Dấu Hiệu Nhận Biết Bệnh Rubella – Nguyên Nhân, Cách Phòng Ngừa

Bác sĩ tư vấn Y khoa

Bác sĩ NGUYỄN VĂN HÒA

Bác sĩ Chuyên khoa II – Khoa Nội - Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Phương Nam

Đặt lịch Xem hồ sơ

Nguyên nhân gây bệnh rubella

Rubella do virus cùng tên chứa ARN, thuộc họ Togavirus gây ra. Đây là bệnh truyền nhiễm, phát triển mạnh nhất vào mùa đông xuân. Bất kỳ ai cũng có nguy cơ mắc bệnh rubella, bệnh này là mối đe dọa nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai ở 3 tháng đầu. Những nguyên nhân gây nên bệnh Rubella có thể kể đến như:

Ở người nhạy cảm

Bị lây truyền thông qua tiếp xúc nước bọt có chứa virus rubella vào đường mũi họng, nhân bản ở đường hô hấp và phân bố theo đường máu. Bệnh được phát hiện sau 2 ngày phát ban, do sự đào thải của virus qua họng miệng, tồn tại 8 ngày sau khi xuất hiện các triệu chứng.

Bẩm sinh

Do sự lây truyền qua nhau thai, từ mẹ nhiễm sang thai nhi. Virus rubella tồn tại trong bào thai của người mẹ mang thai trong vòng 6-31 tháng sau khi sinh.

Bên cạnh đó, rubella còn là tác nhân gây dị tật bẩm sinh. Theo một số nghiên cứu, 80% bé bị rubella bẩm sinh nếu người mẹ bị bệnh trong 12 tuần đầu thai kỳ. Khoảng 54% bé bị rubella bẩm sinh khi người mẹ nhiễm bệnh lúc 13-14 tuần thai kỳ, 25% bé nhiễm rubella bẩm sinh lúc thai ở cuối tam cá nguyệt thứ 2.

Qua đó ta thấy được nguyên nhân gây bệnh rubella là do tiếp xúc nước bọt chứa virus và lây nhiễm qua đường từ mẹ sang con trong giai đoạn mang thai. Dưới đây là những dấu hiệu nhận biết bệnh rubella sớm mà mọi người nên biết.

Dấu hiệu nhận biết bệnh rubella sớm

Khi nhiễm bệnh rubella, nốt ban sẽ xuất hiện trên đầu, mặt rồi lan khắp toàn thân. Những dấu hiệu nhận biết bệnh rubella thường xuất hiện từ ngày 16-18 sau khi phơi nhiễm. Có những biểu hiện giống bệnh cúm, các triệu chứng thường gặp bao gồm:

Đối với bệnh rubella mắc phải

Virus rubella nhiễm vào người qua niêm mạc đường hô hấp trên, nhân số lượng ở biểu mô hô hấp, biểu mô hạch cổ. Thời gian ủ bệnh từ 16-18 ngày, người nhiễm bệnh thường có biểu hiện sốt nhẹ, phát ban dạng sởi kéo dài hơn 3 ngày. Đặc biệt có hạch dưới chẩm và sau tai.

Đối với người lớn, đặc biệt là phụ nữ mang thai thường bị đau cơ và viêm khớp do phức hợp kháng nguyên – kháng thể. Biến chứng xuất huyết giảm tiểu cầu, viêm nào ít gặp.

Hội chứng rubella bẩm sinh

Là hậu quả của tình trạng nhiễm bệnh rubella lây từ mẹ sang con. Trẻ khi được sinh ra đã có ban hoặc trong 48 giờ sau sinh, xuất hiện gan lách to, vàng da. Trường hợp trẻ sơ sinh bị giảm tiểu cầu chiếm khoảng 1/3000 trường hợp. Biến chứng nặng hơn gây chảy máu cam, xuất huyết tiêu hóa, chảy máu rốn ở trẻ sơ sinh.

Vậy là chúng ta đã tìm hiểu những dấu hiệu nhận biết bệnh rubella sớm. Dưới đây là diễn biến của bệnh, mời bạn tham khảo.

Diễn biến của bệnh rubella

Thời kỳ ủ bệnh: 12-33 ngày sau khi tiếp xúc nguồn lây, thời gian này người nhiễm virus chưa có dấu hiệu nhận biết bệnh rubella.

Thời kỳ phát bệnh: Ở giai đoạn này, người nhiễm bệnh thường có 3 biểu hiện chính:

• Sốt nhẹ khoảng 38 độ C, đau đầu, mệt mỏi, đau họng, chảy nước mũi, có trưởng hợp bị mắt đỏ, thường xuất hiện 1-4 ngày. Sau khi phát ban thì người bệnh cũng giảm sốt.
• Người nhiễm bệnh thường nổi hạch ở vùng xương chẩm, bẹn và cổ, sờ vào có cảm giác đau nhức. Hạch thường xuất hiện trước khi phát ban, tồn tại vài ngày sau khi hết ban.
• Phát ban: Đây là một trong những dấu hiệu dễ nhận biết bệnh, thời gian đầu,  phát ban trên mặt, sau đó lan khắp toàn thân. Nốt ban có hình bầu dục, đường kính khoảng 1-2mm, các nốt ban hợp thành từng mảng dày hoặc riêng lẻ. Trong vòng 24 giờ, ban mọc khắp người.

Thời kỳ lui bệnh: Trong trường hợp phát hiện sớm bệnh rubella, điều trị đúng phương pháp thì bệnh sẽ sớm bước vào thời kỳ lui bệnh. Khi đó, sốt sẽ được thuyên giảm, các đốt phát ban sẽ mờ dần và biến mất trong vòng 1 tuần, không để lại sẹo hay thâm. Đồng thời hạch cũng lặn, cơ thể quay về trạng thái bình thường.

Rubella là bệnh truyền nhiễm khá nguy hiểm, mối đe dọa đối với sức khỏe của mọi người, đặc biệt là phụ nữ mang thai. Vì thế, chúng ta cần có những biện pháp phòng người bệnh rubella phù hợp để bảo vệ sức khỏe.

Phòng ngừa bệnh rubella

Một trong những cách phòng ngừa bệnh rubella là tiêm vaccine phòng bệnh. Đối với trẻ em, tiêm phòng vaccine mũi 1 sau 15 tháng tuổi, tiêm mũi 2 cách mũi 1 khoảng 6-10 tháng hoặc tiêm vào lúc trẻ 4-6 tháng.

Phụ nữ đang ở độ tuổi sinh sản hoặc đang trong giai đoạn chuẩn bị mang thai thì thời gian tiêm là trước khi dự kiến có thai khoảng 3-4 tháng.

*Lưu ý: Chống chỉ định tiêm vaccine phòng bệnh rubella đối với phụ nữ đang mang thai, vì đây là loại vaccine sống giảm độc lực, có khả năng truyền bệnh cho thai nhi.

Trong trường hợp, phụ nữ đang mang thai nhưng chưa tiêm phòng thì nên cách ly với người nhiễm bệnh rubella ít nhất 16 tuần đầu thai kỳ. Nếu phải đi công tác hoặc du lịch nên hoãn chuyến đi đến những địa điểm có dịch rubella. Bên cạnh đó, bạn nên tăng cường sức khỏe thông qua việc bổ sung thực phẩm dinh dưỡng, mặc đủ ấm và sống trong môi trường lành mạnh, an toàn.