Siêu Âm Doppler Màu Là Gì? Quy Trình Thực Hiện Ra Sao?

Bác sĩ tư vấn Y khoa

Bác sĩ NGÔ THỊ VINH

Bác sĩ Sản khoa I Bệnh viện Đa khoa Phương Nam

Đặt lịch Xem hồ sơ

Siêu âm Doppler màu là gì?

Siêu âm 4D, 5D, Doppler là những hình thức siêu âm hiện đại đang được áp dụng phổ biến. Trong đó, siêu âm Doppler là kỹ thuật có độ chính xác cao nhất. Ngoài ra, hình ảnh siêu âm có màu nên cũng dễ quan sát hơn. Thế nên phương pháp siêu âm này mới được gọi là siêu âm Doppler màu. Siêu âm Doppler trên thực tế được chia thành 2 loại, cụ thể bao gồm:

Doppler liên tục (CW Doppler): Loại siêu âm này có hai tinh thể tại một đầu dò sở hữu hai chức năng khác biệt. Một tinh thể có vai trò phát sóng âm, tinh thể còn lại sẽ thu sóng âm. Nhờ đó, siêu âm Doppler liên tục có thể kiểm tra tại những vận tốc nhanh. Thế nhưng lại không có khả năng kiểm tra được vị trí điểm thu về.

Doppler xung (PW Doppler): Loại siêu âm này chỉ có một tinh thể ở đầu. Tức là siêu âm Doppler xung có thể phát và thu sóng âm. Đầu dò của máy siêu âm Doppler xung sẽ có những chuỗi xung dọc để phát sóng âm theo hướng quét của từng đầu dò. Siêu âm Doppler xung còn hỗ trợ điều chỉnh kích thước của vùng cần kiểm tra. Tuy nhiên, loại siêu âm này lại không thể thu được toàn bộ sóng âm. Thay vào đó, nó chỉ giúp thu sóng âm về nơi cần kiểm tra.

Siêu âm Doppler màu được ứng dụng trong trường hợp nào?

Siêu âm Doppler màu là kỹ thuật siêu âm hiện đại đang được ứng dụng rộng rãi trong nhiều trường hợp cụ thể:

• Siêu âm giúp kiểm tra chức năng hoạt động của tim.
• Hỗ trợ kiểm tra chuyển động của những tĩnh mạch trên cơ thể.
• Giúp phát hiện và kiểm tra các bệnh lý ở vùng bụng, thận.

Siêu âm Doppler màu cũng được dùng để kiểm tra tình hình phát triển, sức khỏe của thai nhi. Nó được ứng dụng để đo hàm lượng oxy, sinh dưỡng và lượng máu trong từng bộ phận của thai nhi. Bác sĩ sẽ dựa vào kết quả siêu âm để đưa ra đánh giá. Qua đó có thể phòng ngừa và xử trí kịp thời các trường hợp ngoài ý muốn, điển hình là bệnh tim mạch.

Ngoài ra, siêu âm Doppler màu còn là kỹ thuật thăm khám giúp phát hiện ra một vài bệnh lý mà những hình thức khác không có khả năng đáp ứng, ví dụ như:

• Phát hiện ra tình trạng phình động mạch chủ hay phình mạch máu ở bụng.
• Kiểm tra và phát hiện những vấn đề tại tim như hở van tim, khuyết van tim,…
• Phát hiện người bệnh có khả năng bị tắc mạch máu.

Khi nào cần siêu âm Doppler màu thai nhi?

Siêu âm Doppler màu là hình thức thăm khám quan trọng trong quá trình theo dõi và đánh giá sự phát triển của thai nhi. Dưới đây là những trường hợp mẹ bầu cần tiến hành siêu âm Doppler màu:

• Thai phụ mắc những căn bệnh như xơ gan, chạy thận nhân tạo.
• Thai bị ảnh hưởng kháng thể Rh, mẹ bầu có chỉ số BMI cao hoặc thấp.
• Trường hợp cần đánh giá những căn bệnh tim mạch ở thai nhi.

Ngoài ra, bác sĩ cũng chỉ định cho mẹ bầu làm siêu âm Doppler màu trong một số trường hợp khác. Bác sĩ sẽ trực tiếp tư vấn và chỉ định cho thai phụ thực hiện khi cần thiết.

Ưu điểm siêu âm Doppler màu là gì?

Siêu âm Doppler màu là công nghệ hiện đại, sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật:

• Phương pháp siêu âm này có mức giá vừa phải, bạn có thể thực hiện nhiều lần.
• Không gây đau đớn hay xâm lấn, đảm bảo an toàn cho người được siêu âm.
• Hình thức siêu âm này có độ chính xác cao. Qua đó giúp bác sĩ dễ dàng phát hiện và chẩn đoán bệnh. 
• Nó cũng có khả năng phát hiện những tình huống xảy ra trong huyết động dòng máu và giải phẫu Mode B.

Quy trình thực hiện một số kỹ thuật siêu âm Doppler màu

Dưới đây là quy trình thực hiện một số kỹ thuật siêu âm Doppler màu:

Siêu âm Doppler màu động mạch chủ bụng

Chuẩn bị: Để đạt được hiệu quả tốt nhất về mặt hình ảnh, người bệnh được yêu cầu nhịn ăn ít nhất 7 tiếng. Do đó, bạn nên đặt lịch siêu âm vào buổi sáng để hạn chế cảm giác khó chịu khi phải nhịn ăn quá lâu. Bạn nên dùng thực phẩm dễ tiêu hóa, ăn nhẹ ở buổi tối hôm trước.

Thực hiện: Bệnh nhân nằm ngửa để bác sĩ thăm khám. Thời gian siêu âm có thể kéo dài vì bác sĩ cần tiến hành đo chính xác đường kính trước và sau của động mạch. Mục đích là để xác định xem bệnh nhân có đang bị phình hoặc co động mạch chủ bụng hay không. Trong một vài trường hợp cá biệt, đầu dò siêu âm khó thu sóng về vì thành bụng và mỡ dày. Bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh nằm nghiêng để thăm khám thận, lách, gan.

Siêu âm Doppler màu hệ động mạch cảnh

Chuẩn bị: Người bệnh gần như không cần chuẩn bị gì.

Thực hiện: Bác sĩ hướng dẫn người bệnh thả lỏng toàn bộ cơ thể, nằm ngửa. Bác sĩ ngồi hoặc đứng ở phía bên phải bệnh nhân. Sau đó tiến hành dùng một loại đầu dò đặc biệt để siêu âm. Thông thường, để khám động mạch cảnh ngoài và trong, đầu dò sẽ bắt đầu khảo sát từ cổ đến góc hàm. Siêu âm Doppler màu sẽ hỗ trợ bác sĩ phát hiện và đánh giá thêm bệnh xơ vữa động mạch (nếu có).

Siêu âm Doppler màu động mạch chi dưới

Chuẩn bị: Để thu về kết quả chính xác nhất, người bệnh được khuyên tránh vận động quá sức. 

Thực hiện: Người bệnh nằm ngửa, thả lỏng và duỗi thẳng 2 chân. Bác sĩ tiến hành thăm khám từ đùi đến cẳng chân. Bệnh nhân có thể được yêu cầu xoay chân, gấp chân về phía bác sĩ để hỗ trợ quá trình khám diễn ra thuận lợi hơn.