Lịch tiêm chủng cho bé dưới 1 tuổi theo khuyến cáo của WHO

Bác sĩ tư vấn Y khoa

Bác sĩ Nguyễn Trọng Quốc

Bác sĩ khoa Nội nhi I Đa khoa Phương Nam

Đặt lịch Xem hồ sơ

Vì sao trẻ dưới 1 tuổi cần phải tiêm ngừa đầy đủ?

Trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch tốt ngay sau khi chào đời nhờ nhận được kháng thể thụ động từ mẹ trong suốt thai kỳ và từ sữa mẹ sau sinh, trong đó sữa mẹ chứa lượng kháng thể bề mặt sIgA cao gấp 10-100 lần so với trong máu, tạo nên hệ miễn dịch thụ động vững chắc bảo vệ trẻ khỏi các tác nhân gây bệnh từ môi trường.

Tuy nhiên, khoảng 3-6 tháng sau sinh thì hệ miễn dịch thụ động của trẻ bắt đầu suy giảm. Trong khi đó, hệ miễn dịch chủ động vẫn còn yếu và chưa thể tự sản sinh đủ kháng thể cần thiết để bảo vệ cơ thể, khiến trẻ dễ mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm với biến chứng nặng và tỷ lệ tử vong cao.

Theo số liệu từ Trung tâm Thống kê Y tế Quốc gia Hoa Kỳ năm 1980, các bệnh truyền nhiễm chiếm 12,5% tổng số ca tử vong ở trẻ sơ sinh và làm mất gần 400.000 năm tuổi thọ tiềm tàng bị mất do tử vong ở trẻ sơ sinh, đồng thời gây ra 9% số ca tử vong ở trẻ nhẹ cân và hơn 18% tổng số ca tử vong trong giai đoạn sau sinh.

Đối với trẻ dưới 1 tuổi, ngoài việc bổ sung dinh dưỡng qua chế độ ăn uống để tăng cường sức đề kháng, việc tuân thủ nghiêm ngặt lịch tiêm chủng là vô cùng quan trọng nhằm đảm bảo trẻ được tiêm vắc xin đủ liều, đúng lịch, từ đó ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và giảm thiểu nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.

Chi phí tiêm chủng thấp hơn nhiều so với chi phí điều trị các bệnh có thể phòng ngừa được bằng vắc xin. Có thể thấy, tiêm ngừa là khoản đầu tư tài chính khôn ngoan, mỗi 1 USD đầu tư vào tiêm ngừa giúp tiết kiệm 16 USD (khoảng 400.000 VNĐ) cho chi phí khám chữa bệnh.

Tiêm chủng là quyền lợi thiết yếu của trẻ em, là trách nhiệm của các bậc cha mẹ. Tuy nhiên, một số trường hợp trẻ có thể chống chỉ định hoặc cần tạm hoãn tiêm chủng. Theo Quyết định 2470/QĐ-BYT năm 2019 của Bộ Y tế về khám sàng lọc trước tiêm chủng, việc khám sàng lọc nhằm mục đích phát hiện các trường hợp trẻ em có bất thường về sức khỏe, giúp đưa ra quyết định chính xác và an toàn về việc tiêm chủng.

Lịch tiêm chủng cho bé dưới 1 tuổi theo khuyến cáo của WHO

Việc tiêm chủng đầy đủ là một trong những cách hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Lịch tiêm chủng theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) được thiết kế để giúp trẻ hình thành miễn dịch tự nhiên chống lại nhiều loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Bỏ lỡ bất kỳ mũi tiêm nào trong lịch tiêm chủng có thể làm giảm khả năng bảo vệ toàn diện của trẻ.

Chi tiết các loại vắc xin tiêm cho trẻ dưới 1 tuổi

Mỗi loại vắc xin đều có vai trò phòng ngừa một hoặc nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, cụ thể:

Vắc xin phòng Lao cho trẻ sơ sinh

Theo báo cáo từ Global Tuberculosis Report 2022 – WHO vào năm 2021, Việt Nam ghi nhận 169.000 trường hợp mắc bệnh lao, dẫn đến 12.000 trường hợp tử vong. Đáng báo động hơn, Việt Nam đứng thứ 11 trong số 30 quốc gia có gánh nặng bệnh lao đa kháng thuốc cao nhất thế giới. Trước tình hình số ca mắc và tử vong do lao có xu hướng gia tăng so với các năm trước, Bộ Y tế bày tỏ lo ngại về nguy cơ bùng phát dịch lao rộng khắp trong cộng đồng.

Vắc xin phòng Lao (BCG – Việt Nam) được Tổ chức Y tế Thế giới WHO đưa vào lịch tiêm chủng cho trẻ dưới 1 tuổi và khuyến cáo nên tiêm càng sớm càng tốt, tốt nhất trong 24 giờ đầu sau sinh. Chỉ cần tiêm một liều duy nhất, vắc xin có thể giúp trẻ phòng ngừa được bệnh và các biến chứng ảnh hưởng đến phổi, hạch bạch huyết, thận, hệ thần kinh, đặc biệt có hiệu quả cao đến 70% trong việc phòng ngừa lao viêm màng não.

Vắc xin phòng Viêm gan B liều trẻ sơ sinh

Theo số liệu của Bộ Y tế, Việt Nam có khoảng 10-20% phụ nữ mang thai được chẩn đoán mắc viêm gan B mạn tính và con số này có xu hướng tăng trong tương lai. Đáng chú ý, virus viêm gan B có thể lây từ mẹ sang con trong hoặc sau khi sinh với tỷ lệ 5-10%, và 90% trẻ sơ sinh mắc viêm gan B từ mẹ chuyển sang giai đoạn viêm gan B mạn tính.

Các chuyên gia của Vụ Sức khoẻ Bà mẹ – Trẻ em (Bộ Y tế) khẳng định viêm gan virus HBV là một trong hai loại viêm gan gây gánh nặng lớn nhất toàn cầu, là nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan, suy gan và chiếm 80% ca ung thư gan trên thế giới. Việt Nam nằm trong khu vực có tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B (HBV) rất cao.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo tiêm vắc xin viêm gan B liều đầu tiên cho trẻ sơ sinh càng sớm càng tốt, lý tưởng nhất là trong vòng 24 giờ đầu sau sinh (đạt hiệu quả bảo vệ lên đến 90%), nhằm ngăn ngừa lây nhiễm virus viêm gan B (HBV) và các biến chứng nguy hiểm. Việc tiêm chủng sau 1 tuần sẽ làm giảm hiệu quả bảo vệ xuống còn khoảng 50%.

Hiện nay, Việt Nam đang lưu hành các loại vắc xin viêm gan B là Euvax (Hàn Quốc), Engerix B (Bỉ), Heberbiovac (Cuba) và Gene-HBvax (Việt Nam).

 Vắc xin 5 trong 1 / 6 trong 1

Vắc xin 6 trong 1 và vắc xin 5 trong 1 là hai loại vắc xin nằm trong lịch tiêm chủng trẻ em dưới 1 tuổi mà các bậc phụ huynh hoặc người giám hộ cần lưu ý để tiêm cho trẻ đầy đủ và đúng lịch.

Tại Việt Nam hiện có hai loại vắc xin 6 trong 1 là Infanrix Hexa (Bỉ) và Hexaxim (Pháp) giúp phòng ngừa sáu bệnh truyền nhiễm nguy hiểm bao gồm bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, Hib và viêm gan B. Trong khi đó, vắc xin 5 trong 1 có hai lựa chọn là ComBE Five (Ấn Độ) trong chương trình Tiêm chủng mở rộng và Pentaxim (Pháp) cho tiêm chủng dịch vụ, với lưu ý khi tiêm Pentaxim cần bổ sung thêm vắc xin viêm gan B đơn.

Vắc xin phòng phế cầu khuẩn

Phế cầu khuẩn là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh nghiêm trọng như viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa và nhiễm khuẩn huyết. Thống kê cho thấy cứ 20 giây lại có một trẻ em tử vong vì viêm phổi trên toàn cầu, riêng tại Việt Nam có khoảng 2,9 triệu ca mắc viêm phổi và 4.000 ca tử vong mỗi năm. Đặc biệt, phế cầu khuẩn ngày càng trở nên nguy hiểm do khả năng kháng với 16 loại kháng sinh, gây khó khăn trong điều trị.

Tiêm phòng vắc xin được đánh giá là biện pháp phòng ngừa hiệu quả và lâu dài nhất hiện nay trong việc phòng chống các bệnh do phế cầu khuẩn ở cả trẻ em và người lớn, giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng nguy hiểm, hạn chế sử dụng kháng sinh và giảm đáng kể tỷ lệ tử vong.

Hiện vắc xin phòng các bệnh do phế cầu khuẩn không có trong chương trình Tiêm chủng mở rộng, mà chỉ có trong chương trình tiêm chủng dịch vụ với hai loại vắc xin Synflorix (Bỉ) và Prevenar 13 (Bỉ).

Vắc xin ngừa tiêu chảy do Rotavirus

Rotavirus là nguyên nhân chính gây tiêu chảy cấp ở trẻ em, với khoảng 1.7 tỷ ca mắc và 525.000 ca tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi trên toàn cầu mỗi năm. Tại Việt Nam, có khoảng 500.000 đến 700.000 ca mắc mới hàng năm và được xếp vào nhóm bệnh truyền nhiễm nhóm B.

Trẻ em đặc biệt dễ nhiễm Rotavirus do hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ. Trẻ càng nhỏ tuổi, nguy cơ mắc bệnh và biến chứng càng cao. Nguyên nhân tử vong chính là do mất nước, mất điện giải và suy dinh dưỡng. Hiện có 3 loại vắc xin phòng Rotavirus tại Việt Nam là Rotateq (Mỹ), Rotarix (Bỉ) và Rotavin (Việt Nam), tất cả đều dạng uống nên dễ dàng sử dụng.

Vắc xin cúm mùa

Cúm mùa là bệnh truyền nhiễm phổ biến có thể ảnh hưởng đến mọi người, nhưng trẻ em đặc biệt dễ bị tổn thương do sức đề kháng yếu. Các biến chứng nghiêm trọng có thể bao gồm viêm tai giữa, viêm cơ tim, viêm phổi, viêm não và thậm chí tử vong.

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), CDC Hoa Kỳ và Bộ Y tế Việt Nam, trẻ em từ 6 tháng tuổi trở lên nên được ưu tiên tiêm vắc xin cúm sớm và tiêm nhắc lại hàng năm để đảm bảo được bảo vệ tốt nhất.

Hiện có ba loại vắc xin cúm mùa Tứ giá được sử dụng là Vaxigrip Tetra (Pháp), Influvac Tetra (Hà Lan) và GC Flu Quadrivalent (Hàn Quốc). Các vắc xin này được chỉ định cho trẻ từ 6 tháng tuổi và bảo vệ chống lại 4 chủng cúm nguy hiểm nhất, bao gồm hai chủng cúm A (A/H1N1 và A/H3N2) và hai chủng cúm B (Yamagata và Victoria).

Vắc xin phòng viêm màng não mô cầu tuýp BC và ACYW

Viêm màng não mô cầu có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có nguy cơ cao nhất. Bệnh rất nguy hiểm, có thể gây tử vong chỉ trong vòng 24 giờ nếu không được điều trị kịp thời; WHO ước tính tỷ lệ tử vong lên tới 10% ngay cả khi được điều trị, và có thể cao tới 50% nếu không được điều trị. Nghiêm trọng hơn, bệnh có thể để lại di chứng suốt đời như điếc, tổn thương não bộ. Vì vậy, việc tiêm phòng đầy đủ theo lịch tiêm chủng cho trẻ nhỏ là biện pháp quan trọng để bảo vệ trẻ khỏi viêm màng não mô cầu.

Tại Việt Nam, vắc xin VA-Mengoc-BC (Cu Ba) được cấp phép sử dụnghòng ngừa viêm màng não mô cầu tuýp B,C; vắc xin Menactra (Mỹ) để phòng viêm màng não mô cầu do tuýp huyết thanh A,C,Y,W-135.

Vắc xin phòng viêm màng não Nhật Bản

Viêm não Nhật Bản là một bệnh nhiễm trùng cấp tính, nguy hiểm, gây tổn thương não với tỷ lệ mắc di chứng và tử vong cao ở trẻ nhỏ khoảng 25-35%. Bệnh này do virus viêm não Nhật Bản gây ra và thường lây truyền qua vết đốt của muỗi. Các di chứng có thể để lại suốt đời như động kinh, bại liệt, rối loạn tâm thần và ngôn ngữ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của trẻ và gây gánh nặng cho gia đình và xã hội. Tổ chức Y tế Thế giới WHO khuyến cáo tiêm chủng là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất và cần thiết để xây dựng hệ miễn dịch khỏe mạnh cho trẻ.

Hiện nay, ba loại vắc xin viêm não Nhật Bản được sử dụng phổ biến tại Việt Nam hiện nay là Jevax (Việt Nam), Imojev (Thái Lan) và JEEV (Ấn Độ).

Vắc xin thủy đậu

Thủy đậu là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus VZV gây ra, có khả năng lây nhiễm cao ngay cả khi chưa xuất hiện triệu chứng và lưu hành quanh năm trên toàn quốc. Bệnh lây qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết mũi họng và nốt mụn nước của người bệnh. Các triệu chứng đặc trưng bao gồm sốt, đau đầu, nổi mụn nước và ngứa toàn thân, thường kéo dài 10-14 ngày nếu được điều trị đúng cách. Tuy nhiên, nếu không được vệ sinh và điều trị kịp thời, các nốt mụn có thể bị bội nhiễm, để lại sẹo và dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm não, viêm màng não, nhiễm trùng máu, thậm chí tử vong với tỷ lệ cao.

Hiện nay, Việt Nam đang sử dụng phổ biến ba loại vắc xin phòng bệnh thủy đậu hiệu quả là Varilrix (Bỉ), Varivax (Mỹ) và Varicella (Hàn Quốc).

Vắc xin sởi đơn, sởi – quai bị – rubella

Sởi là bệnh cấp tính có khả năng lây lan nhanh qua đường hô hấp từ người bệnh sang người khỏe mạnh trong cộng đồng và có thể lan rộng xuyên biên giới. Bệnh có các triệu chứng đặc trưng như sốt, ho khan, phát ban toàn thân, nhạy cảm với ánh sáng và mắt đỏ, trong đó trẻ em là đối tượng dễ nhiễm bệnh nhất do chưa có khả năng tạo kháng thể đặc hiệu chống virus sởi.

Khi mắc bệnh, trẻ có nguy cơ cao gặp các biến chứng nghiêm trọng và kéo dài suốt đời như viêm tai giữa, viêm loét giác mạc, viêm não, viêm màng não, viêm phổi và mất thị lực vĩnh viễn. Việc không tiêm phòng đúng lịch theo khuyến cáo của WHO hoặc không tiêm bù các mũi vắc xin trễ lịch có thể dẫn đến bùng phát dịch do không đảm bảo được miễn dịch cộng đồng.

Việt Nam hiện đang lưu hành vắc xin sởi đơn MVVac (Việt Nam) và vắc xin sởi phối hợp với 2 loại là MMR II (Mỹ) và Priorix (Bỉ).

 Vắc xin viêm gan A/A+B

Viêm gan thường được gọi là “sát thủ thầm lặng” do các triệu chứng ban đầu thường rất khó nhận biết nếu không thực hiện xét nghiệm máu. Hầu hết trường hợp được phát hiện đã ở giai đoạn bệnh tiến triển nặng, như viêm gan mãn tính, xơ gan, xơ gan mất bù, và thậm chí ung thư gan. Mặc dù viêm gan A ít phổ biến hơn so với viêm gan B, việc phòng ngừa vẫn rất cần thiết vì bệnh vẫn tiềm ẩn nguy cơ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

WHO khuyến cáo tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch là biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa viêm gan A và B, đặc biệt quan trọng đối với trẻ sơ sinh, những người có nguy cơ cao bị lây nhiễm viêm gan B từ mẹ. Tại Việt Nam, các loại vắc xin viêm gan B được sử dụng bao gồm Engerix B (Bỉ), Euvax B (Hàn Quốc), Heberbiovac (Cuba) và Gene-HBvax (Việt Nam); và vắc xin viêm gan A gồm Havax (Việt Nam) và Avaxim 80U (Pháp).

Các loại vắc xin cho trẻ trên 1 tuổi cha mẹ cần nắm 

Việc tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch, không chỉ trong giai đoạn dưới 1 tuổi (theo khuyến cáo của WHO), mà còn ở nhiều giai đoạn khác trong thời thơ ấu là rất quan trọng để bảo vệ trẻ khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đảm bảo sức khỏe, tính mạng và tương lai của trẻ.

Giai đoạn	Phòng bệnh	Loại vắc xin	Lịch tiêm
Từ 15 tháng tuổi	Thủy đậu	Varivax (Mỹ)	Tiêm mũi 2 (Nếu trẻ chưa tiêm vắc xin Varilrix (Bỉ) vào giai đoạn 9 tuổi)
		Varicella (Hàn Quốc)
Từ 18 tháng tuổi	Ho gà, bạch hầu, uốn ván, bại liệt, viêm gan B và các bệnh do Hib	Infanrix Hexa (Bỉ)	Tiêm mũi 4 (Có thể tiêm cho trẻ lúc 16 tháng tuổi)
		Hexaxim (Pháp)
	Ho gà, bạch hầu, uốn ván, bại liệt, và các bệnh do Hib	Pentaxim (Pháp)	Tiêm mũi 4 (Có thể bổ sung vắc xin viêm gan B ở độ tuổi 16 tháng)
	Viêm gan B	Avaxim 80U (Pháp)	Tiêm mũi 2
	Viêm gan A và viêm gan B	Twinrix (Bỉ)
	Cúm mùa	Vaxigrip Tetra (Pháp)	Tiêm mũi 3 (Mũi nhắc lại lúc 19 tháng tuổi)
		Influvac Tetra (Hà Lan)
Từ 2 tuổi	Viêm não Nhật Bản	Jevax (Việt Nam)	Tiêm mũi 3 (Nếu trẻ chưa tiêm vắc xin Imojev (Thái Lan) lúc 9 tháng tuổi)
		Jeev (Ấn Độ)
		Imojev (Thái Lan)	Tiêm mũi 2 (Có thể tiêm cho trẻ lúc 21 tháng tuổi)
	Thương hàn	Typhim VI (Pháp)	Tiêm mũi 1 (sau ngày sinh nhật 2 tuổi)
		Typhoid VI (Việt Nam)
	Tả	mORCVAX (Việt Nam)	Hai liều thuốc cần được uống cách nhau ít nhất hai tuần (14 ngày).
Từ 4 – 6 tuổi	Bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt	Tetraxim (Pháp)	Tiêm 01 mũi
	Sởi – Quai bị – Rubella	MMR II (Mỹ)	Tiêm mũi 2
		Priorix ( Bỉ)
		MMR (Ấn Độ)
	Viêm não Nhật Bản	Jevax (Việt Nam)	Tiêm 01 mũi nhắc
		Jeev (Ấn Độ)
	Thương hàn	Typhim VI (Pháp)	Đối với những người có nguy cơ cao, cần tiêm 01 mũi nhắc lại sau mỗi 3 năm.
		Typhoid VI (Việt Nam)
	Cúm mùa	Vaxigrip Tetra (Pháp)	Cần tiêm nhắc lại một mũi mỗi năm.
		Influvac Tetra (Hà Lan)
Từ 6 – 18 tuổi	Ung thư cổ tử cung, mụn cóc sinh dục và những bệnh đường sinh dục do HPV	Gardasil (Mỹ	Tiêm 03 mũi với lịch tiêm: Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên; Mũi 2: Cách 02 tháng sau mũi tiêm thứ 1; Mũi 3: Cách 04 tháng sau mũi tiêm thứ 2.
		Gardasil 9 (Mỹ)	Đối với những người từ 9 đến 14 tuổi khi tiêm lần đầu: Lịch tiêm 02 mũi: Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi; Mũi 2: Từ 6 đến 12 tháng sau mũi tiêm thứ nhất. Lịch tiêm 3 mũi: Mũi 1: Mũi tiêm đầu tiên trong độ tuổi này; Mũi 2: Tối thiểu 02 tháng sau mũi tiêm thứ 1; Mũi 3: Tối thiểu 04 tháng sau mũi tiêm thứ 2 Người từ 15 – 26 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu: Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi; Mũi 2: Tối thiểu 02 tháng sau mũi tiêm thứ 1; Mũi 3: Tối thiểu 04 tháng sau mũi tiêm thứ 2.
	Cúm mùa	Vaxigrip Tetra (Pháp)	Tiêm nhắc lại mỗi năm 01 mũi.
		Influvac Tetra (Hà Lan)
	Thương hàn	Typhim VI (Pháp)	Đối với những người có nguy cơ cao, cần tiêm nhắc lại một mũi sau mỗi ba năm.
		Typhoid VI (Việt Nam)

Trẻ non tháng có cần tiêm chủng sơ sinh không?

RẤT CẦN THIẾT! Vắc xin rất cần thiết cho tất cả trẻ em, kể cả trẻ sinh non. Cha mẹ nên cho trẻ sinh non tiêm chủng khi bé được 2 tháng tuổi, tương tự như trẻ sinh đủ tháng, để bảo vệ bé khỏi các mầm bệnh và các biến chứng nguy hiểm.

Mặc dù một số cột mốc phát triển của trẻ sinh non có thể chậm hơn so với trẻ sinh đủ tháng, nhưng việc tiêm chủng vẫn cần được thực hiện đúng lịch. Việc trì hoãn tiêm chủng có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cho trẻ.

Theo khuyến cáo, lịch tiêm chủng cho trẻ được tính từ ngày sinh, kể cả trẻ sinh non. Trẻ sinh non vẫn đáp ứng tốt với vắc xin, sản sinh kháng thể để bảo vệ chống lại các bệnh truyền nhiễm. Việc tiêm chủng cho trẻ sinh non là an toàn và cha mẹ không cần quá lo lắng.

Các lưu ý khi tiêm chủng cho trẻ dưới 1 tuổi

Do hệ miễn dịch của trẻ dưới 1 tuổi còn non nớt và dễ bị tổn thương, nên trước khi đưa trẻ đi tiêm chủng, cha mẹ hoặc người giám hộ cần lưu ý một số điểm sau:

Trước khi tiêm phòng cho bé

• Ba mẹ nên cho trẻ mặc trang phục rộng rãi, thoáng mát và thấm hút mồ hôi tốt để con cảm thấy thoải mái và dễ chịu trong suốt quá trình tiêm chủng.
• Cần mang đầy đủ sổ tiêm chủng, sổ bệnh án (nếu có) và các giấy tờ liên quan đến trẻ khi đi tiêm chủng.
• Phụ huynh cần chủ động trao đổi với bác sĩ về tiền sử và bệnh sử của trẻ, vì đây là thông tin quan trọng giúp bác sĩ quyết định có nên cho trẻ tiêm hoặc uống vắc xin hay không.
• Trước khi đưa trẻ đi tiêm chủng, ba mẹ nên tìm hiểu thông tin về vắc xin để có thể phối hợp tốt và trao đổi hiệu quả với bác sĩ.

Trong khi tiêm phòng cho bé

• Khi tiêm phòng cho trẻ dưới 1 tuổi, ba mẹ nên bồng con ở tư thế thoải mái và phù hợp để điều dưỡng viên dễ dàng tiêm hoặc cho bé uống vắc xin, đồng thời giúp trẻ bớt căng thẳng và lo sợ.
• Ba mẹ cần yêu cầu điều dưỡng viên kiểm tra và đối chiếu các thông tin cơ bản của vắc xin, đảm bảo vắc xin được bảo quản đúng cách và được sử dụng đúng đối tượng, đúng lịch tiêm, đúng loại, đúng hạn sử dụng, đúng liều lượng và đúng đường dùng.

Sau khi tiêm phòng cho bé

• Sau khi tiêm hoặc uống vắc xin, cần theo dõi trẻ tại điểm tiêm ít nhất 30 phút để phát hiện sớm các phản ứng bất thường. Với trẻ dưới 1 tuổi, cần đặc biệt chú ý theo dõi nhịp thở, nhịp tim và thân nhiệt để phát hiện kịp thời các dấu hiệu bất thường.
• Nếu không có phản ứng bất thường nghiêm trọng, trẻ có thể về nhà. Tuy nhiên, cha mẹ cần theo dõi trẻ trong 24 giờ tiếp theo, chú ý đến thân nhiệt, nhịp tim, nhịp thở, tinh thần, ăn uống, giấc ngủ và tình trạng tại vết tiêm. Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như sốt cao kéo dài, khó thở, cứng cổ, co giật, sợ ánh sáng,… cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc.

Việc bỏ lỡ bất kỳ mũi tiêm nào cũng tiềm ẩn những rủi ro lớn cho sức khỏe của bé. Vì vậy, các bậc phụ huynh cần đặc biệt lưu ý và tuân thủ nghiêm túc lịch tiêm chủng  cho trẻ từ 0-12 tháng tuổi để bảo vệ sức khỏe toàn diện, góp phần vào sự phát triển nguồn nhân lực quốc gia.

Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Nguồn tham khảo: 

1. Tiêm vắc xin viêm gan B cho trẻ sơ sinh trong vòng 24 giờ đầu sau sinh là biện pháp tốt nhất phòng bệnh viêm gan B và ung thư gan. (2021). Tiêm Vắc Xin Viêm Gan B Cho Trẻ Sơ Sinh Trong Vòng 24 Giờ Đầu Sau Sinh Là Biện Pháp Tốt Nhất Phòng Bệnh Viêm Gan B và Ung Thư Gan. https://vncdc.gov.vn/tiem-vac-xin-viem-gan-b-cho-tre-so-sinh-trong-vong-24-gio-dau-sau-sinh-la-bien-phap-tot-nhat-phong-benh-viem-gan-b-va-ung-thu-gan-nd14077.html
2. World. (2019, April 4). Bệnh Tiêu chảy cấp và bệnh Tả – Việt Nam. Who.int; World Health Organization: WHO. https://www.who.int/vietnam/vi/health-topics/cholera