Tham vấn y khoa: Bác sĩ Trương Thị Hương | Tác giả: Duyên Nguyễn Ngày đăng: Tháng sáu 27, 2022
Mục Lục Bài Viết
Xét nghiệm Ferritin giúp bác sĩ đo lượng Ferritin có trong máu người bệnh. Ferritin là một loại Protein có khả năng dự trữ Sắt tồn tại chủ yếu ở trong tế bào miễn dịch và tế bào gan. Sắt sẽ được giải phóng ra từ Ferritin khi cơ thể cần Sắt cho quá trình chuyển hóa và tổng hợp.
Vì vậy, khi xét nghiệm Ferritin nếu thấy hàm lượng Ferritin biến đổi thì lượng Sắt trong cơ thể cũng biến đổi theo, ví dụ như:
Xét nghiệm Ferritin có ý nghĩa cụ thể như sau:
Xét nghiệm Ferritin có thể được áp dụng để chẩn đoán một điều kiện y tế, ví dụ như tình trạng thiếu máu thiếu Sắt. Khi kết quả xét nghiệm máu của người bệnh chỉ ra mức độ Protein mang Oxy trong tế bào hồng cầu thấp hoặc tỷ lệ Hematocrit thấp thì bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện xét nghiệm Ferritin để khẳng định chẩn đoán.
Xét nghiệm Ferritin kết hợp với hình thức thử nghiệm Transferrin và kiểm tra tổng hợp Sắt sẽ cung cấp những thông tin bổ sung về Sắt trong cơ thể. Bác sĩ cũng có thể chỉ định cho người bệnh làm loại xét nghiệm này khi có triệu chứng của việc giảm Ferritin máu, ví dụ như:
Hoặc khi bệnh nhân có dấu hiệu của tình trạng thừa Ferritin, điển hình là:
Dưới đây là cách lấy mẫu xét nghiệm Ferritin:
Chuẩn bị: Người bệnh cần nhịn ăn trước khi lấy mẫu máu làm xét nghiệm Ferritin.
Tiến hành lấy mẫu máu: Mẫu máu sẽ được lấy từ tĩnh mạch. Sau đó mẫu được gửi đến phòng xét nghiệm để tiến hành phân tích, chẩn đoán. Người bệnh có thể hoạt động bình thường sau khi lấy mẫu.
Để nhận được kết quả chính xác, bạn cần nhịn ăn ít nhất 12 tiếng trước khi lấy mẫu. Nên làm xét nghiệm Ferritin vào buổi sáng, trước 10 giờ. Vì tại thời điểm này, lượng Sắt huyết thanh sẽ đạt nồng độ cao nhất. Vị trí thực hiện thường là tĩnh mạch tại cánh tay hoặc mu bàn tay. Sau đó, mẫu máu sẽ được chuyển đến phòng xét nghiệm và phân tích.
Những yếu tố dưới đây có thể khiến nồng độ Ferritin trong máu tăng giảm, làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm:
Kết quả của xét nghiệm Ferritin sẽ phản ánh tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu cụ thể nhé.
Đối với nam giới khỏe mạnh, lượng Ferritin sẽ dao động từ 20 – 250 ng/ml. Ở nữ giới, lượng Ferritin được xem là bình thường nếu dao động từ 10 – 120 ng/ml. Xét nghiệm Ferritin sẽ hỗ trợ bác sĩ biết được lượng Sắt mà cơ thể đang lưu trữ ở mức bao nhiêu. Nếu hàm lượng Ferritin trong máu thấp hơn bình thường nghĩa là dữ trữ Sắt của cơ thể bị thấp. Ngược lại, khi lượng Ferritin cao hơn bình thường, bệnh nhân có khả năng bị ứ Sắt.
Trường hợp kết quả xét nghiệm Ferritin cao hơn bình thường sẽ đồng nghĩa với việc cơ thể đang lưu trữ Sắt quá nhiều. Nồng độ Ferritin cao cũng có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, viêm gan, Thalassemia, cường giáp, tiểu đường type 2, lạm dụng rượu, truyền máu nhiều lần mà không được thải Sắt, các bệnh viêm cấp và mạn tính, ung thư (lơ xê mi, u lympho ác tính, thần kinh, phế quản, tụy, gan).
Ngoài ra, kết quả xét nghiệm Ferritin cao cũng có thể là do đột biến gen HFE. Gen HFE có 2 đột biến thường gặp là H63D và C282Y. Nếu cơ thể thừa hưởng 2 gen bất thường kể trên có khả năng phát triển bệnh thừa Sắt. Đột biến ở các gen này làm sụt giảm sự kiểm soát của quá trình hấp thụ Sắt khi tiêu hóa. Đồng thời nó làm thay đổi sự phân bố của Sắt đến những bộ phận trong cơ thể. Tuy nhiên, nhóm nguyên nhân này rất hiếm gặp ở người châu Á.
Khi kết quả xét nghiệm Ferritin cao hơn mức bình thường, bác sĩ có thể chỉ định cho bệnh nhân làm thêm một vài loại xét nghiệm khác để xác định nguyên nhân cơ bản và đề ra tiến trình chữa trị tối ưu nhất. Việc điều trị tình trạng nồng độ Ferritin cao sẽ còn phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản.
Bác sĩ có thể áp dụng phương pháp chích máu tĩnh mạch để điều trị bệnh thừa Sắt di truyền. Đây là một thủ thuật lấy bớt máu ra khỏi cơ thể. Ban đầu, người bệnh sẽ được lấy khoảng 470 ml máu, từ 1 – 2 lần/tuần. Sau đó, khi nồng độ Sắt của bệnh nhân đã quay về định mức bình thường, việc lấy máu sẽ được thực hiện ít lại hoặc không cần phải truyền thải Sắt nữa. Tần suất và lượng máu loại bỏ sẽ khác nhau tùy vào sức khỏe, độ tuổi, mức Ferritin của từng bệnh nhân. Để duy trì nồng độ Ferritin trong máu bình thường, người bệnh sẽ cần chữa trị liên tục.
Trường hợp xét nghiệm Ferritin cao xuất phát từ những nguyên nhân khác có thể chữa trị bổ sung. Ví dụ như dùng thuốc thải Sắt với người bệnh truyền từ 10 – 20 đơn vị máu. Hoặc bệnh nhân bị Thalassemia có nồng độ Ferritin huyết thanh > 1000 ng/ml hay kết hợp dùng thuốc để ngăn ngừa một số bệnh lý như tiểu đường,…
Dưới đây là một số cách giúp phòng chống tình trạng thiếu máu dinh dưỡng: