Hiện tượng nháy mắt ở trẻ em có thể là một dấu hiệu bình thường của sự phát triển, nhưng trong một số trường hợp, đây cũng có thể là biểu hiện của vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Vậy, trẻ bị nháy mắt có nên đi khám không?
Nháy mắt là một hành động tự nhiên mà chúng ta thường làm mỗi ngày, khi mà mí mắt đóng mở nhanh chóng. Đây là một phản xạ giúp bảo vệ mắt, giữ cho mắt luôn ẩm ướt và loại bỏ các hạt bụi, dị vật có thể xâm nhập vào mắt.
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chỉ nháy mắt khoảng 2 lần/phút, trong khi ở tuổi thiếu niên tăng lên 14-17 lần/phút.
Tần suất nháy mắt thay đổi theo độ tuổi, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chỉ nháy mắt khoảng 2 lần/phút, trong khi ở tuổi thiếu niên tăng lên 14-17 lần/phút. Thông thường, nháy mắt trên 12 lần/phútđược coi là nhiều. Tình trạng nháy mắt quá mức thường được xác định khi nó ảnh hưởng đến cuộc sống, thị lực hoặc hoạt động hàng ngày của trẻ. Mặc dù phổ biến ở trẻ em, hiện tượng này cũng có thể xảy ra ở người lớn.
Nếu trẻ nháy mắt liên tục, quá mức bình thường và kèm theo các triệu chứng khác như mệt mỏi, bồn chồn, khó tập trung, có thể là dấu hiệu của các vấn đề về mắt hoặc thần kinh. Nếu tình trạng nháy mắt kéo dài và không có dấu hiệu cải thiện, bạn nên đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Việc khám mắt cho trẻ nháy mắt thường xuyên cần được thực hiện kỹ lưỡng. Bác sĩ sẽ sử dụng kính hiển vi phóng đại có ánh sáng để kiểm tra bề mặt nhãn cầu, tìm kiếm tổn thương ở giác mạc hoặc phần trước của mắt. Đối với trường hợp lác, đặc biệt là vi lác hoặc lác không ổn định, có thể cần đến các phương pháp khám chuyên sâu như kiểm tra vận nhãn để phát hiện chính xác vấn đề.
Hiện tượng trẻ hay nháy mắt là do đâu?
Hiện tượng trẻ hay nháy mắt có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, cả về mặt sinh lý và bệnh lý.
Trẻ thiếu máu thường cảm thấy mệt mỏi, ảnh hưởng đến chức năng của hệ thần kinh khiến nháy mắt liên tục
Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:
Kích thích mắt: Bụi bẩn, khói bụi, ánh sáng mạnh, lông mi mọc ngược, dị vật trong mắt có thể gây kích ứng và khiến trẻ nháy mắt liên tục để bảo vệ mắt.
Căng thẳng, lo lắng: Khi căng thẳng, cơ thể trẻ sẽ tiết ra các hormone gây căng thẳng như cortisol. Điều này có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh và gây ra các phản ứng vật lý như nháy mắt, co giật mí mắt. Nháy mắt có thể trở thành một thói quen khi trẻ liên tục căng thẳng.
Trẻ thiếu ngủ: Khi thiếu ngủ, mắt sẽ trở nên khô và mỏi, gây kích ứng và khiến trẻ có xu hướng nháy mắt liên tục để làm ẩm mắt. Thiếu ngủ làm ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, gây ra tình trạng căng thẳng và kích thích, biểu hiện qua các triệu chứng như nháy mắt, co giật mí mắt.
Tình trạng thiếu máu: Trẻ thiếu máu thường cảm thấy mệt mỏi, uể oải, dễ cáu gắt, ảnh hưởng đến chức năng của hệ thần kinh có thể dẫn đến gây ra các rối loạn vận động như co giật mí mắt.
Tật khúc xạ: Các vấn đề về mắt ở trẻ như cận thị, loạn thị, mỏi điều tiết, viêm kết mạc dị ứng hay viêm giác mạc thường gây ra cảm giác khó chịu, đau nhức hoặc mỏi mắt. Hệ quả là trẻ có xu hướng nháy mắt liên tục như một phản ứng tự nhiên để giảm bớt các triệu chứng này.
Động kinh: Nháy mắt quá nhiều ở trẻ có thể là dấu hiệu của các vấn đề thần kinh hoặc bệnh lý mắt nghiêm trọng. Hiện tượng này có thể liên quan đến động kinh nhỏ, tổn thương dây thần kinh mắt (số V, VII), hoặc các bệnh lý như loét giác mạc, viêm màng bồ đào, khô mắt và zona mắt.
Bệnh Wilson và hội chứng Parkinson: Các bệnh lý gây thoái hóa nơron thần kinh như hội chứng Parkinson hay hội chứng Wilson cũng có thể là nguyên nhân khiến trẻ nháy mắt thường xuyên.
Thói quen xấu: Trẻ thường không bảo vệ mắt khỏi ánh nắng mặt trời, sử dụng kính không phù hợp với độ cận, và dành quá nhiều thời gian nhìn vào màn hình máy tính hoặc điện thoại dẫn đến phản ứng nháy mắt liên tục.
Dấu hiệu của nhiều vấn đề ở giác mạc và bề mặt nhãn cầu: Các nguyên nhân phổ biến bao gồm khô mắt, quặm mi, lông mi đa hàng, dị vật trong mắt, xước giác mạc, hoặc các loại viêm kết mạc.
Điều trị tình trạng nháy mắt quá mức ở trẻ
Tình trạng chớp mắt quá mức ở trẻ em có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề khác nhau, từ các vấn đề về mắt đơn giản đến các vấn đề về thần kinh phức tạp.
Điều trị tình trạng nháy mắt quá mức ở trẻ càng sớm càng tốt
Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này:
Trong trường hợp phát hiện dị vật trong mắt hoặc tình trạng quặm mi, bác sĩ sẽ tiến hành can thiệp để loại bỏ nguyên nhân gây kích ứng. Cụ thể, bác sĩ sẽ cẩn thận lấy bỏ dị vật hoặc các lông mi mọc bất thường (lông quặm hay lông xiêu) ra khỏi mắt trẻ.
Trong trường hợp mắt trẻ bị viêm kết mạc, khô mắt hoặc viêm kết mạc dị ứng thì bác sĩ có thể yêu cầu sử dụng thuốc không kê đơn hoặc sử dụng thuốc tra mắt để giảm thiểu tình trạng này.
Khi trẻ bị xước giác mạc, bác sĩ có thể sử dụng băng che mắt để hạn chế nháy mắt và thúc đẩy quá trình lành vết thương. Đồng thời, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng, dưỡng ẩm bề mặt nhãn cầu.
Khi trẻ có dấu hiệu của tật khúc xạ (như cận thị, viễn thị, loạn thị) kèm theo hiện tượng nháy mắt thường xuyên, phụ huynh nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ nhãn khoa.
Đối với trẻ bị lác kèm theo nháy mắt, phương pháp điều trị thường là kê đơn kính thuốc nhằm cải thiện tình trạng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nghiêm trọng hoặc không đáp ứng với điều trị bảo tồn, bác sĩ có thể đề xuất phương pháp phẫu thuật.
Nháy mắt do thói quen ở trẻ thường không cần điều trị vì có thể tự biến mất sau vài tháng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, hiện tượng này có thể trở nên nghiêm trọng hơn do stress hoặc là tác dụng phụ của thuốc điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD).
Để điều trị hiệu quả tình trạng nháy mắt ở trẻ, cần áp dụng phương pháp tổng hợp bao gồm dùng thuốc, đảm bảo thời gian nghỉ ngơi đầy đủ và tâm lý trị liệu.
Những biện pháp giúp phòng ngừa nháy mắt liên tục
Nháy mắt liên tục ở trẻ em có thể khiến các bé cảm thấy khó chịu và ảnh hưởng đến việc học tập cũng như sinh hoạt hàng ngày. Dưới đây là một số biện pháp bạn có thể áp dụng để phòng ngừa tình trạng này:
Chăm sóc mắt hàng ngày
Giảm thời gian tiếp xúc với màn hình: Hạn chế cho trẻ xem tivi, sử dụng máy tính bảng hoặc điện thoại quá lâu. Nếu bé phải làm bài tập trên máy tính, hãy cho bé nghỉ ngơi 5-10 phút sau mỗi 30 phút.
Tăng cường độ ẩm cho mắt: Sử dụng thuốc nhỏ mắt nhân tạo không chứa chất bảo quản để cung cấp độ ẩm cho mắt, đặc biệt khi ở trong môi trường khô.
Bảo vệ mắt khỏi ánh sáng mạnh: Cho trẻ đeo kính râm khi ra ngoài trời nắng để bảo vệ mắt khỏi tia UV – Một trong những nguy cơ mắc các bệnh về mắt như đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng và thậm chí là ung thư mắt.
Vệ sinh mắt thường xuyên: Dạy trẻ rửa mặt bằng nước sạch hàng ngày để loại bỏ bụi bẩn. Nhắc nhở trẻ rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng trước khi rửa mặt để tránh lây nhiễm vi khuẩn vào mắt.
Chế độ sinh hoạt lành mạnh
Đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc theo độ tuổi để mắt được nghỉ ngơi
Ngủ đủ giấc: Đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc theo độ tuổi để mắt được nghỉ ngơi. Ngủ đủ giấc giúp cải thiện quá trình tuần hoàn máu đến mắt, cung cấp đủ oxy và chất dinh dưỡng cho mắt hoạt động tốt.
Uống đủ nước: Nước giúp duy trì độ ẩm cần thiết cho giác mạc và kết mạc, ngăn ngừa tình trạng khô mắt. Khi cơ thể đủ nước, mắt sẽ cảm thấy thoải mái hơn, giảm tình trạng nháy mắt, nhức mắt.
Ăn uống đủ chất: Bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin A, C, E tốt cho mắt như cà rốt, rau xanh, trái cây giúp duy trì giác mạc khỏe mạnh, tăng cường thị lực ban đêm và bảo vệ võng mạc.
Giảm căng thẳng: Tạo môi trường sống thoải mái, khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể dục, chơi đùa để giảm căng thẳng.
Khám mắt định kỳ
Nhiều bệnh về mắt ở trẻ em không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu. Khám mắt định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề này, từ đó có biện pháp điều trị kịp thời và hiệu quả.
Trẻ sơ sinh: Nên đưa trẻ đi khám mắt ngay sau khi sinh để kiểm tra các vấn đề về mắt bẩm sinh.
Trẻ 3 tuổi: Nên đưa trẻ đi khám mắt lần đầu tiên khi trẻ được 3 tuổi.
Sau này: Nên đưa trẻ đi khám mắt định kỳ 1-2 năm/lần hoặc theo chỉ định của bác sĩ.
Bài tập cho mắt
Nhắm mắt thư giãn là một bài tập đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả giúp mắt được nghỉ ngơi, giảm mỏi mắt và tăng cường thị lực cho trẻ.
Khi nhắm mắt, các cơ mắt được thả lỏng, giảm căng thẳng và mỏi mệt.
Nhắm mắt thư giãn: Cho trẻ nhắm mắt nhẹ nhàng trong vài phút để mắt được nghỉ ngơi.
Chuyển động mắt: Hướng dẫn trẻ di chuyển mắt theo hình tròn, lên xuống, sang trái sang phải để thư giãn các cơ mắt.
Nhìn xa: Cho trẻ nhìn xa vào một điểm cố định trong khoảng 10-15 giây để giảm căng thẳng cho mắt.
Nháy mắt thường xuyên ở trẻ em có thể chỉ là một thói quen hoặc phản xạ sinh lý bình thường. Tuy nhiên, nếu hiện tượng này xảy ra liên tục, không ngừng nghỉ và kèm theo các triệu chứng như mệt mỏi, bồn chồn hoặc hoảng sợ, thì đây có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn. Trong trường hợp này, phụ huynh nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và có phương pháp điều trị phù hợp.
Nháy mắt là một hành động tự nhiên của cơ thể, giúp mắt được bôi trơn và loại bỏ các vật lạ. Tuy nhiên, khi trẻ nháy mắt quá thường xuyên hoặc kèm theo các triệu chứng khác, cha mẹ cần lưu ý và đưa trẻ đi khám để xác định nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp.
Nếu trẻ nháy mắt liên tục, quá mức bình thường và kèm theo các triệu chứng khác như mệt mỏi, bồn chồn, khó tập trung, có thể là dấu hiệu của các vấn đề về mắt hoặc thần kinh. Nếu tình trạng nháy mắt kéo dài và không có dấu hiệu cải thiện, bạn nên đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
