8 loại xét nghiệm máu không cần nhịn ăn bạn nên biết

Trang chủ > Chuyên khoa > Nội khoa > Huyết học > 8 loại xét nghiệm máu không cần nhịn ăn bạn nên biết

Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng mười 22, 2024

Nhiều người thường lo lắng về việc ăn uống trước khi xét nghiệm máu. Tuy nhiên, bạn có thể yên tâm vì một số loại xét nghiệm máu không yêu cầu nhịn ăn mà vẫn đảm bảo độ chính xác. Hãy cùng tìm hiểu những xét nghiệm máu nào không cần nhịn ăn dưới đây!

Các xét nghiệm máu không cần nhịn ăn

Thức ăn, đặc biệt là các loại carbohydrate, khi vào cơ thể sẽ được chuyển hóa thành glucose (đường huyết). Nếu bạn ăn uống trước khi xét nghiệm, lượng glucose trong máu sẽ tăng lên, làm sai lệch kết quả xét nghiệm, đặc biệt là các xét nghiệm liên quan đến đường huyết.

Nhiều loại xét nghiệm có thể thực hiện mà không cần phải nhịn ăn
Nhiều loại xét nghiệm có thể thực hiện mà không cần phải nhịn ăn

Tuy nhiên, cũng có một số xét nghiệm máu khác không cần phải nhịn ăn vẫn đảm bảo kết quả chính xác. Cụ thể như sau:

  • Xét nghiệm nhóm máu: Nhóm máu của một người được xác định bởi các kháng nguyên có trên bề mặt hồng cầu, và các kháng nguyên này được quy định bởi gen di truyền. Do đó, việc nhịn ăn trước khi làm xét nghiệm nhóm máu là không cần thiết.
  • Xét nghiệm công thức máu: Xét nghiệm công thức máu toàn phần không yêu cầu bạn nhịn ăn vì chế độ ăn uống không ảnh hưởng đến kết quả. Tuy nhiên, đối với các loại xét nghiệm khác như sinh hóa, miễn dịch, hay một số xét nghiệm chuyên biệt khác, bạn cần nhịn ăn từ 8 đến 12 giờ để đảm bảo kết quả chính xác. Để chắc chắn, hãy trao đổi với bác sĩ trước khi lấy mẫu máu để được tư vấn chi tiết hơn. 
  • Xét nghiệm Beta hCG: Mục đích chính của xét nghiệm Beta hCG là phát hiện sự có mặt của hormone hCG trong máu, chứ không phải đo lường các chất dinh dưỡng hay đường huyết. Vì vậy, việc ăn uống trước khi xét nghiệm sẽ không làm ảnh hưởng đến kết quả. Tuy nhiên, mẹ bầu cần lưu ý nên hạn chế uống nước ngọt trong vòng 12 giờ trước khi khám.
  • Xét nghiệm viêm gan B : Virus viêm gan B chủ yếu lây truyền qua đường máu và các chất dịch cơ thể. Việc bạn ăn gì trước khi xét nghiệm sẽ không ảnh hưởng đến sự hiện diện của virus này trong máu.
  • Xét nghiệm HIV: Xét nghiệm HIV nhằm phát hiện sự hiện diện của virus HIV trong máu, bằng cách tìm kiếm các kháng thể hoặc kháng nguyên đặc hiệu của virus này. Việc ăn uống không ảnh hưởng đến sự tồn tại của virus hoặc kháng thể trong máu.
  • Xét nghiệm giun sán: Xét nghiệm giun sán chủ yếu đo lường phản ứng miễn dịch của cơ thể khi tiếp xúc với ký sinh trùng, chứ không phải đo lường các chất dinh dưỡng trong máu. Việc ăn uống và quá trình tiêu hóa thức ăn không hề tác động đến nồng độ kháng thể và kháng nguyên trong máu.
  • Xét nghiệm tầm soát ung thư: Xét nghiệm tầm soát ung thư chủ yếu tìm kiếm các dấu ấn ung thư như: hormone, protein đặc biệt, hoặc các tế bào bất thường trong máu. Mẫu máu phản ánh tình trạng tổng thể của cơ thể chứ không chỉ liên quan đến hệ tiêu hóa.
  • Xét nghiệm NIPT: Xét nghiệm NIPT nhằm phát hiện các bất thường về nhiễm sắc thể của thai nhi thông qua việc phân tích ADN tự do của thai nhi có trong máu mẹ. ADN này tồn tại tự do trong máu mẹ và không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài như thức ăn, đồ uống.

Mẹ bầu không cần phải nhịn ăn trước khi thực hiện xét nghiệm, với những mẹ bầu có sức khỏe yếu, ăn uống đầy đủ trước khi đi xét nghiệm còn giúp tránh nguy cơ tụt huyết áp do đói.

Bên cạnh đó, một số xét nghiệm khác cũng không yêu cầu nhịn ăn, bao gồm: xét nghiệm nội tiết tố nữ, xét nghiệm sàng lọc trước sinh (double test, triple test), xét nghiệm nhiễm sắc thể đồ,…

Vì sao bác sĩ khuyên nên nhịn ăn trước khi xét nghiệm máu?

Mặc dù có một số xét nghiệm máu không yêu cầu nhịn ăn, nhưng trong thực tế, bác sĩ thường khuyến nghị bệnh nhân nên nhịn ăn trước khi thực hiện các xét nghiệm máu quan trọng. Việc nhịn ăn trước khi xét nghiệm máu nhằm đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác và hỗ trợ bác sĩ đưa ra chẩn đoán và điều trị hiệu quả.

Việc ăn uống có thể làm thay đổi nồng độ một số chất trong máu như enzyme, protein,...
Việc ăn uống có thể làm thay đổi nồng độ một số chất trong máu như enzyme, protein,…

Sau khi ăn, cơ thể chuyển hóa thức ăn thành đường glucose để cung cấp năng lượng. Nếu không nhịn ăn, lượng đường trong máu sẽ tăng cao, gây ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm các chỉ số liên quan đến đường huyết như đường huyết lúc đói, đường huyết sau khi ăn, đường hóa hemoglobin (HbA1c) để đánh giá kiểm soát đường huyết ở người bệnh tiểu đường.

Thức ăn chứa nhiều chất béo cũng làm tăng nồng độ mỡ trong máu, ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm lipid máu (cholesterol toàn phần, triglyceride, HDL, LDL). Bên cạnh đó, việc ăn uống còn có thể làm thay đổi nồng độ một số chất khác trong máu như enzyme, protein, khiến kết quả xét nghiệm không chính xác.

Để đảm bảo kết quả xét nghiệm máu chính xác, bệnh nhân nên tuân theo hướng dẫn của bác sĩ và nhân viên y tế về việc nhịn ăn trước khi xét nghiệm. Thời gian nhịn ăn có thể khác nhau tùy thuộc vào loại xét nghiệm, thường từ 8 đến 12 giờ.

Những lưu ý trước khi thực hiện xét nghiệm máu

Để đảm bảo kết quả xét nghiệm máu chính xác, bạn nên tuân thủ một số lưu ý dưới đây:

Phụ nữ mang thai cần trao đổi với bác sĩ trước khi thực hiện xét nghiệm máu
Phụ nữ mang thai cần trao đổi với bác sĩ trước khi thực hiện xét nghiệm máu

Thông thường, bạn sẽ được yêu cầu nhịn ăn từ 8-12 tiếng trước khi xét nghiệm. Điều này có nghĩa là không ăn uống bất cứ thứ gì, ngoại trừ nước lọc.

Trước khi xét nghiệm, hãy thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc bạn đang sử dụng, bao gồm cả thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn, vitamin, thảo dược. Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

Trước khi xét nghiệm, hãy tránh các hoạt động thể chất gắng sức vì điều này có thể làm thay đổi một số chỉ số trong máu.

Căng thẳng có thể làm tăng nồng độ một số hormone trong máu, ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Hãy cố gắng thư giãn trước khi xét nghiệm.

Thời điểm lấy máu tốt nhất là vào buổi sáng sau khi nhịn ăn qua đêm. Các chỉ số thể chất tương đối ổn định, và cơ thể đã loại bỏ phần lớn chất thải và cặn bã qua đêm.

Phụ nữ mang thai cần trao đổi với bác sĩ trước khi thực hiện xét nghiệm máu để được tư vấn về việc nhịn ăn, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Đặc biệt, nếu xét nghiệm yêu cầu nhịn ăn, việc thực hiện vào buổi sáng sẽ giúp bệnh nhân tránh được thời gian nhịn ăn quá lâu. Nếu xét nghiệm vào buổi chiều, bệnh nhân sẽ phải nhịn ăn từ buổi sáng đến trưa, gây mệt mỏi và mất sức.

Nếu bạn đã ăn hoặc uống trong thời gian nhịn ăn trước xét nghiệm, dù là do quá đói hoặc nhầm lẫn, bạn nên thông báo ngay với bác sĩ để được tư vấn và dời lịch xét nghiệm.

Bạn nên tránh nhai kẹo cao su, kể cả loại không đường, vì nó có thể ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa. Nên nhịn ăn trước khi làm xét nghiệm theo hướng dẫn của bác sĩ.

Lưu ý: Các yêu cầu cụ thể trước khi xét nghiệm có thể khác nhau tùy thuộc vào loại xét nghiệm và tình trạng sức khỏe của từng người. Vì vậy, bạn nên hỏi rõ bác sĩ về những điều cần lưu ý trước khi thực hiện xét nghiệm.

Có thể thấy, việc nhịn ăn trước khi xét nghiệm máu không phải là yêu cầu bắt buộc đối với tất cả các loại xét nghiệm. Việc hiểu rõ loại xét nghiệm mình cần làm sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian và công sức. Tuy nhiên, để có kết quả xét nghiệm chính xác nhất, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc nhân viên y tế.

Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Đánh giá bài viết
Bài viết này có hữu ích với bạn không?

Đăng ký tư vấn ngay

Đăng ký ngay để được tư vấn miễn phí về sức khỏe của bạn!

Bạn chưa điền số điện thoại

DMCA.com Protection Status
*Lưu ý: kết quả điều trị còn phụ thuộc vào cơ địa từng người
Gọi ngay Đặt hẹn
CHAT NGAY
Địa Chỉ Bác sĩ