Hotline:
1800 2222
Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng mười hai 3, 2024
Bác sĩ tư vấn Y khoa
Mục Lục Bài Viết
Vắc xin zona thần kinh là loại vaccine được nghiên cứu và sản xuất nhằm bảo vệ cơ thể chống lại bệnh zona (hay còn gọi là giời leo). Đây là bệnh do sự tái hoạt động của virus thủy đậu ở những người đã từng mắc bệnh này trước đó. Virus zona có thể tái hoạt động và gây bệnh khi hệ miễn dịch suy yếu do tuổi tác, căng thẳng, hoặc sức khỏe kém. Virus sẽ di chuyển dọc theo dây thần kinh để ra ngoài da và gây ra các triệu chứng của bệnh zona.
Khi được tiêm vắc xin, cơ thể sẽ tạo ra các kháng thể đặc hiệu để chống lại virus gây bệnh zona – Varicella Zoster (VZV). Có nghĩa là, ngay cả khi virus đã nằm ẩn trong cơ thể từ trước, kháng thể sẽ giúp ngăn chặn khả năng virus tái hoạt động và gây bệnh.
Bệnh zona thần kinh hay giời leo biểu hiện bằng những cơn đau nhức dữ dội, kèm theo việc nổi mụn nước tập trung thành từng mảng theo đường dẫn dây thần kinh cảm giác. Các triệu chứng thường bắt đầu với những vết sưng đỏ, sau đó phát triển thành những mụn nước chứa đầy chất lỏng, gây ngứa rát và khó chịu cho người bệnh.
Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh zona thần kinh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Các biến chứng này bao gồm đau dây thần kinh sau zona, suy giảm thị lực, mất thị lực, hội chứng Ramsay Hunt, và trong những trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến tử vong.
Theo khuyến cáo của các chuyên gia, tiêm vắc xin zona là phương pháp an toàn, hiệu quả và tiết kiệm nhất để phòng ngừa bệnh. Vắc xin giúp cơ thể sản sinh kháng thể chống lại virus gây zona, từ đó ngăn ngừa hoặc làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Bệnh zona gây đau nhức dữ dội, có thể kéo dài trong thời gian dài có thể hàng tuần, hàng tháng hoặc hàng năm, thậm chí suốt đời. Tiêm phòng vắc xin giúp giảm đáng kể cơn đau và nguy cơ biến chứng như đau dây thần kinh sau zona kéo dài, mất thị lực, nhiễm trùng da, sẹo,…
Nghiên cứu đã chứng minh vắc xin zona an toàn và hiệu quả cao trong phòng ngừa bệnh zona thần kinh. Vắc xin zona có hiệu quả ngăn ngừa bệnh lên đến 97% ở những người từ 50 đến 69 tuổi và 91% ở những người 70 tuổi trở lên. Ngoài ra, vắc xin zona cũng hiệu quả trong việc ngăn ngừa đau dây thần kinh sau zona, đạt tỷ lệ 91% ở nhóm tuổi 50-69 và 89% ở nhóm tuổi 70 trở lên.
Đặc biệt, ở người lớn suy giảm miễn dịch, vắc xin zona có hiệu quả ngăn ngừa bệnh zona từ 68% đến 91%, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể của mỗi người.
Vắc xin zona tiêm mấy mũi là câu hỏi được rất nhiều người quan tâm. Mặc dù đa số vắc xin zona được tiêm 2 liều, nhưng số mũi tiêm thực tế có thể thay đổi tùy thuộc vào loại vắc xin, tình trạng sức khỏe của từng người và đối tượng được tiêm.
Số mũi tiêm vắc xin zona phụ thuộc vào loại vắc xin bạn được chỉ định.Hiện nay có nhiều loại vắc xin zona khác nhau, mỗi loại có phác đồ tiêm riêng biệt, cụ thể:
Người chưa có miễn dịch với bệnh thủy đậuRiêng đối với những người chưa có miễn dịch với bệnh thủy đậu, chuyên gia khuyến cáo nên tiêm vắc xin thủy đậu trước khi tiêm vắc xin zona để giảm nguy cơ mắc cả thủy đậu và zona thần kinh (biến chứng của thủy đậu). Hiện nay, Việt Nam đang lưu hành các loại vắc xin thủy đậu sau:
Vắc xin VarivaxVắc xin Varivax được nghiên cứu và phát triển bởi tập đoàn hàng đầu thế giới Merck Sharp and Dohm (Mỹ), nhằm tạo miễn dịch chủ động phòng bệnh Thủy đậu do virus Varicella Zoster gây ra. Loại vắc xin này được chỉ định cho trẻ em từ 12 tháng tuổi trở lên, với lịch tiêm 2 mũi như sau:
Trẻ từ 12 tháng đến 12 tuổi có lịch tiêm Varivax 2 mũi:
Trẻ từ 13 tuổi trở lên và người lớn có lịch tiêm Varivax 02 mũi:
Vắc xin VarilrixVắc xin Varilrix (Bỉ) được nghiên cứu và phát triển bởi tập đoàn hàng đầu thế giới về dược phẩm và chế phẩm sinh học Glaxosmithkline (GSK), sản xuất ở Bỉ. Đây là loại vắc xin phòng bệnh thủy đậu do virus Varicella Zoster cho trẻ từ 9 tháng tuổi trở lên và người lớn chưa có miễn dịch, với lịch trình 2 mũi như sau:
Lịch tiêm 02 mũi vắc xin Varilrix cho trẻ từ 9 tháng tuổi đến 12 tuổi gồm:
Lịch tiêm 2 mũi vắc xin Varilrix cho trẻ từ 13 tuổi trở lên và người lớn gồm:
Vắc xin VaricellaVắc xin Varicella được nghiên cứu và sản xuất bởi Green Cross – Hàn Quốc, mục đích tạo miễn dịch dịch chủ động phòng bệnh thủy đậu do virus Varicella Zoster gây nên ở trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên và người lớn.
Lịch tiêm 2 mũi vắc xin Varicella cho trẻ từ 12 tháng đến 12 tuổi, bao gồm:
Lịch tiêm 2 mũi vắc xin Varicella cho trẻ từ 13 tuổi trở lên và người lớn bao gồm:
Mặc dù vắc xin thủy đậu có hiệu quả cao, nhưng vẫn còn tồn tại một tỷ lệ nhỏ đối tượng không hình thành miễn dịch bảo vệ sau tiêm, vẫn có nguy cơ mắc thủy đậu và zona sau này. Mặc dù rất hiếm, vắc xin thủy đậu (vì chứa virus sống giảm độc lực) vẫn mang một nguy cơ nhỏ gây zona sau tiêm chủng (nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với việc mắc zona sau khi nhiễm thủy đậu tự nhiên).
Để phòng ngừa tối ưu các bệnh do virus Varicella-Zoster, ngay cả những người đã tiêm vắc xin thủy đậu, đặc biệt là người lớn tuổi và người suy giảm miễn dịch vẫn nên tiêm thêm vắc xin zona.
Đối với người đã từng mắc bệnh thủy đậuZona thần kinh là biến chứng của thủy đậu, đe dọa bất kỳ ai từng mắc bệnh này. Virus Varicella-Zoster (VZV) gây bệnh thủy đậu không biến mất hoàn toàn sau khi nhiễm bệnh mà ẩn náu trong các hạch thần kinh. Khi hệ miễn dịch suy yếu (do tuổi tác, bệnh lý, hoặc điều trị), virus có thể tái hoạt động gây zona thần kinh với các biến chứng nghiêm trọng.
Vắc xin zona thần kinh là giải pháp hiệu quả giúp kích thích hệ miễn dịch chống lại virus Varicella-Zoster (VZV) tiềm ẩn, giảm nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng. Đối với người đã từng mắc thủy đậu, có thể tiêm vắc xin zona như sau:
Vắc xin phòng zona ShingrixVắc xin Shingrix do hãng dược phẩm GSK sản xuất, được FDA phê duyệt để ngăn ngừa bệnh zona thần kinh. Vắc xin này có thành phần chính là bột đông khô Glycoprotein E (gE) kết hợp với tá dược AS01B. Cơ chế hoạt động của vắc xin là tăng cường khả năng miễn dịch chống lại virus VZV, từ đó bảo vệ cơ thể khỏi những cơn đau nhức và các biến chứng nguy hiểm do bệnh zona gây ra.
Vắc xin Shingrix được chỉ định cho người lớn từ 50 tuổi trở lên và những người từ 18 tuổi có nguy cơ cao mắc zona (suy giảm miễn dịch, đang điều trị ức chế miễn dịch, hoặc có nguy cơ bị ức chế miễn dịch). Hiệu quả của vắc xin đạt 97% trong việc phòng ngừa zona, giảm nguy cơ đau dây thần kinh sau zona và các biến chứng khác (trên 90%). Shingrix không được sử dụng cho trẻ em và không phải là vắc xin phòng bệnh thủy đậu.
Vậy, vắc xin zona tiêm mấy mũi? Vắc xin Shingrix được tiêm 2 mũi, mỗi mũi 0,5ml, cách nhau 2 tháng (tùy thuộc từng đối tượng). Người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona (suy giảm miễn dịch, ức chế miễn dịch hoặc có nguy cơ bị ức chế miễn dịch do bệnh lý/điều trị) lịch tiêm 2 mũi vắc xin Shingrix như sau:
Những người từ 50 tuổi trở lên (miễn dịch bình thường) sẽ có lịch tiêm vắc xin zona 02 mũi, cụ thể như sau:
Vaccine zona ZostavaxVắc xin Zostavax là vắc xin sống giảm độc lực do hãng dược MSD (Mỹ) sản xuất, được chỉ định cho người từ 50 tuổi trở lên và không được sử dụng cho trẻ em. Zostavax hoạt động bằng cách tăng cường hệ thống miễn dịch tự nhiên của cơ thể để chống lại virus VZV, từ đó ngăn chặn sự phát triển của các triệu chứng bệnh zona.
Vắc xin zona tiêm mấy mũi? Vắc xin Zostavax chỉ cần tiêm một mũi duy nhất dưới da, ở vùng bắp tay. Tuy nhiên, vắc xin Zostavax đã ngừng được sử dụng tại Mỹ từ tháng 11 năm 2020.
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Nguồn tham khảo:
Đa khoa Phương Nam I Thương hiệu thăm khám và chữa bệnh uy tín, chất lượng với đội ngũ và kiến thức y khoa hiện đại, cơ sở vật chất kỹ thuật tiên tiến. Vì cuộc sống là vô giá, chúng tôi đề cao triết lý “đón mừng cuộc sống”, đồng hành cùng với gia đình trong việc chăm sóc sức khỏe bệnh nhân
Hotline
