Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ là một bước kiểm tra quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé trong suốt quá trình mang thai. Tuy nhiên, thắc mắc thường gặp ở các mẹ bầu là liệu xét nghiệm tiểu đường thai kỳ có được uống nước không? Có ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm đường huyết? Hãy cùng tìm hiểu để có sự chuẩn bị tốt cho lần kiểm tra quan trọng này.
Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ có được uống nước không?
Nhiều hướng dẫn từ các tổ chức y tế lớn như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA – American Diabetes Association) yêu cầu bệnh nhân nhịn ăn (không ăn thức ăn hoặc uống đồ uống chứa calo) trong 8-12 tiếng trước khi xét nghiệm OGTT. Trước khi xét nghiệm tiểu đường thai kỳ, thai phụ vẫn có thể uống nước lọc với lượng vừa phải. Nước lọc tinh khiết không chứa glucose, carbohydrate, hay bất kỳ chất dinh dưỡng nào cung cấp năng lượng. Do đó, việc uống nước lọc không trực tiếp làm tăng nồng độ glucose trong máu.
Hầu hết các trường hợp xét nghiệm tiểu đường thai kỳ, thai phụ có thể uống nước lọc trước và trong quá trình xét nghiệm.
Tuy nhiên, cần tránh các loại đồ uống (nước ngọt, trà, cà phê, sữa, nước trái cây…) chứa calo hoặc các chất bởi có thể ảnh hưởng trực tiếp đến đường huyết hoặc quá trình chuyển hóa glucose.
Điều quan trọng, thai phụ cần tuân thủ hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ hoặc cơ sở y tế nơi thực hiện xét nghiệm. Một số phòng xét nghiệm có thể có quy định riêng (ví dụ: yêu cầu nhịn uống hoàn toàn hoặc chỉ cho phép một lượng nước rất hạn chế).
Các lưu ý trước khi thực hiện tiểu đường thai kỳ
Trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào trong chế độ ăn uống hoặc điều trị, mẹ bầu cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Đây là bước quan trọng nhất để đảm bảo mọi hành động đều phù hợp với tình trạng sức khỏe cụ thể của mẹ và thai nhi. Cụ thể:
Hãy liên hệ với bác sĩ để được giải thích kết quả và có những hướng dẫn cần thiết nếu kết quả cho thấy bạn bị tiểu đường thai kỳ.
Thời điểm thực hiện xét nghiệm
Thông thường, xét nghiệm sàng lọc tiểu đường thai kỳ (nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống – OGTT) được thực hiện vào tuần thứ 24 đến 28 của thai kỳ. Tuy nhiên, nếu bạn có các yếu tố nguy cơ cao (ví dụ: tiền sử gia đình có người bị tiểu đường, thừa cân béo phì, tiền sử sinh con to trên 4kg, hoặc có dấu hiệu nghi ngờ tiểu đường trước đó), bác sĩ có thể chỉ định bạn thực hiện xét nghiệm sớm hơn.
Chuẩn bị trước khi xét nghiệm
Chế độ ăn uống: Trong vòng 3 ngày trước khi làm xét nghiệm, bạn nên duy trì chế độ ăn uống bình thường, không kiêng khem tinh bột hay đường quá mức. Điều này giúp đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác nhất.
Nhịn ăn: Bạn sẽ cần nhịn ăn hoàn toàn (không ăn, không uống đồ ngọt, sữa, nước ép trái cây, trà sữa…) ít nhất 8-12 tiếng trước khi lấy mẫu máu đầu tiên. Thời điểm tốt nhất để lấy máu thường là vào buổi sáng sau một đêm nhịn ăn.
Tránh các chất kích thích: Không nên sử dụng các chất kích thích như cà phê, trà đặc, thuốc lá trong vòng 12 giờ trước khi xét nghiệm.
Không dùng thuốc làm ảnh hưởng đến kết quả (nếu có): Hãy thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc bạn đang sử dụng (đặc biệt là thuốc liên quan đến đường huyết như insulin hoặc thuốc trị tiểu đường), bởi một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.
Đảm bảo sức khỏe ổn định trước khi xét nghiệm: Thai phụ chú ý giữ gìn sức khỏe ổn định, tránh để cơ thể bị căng thẳng, mệt mỏi hoặc mắc các bệnh như cảm cúm, viêm nhiễm. Trường hợp xuất hiện các triệu chứng như sốt hoặc dấu hiệu nhiễm trùng, hãy thông báo ngay cho bác sĩ. Bác sĩ có thể sẽ khuyên bạn nên tạm hoãn việc xét nghiệm cho đến khi bạn hoàn toàn bình phục.
Thông báo về tình trạng thai kỳ: Hãy thông báo cho bác sĩ nếu bạn xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như đau bụng, ra máu hoặc cảm thấy không khỏe trước khi làm xét nghiệm. Những thông tin này giúp bác sĩ đưa ra quyết định phù hợp về việc tiến hành xét nghiệm.
Sau khi xét nghiệm
Ăn uống bình thường: Sau khi hoàn thành xét nghiệm, thai phụ có thể ăn uống trở lại bình thường.
Chờ kết quả: Kết quả xét nghiệm thường có sau vài ngày. Hãy liên hệ với bác sĩ để được giải thích kết quả và có những hướng dẫn cần thiết nếu kết quả cho thấy bạn bị tiểu đường thai kỳ.
Ảnh hưởng của tiểu đường thai kỳ đến sức khỏe mẹ bầu và thai nhi
Tiểu đường thai kỳ có thể gây ra nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe cả mẹ bầu và thai nhi nếu không được kiểm soát tốt. Cụ thể như sau:
Ảnh hưởng của tiểu đường thai kỳ đến trẻ sơ sinh
Tiểu đường thai kỳ có thể gây ra nhiều ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh, một số ảnh hưởng có thể xuất hiện ngay sau sinh và một số có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe của bé.
Ảnh hưởng của tiểu đường thai kỳ đến trẻ sơ sinh
Thai nhi phát triển quá lớn (macrosomia) khi lượng glucose trong máu mẹ tăng cao truyền sang con. Để đáp ứng, tuyến tụy của bé phải sản xuất nhiều insulin hơn để chuyển hóa lượng đường dư thừa. Quá trình này khiến cơ thể thai nhi tích lũy năng lượng vượt mức cần thiết, dẫn đến sự phát triển quá mức về kích thước và cân nặng.
Quá trình sinh nở có thể gặp khó khăn như: gãy xương đòn, tổn thương đốt sống cổ, và tăng nguy cơ ngạt chu sinh.
Sau sinh, trẻ có thể gặp hội chứng suy hô hấp do sự bất hoạt của chất surfactan và chậm tiêu dịch phổi.
Trẻ sinh ra từ mẹ mắc đái tháo đường thai kỳ có nguy cơ cao bị hạ glucose huyết đột ngột sau sinh như: bệnh vàng da sơ sinh và bệnh cơ tim.
Nếu mẹ bầu không kiểm soát tốt bệnh tiểu đường trong thai kỳ, nguy cơ em bé sinh ra mắc dị tật bẩm sinh tăng gấp đôi, lên đến khoảng 6-10%. Các dị tật này có thể bao gồm những vấn đề nghiêm trọng như tật nứt đốt sống, các khuyết tật ở tim, dị tật xương, cũng như những khiếm khuyết ở hệ thống tiết niệu, sinh sản và tiêu hóa của bé.
Ảnh hưởng của tiểu đường thai kỳ đến sức khỏe người mẹ
Tiểu đường thai kỳ không chỉ ảnh hưởng đến thai nhi mà còn mang đến nhiều nguy cơ sức khỏe cho người mẹ trong và sau thai kỳ.
Ảnh hưởng của tiểu đường thai kỳ đến sức khỏe người mẹ
Tiểu đường thai kỳ làm tăng nguy cơ các biến chứng thai kỳ nghiêm trọng gấp 4 lần so với người bình thường, bao gồm tiền sản giật, sản giật, nhiễm trùng, nhiễm trùng tiết niệu và băng huyết sau sinh – những tình trạng có thể đe dọa tính mạng thai phụ;
Tình trạng tăng đường huyết hoặc hạ đường huyết đột ngột;
Dẫn đến hôn mê do tăng đường huyết quá mức hoặc hạ đường huyết;
Có thể gây ra bệnh lý võng mạc do tổn thương các thành mạch máu ở võng mạc;
Bệnh thận do đái tháo đường làm suy giảm chức năng lọc của thận;
Xơ vữa động mạch;
Đối với thai nhi, tiểu đường thai kỳ làm tăng nguy cơ sinh non, sảy thai, thai chết lưu, đa ối và vỡ ối sớm.
Đường huyết cao ở mẹ truyền sang thai nhi, kích thích tuyến tụy của bé sản xuất nhiều insulin. Điều này gây phát triển thân trên và vai quá mức, có thể dẫn đến khó sinh, gãy xương hoặc tổn thương não trong quá trình sinh.
Mặc dù đường huyết của mẹ thường trở về bình thường sau sinh, tiểu đường thai kỳ vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách trong suốt thai kỳ.
Tầm soát tiểu đường thai kỳ nên được thực hiện sớm cho tất cả thai phụ, đặc biệt những người có yếu tố nguy cơ. Việc theo dõi và kiểm soát đường huyết đúng cách sẽ giúp bảo đảm thai kỳ khỏe mạnh và quá trình sinh nở an toàn.
Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ là một bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và bé. Việc tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ, bao gồm cả việc xét nghiệm tiểu đường thai kỳ có được uống nước không, sẽ đảm bảo kết quả chính xác nhất, từ đó giúp bác sĩ đưa ra những can thiệp kịp thời và phù hợp.
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Thời điểm thực hiện xét nghiệm
Ảnh hưởng của tiểu đường thai kỳ đến trẻ sơ sinh
