Hotline:
1800 2222
Tham vấn y khoa: Bác sĩ Nguyễn Văn Hòa | Tác giả: Duyên Nguyễn Ngày đăng: Tháng chín 23, 2020
Bác sĩ tư vấn Y khoa
Các bệnh về gan như viêm gan virus, gan nhiễm mỡ, suy gan,… đang ngày càng phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí tính mạng con người. Điều đáng lưu ý là hầu hết các bệnh về gan đều tiến triển âm thầm, khó phát hiện sớm. Siêu âm gan giúp chẩn đoán và điều trị các bệnh lý về gan.
Mục Lục Bài Viết
Siêu âm gan là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh phổ biến được ứng dụng rộng rãi tại các bệnh viện. Bác sĩ chuyên khoa sử dụng máy siêu âm để đánh giá cấu trúc của gan, bao gồm nhu mô gan, mạch máu gan, đường dẫn mật, túi mật,… Trong quá trình siêu âm, bác sĩ còn có thể quan sát các cơ quan khác trong khoang bụng như thận, tụy, lách và các mạch máu của gan.
Thông qua kỹ thuật siêu âm, bác sĩ phát hiện các tổn thương gan và các bệnh liên quan, ví dụ như ung thư gan, xơ gan, gan nhiễm mỡ, sỏi mật, polyp đường mật, ung thư đường mật, tắc mạch gan,… Việc phát hiện sớm các bệnh lý này giúp bác sĩ chẩn đoán và điều trị hiệu quả, mang lại kết quả tích cực cho người bệnh.
Rất nhiều người bệnh thắc mắc: “Tại sao bác sĩ đã khám và cho làm xét nghiệm rồi mà vẫn cần thực hiện thêm siêu âm gan? Mục đích của siêu âm gan là gì?”.
Gan là cơ quan lớn trong ổ bụng, đảm nhận nhiều chức năng chuyển hóa, tổng hợp, bài tiết quan trọng và phức tạp. Việc thăm khám, hỏi bệnh của bác sĩ giúp định hướng bệnh và nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên, phương pháp thăm khám truyền thống bằng cách nhìn, sờ, gõ, nghe rất khó hoặc không thể xác định được bệnh gan ở giai đoạn sớm, thậm chí cả giai đoạn muộn.
Mục đích chính của siêu âm gan là hỗ trợ bác sĩ lâm sàng trong việc chẩn đoán bệnh, đặc biệt là ở giai đoạn sớm, đồng thời giúp tìm ra nguyên nhân gây bệnh ở các giai đoạn khác nhau.
Ví dụ, khi người bệnh bị vàng da vàng mắt, bác sĩ nghi ngờ tắc mật. Tuy nhiên, để xác định nguyên nhân chính xác, bác sĩ cần sử dụng các phương tiện chẩn đoán hình ảnh, được ví như “con mắt thứ ba” để nhìn sâu vào bên trong cơ thể. Phương pháp này giúp bác sĩ xác định tắc mật là do u đường mật, sỏi mật hay do cấu trúc nào đó chèn ép từ bên ngoài.
Để khám sức khỏe định kỳ hoặc tầm soát các bệnh lý về gan, bạn có thể đến bệnh viện để siêu âm gan. Ngoài ra, bác sĩ có thể yêu cầu siêu âm gan trong một số trường hợp cụ thể, chẳng hạn như:
Kết quả siêu âm gan giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác nhiều bệnh lý gan mật khác nhau, bao gồm:
Ung thư ganUng thư gan có thể phát triển trên nhu mô gan khỏe mạnh, tuy nhiên khoảng 63-83% trường hợp ung thư gan xuất hiện trên gan bị xơ hóa do rượu hoặc viêm gan virus. Ở người lớn, ung thư biểu mô tế bào gan là phổ biến nhất, trong khi ở trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi, ung thư phôi bào gan thường gặp hơn.
Kết quả siêu âm ung thư gan thường cho thấy gan to toàn bộ hoặc một thùy/phân thùy, bề mặt gan gồ ghề. Khối u trong hình ảnh siêu âm là một khối đặc, có bờ đều hoặc không đều, thường có bờ viền giảm âm. Kích thước khối u dưới 3cm ở giai đoạn sớm và trên 10cm ở giai đoạn muộn.
Siêu âm gan có khả năng phát hiện các khối u lành tính hay ác tính ở gan có kích thước nhỏ hơn 1cm. Ung thư gan kích thước dưới 1cm thường có tiên lượng tốt hơn so với u lớn hoặc đã di căn. Siêu âm là phương pháp tầm soát hiệu quả để phát hiện tổn thương mô gan bất thường.
Tuy nhiên, để xác định chính xác bệnh nhân có mắc ung thư gan hay không, bác sĩ thường chỉ định thêm các phương pháp chẩn đoán khác như chụp CT, chụp MRI hoặc sinh thiết mô gan.
Xơ ganSiêu âm gan có thể đo độ cứng nhu mô gan, giúp bác sĩ đánh giá mức độ xơ hóa gan. Điều này hỗ trợ bác sĩ quyết định phương pháp điều trị, tiên lượng bệnh và theo dõi các biến chứng của xơ gan.
Gan nhiễm mỡNgày nay, do tình trạng béo phì, ít vận động, lạm dụng rượu bia, tỷ lệ người mắc gan nhiễm mỡ ngày càng cao. Bệnh nhân gan nhiễm mỡ có nguy cơ cao phát triển thành xơ gan và ung thư gan. Kết quả siêu âm gan nhiễm mỡ thường cho thấy gan tăng phản âm nhiều hơn so với gan bình thường, hoặc xuất hiện những mảng hồi âm dày rải rác hoặc tập trung, ở ranh giới của các cấu trúc.
Viêm gan do VirusSiêu âm gan là phương pháp nhằm phát hiện các bệnh lý gan, trong đó có viêm gan do virus. Viêm gan do virus A, B, C, D, và E là nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng và tổn thương gan. Mỗi loại virus có đặc điểm lây truyền và biểu hiện lâm sàng khác nhau.
Kết quả siêu âm gan có thể cho thấy gan bị viêm hoặc tổn thương, biểu hiện qua việc gan sưng to, kích thước tăng lên. Mặc dù nhu mô gan chưa có thay đổi rõ rệt, nhưng gan đã bị tổn thương. Một số thiết bị siêu âm hiện đại có thể đo độ nhớt của nhu mô gan, độ nhớt càng cao thì nhu mô gan càng bị viêm.
Bên cạnh đó, siêu âm gan còn giúp bác sĩ phát hiện các bệnh lý khác như áp-xe gan, sán lá gan, nang gan, u máu trong gan,… Kết quả siêu âm giúp đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Viêm túi mật, polyp túi mậtHầu hết các trường hợp viêm túi mật cấp tính là do sỏi mật gây tắc nghẽn túi mật. Viêm túi mật cấp tính do sỏi mật có thể được xem là trường hợp cấp cứu và phẫu thuật cắt bỏ túi mật bị viêm thường được chỉ định. Tình trạng này có thể được đánh giá sớm bằng siêu âm gan.
Bên cạnh đó, siêu âm gan còn giúp phát hiện các bất thường mãn tính của túi mật như polyp, khối u, góp phần quan trọng trong việc phát hiện và điều trị sớm ung thư túi mật.
Ung thư đường mậtU đường mật được xem là một trong số các loại u có tiên lượng dè dặt. Khối u thường gây hẹp một phần của ống mật, khiến dịch mật bị ứ trệ và làm cho phần ống mật trước đoạn hẹp bị giãn ra. Tình trạng này dễ dàng phát hiện thông qua siêu âm gan.
Các bệnh lý khácSiêu âm gan có thể phát hiện nhiều bệnh lý khác, bao gồm nang gan, bướu máu gan lành tính, FNH hay adenoma, xơ hóa đường mật,…
Bệnh nhân khám gan mật sẽ được kiểm tra lâm sàng toàn ổ bụng để bác sĩ quyết định phương pháp chẩn đoán phù hợp. Nếu cần siêu âm, quá trình sẽ bao gồm các bước sau:
Chuẩn bị
Trước khi siêu âm gan, điều dưỡng hoặc kỹ thuật viên sẽ hướng dẫn bạn thay áo choàng bệnh viện. Bạn có thể lựa chọn trang phục dễ mặc, dễ thay để chuẩn bị cho siêu âm một cách thuận tiện.
Thực hiện
Bác sĩ sẽ thoa một lớp gel trong suốt lên vùng bụng của bạn trước khi bắt đầu siêu âm. Loại gel này không mùi và không gây ố quần áo nên bạn có thể yên tâm lau sạch sau khi khám xong. Tiếp theo, bác sĩ sẽ di chuyển đầu dò của máy siêu âm nhẹ nhàng trên vùng bụng của người bệnh. Quá trình di chuyển này giúp bác sĩ quan sát toàn diện cấu trúc của gan.
Sau siêu âm gan
Sau khi siêu âm, bạn sẽ được lau sạch gel và có thể quay lại sinh hoạt bình thường mà không cần nghỉ ngơi. Siêu âm gan là thủ thuật an toàn, không xâm lấn và không gây đau.
Đọc kết quả siêu âm gan
Bác sĩ siêu âm sẽ quan sát mô gan theo nhiều hướng khác nhau để kiểm tra kỹ lưỡng. Bạn có thể tham khảo một số thông tin bình thường của gan như sau:
Hình ảnh siêu âm gan bình thường sẽ cho thấy cấu trúc mạch máu trong nhu mô gan bao gồm hai hệ thống chính: tĩnh mạch gan và tĩnh mạch cửa. Cả hai đều có hình ống, phản âm trống, thành mạch rõ ràng. Tĩnh mạch cửa chia nhánh từ vị trí đi vào (rốn gan) vào các thùy và hạ phân thùy gan. Tĩnh mạch gan có hình ảnh trống âm, thành mạch không viền và đường kính thay đổi theo động tác hô hấp. Nơi hai hệ thống mạch máu này gặp nhau thường có đường kính nhỏ hơn 1cm.
Hình ảnh siêu âm gan bình thường cho thấy đường viền gan đều và rõ nét. Một số vị trí của gan sẽ nhô cao hơn các mô xung quanh, như phần gan dưới bờ sườn và thùy đuôi của gan (nằm ở mặt sau của gan).
Hình ảnh siêu âm gan bình thường sẽ cho thấy cấu trúc rốn gan. Tĩnh mạch mạc treo tràng trên và tĩnh mạch lách hợp lưu với nhau tạo thành tĩnh mạch cửa, có đường kính nhỏ hơn 1,3cm.
Trước khi siêu âm gan khoảng 1 tuần, bệnh nhân nên hạn chế ăn thức ăn khó tiêu và nhiều dầu mỡ. Nên ưu tiên các món dễ tiêu hóa, thanh đạm để giảm áp lực giải độc cho gan.
Thời điểm lý tưởng để siêu âm gan là vào buổi sáng, khi bụng còn trống rỗng. Điều này giúp cho kết quả siêu âm chính xác nhất, tránh tình trạng thức ăn gây nhiễu ảnh hưởng đến quá trình siêu âm.
Theo các bác sĩ, sau khi ăn no, túi mật sẽ co nhỏ, gây khó khăn trong việc đánh giá tình trạng túi mật. Mặc dù ít ảnh hưởng đến việc siêu âm gan, nhưng bác sĩ vẫn khuyến cáo bệnh nhân nên siêu âm lúc đói để có thể đánh giá cả gan và túi mật trong cùng một lần siêu âm.
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về siêu âm gan, cùng bác sĩ phòng khám Đa khoa Phương Nam giải đáp chi tiết:
Thông thường, thời gian thực hiện siêu âm gan dao động từ 10-30 phút, bao gồm cả thời gian hướng dẫn và thực hiện siêu âm. Tuy nhiên, tùy vào tình trạng bệnh cụ thể, thời gian siêu âm có thể kéo dài hơn. Sau khi có kết quả siêu âm gan, bác sĩ sẽ tư vấn cho bệnh nhân và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Siêu âm là công cụ tầm soát, giúp phát hiện sớm các khối tế bào bất thường trong gan. Bác sĩ có thể chỉ định siêu âm tăng cường độ tương phản mạch (CEUS) để quan sát rõ hơn. CEUS sử dụng một chất tương phản được tiêm vào mạch máu trước khi siêu âm, giúp các khối u nhỏ nổi bật hơn so với nhu mô gan xung quanh, dễ dàng nhận biết.
Siêu âm là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh giúp tầm soát ung thư gan với độ nhạy cảm từ 68% đến 87%. Bác sĩ có thể thực hiện siêu âm ổ bụng tổng quát hoặc siêu âm riêng biệt để chẩn đoán ung thư gan.
Thông thường, bạn không cần nhịn ăn trước khi siêu âm gan nhưng để đánh giá chính xác đường mật trong và ngoài gan, bác sĩ có thể yêu cầu bạn nhịn ăn từ 8 đến 12 giờ. Sau khi ăn, túi mật sẽ co lại gây khó khăn trong việc quan sát bên trong túi mật. Ngoài ra, khi dạ dày chứa nhiều thức ăn thì việc quan sát đầu tụy, đoạn cuối ống mật chủ và một phần gan trái cũng sẽ bị ảnh hưởng.
Siêu âm gan là kỹ thuật phổ biến trong việc kiểm tra và điều trị bệnh gan, với độ chính xác và tin cậy cao. Tuy nhiên, kết quả siêu âm gan cần được kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác để đánh giá toàn diện tình trạng sức khỏe của người bệnh.
Để chẩn đoán chính xác bệnh gan, cần kết hợp siêu âm gan với các phương pháp kiểm tra khác khi cần thiết. Nếu không may mắc bệnh gan, hãy đến các bệnh viện uy tín để kiểm tra, làm đầy đủ các xét nghiệm chuyên sâu và nhận được phác đồ điều trị phù hợp.
Trước đây, để xác định mức độ xơ hóa gan, bác sĩ sử dụng phương pháp sinh thiết gan (tức là lấy mẫu mô gan bằng kim để quan sát dưới kính hiển vi). Mặc dù phương pháp cho độ chính xác cao nhưng xâm lấn, gây đau và có thể gây ra các biến chứng như nhiễm trùng, chảy máu, thậm chí tử vong nên không thể thực hiện nhiều lần.
Siêu âm đàn hồi mô là một ứng dụng mới của siêu âm chẩn đoán, cho phép đánh giá tính đàn hồi của mô trong cơ thể. Siêu âm đàn hồi mô gan là một dạng của siêu âm đàn hồi mô, cho phép đánh giá độ cứng của mô gan, được tính bằng đơn vị kPa, kết quả này giúp đánh giá mức độ xơ hóa gan.
Chi phí siêu âm gan dao động từ 250.000 – 500.000 đồng, tùy thuộc vào từng bệnh viện hoặc cơ sở y tế. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định siêu âm hội chẩn hoặc kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác dựa trên tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân.
Lưu ý: Bảng giá dịch vụ trên chỉ mang tính tham khảo tại thời điểm cập nhật. Để biết chi phí chính xác nhất, vui lòng liên hệ trực tiếp với bệnh viện để được tư vấn.
Siêu âm gan là phương pháp chẩn đoán hình ảnh giúp phát hiện sớm và theo dõi các bệnh lý về gan. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng như vàng da, đau tức hạ sườn phải, cổ trướng, hoặc có tiền sử viêm gan, các bệnh gan mãn tính, hãy đến bệnh viện để siêu âm và tầm soát bệnh nhằm phòng ngừa và điều trị kịp thời.
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Đa khoa Phương Nam I Thương hiệu thăm khám và chữa bệnh uy tín, chất lượng với đội ngũ và kiến thức y khoa hiện đại, cơ sở vật chất kỹ thuật tiên tiến. Vì cuộc sống là vô giá, chúng tôi đề cao triết lý “đón mừng cuộc sống”, đồng hành cùng với gia đình trong việc chăm sóc sức khỏe bệnh nhân
Hotline
