Bạn có thường xuyên cảm thấy mắt mờ, nhòe, nhìn vật bị méo mó? Đó có thể là dấu hiệu của bệnh loạn thị. Loạn thị là một trong những tật khúc xạ phổ biến, ảnh hưởng đến khả năng nhìn rõ của mắt. Cùng tìm hiểu về căn bệnh này để có những biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả.
Loạn thị là một tật khúc xạ phổ biến ở mắt, xảy ra khi hình dạng của giác mạc (phần trong suốt ở phía trước mắt) hoặc thấu kính mắt không hoàn toàn tròn đều. Điều này khiến cho ánh sáng đi vào mắt không hội tụ tại một điểm duy nhất trên võng mạc, mà lại bị phân tán ra nhiều điểm.
Người bị loạn thị nhìn mọi vật bị mờ, nhòe, méo mó, thậm chí là nhìn đôi.
Loạn thị thường xuất hiện kèm theo cận thị hoặc viễn thị, tất cả đều thuộc nhóm tật khúc xạ liên quan đến độ cong của giác mạc. Những tình trạng này ảnh hưởng đến khả năng tập trung ánh sáng của mắt lên võng mạc. Đáng chú ý, loạn thị có thể phát triển sau các thủ thuật đặt kính áp tròng hoặc phẫu thuật mắt, làm thay đổi hình dạng giác mạc.
Loạn thị là tình trạng phổ biến, cứ 3 người thì có 1 người bị loạn thị, xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào, kể cả từ khi mới sinh. Nếu nhận thấy bất kỳ thay đổi nào về thị lực hoặc độ rõ nét khi nhìn, bạn nên nhanh chóng tham khảo ý kiến bác sĩ nhãn khoa để được kiểm tra và điều trị
Nguyên nhân loạn thị
Nguyên nhân chính gây ra loạn thị là do hình dạng của giác mạc (phần trong suốt ở phía trước nhãn cầu) không đều, giống như một quả bóng bầu dục thay vì một quả bóng tròn hoàn hảo.
Các nguyên nhân chính gây loạn thị bao gồm:
Di truyền: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Nếu bố mẹ bị loạn thị, con cái có khả năng cao cũng mắc phải tật này.
Tuổi tác: Loạn thị có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp hơn ở người cao tuổi do quá trình lão hóa tự nhiên.
Thay đổi hình dạng giác mạc: Tăng trưởng không đều của mắt, các chấn thương mắt có thể làm biến dạng giác mạc. Một số bệnh như giác mạc hình chóp, sẹo giác mạc, thoái hóa giác mạc… có thể gây ra loạn thị. Bên cạnh đó, các ca phẫu thuật mắt, đặc biệt là phẫu thuật đục thủy tinh thể, có thể gây ra loạn thị.
Bệnh giác mạc hình chóp (Keratoconus): Tình trạng mắt khá nghiêm trọng, trong đó giác mạc (phần trong suốt ở phía trước mắt) dần dần mỏng đi và lồi ra như hình nón.
Loạn thị là bệnh lý rất phổ biến, cứ 3 người thì có 1 người bị loạn thị.
Loạn thị ảnh hưởng đến tầm nhìn như thế nào?
Loạn thị là một tật khúc xạ mắt khá phổ biến, xảy ra khi hình ảnh đi vào mắt không thể hội tụ đúng một điểm trên võng mạc mà lại bị phân tán ra nhiều điểm. Điều này khiến cho người bị loạn thị nhìn mọi vật bị mờ, nhòe, méo mó, thậm chí là nhìn đôi.
Hình ảnh bị mờ, nhòe: Đây là triệu chứng thường gặp nhất ở người bị loạn thị. Các đường nét, chữ cái, hình ảnh nhìn thấy đều không rõ nét, gây khó khăn trong việc đọc sách, làm việc hoặc tham gia các hoạt động hàng ngày.
Hình ảnh bị biến dạng: Ngoài việc bị mờ, hình ảnh còn có thể bị méo mó, cong vênh hoặc trông như bị kéo dài. Điều này đặc biệt rõ ràng khi nhìn vào các đường thẳng hoặc hình tròn.
Nhìn đôi: Một số người bị loạn thị có thể nhìn thấy một vật thành hai hoặc nhiều hình ảnh.
Mỏi mắt, đau đầu: Do mắt phải cố gắng điều tiết để nhìn rõ, người bị loạn thị thường cảm thấy mỏi mắt, nhức đầu, đặc biệt khi làm việc ở khoảng cách gần trong thời gian dài.
Khó chịu khi nhìn vào ban đêm: Ánh sáng yếu vào ban đêm có thể làm tăng tình trạng mờ nhòe và khó chịu ở người bị loạn thị.
Dấu hiệu của mắt loạn thị
Loạn thị là một tật khúc xạ phổ biến, xảy ra khi hình ảnh quan sát sau khi đi vào mắt không thể hội tụ ở võng mạc, khiến mắt bị mờ. Loạn thị nếu không được điều trị có thể dẫn đến giảm thị lực, thậm chí là mất thị lực. Do đó, việc đến gặp bác sĩ để điều trị kịp thời là điều cần thiết để bảo vệ thị lực.
Dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp của loạn thị:
Mắt mờ, nhìn nhòe: Đây là triệu chứng phổ biến nhất. Hình ảnh nhìn thấy thường bị méo mó, không rõ nét, đặc biệt khi nhìn vào các đường thẳng.
Mỏi mắt: Khi cố gắng tập trung nhìn vào vật thể, người bị loạn thị thường cảm thấy mỏi mắt, nhức đầu.
Nheo mắt: Để cố gắng làm hình ảnh rõ nét hơn, nhiều người có xu hướng nheo mắt.
Nhìn đôi: Một số trường hợp, người bị loạn thị có thể nhìn thấy một vật thể thành hai hoặc nhiều hình ảnh.
Khó tập trung nhìn lâu: Việc đọc sách, làm việc trên máy tính trong thời gian dài có thể gây khó khăn và mỏi mắt.
Khó khăn khi lái xe ban đêm: Khi lái xe ban đêm, ánh đèn xe đối diện chiếu vào mắt sẽ bị khúc xạ một cách phức tạp hơn, gây ra hiện tượng chói mắt và làm tăng độ mờ nhòe của hình ảnh.
Lưu ý: Các triệu chứng trên có thể xuất hiện ở mức độ khác nhau tùy thuộc vào mức độ loạn thị của mỗi người.
Phân loại mức độ loạn thị
Loạn thị được phân loại dựa trên độ lệch khúc xạ của mắt, thường được đo bằng đơn vị diop (D). Mức độ loạn thị sẽ ảnh hưởng đến mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và phương pháp điều trị.
Mức độ loạn thị được đo bằng đơn vị diopters, một thước đo công suất quang học của thấu kính. Số diopters càng cao chỉ ra mức độ loạn thị càng nghiêm trọng, phản ánh tầm nhìn kém hơn hoặc nhu cầu điều chỉnh lớn hơn, cụ thể:
Loạn thị nhẹ: Độ loạn thị dưới 1.00 diop.
Loạn thị vừa: Độ loạn thị từ 1.00 đến 2.00 diop.
Loạn thị nặng: Độ loạn thị từ 2.00 đến 3.00 diop.
Loạn thị rất nặng: Độ loạn thị trên 3.00 diop.
Để chẩn đoán loạn thị, bác sĩ sẽ tiến hành khám mắt toàn diện kết hợp với việc tìm hiểu lịch sử các thay đổi về thị lực của bệnh nhân. Quá trình này bao gồm các kiểm tra cụ thể để đánh giá độ cong của giác mạc và khả năng tập trung ánh sáng của mắt.
Chẩn đoán loạn thị ở mắt
Loạn thị là một tật khúc xạ phổ biến, ảnh hưởng đến khả năng tập trung ánh sáng của mắt lên võng mạc. Để chẩn đoán chính xác tình trạng này, bác sĩ sẽ tiến hành một số kiểm tra chuyên sâu.
Kiểm tra thị lực: Một bài kiểm tra mắt để đánh giá khả năng nhìn của người bệnh. Bài kiểm tra được thực hiện bằng cách yêu cầu người bệnh nhìn vào biểu đồ treo tường có chứa các chữ cái hoặc ký hiệu ở các kích cỡ khác nhau.
Kiểm tra khúc xạ: là một bài kiểm tra để đo lường khả năng mắt hội tụ và bẻ cong ánh sáng khi đi vào mắt. Bác sĩ sẽ sử dụng các dụng cụ chuyên dụng để xác định độ khúc xạ của mắt, giúp chẩn đoán các vấn đề về thị lực như cận thị, viễn thị hay loạn thị.
Đèn khe: Một loại kính hiển vi chuyên dụng được sử dụng trong khám mắt. Nó có một nguồn sáng mạnh chiếu vào mắt, cho phép bác sĩ quan sát chi tiết cấu trúc bên trong mắt, như giác mạc, thủy tinh thể và võng mạc.
Bản đồ giác mạc: Kỹ thuật đo lường chi tiết hình dạng giác mạc. Bệnh nhân nhìn vào một điểm cố định trong khi thiết bị thực hiện hàng nghìn phép đo nhỏ. Từ dữ liệu này, máy tính tạo ra bản đồ màu thể hiện đường cong giác mạc, cung cấp thông tin chính xác cho bác sĩ.
Bản đồ giác mạc là một bản đồ mô tả sự thay đổi độ cong và công suất của bề mặt trước giác mạc.
Cách đọc toa kính mắt cho người loạn thị
Toa kính mắt là một bản kê chi tiết các thông số cần thiết để chế tạo một cặp kính phù hợp với từng người. Khi bị loạn thị, việc hiểu rõ các thông số trên toa kính sẽ giúp bạn lựa chọn và sử dụng kính hiệu quả hơn.
Các thông số chính trên toa kính và ý nghĩa:
SPH (Sphere): Chỉ độ cầu, tức là độ cận hoặc viễn. Dấu “-” cho cận thị, dấu “+” cho viễn thị.
CYL (Cylinder): Chỉ độ loạn thị. Luôn có dấu “-” vì loạn thị luôn đi kèm với độ âm.
AXIS (Axis): Chỉ trục của độ loạn, có giá trị từ 0 đến 180 độ, xác định hướng của độ cong bất thường của giác mạc.
ADD: Độ tăng thêm, chỉ số này chỉ xuất hiện ở kính hai tròng hoặc kính đa tròng, dùng để hỗ trợ việc nhìn gần.
PD (Pupillary distance): Khoảng cách giữa hai đồng tử, dùng để căn chỉnh vị trí của hai tròng kính.
Giả sử bạn có một toa kính như sau:
OD (mắt phải): -2.00 -1.50 x 180 : Điều này có nghĩa là mắt phải của bạn cận 2 điốp, loạn thị 1.5 điốp, trục loạn thị là 180 độ (theo chiều ngang).
OS (mắt trái): -1.75 -1.25 x 90 :Mắt trái của bạn cận 1.75 điốp, loạn thị 1.25 điốp, trục loạn thị là 90 độ (theo chiều dọc).
Điều trị loạn thị
Kính mắt hoặc kính áp tròng thường hiệu quả trong việc điều chỉnh loạn thị. Tuy nhiên, nếu chỉ bị loạn thị nhẹ và không có vấn đề thị lực khác, bạn có thể không cần dùng đến chúng. Các phương pháp điều trị loạn thị phổ biến:
Kính điều chỉnh khúc xạ
Đối với loạn thị, bác sĩ có thể kê đơn kính áp tròng phù hợp. Trường hợp nặng hơn có thể dùng kính Ortho-K, loại kính cứng thấm khí đeo khi ngủ để định hình lại giác mạc. Phương pháp này giúp điều chỉnh loạn thị mà không cần đeo kính thường xuyên, chỉ cần đeo định kỳ để duy trì hiệu quả.
Phẫu thuật khúc xạ
Phẫu thuật laser, bao gồm LASIK và PRK, là phương pháp điều chỉnh hình dạng giác mạc để điều trị loạn thị. Trước khi quyết định phẫu thuật, cần cân nhắc kỹ tình trạng loạn thị và các phương pháp điều trị khác để đảm bảo sức khỏe mắt, tránh các vấn đề về võng mạc hoặc sẹo giác mạc.
Phẫu thuật laser, bao gồm LASIK và PRK, là phương pháp điều chỉnh hình dạng giác mạc để điều trị loạn thị
Lời khuyên: Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nhãn khoa để được tư vấn cụ thể và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất.
Phòng ngừa loạn thị ở mắt thế nào?
Mặc dù loạn thị có thể do yếu tố di truyền. Tuy nhiên, bằng cách thực hiện các biện pháp trên, chúng ta có thể làm chậm quá trình tiến triển của bệnh và giảm thiểu các ảnh hưởng của loạn thị đến cuộc sống.
Việc khám mắt định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề về mắt, bao gồm cả loạn thị. Nên khám mắt 6 tháng đến 1 năm một lần, đặc biệt là đối với trẻ em và người cao tuổi.
Những người có nguy cơ mắc bệnh keratoconus nên tránh dụi mắt quá nhiều để giảm thiểu khả năng phát triển bệnh.
Khi làm việc với máy tính hoặc các thiết bị điện tử, nên nghỉ ngơi mắt 20 phút sau mỗi 2 giờ làm việc. Làm việc trong môi trường có đủ ánh sáng, tránh ánh sáng quá mạnh hoặc quá yếu.
Bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin A, C và E như cà rốt, rau xanh, trái cây để tăng cường sức khỏe cho mắt.
Đeo kính râm chất lượng tốt khi ra ngoài để bảo vệ mắt khỏi tia UV. Sử dụng kính bảo hộ khi làm việc trong môi trường có nhiều bụi bẩn, hóa chất hoặc khi tham gia các hoạt động thể thao.
Khi có người trong gia đình bị loạn thị, các thành viên khác nên được kiểm tra thị lực để phát hiện sớm.
Nếu có dấu hiệu loạn thị, bạn có thể đến phòng khám Đa khoa Phương Nam Đà Lạt để thăm khám. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, chuyên môn cao, đảm bảo chẩn đoán và điều trị hiệu quả cho bệnh nhân.
Loạn thị là một tật khúc xạ phổ biến, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống. Để phát hiện và điều trị loạn thị kịp thời, việc khám mắt định kỳ là vô cùng quan trọng. Hãy dành thời gian đến các cơ sở y tế chuyên khoa để kiểm tra thị lực và nhận được tư vấn từ bác sĩ nhãn khoa.
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Lưu ý: Các triệu chứng trên có thể xuất hiện ở mức độ khác nhau tùy thuộc vào mức độ loạn thị của mỗi người.
