị trước và lắc đều.
• Dùng máy để đếm dịch tủy xương tự động và ghi nhận kết quả số lượng bạch cầu tương ứng.
• Kéo bốn tiêu bản tủy rồi tiến hành quy trình nhuộm Giemsa. Sau đó để khô, nhỏ dầu vào tiêu bản để soi trên các vật kính 10X, 40X và 100X.
• Thực hiện xét nghiệm hồng cầu lưới.

Những lưu ý khi chọc tủy làm xét nghiệm máu đối với trẻ em

• Để làm cảm giác lo lắng và gia tăng sự hợp tác trong quá trình thực hiện. Phụ huynh và bác sĩ cần tiến hành chuẩn bị kỹ trước khi tiến hành xét nghiệm tủy đồ. 
• Để bé bớt lo sợ, cần giải thích về những điều sẽ diễn ra trong quy trình thực hiện thủ thuật.
• Trước khi làm xét nghiệm tủy đồ bằng đường tĩnh mạch cần gây mê toàn thân. Nếu trẻ ở độ tuổi lớn hơn thì chỉ cần cho bé dùng thuốc gây tê và an thần tại chỗ.

Cách đọc kết quả tủy đồ

Kết quả tủy đồ sẽ giúp bác sĩ xem xét có cần cho bệnh nhân thực hiện thêm các xét nghiệm, thủ thuật, can thiệp chữa trị khác không. Xét nghiệm tủy đồ sẽ giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác hơn. Cách đọc kết quả tủy đồ như sau:

• Đọc số lượng tế bào bạch cầu hiện có bên trong tủy xương.
• Đếm số hồng cầu lưới rồi tính theo tỷ lệ phần trăm.
• Đọc mẫu tiểu cầu, bạch cầu, hồng cầu non trong 100 tế bào có nhân. Đồng thời cho biết có những loại tế bào nào cũng như ước tính tỷ lệ phần trăm của chúng.
• Xác định màu sắc, kích thước, số lượng, hình thể của hồng cầu và tỷ lệ hồng cầu lưới để đánh giá nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu máu.
• Đọc xem có xuất hiện mẫu tiểu cầu không.

Một vài lưu ý với việc ghi nhận kết quả tủy đồ gồm có:

• Trường hợp tăng sinh bạch cầu cần tiến hành pha loãng bệnh phẩm cùng dung dịch NaCl 0,9% và chạy máy để đếm số lượng bạch cầu phải nhân với hệ số pha loãng. 
• Tiến hành rửa tiêu bản nhuộm dưới vòi chảy nhẹ, đồng thời tránh cặn của tiêu bản.

Xét nghiệm tủy đồ bao nhiêu tiền?

Xét nghiệm tủy đồ có chi phí dao động từ 500.000 – 1.000.000 đồng. Mức giá ở mỗi cơ sở y tế sẽ có sự chênh lệch, phụ thuộc vào một số yếu tố dưới đây:

• Tình trạng của bệnh nhân.
• Phương pháp áp dụng.
• Trang thiết bị, máy móc.
• Trình độ của đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên.
• Cơ sở y tế công lập hay tư nhân.