Bác sĩ tư vấn: Sau tiêm phòng bao lâu thì được uống kháng sinh?

Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), trừ một số trường hợp ngoại lệ đặc biệt (ví dụ vắc xin thương hàn đường uống), thuốc kháng sinh không gây ảnh hưởng đến cách cơ thể phản ứng với vắc xin hay tác động đến quá trình tạo miễn dịch. Do đó, không có chống chỉ định nào trong việc tiêm chủng khi đang dùng kháng sinh.

Vắc xin và kháng sinh có cơ chế hoạt động hoàn toàn khác nhau. Trong khi vắc xin được chế tạo để kích thích hệ thống miễn dịch và tạo ra kháng thể đặc hiệu chống lại các bệnh nhiễm trùng, thì kháng sinh được sử dụng để điều trị các trường hợp nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra.

Trường hợp xuất hiện các triệu chứng nhiễm trùng vi khuẩn sau tiêm như sốt cao, sưng đỏ hoặc đau nhiều ở vị trí tiêm, việc sử dụng kháng sinh sẽ do bác sĩ quyết định. Dùng kháng sinh sau tiêm vắc xin cần phải dựa trên tình trạng sức khỏe cụ thể và tuân theo chỉ định của bác sĩ để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.

Đang uống kháng sinh có tiêm phòng được không?

Theo nhận định của các chuyên gia, người đang uống kháng sinh hoàn toàn có thể tiêm vắc xin nếu thể trạng và sức khỏe ổn định. Nhìn chung, kháng sinh không gây ảnh hưởng đến đáp ứng miễn dịch đối với các loại vắc xin nói chung, hay việc hệ miễn dịch tiếp nhận và nhận diện vắc xin, ngoại trừ vắc xin thương hàn đường uống được chống chỉ định đối với người có hệ miễn dịch yếu kém.

Đối với trẻ nhỏ đang uống kháng sinh, cần phải có sự tham vấn của bác sĩ trước khi tiêm. Theo Quyết định số 1575/QĐ-BYT, trẻ đang điều trị kháng sinh cần được khám và đánh giá tình trạng bệnh lý. Nếu trẻ không nằm trong trường hợp chống chỉ định hoặc tạm hoãn, có thể thực hiện tiêm chủng theo đúng lịch như bình thường. Do đó, khi trẻ đang sử dụng thuốc kháng sinh, cha mẹ cần xem xét thể trạng của trẻ và đưa đi thăm khám bác sĩ để được tư vấn về việc tiêm chủng.

Thuốc kháng sinh có ảnh hưởng hiệu quả của vắc xin không?

Theo Luật Dược được Quốc hội ban hành: “Vắc xin là thuốc chứa kháng nguyên tạo cho cơ thể khả năng đáp ứng miễn dịch được dùng với mục đích phòng bệnh, chữa bệnh”. Vắc xin hoạt động như một “hàng rào” bảo vệ cơ thể trước mầm bệnh thông qua 4 giai đoạn:

Trong khi đó, kháng sinh (antibiotics) là các chất được tổng hợp từ các chủng vi sinh vật, có khả năng tiêu diệt hoặc ngăn chặn sự phát triển của các vi sinh vật khác. Theo Quyết định 708/QĐ-BYT năm 2015, kháng sinh được chia thành 9 nhóm dựa trên đặc điểm cấu trúc và sinh hóa đặc thù của vi khuẩn.

Khi kháng sinh đi vào tế bào sẽ ức chế sự phát triển hoặc tiêu diệt vi khuẩn đang sinh trưởng (đặc biệt trong giai đoạn phát triển mạnh theo cấp số nhân). Cơ chế hoạt động của kháng sinh trong cơ thể bao gồm: Ức chế sinh tổng hợp vách tế bào vi khuẩn; ức chế sinh tổng hợp protein; ức chế sinh tổng hợp acid nucleic; gây rối loạn chức năng màng nguyên tương;…

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC Hoa Kỳ), trẻ đang uống kháng sinh vẫn có thể tiêm vắc xin vì thuốc kháng sinh không ảnh hưởng đến quá trình phản ứng miễn dịch của vắc xin. Ngay cả khi trẻ đang dùng kháng sinh để điều trị các bệnh lý nhẹ, cũng không nên trì hoãn việc tiêm phòng mà cần ưu tiên cho trẻ tiêm ngừa đầy đủ, đúng lịch theo khuyến cáo của bác sĩ để trẻ hình thành kháng thể đầy đủ và mạnh mẽ, bảo vệ trẻ khỏi các mối đe dọa từ các tác nhân gây bệnh nguy hiểm.

Một nghiên cứu có tên “Impact of vaccination on antibiotic usage: a systematic review and meta-analysis” đã được công bố trên tạp chí CMI – Ấn phẩm hàng tháng của Hiệp hội Vi sinh lâm sàng và Bệnh truyền nhiễm Châu Âu vào tháng 10/2019, tập 25, số 10. Nghiên cứu được thực hiện dựa trên cơ sở dữ liệu đồ sộ, bao gồm 4980 hồ sơ gửi về, 895 báo cáo toàn văn và 96 bài nghiên cứu khoa học, đã chỉ ra rằng:

Khi nào dùng thuốc kháng sinh sau tiêm chủng?