Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng mười hai 27, 2024
Mục Lục Bài Viết
Tiêm các loại vắc xin theo khuyến cáo của chuyên gia trước khi mang thai, bạn có thể phòng ngừa nhiều bệnh nguy hiểm, tạo nền tảng vững chắc cho một thai kỳ khỏe mạnh, đặc biệt là khi trẻ chưa đủ tuổi chủng ngừa các loại vắc xin.
Cúm tuy là bệnh thông thường và dễ điều trị ở người bình thường, nhưng lại đặc biệt nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai, nhất là trong 3 tháng đầu thai kỳ. Virus cúm có thể gây dị tật bẩm sinh cho thai nhi. Trong trường hợp nhiễm cúm nặng, các triệu chứng như sốt cao, nhiễm khuẩn và nhiễm độc do virus có thể dẫn đến thai chết lưu và sảy thai. Vì vậy, tiêm vắc xin cúm là vô cùng cần thiết đối với phụ nữ đang mang thai hoặc có kế hoạch mang thai.
Ho gà là bệnh truyền nhiễm cấp tính đường hô hấp, đặc biệt nguy hiểm với trẻ dưới 1 tuổi chưa được tiêm phòng. Đối với phụ nữ mang thai, bạch hầu có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như suy hô hấp, tổn thương tim, thận và thần kinh, thậm chí dẫn đến tử vong, thai lưu và sinh non. Uốn ván cũng là một bệnh có tỷ lệ tử vong rất cao (25%-90%), đặc biệt nguy hiểm cho thai phụ và trẻ sơ sinh, bởi trẻ không được hưởng miễn dịch từ mẹ nếu người mẹ chưa tiêm phòng.
Phế cầu khuẩn là tác nhân gây ra nhiều bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm tai giữa, nhiễm khuẩn huyết và viêm màng não. Hiện nay, không chỉ trẻ em mà người lớn, đặc biệt là người cao tuổi có bệnh nền, cũng dễ bị phế cầu khuẩn tấn công và khó điều trị do kháng kháng sinh.
Tính đến thời điểm hiện tại, chi phí điều trị các bệnh do phế cầu khuẩn có thể lên đến hàng trăm triệu đồng/ca và kéo dài nhiều ngày. Sau đại dịch Covid-19, nhiều người đã nâng cao nhận thức về việc tiêm phòng phế cầu khuẩn để tránh tác động kép lên hệ hô hấp.
Biến chứng bệnh thủy đậu ở phụ nữ chuẩn bị mang thai hoặc đang mang thai trong giai đoạn 3 tháng đầu của thai kỳ và sắp sinh có thể từ mẹ truyền sang thai nhi, bé có nguy cơ bị hội chứng thủy đậu bẩm sinh. Hội chứng này thường gây ra các biến chứng như sẹo da, dị tật đầu nhỏ, sinh nhẹ cân, chậm phát triển tâm thần và trào ngược dạ dày-thực quản.
Khoảng 30% trẻ mắc thủy đậu bẩm sinh tử vong, và 15% có nguy cơ mắc bệnh Zona trong 4 năm đầu đời. Phụ nữ chưa có miễn dịch thủy đậu cần tiêm phòng trước khi mang thai, và ngay cả những người đã tiêm từ nhỏ cũng cần tiêm nhắc lại một mũi tăng cường, tốt nhất là 3 tháng trước khi mang thai.
Đối với phụ nữ mang thai, bệnh sởi là mối đe dọa nghiêm trọng do tình trạng suy giảm miễn dịch có thể dẫn đến bội nhiễm. Đặc biệt trong 3 tháng đầu thai kỳ, nguy cơ suy thai, sảy thai, sinh non và dị dạng thai nhi rất cao khi người mẹ mắc bệnh sởi.
Virus quai bị có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản của phụ nữ thông qua việc gây viêm nhiễm buồng trứng và phá hủy tế bào trứng. Đối với phụ nữ mang thai, việc nhiễm virus quai bị ở bất kỳ giai đoạn nào cũng đều nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi. Nguy cơ càng cao hơn nếu nhiễm bệnh trong 3 tháng đầu hoặc 3 tháng cuối thai kỳ, có thể dẫn đến dị tật thai nhi, sinh non hoặc thai chết lưu.
Phụ nữ mang thai nhiễm Rubella đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm như sinh non và thai chết lưu. Đáng lo ngại hơn, trẻ sinh ra có thể mắc Hội chứng Rubella bẩm sinh với nhiều khuyết tật nghiêm trọng về ống thần kinh, tim và mắt. Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ dị tật ở thai nhi có thể lên đến 70-80% nếu mẹ nhiễm bệnh trong giai đoạn đầu thai kỳ. Vì mức độ nguy hiểm này, các bác sĩ sản khoa thường khuyến nghị chấm dứt thai kỳ nếu người mẹ không may nhiễm bệnh trong thời kỳ đầu.
Bệnh viêm não Nhật Bản có tỷ lệ mắc khá cao với 67.900 ca/năm và tỷ lệ tử vong từ 25-30%. Trong số những bệnh nhân được cứu sống, có đến 50% để lại di chứng nặng nề về thần kinh, ảnh hưởng đến khả năng học tập và ứng xử. Đặc biệt, bệnh có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thai nhi khi người mẹ mắc bệnh trong thai kỳ. Do đó, phụ nữ cần chủ động tiêm vắc xin phòng viêm não Nhật Bản trước khi mang thai.
Nguy cơ lây truyền viêm gan B từ mẹ sang con đặc biệt cao, có thể lên đến 90%, nhất là khi người mẹ nhiễm bệnh trong 3 tháng cuối thai kỳ. Để phòng ngừa hiệu quả, phụ nữ nên hoàn thành đầy đủ 3 mũi vắc xin viêm gan B trước khi mang thai.
Ngoài các vắc xin trên, phụ nữ chuẩn bị mang thai còn được khuyến cáo tiêm phòng virus HPV – nguyên nhân chính gây ung thư cổ tử cung và các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Đồng thời, cũng nên tiêm vắc xin phòng các bệnh do não mô cầu khuẩn A,C,Y,W gây ra như viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết và viêm phổi.
Thông thường, các loại vắc xin được khuyến cáo tiêm cho bà bầu thường tập trung vào 3 tháng giữa của thai kỳ (tháng 4, 5, 6). Tuy nhiên, việc lựa chọn thời điểm tiêm phòng cụ thể sẽ phụ thuộc vào từng loại vắc xin và tình trạng sức khỏe của thai phụ, do đó bác sĩ sẽ có những chỉ định phù hợp cho từng giai đoạn của thai kỳ.
Trong thời gian mang thai, các bà bầu được khuyến cáo tiêm một số loại vắc xin thiết yếu như Ho gà – bạch hầu – uốn ván và vắc xin uốn ván. Ngoài ra, tùy theo tình trạng cụ thể, các thai phụ có thể được chỉ định tiêm thêm vắc xin Cúm và Viêm gan B, đặc biệt là những người chưa tiêm hoặc tiêm chưa đủ liều, những người đang mang virus Viêm gan C hoặc mắc các bệnh gan mãn tính. Để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ sản khoa để có lịch tiêm chủng phù hợp nhất.
Việc tuân thủ đúng phác đồ và lịch tiêm phòng là yếu tố quan trọng nhất để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh tối ưu của vắc xin. Tuy nhiên, trong trường hợp bất khả kháng dẫn đến việc tiêm chủng bị trì hoãn, điều này cũng không ảnh hưởng đến hiệu quả của vắc xin sau khi hoàn thành đầy đủ lịch tiêm.
Đối với một số loại vắc xin, phụ nữ cần hoàn tất tiêm chủng trước khi mang thai một khoảng thời gian nhất định. Ví dụ, vắc xin Sởi – Quai bị – Rubella cần tiêm trước 1-3 tháng, vắc xin thủy đậu cần tiêm tối thiểu 3 tháng trước khi mang thai. Việc trễ lịch tiêm có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh khi tiếp xúc với mầm bệnh, ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Do đó, nếu đã quá lịch hẹn, thai phụ nên đi tiêm càng sớm càng tốt và thông báo cho bác sĩ để được tư vấn phương án tiêm phòng phù hợp.
Để đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh, việc nắm rõ lịch tiêm phòng cho bà bầu là hết sức quan trọng. Các loại vắc xin cần thiết và được khuyến cáo cho phụ nữ mang thai bao gồm vắc xin cúm, vắc xin ho gà – bạch hầu – uốn ván, và vắc xin phòng uốn ván.
Vắc xin cúm: Tiêm 1 liều, sau đó tiêm nhắc lại mỗi năm một lần
Vắc xin Ho gà – bạch hầu – uốn ván: Tiêm 1 liều và sau đó tiêm nhắc lại mỗi 10 năm. Nếu tiêm trong thai kỳ, phụ nữ mang thai nên tiêm một mũi vắc xin Ho gà – Bạch hầu – Uốn ván vào 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối của thai kỳ.
Vắc xin uốn ván: Theo Thông tư 38/2017/TT-BYT, lịch tiêm uốn ván cho phụ nữ mang thai như sau:
Nếu bạn chưa từng tiêm vắc xin uốn ván, không nhớ đã tiêm hay chưa, hoặc chưa tiêm đủ 3 mũi cơ bản có chứa thành phần uốn ván:
Người đã hoàn thành 3 mũi vắc xin có thành phần uốn ván theo liều cơ bản khi còn nhỏ (dưới 1 tuổi):
Trường hợp bạn đã hoàn thành 3 mũi vắc xin uốn ván cơ bản khi còn nhỏ (dưới 1 tuổi) và đã tiêm ít nhất 1 mũi nhắc lại:
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.