Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng mười 9, 2024
Mục Lục Bài Viết
Đau đầu (nhức đầu) là một vấn đề phổ biến, có thể xảy ra với bất kỳ ai. Cơn đau thường xuất hiện ở vùng đầu và mặt, đôi khi cũng lan sang vùng cổ trên. Đau đầu có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên đầu, tập trung ở một điểm hoặc lan tỏa khắp đầu.
Cơn đau đầu có thể biểu hiện theo nhiều cách khác nhau: đau âm ỉ, đau dữ dội, đau nhói, đau châm chích. Cơn đau có thể xuất hiện từ từ hoặc bùng phát đột ngột, kéo dài từ vài phút đến vài ngày.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, khoảng 50% người lớn có ít nhất một lần bị đau đầu trong năm. Đa phần các trường hợp đau đầu thường nhẹ, không nguy hiểm. Tuy nhiên, có một số trường hợp đau đầu là triệu chứng của các bệnh lý, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
Khảo sát cho thấy, cứ 10 người thì có 1 người bị đau đầu. Cơn đau có thể xuất hiện ở một bên đầu, vùng thái dương, hoặc lan tỏa khắp đầu, thậm chí kèm theo buồn nôn. Vậy có những nguyên nhân nào gây nên tình trạng đau đầu?
Đau đầu là một triệu chứng rất phổ biến, có thể xuất hiện ở bất kỳ ai. Cảm giác đau nhức ở vùng đầu có thể khiến chúng ta khó chịu, ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống hàng ngày. Để tìm cách giảm đau hiệu quả, trước hết chúng ta cần hiểu rõ về các nguyên nhân gây ra tình trạng này. Có hai nhóm nguyên nhân chính gây đau đầu: nguyên phát và thứ phát.
ThS.BS Chử Văn Dũng, Khoa Nội – Hồi sức Thần kinh, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, đau đầu là một triệu chứng rất thường gặp, do nhiều nguyên nhân khác nhau, có hiện tượng đau lan tỏa một vùng bất kỳ ở khu vực đầu – mặt do kích thích các thụ cảm thần kinh đau.
Đau đầu nguyên phát là nguyên nhân phổ biến nhất, chiếm khoảng 90% các trường hợp đau đầu. Loại đau đầu này không liên quan đến tổn thương thực thể hay cấu trúc não bộ. Đau đầu nguyên phát bao gồm nhiều loại khác nhau, trong đó phổ biến nhất là:
Hoạt động hóa học trong não, các dây thần kinh hoặc mạch máu xung quanh hộp sọ, cũng như các cơ ở vùng đầu và cổ có thể là nguyên nhân gây ra chứng đau đầu nguyên phát. Một số yếu tố lối sống có thể kích hoạt cơn đau đầu nguyên phát, bao gồm:
Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong chứng đau đầu, đặc biệt là đau nửa đầu. Hầu hết trẻ em và thanh thiếu niên bị đau nửa đầu đều có người thân trong gia đình cũng mắc chứng bệnh này. Nếu cả cha và mẹ đều từng bị đau nửa đầu, con của họ có đến 70% khả năng mắc chứng bệnh này.
Đau đầu thứ phát là loại đau đầu xuất hiện do một bệnh lý hoặc tình trạng bệnh lý khác gây ra. Không giống như đau đầu nguyên phát (đau đầu căng thẳng, đau nửa đầu), đau đầu thứ phát là triệu chứng của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, có thể nghiêm trọng.
Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây ra đau đầu thứ phát, bao gồm:
Đau đầu có thể do các yếu tố di truyền, lối sống, hoặc các bệnh lý tiềm ẩn.
Dưới đây là một số nhóm người dễ mắc các cơn đau đầu:
Đau đầu thường là dấu hiệu của nhiều bệnh khác nhau, không chỉ trong lĩnh vực thần kinh và tâm thần mà còn xuất hiện trong đa số các bệnh nội khoa và ngoại khoa. Nói chung, đau đầu là cảm giác khó chịu và đau ở vùng đầu, phổ biến nhất là các loại đau đầu nguyên phát như đau đầu căng thẳng, đau nửa đầu, đau đầu từng cụm và đau đầu mạn tính.
Triệu chứng đau đầu căng cơ
Đau thường được mô tả là cảm giác như có một dải băng siết chặt xung quanh đầu, hoặc cảm giác nặng đầu. Đau có thể xuất hiện ở cả hai bên đầu, vùng trán, thái dương hoặc gáy. Cùng với đau đầu, bạn có thể cảm thấy căng cứng các cơ ở cổ, vai và hàm.
Triệu chứng đau nửa đầu
Đau nửa đầu là một loại đau đầu thường gặp, đặc trưng bởi cơn đau nhói một bên đầu, thường kèm theo các triệu chứng khác. Cơn đau có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày và ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống.
Ánh sáng chói, tiếng ồn lớn hoặc mùi mạnh có thể làm cơn đau trở nên tồi tệ hơn. Bên cạnh đó, buồn nôn, ói mửa là triệu chứng rất phổ biến ở người bị đau nửa đầu.
Triệu chứng đau từng cụm
Đau từng cụm (hay còn gọi là đau đầu cụm) là một loại đau đầu rất dữ dội và thường tái phát theo chu kỳ. Cơn đau tập trung chủ yếu ở một bên đầu và thường kèm theo các triệu chứng đặc trưng khác.
Cơn đau thường bắt đầu đột ngột và rất dữ dội, được mô tả như một mũi khoan đâm vào đầu. Đau tập trung ở một bên đầu, thường xung quanh mắt, thái dương hoặc trán và kèm theo mắt đỏ, chảy nước mắt, mũi đỏ, nghẹt mũi ở cùng một bên đau đầu.
Xác định chính xác loại đau đầu mà người bệnh đang gặp phải là vô cùng cần thiết để đưa ra phương pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả. Vậy làm sao để phát hiện sớm dấu hiệu bệnh lý thông qua tình trạng đau đầu?
Đau đầu là một triệu chứng rất phổ biến, nhưng không phải cơn đau đầu nào cũng đơn giản. Một số cơn đau đầu có thể là dấu hiệu cảnh báo của các bệnh lý nghiêm trọng đe dọa tính mạng. Nếu bạn gặp phải những dấu hiệu sau đây khi đau đầu, hãy đến cơ sở y tế khám ngay:
Nếu cơn đau đầu kéo dài, thường xuyên xuất hiện, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày hoặc ngày càng nặng hơn, bạn nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Đau đầu là một trong những triệu chứng của rối loạn tiền đình, vì vậy khi bạn thường xuyên bị đau đầu, hãy đến thăm khám sức khỏe ngay để phát hiện và điều trị kịp thời. Việc trì hoãn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.
Đau đầu là một triệu chứng rất phổ biến và có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây đau đầu, bác sĩ sẽ tiến hành một số bước sau:
Chẩn đoán lâm sàng
Bác sĩ thường chẩn đoán đau đầu dựa trên tiền sử bệnh và triệu chứng lâm sàng của người bệnh. Bác sĩ sẽ hỏi về đặc điểm của cơn đau, ví dụ như mức độ đau, thời gian mỗi lần đau, và cảm giác đau như thế nào. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ hỏi về thói quen sinh hoạt hàng ngày như hút thuốc, uống rượu bia, cà phê, công việc, giấc ngủ, và các loại thuốc đang sử dụng,… cũng như tìm hiểu trong gia đình người bệnh có ai bị tình trạng đau đầu tương tự và các triệu chứng khác đi kèm.
Sau khi thu thập thông tin về triệu chứng và lịch sử bệnh, bác sĩ sẽ tiến hành khám và xét nghiệm để xác định nguyên nhân gây đau đầu. Các bước thăm khám có thể bao gồm:
Chẩn đoán cận lâm sàng
Ngoài việc thăm khám, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh làm một số xét nghiệm cận lâm sàng bao gồm:
Khi bị đau đầu, điều đầu tiên và quan trọng nhất là bạn cần nghỉ ngơi, thư giãn và tránh căng thẳng. Sau đó, dựa vào nguyên nhân gây đau đầu, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Nếu đau đầu là do bệnh lý nào đó gây ra, việc điều trị sẽ tập trung vào việc khắc phục bệnh lý đó. Khi bệnh tình thuyên giảm, các cơn đau đầu cũng sẽ dần biến mất.
Tuy nhiên, không phải tất cả các cơn đau đầu đều do bệnh lý gây ra. Một số trường hợp đau đầu có thể nhanh chóng biến mất khi được điều trị bằng các biện pháp phù hợp.
Đau đầu căng thẳng thường có thể được cải thiện bằng thuốc giảm đau không kê đơn như aspirin, acetaminophen (Tylenol) hoặc ibuprofen (Advil). Tuy nhiên, việc lạm dụng các loại thuốc này có thể dẫn đến đau đầu mãn tính. Với những cơn đau đầu thường xuyên hoặc nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê toa thuốc điều trị đau đầu.
Đối với chứng đau nửa đầu, bác sĩ có thể kê đơn Sumatriptan để giúp kiểm soát cơn đau. Ngoài ra, các loại thuốc khác có thể được sử dụng để điều trị hoặc ngăn ngừa chứng đau nửa đầu mãn tính hoặc đau đầu từng cụm, cụ thể:
Vật lý trị liệu: Bác sĩ có thể khuyến nghị vật lý trị liệu, bao gồm các bài tập thể dục phù hợp, để giúp cải thiện sức khỏe của người bệnh.
Biofeedback (Phản hồi sinh học): kỹ thuật giúp người bệnh tự kiểm soát các chức năng sinh lý của cơ thể, chẳng hạn như nhịp tim, huyết áp, căng cơ, để giảm đau hiệu quả mà không cần sử dụng thuốc.
Liệu pháp châm cứu: Bằng cách châm kim vào các huyệt đạo trên cơ thể, có thể giúp giảm đau và giải tỏa căng thẳng.
Thiền định: là một phương pháp hiệu quả giúp giải tỏa căng thẳng, kiểm soát cơn đau và cải thiện giấc ngủ.
Liệu pháp nhiệt hoặc lạnh: Bằng cách chườm nóng hoặc lạnh lên đầu và cổ trong khoảng 5-10 phút nhiều lần trong ngày, có thể giúp giảm đau đầu hiệu quả. Lưu ý kiểm tra nhiệt độ trước khi chườm nóng để tránh bị bỏng, và khi chườm lạnh, không nên chườm đá trực tiếp lên da mà cần bọc lại bằng khăn sạch.
Ngoài những biện pháp trên, một số loại chất bổ sung và thảo dược đã được chứng minh là có khả năng giúp giảm và ngăn ngừa tình trạng đau đầu, gồm:
Coenzyme Q10: Theo Đại học Minnesota, Hoa Kỳ, uống 100mg Coenzyme Q10 ba lần một ngày (hoặc một liều 150mg mỗi ngày) có thể giúp giảm tần suất đau nửa đầu.
Vitamin B2 (còn được gọi là riboflavin): Theo Đại học Minnesota, uống 200mg vitamin B2 hai lần mỗi ngày có thể hữu ích cho những người thường xuyên bị đau đầu.
Magie: được chứng minh là có hiệu quả trong việc giảm đau đầu, đặc biệt là đối với những người bị đau nửa đầu nghiêm trọng. Magie cũng có thể giúp giảm đau đầu ở các loại đau đầu khác.
Lưu ý quan trọng: Trước khi áp dụng bất kỳ phương pháp điều trị mới nào, người bệnh nên trao đổi kỹ với bác sĩ. Nên nhớ rằng, không có phương pháp điều trị thay thế nào có thể đảm bảo hiệu quả với mọi người. Một số phương pháp có thể hiệu quả với người này nhưng không hiệu quả với người khác.
Để giảm thiểu tần suất và mức độ nghiêm trọng của các cơn nhức đầu, bạn nên xây dựng một lối sống lành mạnh và duy trì thói quen tốt. Dưới đây là một số gợi ý bạn đọc có thể tham khảo:
Chế độ ăn uống
Chế độ sinh hoạt
Quản lý căng thẳng
Đa phần các cơn đau đầu diễn ra nhẹ và ngắn, có thể kiểm soát bằng các biện pháp đơn giản. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, cơn đau đầu có thể rất dữ dội, ảnh hưởng đến khả năng tập trung làm việc và sinh hoạt hàng ngày. Vì vậy, nếu bạn thường xuyên bị đau đầu, đau đầu kéo dài hoặc đau đầu dữ dội, bạn nên đến bệnh viện chuyên khoa để thăm khám và kiểm tra.
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.