Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ là bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và bé. Tuy nhiên, nhiều mẹ bầu vẫn còn thắc mắc liệu xét nghiệm tiểu đường thai kỳ bằng nước tiểu được không? Việc phân tích nước tiểu có thể phản ánh chính xác tình trạng đường huyết và thay thế các phương pháp chẩn đoán phổ biến khác? Mời bạn đọc tham khảo nội dung dưới đây!
Tiểu đường thai kỳ (còn gọi là đái tháo đường thai kỳ) là tình trạng rối loạn chuyển hóa glucose, dẫn đến lượng đường trong máu tăng cao hơn bình thường, và chỉ xuất hiện trong thời kỳ mang thai. Thông thường, tình trạng này sẽ biến mất sau khi sinh con.
Biến chứng của tiểu đường thai kỳ gây ảnh hưởng đến mẹ và thai nhi
Ảnh hưởng của tiểu đường thai kỳ đến trẻ sơ sinh
Tiểu đường thai kỳ có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm cho trẻ sơ sinh, cụ thể:
Thai to: Lượng đường trong máu mẹ cao khiến thai nhi nhận được nhiều glucose hơn, dẫn đến tăng cân quá mức. Điều này gây khó khăn cho quá trình sinh nở và tăng nguy cơ chấn thương cho bé.
Hạ đường huyết sau sinh: Trẻ có thể bị hạ đường huyết đột ngột sau khi sinh do quen với việc nhận lượng đường cao từ mẹ trong thai kỳ.
Hội chứng suy hô hấp: Đặc biệt ở trẻ sinh non, do insulin dư thừa có thể ảnh hưởng đến sự phát triển phổi của bé.
Vàng da: Tăng bilirubin máu gây vàng da ở trẻ sơ sinh.
Hạ canxi máu: Có thể gây co giật ở trẻ.
Dị tật bẩm sinh: Nếu tiểu đường thai kỳ không được kiểm soát tốt trong giai đoạn đầu thai kỳ (đặc biệt là trong 3 tháng đầu), có thể làm tăng nguy cơ dị tật tim, não, cột sống và các cơ quan khác.
Tăng nguy cơ béo phì và tiểu đường type 2 trong tương lai: Trẻ sinh ra từ mẹ bị tiểu đường thai kỳ có nguy cơ cao hơn mắc các bệnh này khi lớn lên.
Thai chết lưu: Trong trường hợp tiểu đường thai kỳ không được kiểm soát nghiêm ngặt, có thể dẫn đến thai chết lưu.
Ảnh hưởng của tiểu đường thai kỳ đến sức khỏe người mẹ
Tăng huyết áp và tiền sản giật: Tiểu đường thai kỳ làm tăng nguy cơ phát triển huyết áp cao và tiền sản giật, một tình trạng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng cả mẹ và bé.
Sinh non: Mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ có nguy cơ sinh non cao hơn.
Đa ối: Lượng nước ối quá nhiều có thể gây khó chịu và tăng nguy cơ sinh non.
Sảy thai và thai lưu: Nguy cơ sảy thai tự nhiên hoặc thai chết lưu cao hơn ở những mẹ bầu mắc tiểu đường thai kỳ.
Nhiễm trùng đường tiết niệu: Tăng đường huyết có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu.
Khó sinh và tăng nguy cơ mổ lấy thai: Thai nhi có xu hướng to hơn (thai to) do lượng đường trong máu mẹ truyền sang bé nhiều, dẫn đến khó sinh thường và tăng khả năng phải mổ lấy thai.
Tăng nguy cơ mắc tiểu đường type 2 sau sinh: Phụ nữ từng bị tiểu đường thai kỳ có nguy cơ cao hơn phát triển bệnh tiểu đường type 2 trong tương lai.
Các biến chứng khác: Băng huyết sau sinh, nhiễm trùng hậu sản,…
Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ bằng nước tiểu được không?
Xét nghiệm nước tiểu đơn lẻ không đủ để chẩn đoán tiểu đường thai kỳ. Phương pháp này chỉ được sử dụng như một biện pháp sàng lọc sớm, mẹ bầu vẫn cần tiến hành các xét nghiệm máu để có kết quả chẩn đoán chính xác nhất.
Xét nghiệm nước tiểu chưa thể phát hiện tiểu đường thai kỳ.
Việc chẩn đoán đái tháo đường thai kỳ không dựa vào chỉ số glucose trong nước tiểu. Các xét nghiệm nước tiểu thông thường (nước tiểu 10 thông số) sử dụng test nhanh và trong điều kiện bình thường, nước tiểu không chứa glucose (kết quả âm tính). Xét nghiệm glucose trong nước tiểu chỉ nhạy cảm khi lượng glucose đạt mức 40-70 mg/dl (tương đương 2.2-3.88 mmol/L).
Phát hiện chính xác bệnh tiểu đường thai kỳ, cần thực hiện nhiều loại xét nghiệm khác nhau. Để giảm thiểu tối đa nguy cơ biến chứng, người mẹ mang thai cần chủ động chăm sóc sức khỏe đều đặn và hiệu quả, bao gồm việc kiểm tra sức khỏe định kỳ theo lịch, tuân thủ các khuyến cáo về dinh dưỡng và lối sống từ bác sĩ, đồng thời chú ý đến các dấu hiệu bất thường của cơ thể.
Các yếu tố chính có thể dẫn đến tình trạng glucose xuất hiện trong nước tiểu (glucosuria):
Ngưỡng thận thấp
Sau khi ăn
Đái tháo đường
Để chẩn đoán chính xác tiểu đường thai kỳ, bạn cần thực hiện xét nghiệm Glucose máu lúc đói sau khi nhịn ăn 10-12 giờ tại cơ sở y tế uy tín. Nếu thai phụ đang trong tuần thai 24-28 tuần, bác sĩ sẽ tư vấn làm nghiệm pháp đường huyết.
Nghiệm pháp dung nạp đường huyết cho phụ nữ mang thai (tuần 24-28), cụ thể:
Glucose lần 1: < 5.3 mmol/L (< 95.49 mg/dL)
Glucose lần 2: < 10.1 mmol/L ( < 181.98 mg/dL)
Glucose lần 3: < 8.6 mmol/L (< 154.95 mg/dl)
Theo tiêu chuẩn của Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ ADA (American Diabetes Association) và Nhóm nghiên cứu của Hiệp hội Đái tháo đường và thai kỳ Quốc tế IADPSG (International Association of Diabetes and Pregnancy Study Groups).
Thai phụ được chẩn đoán đái tháo đường lâm sàng khi chỉ số glucose máu lúc đói vượt quá 7,0 mmol/L (126,12 mg/dl).
Trường hợp có một hoặc nhiều thông số vượt ngưỡng quy định trong cả 3 lần xét nghiệm được xác định là đái tháo đường thai kỳ.
Thai phụ được coi là bình thường khi tất cả 3 thông số xét nghiệm đều nằm dưới các giá trị ngưỡng quy định.
Làm gì để hạn chế nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ?
Dưới đây là một số biện pháp bạn có thể tham khảo để giảm nguy cơ mắc bệnh:
Chế độ ăn uống lành mạnh
Mẹ bầu cần thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh tránh tình trạng tiểu đường thai kỳ
Ưu tiên thực phẩm toàn phần: Tập trung vào các loại thực phẩm chưa qua chế biến hoặc chế biến tối thiểu như rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt (gạo lứt, yến mạch), các loại đậu và hạt.
Kiểm soát lượng carbohydrate: Lựa chọn carbohydrate phức tạp thay vì carbohydrate đơn giản (đường, bánh kẹo, nước ngọt). Chia nhỏ các bữa ăn trong ngày để duy trì lượng đường trong máu ổn định.
Bổ sung đủ protein: Protein giúp ổn định đường huyết và hỗ trợ sự phát triển của thai nhi. Các nguồn protein tốt bao gồm thịt nạc, cá, trứng, đậu và các sản phẩm từ sữa ít béo.
Tăng cường chất xơ: Chất xơ giúp làm chậm quá trình hấp thu đường, kiểm soát đường huyết và tốt cho hệ tiêu hóa.
Hạn chế đồ ngọt và thực phẩm chế biến sẵn: Những thực phẩm này thường chứa nhiều đường, chất béo không lành mạnh và ít dinh dưỡng.
Duy trì cân nặng hợp lý trước khi mang thai
Nếu bạn đang có kế hoạch mang thai, hãy cố gắng đạt được cân nặng khỏe mạnh. Thừa cân hoặc béo phì làm tăng nguy cơ phát triển tiểu đường thai kỳ.
Tập thể dục thường xuyên
Vận động nhẹ nhàng và thường xuyên (theo khuyến cáo của bác sĩ) có thể giúp cải thiện độ nhạy insulin và kiểm soát cân nặng. Các bài tập phù hợp cho bà bầu bao gồm đi bộ, bơi lội, yoga dành cho bà bầu.
Khám thai định kỳ và thực hiện các xét nghiệm tầm soát
Bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm cần thiết để theo dõi sức khỏe của bạn và phát hiện sớm các dấu hiệu của tiểu đường thai kỳ. Thông thường, xét nghiệm tầm soát tiểu đường thai kỳ được thực hiện vào khoảng tuần thứ 24-28 của thai kỳ.
Trao đổi với bác sĩ về tiền sử gia đình
Nếu gia đình bạn có người mắc tiểu đường thai kỳ hoặc tiểu đường tuýp 2, bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn và cần được theo dõi chặt chẽ hơn.
Ngủ đủ giấc
Thiếu ngủ có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa glucose và làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường. Vì vậy, việc đảm bảo ngủ đủ giấc (thường là khoảng 7-9 tiếng mỗi đêm đối với người lớn) là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể và giúp phòng ngừa tiểu đường thai kỳ.
Mặc dù xét nghiệm nước tiểu có thể cung cấp một số thông tin ban đầu về lượng đường trong cơ thể, nhưng không đủ độ nhạy và độ đặc hiệu để chẩn đoán chính xác tiểu đường thai kỳ. Các phương pháp xét nghiệm máu chuyên biệt, như nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống (OGTT), vẫn là tiêu chuẩn vàng để phát hiện và quản lý tình trạng này, đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho cả mẹ và bé trong suốt thai kỳ.
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Ảnh hưởng của tiểu đường thai kỳ đến trẻ sơ sinh
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
