Khi nào nên đi khám mắt? Dấu hiệu, phương pháp, chẩn đoán

• Đối với trẻ em dưới 5 tuổi: Trẻ em dưới 5 tuổi cần được kiểm tra mắt thường xuyên để phát hiện sớm các vấn đề như lé mắt, lác mắt, nhược thị và cận loạn bẩm sinh. Đồng thời, việc tầm soát cũng rất quan trọng để phòng ngừa các bệnh lý hiếm gặp nhưng nghiêm trọng như đục thủy tinh thể hay khối u mắt ở trẻ.
• Đối với trẻ em từ 6 đến 17 tuổi: Việc kiểm tra mắt nên được thực hiện hai lần mỗi năm. Đặc biệt, nếu trẻ mắc tật khúc xạ như cận thị hoặc loạn thị, cần đo mắt thường xuyên để điều chỉnh độ kính cho phù hợp, đảm bảo thị lực tốt trong quá trình phát triển và học tập.
• Người trưởng thành từ 18 tuổi trở lên: Nên thực hiện kiểm tra mắt tối thiểu một lần mỗi năm để duy trì sức khỏe thị giác và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn.

Các dấu hiệu cần đi khám mắt

Nếu bạn gặp phải bất kỳ dấu hiệu bất thường nào dưới đây, hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa để được khám và tư vấn kịp thời:

Lưu ý: Đây chỉ là một số dấu hiệu chung, nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào về mắt, hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Phương pháp và quy trình khám mắt

Khám mắt là một quá trình quan trọng để đánh giá sức khỏe đôi mắt và phát hiện sớm các vấn đề về thị lực. Quy trình khám mắt thường bao gồm các bước sau:

Chuyển động cơ mắt: Trong quá trình đánh giá chuyển động cơ mắt, bác sĩ sẽ di chuyển một vật và yêu cầu bệnh nhân theo dõi nó chỉ bằng mắt, không được di chuyển đầu.

Thị lực: Để kiểm tra thị lực, bệnh nhân đọc bảng Snellen từ một khoảng cách cố định, gồm các hàng chữ cái với kích thước giảm dần. Bác sĩ yêu cầu bệnh nhân đọc từ hàng chữ nhỏ nhất có thể nhìn thấy, giúp đánh giá mức độ thị lực chính xác.

Tật khúc xạ: Kiểm tra khúc xạ nhằm đánh giá hoạt động của mắt và xác định nhu cầu điều chỉnh kính. Bác sĩ sử dụng thiết bị khúc xạ kỹ thuật số hoặc kính võng mạc để chiếu ánh sáng vào mắt, đánh giá khả năng tập trung ánh sáng. Nếu phát hiện tật khúc xạ, bác sĩ sẽ điều chỉnh thấu kính để cải thiện thị lực.

Trường thị giác: Để đánh giá trường thị giác, bác sĩ sử dụng một thiết bị đặc biệt, yêu cầu bệnh nhân phản ứng với ánh sáng nhấp nháy. Ngoài ra, bệnh nhân cần giữ đầu cố định, che một mắt và báo hiệu khi nhìn thấy bàn tay bác sĩ di chuyển trong tầm nhìn ngoại vi. Phương pháp này giúp kiểm tra khả năng nhìn toàn diện của mắt.

Màu sắc: Để kiểm tra khả năng nhận biết màu sắc, bác sĩ sử dụng các hình ảnh chấm đa màu. Bệnh nhân được yêu cầu nhận diện các hình trong những chấm này. Nếu không phân biệt được một số màu cụ thể như đỏ-xanh lá hoặc xanh lam-vàng, bệnh nhân sẽ không nhìn thấy hình ảnh, giúp phát hiện các vấn đề về thị giác màu sắc.

Sức khỏe mắt: Trong quá trình khám sức khỏe mắt, bác sĩ sử dụng máy Slit Lamp (sinh hiển vi khám) để kiểm tra chi tiết các bộ phận như giác mạc, thủy tinh thể, mống mắt và khoang trước mắt. Bệnh nhân được yêu cầu đặt cằm và trán vào thiết bị này. Ngoài ra, bác sĩ có thể nhỏ thuốc huỳnh quang vào mắt để phát hiện các vấn đề như vết cắt, dị vật hoặc nhiễm trùng trên giác mạc.

Võng mạc: Khám võng mạc là quá trình kiểm tra phần sau của mắt, bao gồm võng mạc và dây thần kinh thị giác. Bác sĩ nhỏ thuốc giãn đồng tử, sau đó sử dụng các công cụ như kính soi đáy mắt để kiểm tra. Lưu ý rằng thuốc giãn đồng tử có thể gây mờ tầm nhìn và tăng nhạy cảm với ánh sáng trong một thời gian ngắn sau khi khám.

Nhãn áp: Để đo nhãn áp – áp suất bên trong mắt, bác sĩ sử dụng một thiết bị gọi là áp kế. Trước khi tiến hành đo, họ sẽ nhỏ thuốc gây tê vào mắt để giảm cảm giác khó chịu cho bệnh nhân trong quá trình kiểm tra.

Kết quả khám mắt thế nào là bình thường?

Kết quả khám mắt bình thường bao gồm nhiều yếu tố, nhưng nhìn chung, nó cho thấy thị lực tốt, không có dấu hiệu bệnh lý và cấu trúc mắt khỏe mạnh. Dưới đây là một số tiêu chí:

• Tầm nhìn 20/20 (tức là nhìn rõ ở khoảng cách 20 feet những gì người bình thường nhìn thấy ở khoảng cách 20 feet).
• Tầm nhìn ngoại vi tốt, không bị hẹp hoặc hạn chế.
• Khả năng phân biệt được các màu sắc khác nhau (nếu được kiểm tra)
• Cấu trúc mắt bình thường (giác mạc, mống mắt, thủy tinh thể)
•  Không bị đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp hoặc rối loạn võng mạc như thoái hóa điểm vàng

Các kết quả bất thường sau khi khám mắt

Khi đi khám mắt, nếu bác sĩ phát hiện ra những kết quả bất thường, điều đó có nghĩa là có một số vấn đề đang xảy ra với đôi mắt của bạn. Cụ thể:

• Áp suất mắt cao: Áp suất mắt bình thường dao động trong khoảng 10 đến 21 mmHg (milimet thủy ngân). Khi chỉ số này vượt quá 21 mmHg, bệnh nhân có nguy cơ mắc chứng tăng nhãn áp, một tình trạng cần được theo dõi và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng về thị lực.
• Giảm thị lực ngoại vi – khả năng nhìn rộng bị hạn chế: Khi gặp tình trạng này, bệnh nhân chỉ có thể nhìn thấy vật xung quanh bằng cách quay đầu hoặc di chuyển mắt, do khả năng nhìn rộng bị hạn chế. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến mất thị lực.
• Đục thủy tinh thể: Nếu bác sĩ nhận thấy thủy tinh thể của bạn không còn trong suốt hoặc rõ nét như bình thường, đây có thể là dấu hiệu của tình trạng đục thủy tinh thể.
• Võng mạc bong ra: Trong quá trình kiểm tra mắt bằng đèn khe, bác sĩ có thể phát hiện tình trạng bong võng mạc. Đây là hiện tượng võng mạc tách rời khỏi các cấu trúc xung quanh trong mắt.
• Mất thị lực sắc nét: Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo của bệnh thoái hóa điểm vàng – một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa.

Ngoài ra còn có các kết quả bất thường khác sau khi khám mắt như:

• Tật khúc xạ: Loạn thị (giác mạc cong bất thường), viễn thị, cận thị, lão thị,…
• Bệnh lý về giác mạc: Loạn dưỡng giác mạc, loét giác mạc, nhiễm trùng hoặc chấn thương
• Bệnh lý về võng mạc: Bệnh võng mạc tiểu đường, thoái hóa điểm vàng (đã đề cập ở trên), võng mạc bong ra (đã đề cập ở trên)
• Bệnh lý khác: Tắc ống lệ, mù màu, dây thần kinh hoặc mạch máu trong mắt bị tổn thương, chấn thương mắt, mắt lười (nhược thị), lác mắt,…