Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng 1 17, 2025
Mục Lục Bài Viết
Nhóm máu được xác định dựa trên sự hiện diện của các kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu và các kháng thể tương ứng trong huyết thanh. Khi kháng nguyên và kháng thể tương thích gặp nhau, chúng sẽ gây ra phản ứng ngưng kết đặc hiệu.
Hệ nhóm máu Rh chỉ có kháng nguyên, không có kháng thể tự nhiên. Trong đó, người có nhóm máu RhD dương sẽ có kháng nguyên D trên bề mặt hồng cầu, trong khi người có nhóm máu RhD âm sẽ không có kháng nguyên D này.
Xét nghiệm nhóm máu cần thiết khi có chỉ định truyền máu hoặc nguy cơ phải truyền máu, đặc biệt trong trường hợp thiếu máu hoặc chuẩn bị cho các phẫu thuật, thủ thuật có khả năng gây mất nhiều máu.
Có nhiều phương pháp xét nghiệm nhóm máu, nhưng nhìn chung đều dựa trên nguyên tắc tương tác giữa kháng nguyên trên hồng cầu và kháng thể trong huyết thanh.
Việc định nhóm máu bằng phương pháp thủ công có thể được thực hiện theo hai cách: một là định nhóm máu trên phiến và hai là định nhóm máu trong ống nghiệm.
Hiện nay có hai phương pháp định nhóm máu tự động được sử dụng, bao gồm định nhóm máu bằng Gelcard bán tự động và định nhóm máu bằng Gelcard trên máy tự động hoàn toàn.
Các phương pháp tự động có ưu điểm vượt trội về độ nhạy và độ đặc hiệu cao, cho kết quả ngưng kết rõ ràng và chính xác. Đặc biệt, phương pháp định nhóm máu bằng Gelcard trên máy tự động hoàn toàn còn mang lại nhiều lợi ích đáng kể.
Về mặt quy trình, phương pháp tự động hoàn toàn giúp hạn chế tối đa sự can thiệp trực tiếp của nhân viên xét nghiệm vào quá trình phân tích, từ đó giảm thiểu các nguy cơ sai sót có thể xảy ra.
Đối với mẫu xét nghiệm, phương pháp này chỉ cần sử dụng một ống chống đông EDTA duy nhất, thay vì phải dùng cả ống EDTA và ống serum như các phương pháp khác, giúp tiết kiệm mẫu và vật tư.
Trong quá trình phân tích mẫu, máy có khả năng thực hiện đồng thời nhiều xét nghiệm khác nhau trên cùng một mẫu trong một lần xét nghiệm, cho phép truy cập ngẫu nhiên và liên tục theo từng đợt hoặc từng mẫu. Ngoài ra, máy còn có vị trí ưu tiên dành riêng cho các xét nghiệm cấp cứu, giúp tối ưu hóa quy trình và rút ngắn thời gian trả kết quả.
Dựa trên sự hiện diện của các kháng nguyên trên hồng cầu và kháng thể trong huyết thanh, phân chia thành các nhóm máu chính thuộc hệ ABO và Rh. Điều này có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc truyền máu để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Tỷ lệ các nhóm máu ABO phổ biến ở người Việt Nam như sau:
Tỉ lệ nhóm máu Rh D dương cao: 99.96%; Rh D âm: 0.04%
Nhóm máu được xác định bởi gen di truyền và không thay đổi trong suốt cuộc đời (trừ trường hợp có truyền tế bào gốc tạo máu). Nhóm máu AB và RhD âm là các nhóm máu hiếm.
Phụ nữ mang nhóm máu Rh D âm có thể gặp tình trạng bất đồng nhóm máu với thai nhi (nếu thai nhi có nhóm Rh D dương), dẫn đến tan máu, gây nguy cơ thai lưu hoặc vàng da ở trẻ sơ sinh.
Trong quá trình truyền máu, nguyên tắc quan trọng là phải đảm bảo sự hòa hợp miễn dịch giữa người cho và người nhận. Điều này có nghĩa là phải có sự tương thích về kháng nguyên và kháng thể thuộc hệ nhóm máu ABO và Rh. Khi cần truyền máu, các bác sĩ sẽ đưa ra chỉ định và tư vấn cụ thể.
Xét nghiệm máu là một trong những xét nghiệm phổ biến để đánh giá sức khỏe. Để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác và đáng tin cậy, bạn cần lưu ý một số điều sau: