Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng 12 3, 2024
Mục Lục Bài Viết
Bệnh bại liệt (Poliomyelitis) là một bệnh nhiễm vi rút cấp tính lây truyền qua đường tiêu hoá do vi rút Polio (Poliovirus) gây ra. Virus này thường lây nhiễm từ phân – miệng và có thể lan thành dịch. Bệnh được nhận biết qua biểu hiện của hội chứng liệt mềm cấp (Acute Flaccid Paralysis: AFP) như sốt, buồn nôn, táo bón, suy dinh dưỡng, mất nước, viêm phổi, teo cơ, tê liệt và suy giảm sức đề kháng. Nếu không được can thiệp y tế kịp thời, bệnh có thể tiến triển nặng gây liệt cơ hô hấp và dẫn đến tử vong cho người bệnh.
Bại liệt là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus tấn công hệ thần kinh, trẻ em dưới 5 tuổi có khả năng nhiễm virus này cao hơn bất kỳ nhóm nào khác. Theo Tổ chức Y tế Thế giới WHO, cứ 200 trường hợp nhiễm bệnh thì có 1 trường hợp bị liệt vĩnh viễn.
Do có các loại vắc xin khác nhau, số mũi tiêm vắc xin bại liệt phụ thuộc vào loại vắc xin được sử dụng.
Vắc xin Infanrix Hexa là vắc xin kết hợp phòng được 6 loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và phổ biến hàng đầu ở trẻ trong 1 mũi tiêm, bao gồm: Ho gà, bạch hầu, uốn ván, viêm gan B, bại liệt và các bệnh viêm phổi, viêm màng não mủ do H. Influenzae týp B (Hib).
Vắc xin Infanrix Hexa gồm hai thành phần chính, cụ thể: Thành phần hỗn dịch chứa vắc xin bạch hầu-uốn ván-ho gà vô bào, viêm gan B và bại liệt bất hoạt (DTPa-HBV-IPV); và thành phần bột đông khô chứa kháng nguyên Haemophilus influenzae type B (Hib).
Trẻ từ 2 tháng đến 2 tuổi cần tiêm 4 mũi vắc xin Infanrix Hexa 6 trong 1. Theo đó, ba mũi đầu cách nhau một tháng, mũi thứ tư cách mũi thứ ba ít nhất 6 tháng (thường là 12 tháng).
Vắc xin Infanrix Hexa được nghiên cứu và phát triển bởi hãng dược phẩm hàng đầu thế giới GlaxoSmithKline (GSK – Bỉ). Sau nhiều năm thử nghiệm lâm sàng, Infanrix Hexa đã chính thức ra mắt thị trường từ năm 2000.
Vắc xin Hexaxim được nghiên cứu và phát triển bởi hãng dược phẩm Sanofi Pasteur (Pháp). Đây là một trong những công ty dược phẩm hàng đầu thế giới dẫn đầu trong lĩnh vực vaccine trong 100 năm, 12 nhà máy sản xuất cung cấp hàng triệu liều vắc xin mỗi năm để phòng ngừa nhiều bệnh truyền nhiễm trên toàn cầu.
Vắc xin Hexaxim là vắc xin kết hợp phòng được 6 bệnh truyền nhiễm như ho gà, bạch hầu, bại liệt, viêm gan B, uốn ván và các bệnh viêm phổi, viêm màng não mủ do H.Influenzae týp B (Hib). Việc kết hợp các loại vắc xin này giúp giảm số lần tiêm, giảm đau cho trẻ và tiết kiệm thời gian, công sức và chi phí cho gia đình. Hexaxim được chỉ định tiêm cho trẻ em từ 2 tháng tuổi đến 2 tuổi.
Vắc-xin Pentaxim hay còn gọi là vắc-xin 5 trong 1 được sản xuất bởi công ty dược phẩm và sinh học Sanofi Pasteur, thuộc tập đoàn Sanofi-Aventis (Pháp).
Vắc xin Pentaxim 5 trong 1 phòng ngừa các bệnh nguy hiểm thường gặp ở trẻ em chỉ trong một mũi tiêm, bao gồm: ho gà, bạch hầu, uốn ván, bại liệt, các bệnh viêm phổi và viêm màng não mủ do H.Influenzae týp B (Hib). Pentaxim được chỉ định tiêm 4 mũi cho trẻ từ 2 tháng đến 2 tuổi, 3 mũi đầu cách nhau 1-2 tháng, mũi thứ 4 cách mũi thứ 3 ít nhất 6 tháng (thường là 12 tháng).
Vắc xin bại liệt OPV (Oral Polio Vaccine) là một loại vắc xin sống giảm độc lực, được dùng đường uống để phòng ngừa bệnh bại liệt. Vắc xin OPV chứa virus bại liệt sống nhưng đã được làm yếu đi rất nhiều, không gây bệnh cho người được tiêm.
Trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng, OPV đã được sử dụng để phòng ngừa bệnh bại liệt cho trẻ từ 2-4 tháng tuổi (3 liều ở các tháng 2, 3 và 4) nhằm tạo miễn dịch bảo vệ trẻ khỏi bệnh bại liệt.
IPV là vắc xin phòng bệnh bại liệt được tạo từ virus đã bị bất hoạt, được tiêm để kích thích cơ thể tạo kháng thể chống lại virus bại liệt. Vắc xin này được sử dụng phổ biến trong các chương trình tiêm chủng quốc gia, nhất là ở các vùng có nguy cơ mắc bệnh cao. Vắc xin phòng bệnh bại liệt IPV có thể được tiêm riêng lẻ hoặc phối hợp với các loại vắc xin khác tùy theo hướng dẫn của mỗi quốc gia.
Theo chương trình Tiêm chủng Mở rộng (TCMR) hiện hành, trẻ sẽ được uống vắc xin bại liệt OPV ba lần và được tiêm một mũi vắc xin bại liệt IPV khi đạt 5 tháng tuổi nhằm phòng bệnh hiệu quả.
Vắc xin bại liệt thường được tiêm cho trẻ từ 2 tháng đến 2 tuổi, với liều nhắc lại khi trẻ được 16-18 tháng tuổi (áp dụng cho vắc xin 5in1 Pentaxim và 6in1 Infanrix Hexa, Hexaxim) hoặc vào năm thứ hai (đối với vắc xin Tetraxim). Đối với người lớn, vắc xin được chỉ định cho các nhóm có nguy cơ cao như nhân viên y tế, người chăm sóc trẻ em và kỹ thuật viên phòng xét nghiệm.
Việc không tiêm phòng bại liệt có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho trẻ. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ không được tiêm phòng rất dễ nhiễm virus Polio, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như suy giảm vận động, tổn thương thần kinh, bại liệt vĩnh viễn và thậm chí tử vong.
Vì vậy, tiêm phòng vắc xin bại liệt được xem là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ khỏi căn bệnh nguy hiểm này. Các bậc phụ huynh cần đảm bảo cho con được tiêm đầy đủ các mũi vắc xin theo đúng lịch tiêm chủng để phòng ngừa những biến chứng có thể đe dọa tính mạng của trẻ.
Vắc xin phòng bệnh bại liệt là phương pháp đơn giản, hiệu quả và tiết kiệm nhất trong việc phòng ngừa bệnh. Khi được tiêm vắc xin, cơ thể trẻ sẽ được kích thích tạo ra kháng thể tự nhiên để chống lại virus Polio gây bệnh.
Nhờ việc tiêm chủng vắc xin bại liệt được triển khai rộng rãi, Việt Nam đã thành công trong việc thanh toán bệnh bại liệt từ năm 2000 và duy trì thành tựu này suốt gần 23 năm qua. Điều này cho thấy hiệu quả rõ rệt của vắc xin trong việc kiểm soát và ngăn ngừa sự lây lan của bệnh.
Nhiều nghiên cứu được thực hiện trên hàng triệu trẻ em, các nhà khoa học đã chứng minh vắc xin bại liệt có khả năng tạo miễn dịch cho hơn 95% người được tiêm. Việc tiêm phòng đúng lịch không chỉ bảo vệ trẻ mà còn giúp ngăn chặn sự lây lan trong cộng đồng, mang lại sự an tâm cho các bậc phụ huynh về sự phát triển của con.
Trẻ em có thể bị một số tác dụng phụ thông thường sau khi tiêm vắc-xin bại liệt, cụ thể như sau:
Ngoài những tác dụng phụ thông thường, cha mẹ cần đặc biệt lưu ý và đưa trẻ đi khám ngay nếu trẻ xuất hiện các dấu hiệu nguy hiểm sau đây:
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Nguồn tham khảo:
Lĩnh vực hoạt động. (2024). Sanofi.com. https://www.sanofi.com/vi/vietnam/your-health
Infanrix-Hexa – Immunisation Advisory Centre. (n.d.). https://www.immune.org.nz/vaccine/infanrix-hexa