Viêm Gan B Lây Qua Đường Nào? Phòng Ngừa Ra Sao?

Khả năng lây lan của virus viêm gan B?

Virus viêm gan B có thể tồn tại bên ngoài cơ thể tối thiểu trong 7 ngày. Virus vẫn có thể gây nhiễm trùng trong thời gian này nếu xâm nhập vào cơ thể người chưa được vắc xin bảo vệ. Thời gian ủ bệnh trung bình của viêm gan B là 75 ngày. Tuy nhiên cũng có thể thay đổi từ 30 – 180 ngày. Virus có khả năng được phát hiện trong 30 – 60 ngày sau khi mắc bệnh. Đồng thời, nó có thể tồn tại và phát triển thành bệnh viêm gan B. Virus HBV rất dễ lây, khả năng lây truyền cao hơn HIV 100 lần.

Viêm gan B lây qua đường nào? 

Theo thống kê của Hepatitis Foundation, viêm gan B lây truyền qua các con đường dưới đây:

• Lây từ mẹ sang con.
• Tiếp xúc với máu của bệnh nhân viêm gan B một cách trực tiếp.
• Tiếp xúc với dụng cụ, thiết bị y tế không vô trùng hoặc nhiễm khuẩn. 
• Sinh hoạt tình dục không dùng biện pháp an toàn.
• Dùng chung vật dụng có dính máu hoặc dịch tiết như dao cạo râu, kim tiêm, bàn chải đánh răng,…

Chúng ta hãy cùng tìm hiểu thêm một số thông tin cụ thể để làm rõ hơn thắc mắc viêm gan B lây qua đường nào nhé: 

Lây từ mẹ sang con

Lây từ mẹ sang con là đường truyền nhiễm có nguy cơ cao. Ước tính có đến 90% trẻ sơ sinh mắc bệnh viêm gan B mạn tính nếu nồng độ viêm gan B của mẹ cao và không dùng những biện pháp ngăn ngừa lây nhiễm cho con. Đây cũng chính là con đường lây lan quan trọng nhất tại những quốc gia lưu hành bệnh cao như Việt Nam. Mẹ có thể lây virus viêm gan B cho con ở 3 giai đoạn với tỷ lệ nguy cơ khác nhau:

• Giai đoạn mang thai: Virus viêm gan B có tính chất lây truyền bằng đường máu. Trong khi ở giai đoạn này, nhau thai sẽ ngăn mẹ và thai nhi tiếp xúc với nhau. Do đó, tỷ lệ mẹ truyền bệnh cho thai nhi là rất thấp, chỉ ở mức 2%. Tuy nhiên, mẹ mắc bệnh viêm gan B cần lưu ý nên hạn chế làm hàng rào nhau thai bị tổn thương để giảm thiểu nguy cơ máu của bản thân tiếp xúc với con, nhất là từ tháng thứ 4 trở đi. 
• Trong lúc chuyển dạ và sinh con: Tỷ lệ lây bệnh ở thời điểm này là cao nhất, lên đến 90%. Tử cung bắt đầu co thắt khi chuyển dạ, kéo theo sự co thắt của mạch máu quanh nhau thai. Trẻ sơ sinh có khả năng nhiễm bệnh khi tiếp xúc với máu của mẹ. Hoặc nhiễm virus khi tiếp xúc với dịch âm đạo lúc bé chui qua âm đạo của mẹ. 
• Giai đoạn cho con bú: Viêm gan B ít khi lây truyền qua đường cho trẻ bú. DNA của virus HBV có thể tồn tại trong sữa non nhưng với nồng độ thấp. Do đó, nếu bé được tiêm vắc xin và HBIG đầy đủ sau sinh thì trường hợp lây bệnh viêm gan B từ mẹ sang con ở giai đoạn này hầu như là ít gặp. 

Phương pháp ngăn ngừa lây nhiễm virus HBV từ mẹ sang con bao gồm: Nếu mẹ bầu có nồng độ virus cao sẽ được bác sĩ chỉ định cho uống thuốc kháng virus trong tam nguyệt cuối cùng để làm giảm nồng độ xuống thấp. Ngoài ra, trong vòng 12 giờ sau sinh, trẻ cần được tiêm đầy đủ vắc xin viêm gan B và HBIG (chứa kháng thể chống lại virus HBV). Những phương pháp này rất hiệu quả và giúp làm giảm tỷ lệ lây truyền bệnh cho con.

Quan hệ tình dục

Quan hệ tình dục cũng là con đường lây truyền viêm gan B có tỷ lệ mắc bệnh cao. Một thống kê chỉ ra rằng, cứ 10 ca viêm gan B thì có đến 3 trường hợp bị nhiễm bằng đường tình dục. “Mây mưa” không an toàn sẽ khiến bạn dễ mắc bệnh tình dục và những vấn đề sức khỏe khác. Trong đó, viêm gan B là bệnh có thể lây qua đường tình dục khi tiếp xúc với dịch âm đạo, tinh dịch. Do đó, chúng ta nên dùng biện pháp an toàn khi quan hệ.

Đường máu

Viêm gan B được biết đến là căn bệnh lây truyền qua đường máu. Vì máu có chứa nồng độ virus HBV rất cao. Bạn có thể nhiễm virus HBV khi tiếp xúc hoặc được truyền máu từ bệnh nhân viêm gan B. Vì thế hãy cẩn trọng trong những hoạt động có khả năng cao phải tiếp xúc với máu của người khác, ví dụ như: Xăm, khám nha khoa, phẫu thuật,… Bạn cần chắc chắn các dụng cụ này đã được diệt khuẩn, khử trùng đúng theo tiêu chuẩn để làm giảm tối đa nguy cơ nhiễm virus viêm gan B qua đường máu.

Dùng chung kim tiêm

Tái sử dụng hoặc dùng chung kim tiêm cũng là con đường nguy hiểm có thể lây truyền virus HBV. Hình thức lây nhiễm này cũng là một dạng truyền bệnh qua đường máu. Kim tiêm đã dùng (nhiều ngày trước đó), kể cả là kim sử dụng bên ngoài hay trong môi trường y tế đều chứa vi khuẩn, virus. Đây là tác nhân gây ra bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như viêm gan B.

Dùng chung vật dụng cá nhân

Dùng chung vật dụng cá nhân chứa dịch tiết, máu của người nhiễm virus viêm gan B có thể khiến bạn bị lây bệnh. Tuyệt đối không dùng chung những vật dụng dưới đây:

• Dao cạo râu.
• Dụng cụ cắt móng.
• Bàn chải đánh răng.

Viêm gan B có lây qua đường ăn uống không?

Trên thực tế, viêm gan B không lây truyền qua đường ăn uống hay trong các hoạt động sinh hoạt bình thường khác. Ngoại trừ trường hợp bệnh nhân vô tình bị thương ở miệng khi dùng bữa cùng người khác có thể tiềm ẩn nguy cơ lây virus. 

Viêm gan B có lây qua đường nước bọt không?

Nồng độ virus HBV có trong nước bọt rất thấp. Do đó, khả năng bệnh nhân truyền virus cho người khác là rất khó xảy ra. Đây cũng là một trong các lý do chính để giải thích cho việc bệnh viêm gan B không truyền qua đường sinh hoạt thông thường và ăn uống.

Viêm gan B có lây qua đường hôn nhau không?

Theo CDC, nụ hôn không tiềm ẩn nguy cơ lây virus HBV từ người sang người. Mặc dù quan hệ tình dục bằng miệng có nguy cơ truyền bệnh cao, vì sẽ tiếp xúc với dịch âm đạo/tinh dịch chứa nồng độ HBV cao. Với nụ hôn, người ta chỉ tiếp xúc với nước bọt chứa nồng độ virus viêm gan B rất thấp. Do đó, khả năng nhiễm virus cũng rất thấp.

Viêm gan B có lây qua đường hô hấp không?

Viêm gan B là bệnh được xác nhận không lây qua đường hô hấp. Các hoạt động thuộc về sinh hoạt thông thường đều tiềm ẩn khả năng lây truyền virus viêm gan B. Bên cạnh đó, hắt hơi, ho, ôm cũng không phải là con đường truyền virus HBV. Vì thế, bệnh nhân và người nhà chỉ cần tránh dùng chung vật dụng cá nhân. Ngoài ra, không cần cách ly hay hạn chế tiếp xúc với người bệnh.

Viêm gan B có lây qua sữa mẹ không?

Sữa của người mẹ nhiễm bệnh vẫn chứa một lượng virus viêm gan B. Thế nhưng nồng độ virus này không đáng kể. Do đó sữa mẹ không phải là con đường truyền bệnh viêm gan B dù tại giai đoạn này trẻ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. 

Viêm gan B có lây qua bú sữa mẹ không?

Đường bú là một hình thức tiếp xúc thân thể với bệnh nhân và đây không phải con đường truyền virus HBV từ người sang người. Nhưng bạn cần lưu ý rằng, nếu trẻ cắn đầu vú mẹ chảy máu hoặc ti có tình trạng rạn, nứt thì vẫn tiềm ẩn nguy cơ lây bệnh qua đường máu từ vết thương. 

Người mắc viêm gan B với nồng độ virus thấp, chưa cần điều trị có lây không?

Tình huống trên đề cập đến người nhiễm bệnh viêm gan B nhưng virus ít hoạt động (men gan bình thường, nồng HBV thấp, chưa cần chữa trị kháng virus). Ở những người này, trong dịch tiết và máu vẫn có sự hiện diện của virus. Do đó vẫn có nguy cơ truyền virus cho người khác.

Viêm gan B có lây qua đường muỗi đốt không?

Nhận định virus HBV lây truyền qua đường muỗi đốt cũng có cơ sở. Vì viêm gan B có khả năng truyền bệnh qua đường máu. Tuy nhiên, máu người khi truyền vào cơ thể muỗi sẽ bị thay đổi môi trường. Mà trong môi trường này không phù hợp để virus HBV tồn tại. Do đó, muỗi không có khả năng lây bệnh viêm gan B cho con người.

Quan hệ một lần có lây viêm gan B không?

Quan hệ tình dục là con đường tiềm ẩn nguy cơ lây bệnh viêm gan B cao, vì có tiếp xúc với dịch âm đạo và tinh dịch. Nồng độ virus trong dịch âm đạo hoặc tinh dịch của bệnh nhân viêm gan B khá cao, đủ để lây cho đối phương. Điều này tương tự như việc quan hệ bằng miệng. Do đó, dù bạn chỉ quan hệ với bệnh nhân viêm gan B một lần nhưng không dùng biện pháp an toàn thì vẫn có nguy cơ bị lây nhiễm. 

Uống nước chung có lây viêm gan B không?

Viêm gan B không lây truyền thông qua đường ăn uống, bao gồm cả việc uống chung nước. Hàm lượng virus trong nước bọt chưa đủ nhiều để truyền bệnh. Tuy nhiên, hành động uống chung nước vẫn có thể lây truyền một vài căn bệnh khác như quai bị, viêm họng, cảm lạnh,… 

Viêm gan B có lây từ chồng sang vợ không?

Vợ chồng có thể dễ lây bệnh viêm gan B cho nhau vì 2 lý do:

• Dùng chung vật dụng cá nhân.
• Quan hệ tình dục không dùng biện pháp an toàn.

Đây là những hoạt động thông thường của vợ chồng nhưng nó vẫn tiềm ẩn nguy cơ lây virus HBV. Do đó, các cặp vợ chồng nên dùng biện pháp an toàn để bảo vệ sức khỏe. Ngoài ra nên hạn chế dùng chung vật dụng cá nhân như dao cạo, lược, khăn,… 

Các cặp đôi đừng quên đi làm xét nghiệm AntiHBs và HBsAg để có thể phát hiện ra bệnh viêm gan B từ sớm và kịp thời chữa trị. Bên cạnh đó, nếu kết quả cho thấy bạn chưa mắc bệnh và cũng không có kháng thể bảo vệ thì nên tiến hành chủng ngừa vắc xin. Tốt nhất, trong giai đoạn tiền hôn nhân nên thực hiện tầm soát.

Viêm gan B có lây từ cha sang con?

Viêm gan B không thể lây truyền từ cha sang con. Vì nó không phải là bệnh về gen. Tuy nhiên, nếu con tiếp xúc hoặc nhận máu từ cha nhiễm bệnh thì vẫn có nguy cơ bị lây.

Phòng bệnh viêm gan B bằng cách nào?

Chúng ta đã biết viêm gan B lây qua đường nào. Tiếp theo hãy cùng Đa khoa Phương Nam tìm hiểu về cách phòng bệnh nhé. 

Bạn cần đến cơ sở y tế làm xét nghiệm HBsAg, AntiHBs và chủng ngừa vắc xin nếu chưa có kháng thể bảo vệ. Mọi người nên làm 2 hình thức xét nghiệm này, đặc biệt là người có vợ/chồng, cha, mẹ, anh/chị/em ruột, thành viên sống cùng nhà,… mắc bệnh viêm gan B. Vắc xin viêm gan B được đánh giá là rất hiệu quả và an toàn. Bạn hãy tuân thủ đúng theo phác đồ tiêm chủng để được vắc xin bảo vệ khỏi virus HBV nhé. 

Mẹ bầu cần tầm soát viêm gan B và áp dụng các phương pháp phòng tránh lây nhiễm cho con nếu bản thân dương tính với virus HBV. Ngoài ra, chúng ta có thể thực hiện một số cách giúp làm giảm nguy cơ nhiễm bệnh viêm gan B như:

• Mang găng tay và dùng xà phòng rửa tay sau khi tiếp xúc với máu hay dịch tiết cơ thể.
• Dùng bao cao su khi quan hệ tình dục.
• Nếu bị chảy máu, bạn hãy dùng dung dịch sát khuẩn hoặc cồn vệ sinh vết thương.
• Cẩn thận bảo vệ vết thương.
• Tránh sử dụng chung vật dùng sắc nhọn như bấm móng tay, dao cạo râu, bông tay, bàn chải đánh răng,….
• Khi phẫu thuật, xăm, tiêm phòng,… cần đảm bảo kim mới và đã được vô trùng.