Mổ mắt lác: Chỉ định, phương pháp và quy trình phẫu thuật

Bác sĩ tư vấn Y khoa

Bác sĩ Nguyễn Ngọc Minh Quyên

Bác sĩ Nhãn khoa

Đặt lịch Xem hồ sơ

Vài nét về tình trạng lác mắt

Mắt lác (hay còn gọi là Strabismus) là tình trạng hai mắt không nhìn cùng một hướng, thiếu sự phối hợp, dẫn đến một mắt bị lệch (quay vào trong, ra ngoài, lên trên hoặc xuống dưới) so với mắt còn lại đang nhìn thẳng. Điều này khiến mắt không thể tập trung vào cùng một hình ảnh đồng thời, có thể làm giảm thị lực hoặc khiến não bộ ưu tiên xử lý hình ảnh từ một mắt hơn mắt kia. Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến hơn ở trẻ em.

Mắt có sáu cơ vận nhãn (4 cơ thẳng và 2 cơ chéo) giúp điều khiển chuyển động của nhãn cầu. Mắt lác thường xảy ra do sự mất cân bằng bẩm sinh của các cơ này. Ngoài ra, các yếu tố khác như tật khúc xạ, tổn thương dây thần kinh thị giác hoặc cơ vận nhãn, biến chứng của các bệnh mãn tính (ví dụ: tiểu đường), dị dạng hốc mắt hoặc chấn thương sọ não cũng có thể gây ra mắt lác.

Mắt lác được phân thành hai loại chính:

Phương pháp điều trị mắt lác sẽ phụ thuộc vào loại lác mắc phải, cụ thể là lác cơ năng hay lác liệt.

Phẫu thuật là một phần trong quá trình điều trị tổng thể cho mắt lác, và không phải lúc nào cũng là phương pháp điều trị duy nhất cần thiết. Mục tiêu của phẫu thuật mắt lác là:

Mổ mắt lác là gì?

Phẫu thuật lác mắt là một thủ thuật y tế nhằm điều chỉnh vị trí của cơ mắt, giúp hai mắt nhìn thẳng hàng. Tỷ lệ thành công của phẫu thuật này khá cao, đạt từ 80-90%. Phẫu thuật mắt lác có thể được thực hiện cho cả người lớn và trẻ em, giúp cải thiện thị lực và tính thẩm mỹ một cách hiệu quả.

Phẫu thuật mắt lác giúp điều chỉnh hướng nhìn của mắt, khắc phục các dạng lác khác nhau như lác trong, lác ngoài, lác trên, lác dưới, và cải thiện đáng kể tính thẩm mỹ cho đôi mắt.

Phẫu thuật mắt lác giúp điều chỉnh cơ vận động và hướng nhìn của mắt, loại bỏ tình trạng mắt nhìn lệch. Tuy nhiên, phẫu thuật không trực tiếp cải thiện khả năng phối hợp giữa hai mắt để tạo ra tầm nhìn rõ ràng, cũng như không thể khắc phục ngay lập tức các tổn thương thị lực. Do đó, sau phẫu thuật, người bệnh vẫn cần tiếp tục điều trị để đạt được kết quả tốt nhất.

Ưu/nhược điểm của phẫu thuật mắt lác

Phẫu thuật lác mắt, giống như bất kỳ thủ thuật y tế nào, đều có những ưu và nhược điểm riêng. Cụ thể như sau:

Ưu điểm:

Nhược điểm:

Đối tượng chỉ định mổ mắt lác

Phẫu thuật lác mắt thường được chỉ định cho các đối tượng sau:

Chỉ định:

Chống chỉ định:

Theo các chuyên gia, phẫu thuật mắt lác chỉ điều chỉnh các cơ bám trên mắt, làm cho hai mắt nhìn thẳng hàng và loại bỏ tình trạng mắt lệch. Phẫu thuật này không tác động đến cấu trúc bên trong của mắt, không ảnh hưởng đến thị lực, và do đó không gây nguy hiểm cho bệnh nhân.

Sau phẫu thuật mắt lác, thị lực của bệnh nhân thường được bảo toàn, với tỷ lệ thành công cao lên đến 90%. Các triệu chứng như sưng, đỏ hoặc ngứa mắt thường không đáng lo ngại và sẽ giảm dần sau vài ngày đến vài tuần. Các biến chứng nghiêm trọng khác là rất hiếm khi xảy ra.

Quy trình mổ mắt lác diễn ra như thế nào?

Quy trình phẫu thuật mắt lác được thực hiện theo quy trình chuẩn với 4 bước chính:

Thăm khám và tư vấn trước phẫu thuật

Tiến hành phẫu thuật

Chăm sóc và theo dõi sau phẫu thuật

Sau phẫu thuật mắt lác, bệnh nhân sẽ được chuyển đến phòng chăm sóc hậu phẫu để theo dõi sức khỏe. Tại đây, bác sĩ sẽ hướng dẫn cách chăm sóc vết mổ, đảm bảo vết mổ luôn sạch sẽ, khô ráo và tránh nhiễm trùng.

Nếu bệnh nhân cảm thấy đau sau phẫu thuật, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau và kháng viêm. Nếu không có vấn đề gì, bệnh nhân có thể nghỉ ngơi tại bệnh viện hoặc về nhà trong ngày. Tuy nhiên, bệnh nhân cần nhớ lịch tái khám sau khoảng 1-2 tuần để bác sĩ kiểm tra và đánh giá sự hồi phục của mắt.

Đánh giá kết quả sau phẫu thuật

Đánh giá kết quả sau phẫu thuật là rất quan trọng để theo dõi quá trình hồi phục của mắt. Trong lần tái khám đầu tiên, bác sĩ nhãn khoa sẽ kiểm tra các cơ vận động của mắt, thị lực, và sự ổn định của mắt để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Từ đó, bác sĩ có thể đưa ra đánh giá chính xác và xử lý kịp thời các rủi ro có thể xảy ra sau phẫu thuật.

Chăm sóc và phục hồi sau mổ mắt lác

Chăm sóc mắt sau phẫu thuật mắt lác đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo kết quả tốt nhất. Do đó, cần lưu ý các điểm sau:

Tái khám

Sau phẫu thuật, bệnh nhân được đưa đến phòng chăm sóc hậu phẫu để nghỉ ngơi. Nếu tình trạng vết thương ổn định sau vài giờ, bệnh nhân có thể về nhà trong ngày. Ngày hôm sau, bệnh nhân cần tái khám để bác sĩ kiểm tra vết thương và đánh giá quá trình hồi phục.

Điều trị hỗ trợ sau phẫu thuật

Biến chứng rủi ro có thể gặp sau phẫu thuật lác

Phẫu thuật lác mắt tuy là một thủ thuật tương đối an toàn, nhưng vẫn có thể xảy ra một số biến chứng và rủi ro sau đây:

FAQ (Câu hỏi thường gặp khi phẫu thuật mắt lác)

Sau phẫu thuật mắt lác, có rất nhiều thắc mắc mà bệnh nhân thường gặp. Dưới đây là một số câu hỏi phổ biến và giải đáp:

1. Mổ mắt lác có đau không?

Trước khi phẫu thuật mắt lác, bệnh nhân được gây tê vùng mắt bằng thuốc nhỏ mắt và tiêm thuốc tê quanh mắt. Nhờ đó, trong suốt quá trình phẫu thuật, bệnh nhân sẽ không cảm thấy đau hay khó chịu. Sau khi phẫu thuật kết thúc, thuốc tê hết tác dụng, bệnh nhân có thể cần dùng thêm thuốc giảm đau, nhưng mức độ đau sẽ được kiểm soát tốt.

2. Thời gian phục hồi sau điều trị là bao lâu?

Ca phẫu thuật lác thường mất khoảng 60-90 phút. Sau đó, người bệnh cần nghỉ ngơi ít nhất một ngày để giúp vết thương ở mắt ổn định. Trong khoảng một tuần đầu, mắt có thể bị đỏ, sưng và hơi đau, nhưng đây là những triệu chứng bình thường trong quá trình hồi phục và sẽ giảm dần, do đó người bệnh không cần quá lo lắng.

Mắt cần khoảng 5-6 tuần để hồi phục hoàn toàn sau phẫu thuật lác. Tuy nhiên, tốc độ hồi phục có thể khác nhau tùy thuộc vào cách chăm sóc mắt của mỗi người. Để vết thương mau lành, người bệnh nên chú ý chăm sóc mắt cẩn thận và tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ.

3. Mổ lác có tái phát không?

Phẫu thuật lác có hiệu quả lâu dài, giúp mắt hết lác và hoạt động bình thường trở lại, đặc biệt với những trường hợp không có bệnh lý nền như nhược thị, mất thị lực hay Basedow.

Tuy nhiên, với những người có độ lác cao hoặc mắc các bệnh lý liên quan, khả năng tái phát lác có thể xảy ra. Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ theo dõi và có thể chỉ định phẫu thuật lần hai nếu lần phẫu thuật đầu tiên chưa điều chỉnh hoàn toàn tình trạng lác.

Ngoài yếu tố bệnh lý, chăm sóc mắt sau phẫu thuật lác cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hiệu quả điều trị. Chăm sóc mắt không đúng cách, dẫn đến thị lực yếu, mờ mắt hoặc nhược thị có thể làm tăng nguy cơ tái phát lác sớm hơn so với những người có sức khỏe mắt tốt.

Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.