Vắc xin viêm màng não mô cầu BC tiêm cho trẻ mấy tuổi? Lịch tiêm cụ thể như thế nào?

Vì sao trẻ cần tiêm ngừa viêm màng não mô cầu?

BS Hà Mạnh Cường, Quản lý Y khoa Vùng 3 – miền Trung – Tây Nguyên, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết: “Trẻ bị não mô cầu khuẩn xâm lấn có thể tử vong trong vòng 24 giờ. Vi khuẩn não mô cầu có khả năng gây viêm màng não mủ, nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn, viêm khớp, viêm màng ngoài tim. Ngay cả khi được điều trị tích cực, nhiều bệnh nhân vẫn phải chịu các gánh nặng tàn tật suốt đời như đoạn chi, điếc, mù lòa, chậm phát triển, thiểu năng trí tuệ… Các ca bệnh viêm màng não mô cầu điều trị vô cùng tốn kém, với chi phí có thể từ hàng trăm triệu lên đến hàng tỷ đồng”.

Viêm màng não mô cầu được mệnh danh là “bệnh tử 24 giờ”. Theo số liệu của Bộ Y tế Công cộng Anh, 9/10 trẻ em và thanh thiếu niên nhiễm bệnh tử vong trong vòng 24 giờ sau khi được chẩn đoán. Các nhà khoa học đã phát hiện 13 chủng huyết thanh của vi khuẩn não mô cầu, trong đó có 5 nhóm nguy hiểm và phổ biến nhất tại Việt Nam là A, B, C, Y, W-135, với chủng B là tác nhân gây bệnh chính trong 15 năm qua.

Bệnh viêm màng não mô cầu có tỷ lệ tử vong lên đến 50% nếu không được điều trị, và ngay cả khi được điều trị tích cực tại bệnh viện, tỷ lệ tử vong vẫn có thể đạt 15%. Đặc biệt, 20% bệnh nhân sống sót thường phải đối mặt với nhiều di chứng nghiêm trọng như đoạn chi, điếc, mù lòa, chậm phát triển và thiểu năng trí tuệ, gây ra gánh nặng to lớn về sức khỏe, tinh thần và kinh tế không chỉ cho bản thân người bệnh và gia đình mà còn ảnh hưởng đến toàn xã hội. Vậy, vắc xin viêm màng não mô cầu BC tiêm cho trẻ mấy tuổi?

Vắc xin viêm màng não mô cầu BC tiêm cho trẻ mấy tuổi?

Vắc xin VA-Mengoc-BC do Finlay Institute (Cuba) sản xuất theo công nghệ túi màng ngoài Polysaccharide (OMV: Outer membrane vesicles), có khả năng phòng ngừa các bệnh do não mô cầu khuẩn Meningococcal nhóm B và C gây ra. Vắc xin này được chỉ định cho người từ 6 tháng đến 45 tuổi, đặc biệt hiệu quả trong phòng ngừa các bệnh do não mô cầu khuẩn xâm lấn như nhiễm trùng máu, viêm màng não và viêm màng não kết hợp nhiễm trùng máu.

Não mô cầu BC tiêm mấy mũi? Khoảng cách các mũi bao lâu?

Lịch tiêm vắc xin não mô cầu BC bao gồm 2 mũi cách nhau 6-8 tuần. Tại Việt Nam, vi khuẩn não mô cầu lưu hành quanh năm và có thể gây bệnh cho mọi đối tượng chưa được tiêm phòng. Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo tất cả trẻ em và người lớn nên tiêm đủ liều, đúng lịch để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh tốt nhất.

Tuy nhiên, vắc xin não mô cầu BC KHÔNG được tiêm cho phụ nữ mang thai và cho con bú, người quá mẫn cảm với thành phần vắc xin, người đang sốt hoặc nhiễm khuẩn cấp tính, và người có tình trạng dị ứng đang tiến triển. Mặc dù hiếm gặp phản ứng dị ứng, nhưng nếu xuất hiện dấu hiệu dị ứng sau mũi tiêm đầu tiên, cần ngưng tiêm mũi thứ hai để đảm bảo an toàn.

Vắc xin não mô cầu VA-Mengoc-BC có giá bán lẻ từ 300.000 – 350.000 VNĐ, tại hệ thống VNVC giá là 315.000 VNĐ. Sản phẩm là hàng nhập khẩu chính hãng, được bảo quản theo tiêu chuẩn quốc tế trong hệ thống kho lạnh chuyên dụng hiện đại tại Việt Nam. 

Lưu ý: Giá vắc xin VA-Mengoc-BC có thể thay đổi theo thời điểm và cơ sở tiêm chủng.

Những lưu ý khi cho trẻ chích ngừa não mô cầu BC

Việc tuân thủ lịch tiêm chủng vắc xin phòng viêm màng não mô cầu đúng và đủ là điều cần thiết để tăng cường miễn dịch cho trẻ, giúp phòng tránh nguy cơ mắc bệnh và những hậu quả nghiêm trọng. Mặc dù có thể hoãn tiêm nếu trẻ chưa đạt cân nặng hoặc có bệnh lý, nhưng không phải mọi tình trạng bệnh đều cần hoãn tiêm, ví dụ như trường hợp trẻ ho nhẹ hoặc khò khè vẫn có thể tiêm bình thường.

• Phụ huynh cần thông báo đầy đủ về tình trạng sức khỏe của trẻ để bác sĩ đánh giá khả năng tiêm chủng. Đặc biệt, nếu trẻ từng có phản ứng nặng ở lần tiêm trước, bác sĩ sẽ cân nhắc việc chuyển tiêm tại bệnh viện hoặc có chống chỉ định tiêm chủng dựa trên tình trạng sức khỏe của trẻ.
• Sau khi tiêm, trẻ cần được theo dõi tại cơ sở tiêm chủng ít nhất 30 phút để kịp thời phát hiện các dấu hiệu bất thường. Vắc xin VA-Mengoc-BC, như các loại vắc xin khác, có thể gây ra các phản ứng sau tiêm tại chỗ hoặc toàn thân, nhưng thường nhẹ và tự khỏi mà không cần can thiệp y tế, đây là biểu hiện bình thường của đáp ứng miễn dịch.
• Các phản ứng thường gặp bao gồm phản ứng tại chỗ như sưng đau, cục cứng xuất hiện trong 24 giờ đầu và biến mất sau 72 giờ; phản ứng toàn thân như đau đầu, chóng mặt, sốt nhẹ đến trung bình thường không kéo dài quá 2 ngày.
• Cha mẹ không nên áp dụng các biện pháp dân gian như đắp khoai tây hay chà chanh lên vết tiêm vì chưa có bằng chứng khoa học chứng minh hiệu quả và có thể gây nhiễm trùng. Hãy tuân theo hướng dẫn của nhân viên y tế.

Lưu ý: Khi xuất hiện bất kỳ phản ứng bất thường nào sau tiêm, phụ huynh cần thông báo ngay cho nhân viên y tế. Sau thời gian theo dõi 30 phút tại cơ sở tiêm chủng, trẻ được kiểm tra thân nhiệt và vết tiêm, sau đó cần tiếp tục theo dõi trong 48 giờ tiếp theo. Nếu có các dấu hiệu bất thường về thân nhiệt, hô hấp, tuần hoàn, tiêu hóa hoặc ảnh hưởng đến ăn uống và giấc ngủ, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.

Hiệu quả phòng ngừa viêm màng não mô cầu của VA-Mengoc-BC

Vắc xin VA-Mengoc-BC cho thấy hiệu quả bảo vệ trên 90% (đối với các chủng thuộc não mô cầu nhóm B của người CuBa). Tuy nhiên, không có tác dụng với các dị chủng não mô cầu B không có trong thành phần vắc xin. Bên cạnh đó, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo các biện pháp phòng ngừa bệnh viêm màng não mô cầu, bao gồm:

• Cần duy trì môi trường sống sạch sẽ, đảm bảo nhà cửa thông thoáng và vệ sinh thường xuyên để ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn.
• Chế độ dinh dưỡng cân bằng, khoa học kết hợp với việc luyện tập thể dục thường xuyên sẽ giúp nâng cao sức đề kháng và thể trạng.
• Khi xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ như sốt cao, đau đầu, buồn nôn, nôn, cổ cứng, cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị, đồng thời thông báo cho đường dây nóng y tế địa phương để được hỗ trợ kịp thời.
• Thực hiện tốt vệ sinh cá nhân, bao gồm việc súc miệng, họng thường xuyên bằng dung dịch sát khuẩn và rửa tay đúng cách bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn.

Trẻ không tiêm viêm màng não mô cầu BC có sao không?

Não mô cầu khuẩn là một căn bệnh nguy hiểm có thể gây tử vong chỉ trong vòng 24 giờ, khiến trẻ từ tình trạng khỏe mạnh nhanh chóng chuyển sang nguy kịch. Đặc biệt, khi vi khuẩn xâm lấn có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như viêm màng não mủ, nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn, viêm khớp và viêm màng ngoài tim. Ngay cả khi được điều trị tích cực, nhiều trẻ vẫn phải đối mặt với các di chứng nặng nề như chậm phát triển tinh thần, điếc hoặc liệt.

Chi phí điều trị bệnh viêm màng não mô cầu rất cao, có thể lên đến hàng tỷ đồng, chưa kể đến các chi phí phát sinh trong việc nuôi dưỡng và chăm sóc người bệnh có di chứng nặng về sau. Đặc biệt, trẻ càng nhỏ tuổi thì chi phí điều trị và theo dõi các di chứng lâu dài càng lớn. Vì vậy, các chuyên gia đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phòng ngừa bệnh viêm màng não mô cầu khuẩn cho trẻ từ sớm.

So sánh viêm màng não mô cầu BC với ACYW-135 và Bexsero