Hotline:
1800 2222
Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng mười hai 19, 2024
Bác sĩ tư vấn Y khoa
Mục Lục Bài Viết
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), virus HPV là nguyên nhân gây ra hơn 90% ung thư cổ tử cung, khoảng 70% ung thư âm đạo và âm hộ, và hơn 60% ung thư dương vật. Theo các chuyên gia, tiêm vắc xin HPV là biện pháp phòng ngừa ung thư đường sinh dục hiệu quả nhất hiện nay, với tỷ lệ bảo vệ lên đến 94%.
Ung thư cổ tử cung là một loại ung thư ác tính xuất hiện ở cổ tử cung, biểu hiện dưới nhiều hình thái như u nhú, sùi, loét, polyp hoặc thâm nhiễm, thường dễ chảy máu.
Ung thư cổ tử cung xảy ra khi các tế bào cổ tử cung phát triển bất thường và không kiểm soát được. Bệnh có thể là dạng xâm lấn tại chỗ hoặc lan rộng đến các cơ quan khác trong cơ thể. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư ở phụ nữ Việt Nam và là loại ung thư phổ biến thứ hai trên toàn cầu. Thống kê của HPV Information Centre cho thấy mỗi ngày tại Việt Nam có thêm 14 ca mắc mới và 7 ca tử vong do ung thư cổ tử cung.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, hơn 99% các ca ung thư cổ tử cung có nguyên nhân từ vi-rút HPV (Human papillomavirus) thuộc nhóm nguy cơ cao. Trong số hơn 100 tuýp HPV, có khoảng 15 tuýp có khả năng gây ung thư, trong đó phổ biến nhất là HPV 16 và 18 (chiếm hơn 70% các trường hợp ung thư cổ tử cung trên toàn cầu), tiếp theo là tuýp 31 và 45.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến cáo cả nam và nữ từ 9 đến 45 tuổi nên tiêm phòng HPV càng sớm càng tốt, cụ thể:
Vắc xin HPV được phát triển nhằm tạo kháng thể chống lại sự tấn công của virus Human Papilloma (HPV) – loại virus gây u nhú ở người. Trong số hơn 200 type HPV đã được phát hiện, có khoảng 40 chủng phổ biến có khả năng gây ra các bệnh về đường sinh dục và nhiều loại ung thư nguy hiểm như ung thư cổ tử cung, dương vật, vòm họng, hậu môn.
Hiện nay, thị trường đang lưu hành hai loại vắc xin HPV được cấp phép là Gardasil và Gardasil 9. Trong đó, vắc xin Gardasil có khả năng phòng ngừa sự lây nhiễm của 4 chủng HPV type 6, 11, 16 và 18; còn Gardasil 9 là phiên bản cải tiến với khả năng phòng ngừa 9 chủng HPV, bao gồm 4 chủng của Gardasil và bổ sung thêm 5 chủng mới là HPV type 31, 33, 45, 52 và 58.
Đặc biệt, 9 chủng HPV là nguyên nhân gây ra nhiều loại bệnh về đường sinh dục từ nhẹ đến nặng ở trẻ em và người lớn, cụ thể:
Vắc-xin HPV hoạt động như thế nào?Cơ chế hoạt động của vắc xin HPV dựa trên việc kích thích hệ miễn dịch tạo kháng thể chống lại 4 chủng virus HPV phổ biến (6, 11, 16, 18) hoặc 9 chủng virus HPV (6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58). Vắc xin được sản xuất bằng công nghệ tái tổ hợp DNA hiện đại, chứa các protein L1 tinh chế từ vỏ bọc virus HPV. Những protein này sẽ tạo thành các phần tử có cấu trúc tương tự virus HPV nhưng hoàn toàn vô hại, giúp cơ thể nhận biết và ghi nhớ để chống lại virus HPV trong xâm nhập trong tương lai.
Điều quan trọng cần lưu ý là vắc xin HPV chỉ có tác dụng phòng ngừa sự lây nhiễm các chủng HPV có trong vắc xin, không có khả năng điều trị bệnh hay ngăn chặn tổn thương do các loại HPV đã nhiễm trước đó gây ra. Do đó, ngay cả khi đã tiêm vắc xin, người dân vẫn cần thực hiện việc khám sàng lọc và tầm soát ung thư định kỳ để phát hiện sớm các bất thường.
Vắc xin HPV có tác dụng phòng bệnh trong bao lâu?Dựa trên kết quả nghiên cứu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), những người đã tiêm vắc xin HPV sẽ được bảo vệ trong thời gian ít nhất 12 năm với hiệu quả phòng ngừa duy trì ở mức độ cao, và không có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy hiệu quả này suy giảm theo thời gian. Đặc biệt, nếu người tiêm tuân thủ đúng và đầy đủ phác đồ, vắc xin HPV được dự đoán có thể bảo vệ cơ thể lên đến 30 năm mà không cần tiêm nhắc lại.
Tuy chưa có những nghiên cứu khẳng định vắc xin HPV sẽ có hiệu quả vĩnh viễn, nhưng người dân có thể hoàn toàn yên tâm vì thời gian bảo vệ của vắc xin đủ dài, và đặc biệt mang lại hiệu quả phòng ngừa mạnh mẽ đối với những cơ thể chưa từng nhiễm HPV trước đây.
Các trường hợp chống chỉ định tiêm vắc xin HPVMặc dù vắc xin HPV rất an toàn và ít gây phản ứng phụ nghiêm trọng, nhưng vẫn có một số trường hợp chống chỉ định cần lưu ý:
Hiện nay, có hai loại vắc-xin HPV phổ biến được sử dụng rộng rãi, cụ thể như sau:
Gardasil 9Vắc xin Gardasil 9 được mệnh danh là vắc xin bình đẳng giới khi mở rộng đối tượng tiêm phòng cho cả nam và nữ từ 9-45 tuổi. Đây là vắc xin thế hệ mới có khả năng bảo vệ người tiêm khỏi sự lây nhiễm và tấn công của 9 tuýp HPV phổ biến và nguy hiểm hàng đầu, với hiệu quả bảo vệ lên đến trên 90% cho cả hai giới.
Vắc xin Gardasil 9 có khả năng phòng ngừa các tuýp HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58 – những tác nhân gây ra nhiều bệnh nguy hiểm như ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, ung thư âm đạo, ung thư hậu môn, ung thư hầu họng, mụn cóc sinh dục và các tổn thương tiền ung thư hoặc loạn sản.
Gardasil 9 được nghiên cứu và phát triển bởi tập đoàn dược phẩm và chế phẩm sinh học hàng đầu thế giới – Merck Sharp & Dohme (MSD – Mỹ). Tính đến cuối năm 2023, vắc xin đã được cấp phép lưu hành tại hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó tại Việt Nam, vắc xin được chỉ định tiêm cho người từ 9-45 tuổi, mở rộng cơ hội phòng bệnh cho cả nam và nữ.
Vắc xin Gardasil 9 có lịch tiêm như sau:
Người từ tròn 9 tuổi đến dưới 15 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên:
Phác đồ 2 mũi:
*Lưu ý: Nếu khoảng cách giữa mũi tiêm thứ 1 và thứ 2 dưới 5 tháng, thì mũi tiêm thứ 3 cần cách mũi tiêm thứ 2 ít nhất 3 tháng.
Phác đồ 3 mũi (0-2-6):
Người từ tròn 15 tuổi đến 45 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên:
Phác đồ 3 mũi (0-2-6):
GardasilVắc xin Gardasil, cũng được phát triển bởi tập đoàn Merck Sharp and Dohm (Mỹ), đã được FDA chấp thuận vào năm 2006 và đã phân phối hơn 170 triệu liều vắc xin trên toàn cầu tính đến tháng 4/2014. Năm 2013, sản phẩm này đạt doanh số bán hàng toàn cầu khoảng 1,49 tỷ euro, được phân phối cho 121 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Vắc xin Gardasil là công cụ phòng bệnh quan trọng với hiệu quả cao, có khả năng ngăn chặn 4 tuýp HPV (6, 11, 16 và 18) gây ra các bệnh nguy hiểm như ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, ung thư âm đạo, loạn sản, mụn cóc sinh dục và các bệnh lý do nhiễm HPV. Vắc xin này được chỉ định tiêm cho trẻ em gái và phụ nữ trong độ tuổi từ 9-26 tuổi.
Lịch tiêm vắc xin Gardasil 9 gồm 3 mũi:
Bạn cần lưu ý một số điều để đảm bảo quá trình tiêm chủng diễn ra an toàn và hiệu quả, cụ thể như sau:
Vắc xin HPV giúp phòng ngừa các bệnh lý đường sinh dục nguy hiểm do virus HPV gây ra, bao gồm mụn cóc sinh dục, ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, ung thư âm đạo, ung thư hậu môn và ung thư vòm họng. Với hiệu quả phòng ngừa trên 90%, vắc xin này được khuyến cáo cho cả nam và nữ từ 9 đến 45 tuổi, đạt hiệu quả bảo vệ lâu dài.
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Nguồn tham khảo:
Đa khoa Phương Nam I Thương hiệu thăm khám và chữa bệnh uy tín, chất lượng với đội ngũ và kiến thức y khoa hiện đại, cơ sở vật chất kỹ thuật tiên tiến. Vì cuộc sống là vô giá, chúng tôi đề cao triết lý “đón mừng cuộc sống”, đồng hành cùng với gia đình trong việc chăm sóc sức khỏe bệnh nhân
Hotline
