Xét nghiệm CA 15-3: Dấu ấn ung thư vú

Trang chủ > Chuyên khoa > Nội khoa > Huyết học > Xét nghiệm CA 15-3: Dấu ấn ung thư vú

Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng 3 20, 2025

Xét nghiệm CA 15-3 là một trong số các xét nghiệm dấu ấn ung thư quan trọng nhằm phát hiện, theo dõi dõi những người đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú, đặc biệt là ung thư vú di căn. Vậy, xét nghiệm CA 15-3 được thực hiện như thế nào? Mời bạn đọc theo dõi nội dung dưới đây!

Xét nghiệm CA 15-3 là gì?

Xét nghiệm CA 15-3 là một xét nghiệm máu dùng để đo lượng protein antigen 15-3 hay còn gọi là kháng nguyên ung thư 15-3 (CA 15-3). CA 15-3 (Cancer Antigen 15-3) là một protein được sản xuất bởi nhiều loại tế bào, trong đó có tế bào vú.  Tuy nhiên, một số loại tế bào ung thư cũng có khả năng giải phóng kháng nguyên CA 15-3 vào máu.

Xét nghiệm CA 15-3 là một trong các xét nghiệm chỉ điểm chất ung thư
Xét nghiệm CA 15-3 là một trong các xét nghiệm chỉ điểm chất ung thư

Xét nghiệm CA 15-3 là phương pháp định lượng nồng độ CA 15-3 trong máu, được sử dụng như một chỉ điểm khối u trong việc theo dõi ung thư vú. Nhìn chung, nồng độ CA 15-3 càng cao thì nguy cơ ung thư vú càng lớn. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải tất cả các trường hợp ung thư vú đều có mức CA 15-3 tăng cao. Xét nghiệm này đặc biệt có độ nhạy cao trong các trường hợp ung thư vú đã di căn hoặc ung thư vú tái phát.

Bên cạnh đó, xét nghiệm CA 15-3 còn có thể hỗ trợ chẩn đoán một số loại ung thư khác bao gồm ung thư đại tràng, ung thư phổi, ung thư tuyến tụy, ung thư buồng trứng hoặc các khối u ác tính tuyến tiền liệt. Đáng chú ý, nồng độ CA 15-3 trong máu cũng có thể tăng cao trong một số tình trạng bệnh không phải ung thư như xơ gan, viêm gan, các bệnh lý về phổi và một số bệnh vú lành tính.

Ở phụ nữ khỏe mạnh, chỉ số CA 15-3 thường ≤ 30 U/mL. Tuy nhiên, giá trị bình thường có thể thay đổi tùy thuộc vào phương pháp xét nghiệm và thiết bị sử dụng của từng phòng xét nghiệm.

Xét nghiệm chất chỉ điểm khối u CA 15-3 để làm gì?

Ở người khỏe mạnh, nồng độ CA 15-3 trong máu thường thấp. Xét nghiệm chất chỉ điểm khối u CA 15-3 được sử dụng chủ yếu trong quá trình điều trị hoặc sau khi điều trị ung thư vú. Kết quả xét nghiệm giúp bác sĩ xác định hiệu quả điều trị ung thư hoặc phát hiện khối u tái phát sau khi điều trị. Đây là một xét nghiệm hữu ích để biết khối u phát triển, di căn hay giảm dần nhờ đáp ứng điều trị.

Ở người bị ung thư vú giai đoạn đầu hoặc có khối u nhỏ, xét nghiệm này ít hiệu quả. Do đó, xét nghiệm CA 15-3 không được sử dụng riêng lẻ để tầm soát ung thư vú ở những đối tượng có nguy cơ mà cần kết hợp với chẩn đoán hình ảnh như siêu âm hoặc MRI tuyến vú.

Trường hợp cần xét nghiệm CA 15-3 và khám vú

Xét nghiệm CA 15-3 thường được bác sĩ chỉ định trong các trường hợp sau:

Xét nghiệm CA 15-3 có ý nghĩa trong theo dõi và điều trị ung thư vú
Xét nghiệm CA 15-3 có ý nghĩa trong theo dõi và điều trị ung thư vú

  • Xét nghiệm CA 15-3 thường được sử dụng khi có dấu hiệu nghi ngờ ung thư vú.
  • Bầu ngực nổi u nhỏ hoặc sưng tấy khác thường.
  • Núm vú tụt vào trong hoặc thay đổi hình dạng.
  • Cảm giác đau nhẹ như kiến cắn trong vú.
  • Vú căng tức khó chịu, đau do u xâm lấn.
  • Núm vú tiết dịch (có thể có mùi hôi) hoặc chảy máu.
  • Một cục u ở dưới nách hoặc vùng thượng đòn.

Xét nghiệm CA 15-3 được thực hiện như thế nào?

Xét nghiệm CA 15-3 thường tuân theo một quy trình chuẩn để đảm bảo tính chính xác và hiệu quả, cụ thể:

  • Chuẩn bị: Hầu hết không có các yêu cầu đặc biệt về chế độ ăn uống hay thời gian nghỉ trước xét nghiệm này. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân đang dùng các loại thuốc hoặc trong trường hợp đặc biệt, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ để có chỉ định phù hợp.
  • Lấy mẫu máu: Nhân viên y tế sẽ lấy mẫu máu từ tĩnh mạch. Người làm xét nghiệm có thể cảm thấy hơi đau do tác động của kim tiêm. Quá trình lấy máu thường diễn ra trong vòng 3-5 phút.
  • Xử lý mẫu máu: Mẫu máu được lấy sẽ được chuyển đến phòng xét nghiệm để xử lý. Trong phòng xét nghiệm, mẫu máu sẽ được đặt trong các ống hoặc bình chứa đặc biệt để đảm bảo tính ổn định và an toàn.
  • Phân tích và đánh giá: Mẫu máu được chuyển đến máy phân tích để đo mức độ CA 15-3. Máy phân tích sẽ sử dụng các phương pháp và công cụ phù hợp để xác định nồng độ CA 15-3 trong mẫu máu.
  • Báo cáo kết quả: Kết quả xét nghiệm CA 15-3 sẽ được ghi lại và báo cáo cho bác sĩ yêu cầu. Thời gian để nhận kết quả có thể thay đổi tùy thuộc vào cơ sở y tế mà xét nghiệm được thực hiện.

Sau khi nhận được kết quả, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả xét nghiệm CA 15-3 cùng với thông tin khác về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân để đưa ra đánh giá chính xác về tình trạng ung thư vú hoặc các bệnh khác.

Ý nghĩa kết quả xét nghiệm CA 15-3

Nhìn chung, nồng độ CA 15-3 nhỏ hơn 30 U/ml được xem là bình thường. Nhưng kết quả bình thường không loại trừ khả năng bị ung thư vú. Có hơn 50% người bị ung thư vú giai đoạn sớm có nồng độ CA 15-3 bình thường, khoảng 20-25% trường hợp ung thư vú tiến triển nhưng không tăng CA 15-3 máu.

Ở phụ nữ khỏe mạnh, chỉ số CA 15-3 thường dưới 30 U/mL
Ở phụ nữ khỏe mạnh, chỉ số CA 15-3 thường dưới 30 U/mL

Mức CA 15-3 tăng cũng không đủ để khẳng định một người bị ung thư vú. Kết quả xét nghiệm CA 15-3 cần được giải thích cùng với tiền sử, thăm khám bệnh, chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm khác.

Ở người bị ung thư vú, mức CA 15-3 càng cao cho thấy ung thư vú càng tiến triển và số lượng tế bào ung thư hiện diện càng lớn. Mức CA 15-3 cao nhất thường được thấy khi ung thư đã di căn đến xương hoặc gan.

Trong quá trình điều trị ung thư vú, nồng độ CA 15-3 tăng theo thời gian gợi ý người được điều trị không đáp ứng thuốc. Ở người đã điều trị ung thư vú, nồng độ CA 15-3 tăng cho thấy ung thư có thể đang tái phát.

Ngoài ung thư vú, các trường hợp có thể tăng CA 15-3

Ngoài ung thư vú, nồng độ CA 15-3 có thể tăng trong một số bệnh ung thư khác, các bệnh lý lành tính, tình trạng viêm nhiễm:

  • Ung thư đại tràng
  • Ung thư phổi
  • Ung thư tụy
  • Ung thư buồng trứng
  • Lạc nội mạc tử cung
  • Viêm vùng chậu
  • Viêm gan
  • Xơ gan
  • Viêm tụy
  • Ung thư nội mạc tử cung
  • Ung thư tuyến tụy
  • U vú lành tính

Trong các tình trạng này, mức độ CA 15-3 thường không cao như trong ung thư vú. Với các tình trạng lành tính, mức CA 15-3 tương đối ổn định theo thời gian. CA 15-3 cũng tăng ở phụ nữ mang thai.

CA 15-3 có thể tăng lên khi phụ nữ mang thai và cho con bú. Trong trường hợp bình thường, mức CA 15-3 chỉ tăng nhẹ và sẽ không tăng lên theo thời gian.

Những vấn đề cần lưu ý

  • Nếu nồng độ CA 15-3 bình thường cũng chưa thể khẳng định người xét nghiệm không bị ung thư vú. Vì ở giai đoạn sớm của bệnh CA 15-3 thường không tăng và có khoảng 20-25% bệnh nhân ung thư vú tiến triển không tăng nồng độ CA 15-3.
  • Một số bệnh lành tính như viêm gan mạn, xơ gan, lao, bệnh vú lành tính, viêm nội mạc tử cung, Lupus ban đỏ hệ thống, mức độ CA 15-3 trong máu cũng có thể tăng nhẹ hoặc thoáng qua. Trong các bệnh không phải ung thư thì nồng độ CA có xu hướng ổn định theo thời gian.
  • Một tỉ lệ người khỏe mạnh bình thường cũng có tăng nồng độ CA. Ở 8% phụ nữ có thai nồng độ CA 15-3 có thể tăng > 30U/ml, ở từ 4-7% phụ nữ cho con bú nồng độ CA tăng >25U/ml.

Xét nghiệm CA 15-3 có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ chẩn đoán, theo dõi và đánh giá ung thư vú. Việc thực hiện xét nghiệm CA 15-3 cùng với các xét nghiệm dấu ấn ung thư khác, chẩn đoán hình ảnh khác sẽ giúp bác sĩ có chẩn đoán, đánh giá chính xác về tình trạng sức khỏe của người bệnh.

Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Đánh giá bài viết
Bài viết này có hữu ích với bạn không?

Giờ làm việc

Thứ 2 - Chủ Nhật

Thời gian: 07h00p - 18h00p

Liên Hệ

Đăng ký tư vấn ngay

Đăng ký ngay để được tư vấn miễn phí về sức khỏe của bạn!

Bạn chưa điền số điện thoại

DMCA.com Protection Status
*Lưu ý: kết quả điều trị còn phụ thuộc vào cơ địa từng người
Gọi ngay Đặt hẹn
CHAT NGAY
Địa Chỉ Bác sĩ