Hotline:
1800 2222
Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng mười 31, 2024
Xét nghiệm nhóm máu Rh là một xét nghiệm cơ bản nhưng đóng vai trò quan trọng trong y học, đặc biệt trong lĩnh vực truyền máu và sản khoa. Kết quả xét nghiệm giúp đảm bảo an toàn cho người bệnh, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm và hỗ trợ các quyết định điều trị phù hợp.
Mục Lục Bài Viết
Hệ nhóm máu Rh là một trong 35 hệ thống nhóm máu được phát hiện ở người, đóng vai trò quan trọng tương đương với hệ ABO. Yếu tố Rh được đặt tên theo chữ cái đầu của loài khỉ Rhesus, nơi người ta lần đầu tiên phát hiện ra kháng nguyên này.
Hệ thống Rh ở người bao gồm gần 50 loại kháng nguyên trên bề mặt tế bào hồng cầu, trong đó 5 loại quan trọng nhất là D, C, c, E, e. Kháng nguyên loại D được xem là quan trọng nhất bởi có khả năng gây ra các phản ứng miễn dịch mạnh mẽ hơn so với các kháng thể chống lại các kháng nguyên Rh khác.
Hệ Rh được chia thành 2 loại là Rh dương (Rh+) có kháng nguyên D và Rh âm (Rh-) không có kháng nguyên D trên bề mặt hồng cầu. Kết hợp với hệ ABO, chúng ta sẽ có các nhóm máu như A(+), B(+), AB(+), O(-),…
Hầu hết người Việt Nam mang nhóm máu Rh dương (Rh+), chỉ khoảng 0,04 – 0,07% dân số có nhóm máu Rh âm (Rh-), được coi là nhóm máu hiếm. Nhóm Rh âm thường không ảnh hưởng đến sức khỏe, tuy nhiên trong một số trường hợp như phụ nữ mang thai hay truyền máu, nó trở thành yếu tố quan trọng cần lưu ý đặc biệt.
Nếu xét nghiệm cho thấy hồng cầu có chứa kháng nguyên D, người đó mang nhóm máu Rh dương (Rh+) hoặc Rh(D) dương. Ngược lại, nếu không có kháng nguyên D trên hồng cầu, người đó mang nhóm máu Rh âm (Rh-).
Nhóm máu Rh dương phổ biến hơn Rh âm, do đó nhóm máu Rh âm được xem là trường hợp hiếm gặp. Xác định nhóm máu Rh là điều cần thiết trong truyền máu, bởi người mang Rh âm chỉ có thể nhận máu từ người cùng nhóm máu, trong khi người Rh dương có thể nhận máu từ cả người Rh dương và Rh âm. Truyền máu không tương thích về nhóm Rh có thể gây ra phản ứng truyền máu cấp tính, rất nguy hiểm cho người nhận.
Xét nghiệm nhóm máu Rh là rất quan trọng trong sản khoa, truyền máu và hiến máu. Người có nhóm máu Rh(-) chỉ có thể nhận máu từ người có cùng nhóm máu Rh(-). Trong khi đó, người mang nhóm máu Rh(+) có thể nhận máu từ cả người Rh(+) và Rh(-).
Lần đầu tiên người Rh(-) nhận máu Rh(+) có thể không gặp vấn đề gì ngay lập tức. Tuy nhiên, sau 10-15 ngày, cơ thể họ sẽ sản sinh kháng thể anti D. Sau 2-4 tháng, nồng độ kháng thể đạt đỉnh. Nếu tiếp tục truyền máu Rh(+) cho người Rh(-) lúc này, tai biến nghiêm trọng có thể xảy ra.
Tai biến truyền máu là một nguy cơ y khoa nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng của bệnh nhân. Vì vậy, việc xét nghiệm nhóm máu, bao gồm cả hệ Rh, là điều cần thiết trước khi truyền máu hoặc phẫu thuật để phòng tránh những rủi ro tiềm ẩn.
Kiểm tra nhóm máu Rh là vô cùng quan trọng đối với phụ nữ mang thai để giảm thiểu tối đa các nguy cơ do bất đồng nhóm máu giữa mẹ và con.
Trong trường hợp mẹ mang nhóm máu Rh(+) và con Rh(-), máu của mẹ và con thường không tiếp xúc trong thai kỳ. Tuy nhiên, quá trình sinh nở có thể khiến máu của mẹ và con tiếp xúc, dẫn đến phản ứng bất lợi.
Khi mẹ mang nhóm máu Rh(-) và thai nhi Rh(+), cơ thể mẹ sẽ nhận biết máu của con như một kháng nguyên lạ và sản sinh kháng thể anti D để chống lại. Lần mang thai đầu tiên, lượng kháng thể này còn yếu và không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, từ lần mang thai sau, nếu thai nhi tiếp tục mang Rh(+), sự bất đồng nhóm máu nguy hiểm có thể xảy ra.
Kháng thể anti D được sinh ra từ lần mang thai trước sẽ đi qua nhau thai, tấn công hồng cầu của thai nhi và gây thiếu máu nghiêm trọng. Điều này có thể dẫn đến việc bào thai bị thiếu máu, có thể gây sảy thai, thai lưu và đe dọa tính mạng của cả mẹ và em bé.
Bất đồng nhóm máu mẹ con có thể dẫn đến các nguy cơ nghiêm trọng cho trẻ sơ sinh, bao gồm vàng da và tán huyết. Đặc biệt, với người mẹ có nhóm máu Rh(-), mang thai lần sau có thể gặp nhiều khó khăn và nguy hiểm nếu không được can thiệp y tế kịp thời.
Mặc dù phụ nữ nhóm máu Rh(-) có thể gặp một số nguy cơ trong thai kỳ, nhưng thực tế rất nhiều phụ nữ Rh(-) đã sinh con an toàn, thậm chí sinh nhiều lần. Điều quan trọng là bạn cần tuân thủ theo sự tư vấn và khuyến cáo của bác sĩ để loại bỏ các khả năng có thể dẫn đến tai biến. Bác sĩ sẽ có những biện pháp can thiệp phù hợp để đảm bảo cuộc sinh nở của bạn thành công.
Nếu xét nghiệm sàng lọc kháng thể cho thấy sản phụ đã sản xuất kháng thể, việc tiêm globulin miễn dịch Rh sẽ không còn hiệu quả. Lúc này, thai nhi và sản phụ sẽ được theo dõi cẩn thận và sát sao. Trong trường hợp cần thiết, thai nhi có thể được truyền máu qua dây rốn trong khi mang thai hoặc ngay sau khi sinh.
Để đảm bảo sức khỏe và an toàn cho bản thân, đặc biệt trong những trường hợp cần truyền máu, hiến máu hay mang thai, bạn và những người thân nên đi xét nghiệm nhóm máu. Nhóm máu Rh(+) hay Rh(-) mang tính di truyền, vì vậy các cặp vợ chồng cũng nên kiểm tra nhóm máu để đảm bảo thai kỳ an toàn và thuận lợi cho cả mẹ và bé.
Các sản phụ lần đầu mang thai nên thực hiện xét nghiệm nhóm máu để xác định Rh(-) hay Rh(+). Xét nghiệm này rất đơn giản và không cần chuẩn bị gì trước khi thực hiện.
Nếu sản phụ nhóm máu Rh(+) không cần điều trị đặc biệt. Tuy nhiên, nếu sản phụ nhóm máu Rh(-) mà thai nhi Rh(+) thì cơ thể sản phụ có nguy cơ tạo ra kháng thể gây hại cho thai kỳ tiếp theo.
Trong trường hợp chảy máu âm đạo bất kỳ lúc nào trong thai kỳ, sản phụ cần đi khám chuyên khoa sản ngay lập tức. Hãy hỏi bác sĩ về lịch tiêm Globulin miễn dịch Rh trong thai kỳ và thông báo tình trạng Rh của mình cho các cán bộ y tế trong quá trình chuyển dạ. Bác sĩ sẽ tiêm globulin miễn dịch Rh để vô hiệu hóa các kháng thể Rh của mẹ, ngăn ngừa cơ thể mẹ sản sinh thêm kháng thể trong những lần mang thai sau.
Để đảm bảo an toàn, bạn nên đến các cơ sở y tế có đầy đủ trang thiết bị và nhân lực để xử lý các trường hợp bất đồng nhóm máu Rh. Bác sĩ sẽ tư vấn và theo dõi thai kỳ một cách chặt chẽ.
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Đa khoa Phương Nam I Thương hiệu thăm khám và chữa bệnh uy tín, chất lượng với đội ngũ và kiến thức y khoa hiện đại, cơ sở vật chất kỹ thuật tiên tiến. Vì cuộc sống là vô giá, chúng tôi đề cao triết lý “đón mừng cuộc sống”, đồng hành cùng với gia đình trong việc chăm sóc sức khỏe bệnh nhân
Hotline
