Cách Khắc Phục Tình Trạng Khô Hạn Tuổi Mãn Kinh

Tiền mãn kinh là gì?

Tiền mãn kinh là giai đoạn chuyển đổi sang mãn kinh, khi cơ thể phụ nữ trải qua sự thay đổi chu kỳ tự nhiên từ kinh nguyệt thường xuyên và rụng trứng đến vô sinh vĩnh viễn hoặc mãn kinh. Tiền mãn kinh thường xuất hiện trong khoảng tuổi 40 – 55 đi kèm với các dấu hiệu như kinh nguyệt không đều, kéo dài hơn, ngắn hơn, kinh ra nhiều hơn hoặc ít hơn.

Cơ chế gây ra tiền mãn kinh chủ yếu liên quan đến sự mất cân bằng hoặc rối loạn trong sản xuất hormone nữ Estrogen và Progesteron. Điều này thường bắt đầu từ tuổi 40 khi buồng trứng suy giảm hoặc không còn hoạt động bài tiết hormone sinh dục nữ.

Mãn kinh là gì?

Sau tiền mãn kinh là giai đoạn mãn kinh, khi cơ thể người phụ nữ trải qua quá trình chấm dứt kinh nguyệt và mất khả năng sinh sản tự nhiên. Trong giai đoạn này, buồng trứng suy giảm chức năng, hormone sinh dục không còn được sản xuất đủ, dẫn đến các biến đổi, rối loạn tạm thời trong chức năng tâm sinh lý.

Mãn kinh được xác định khi người phụ nữ không có kinh nguyệt trong ít nhất 12 tháng liên tục và đây là một quá trình kéo dài, bao gồm sự suy giảm chức năng rụng trứng, buồng trứng ngừng sản xuất tế bào trứng, thay đổi lượng hormone, từ rối loạn kinh nguyệt cho đến chấm dứt hoàn toàn.

Khô hạn ở kỳ mãn kinh là gì?

Âm đạo luôn duy trì trạng thái ẩm ướt nhờ vào sự bôi trơn bởi các lớp dịch mỏng trong suốt, được điều chỉnh nhờ hormone Estrogen. Nội tiết tố này đảm bảo sự khỏe mạnh, đàn hồi và độ dày của niêm mạc âm đạo.

Thường thì khi có nhu cầu tình dục, niêm mạc âm đạo của phụ nữ sẽ sản xuất chất dịch giúp duy trì độ ẩm nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho quan hệ. Dịch này cũng là môi trường giúp tinh trùng di chuyển dễ dàng gặp trứng rồi thụ tinh.

Tuy nhiên, khi niêm mạc âm đạo bị khô hoặc không đủ dịch bôi trơn, việc quan hệ tình dục sẽ gặp khó khăn. Nếu cố gắng tiếp tục quan hệ trong tình trạng này, niêm mạc âm đạo có thể bị tổn thương, gây chảy máu, đau rát và tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm cho phụ nữ.

Như vậy chúng ta vừa biết được khô hạn tuổi mãn kinh là gì. Trong phần tiếp theo hãy cùng Đa khoa Phương Nam tìm hiểu về phương pháp cải thiện tình trạng này nhé!

Nguyên nhân chính gây khô hạn ở tuổi mãn kinh

Khô âm đạo do nhiều nguyên nhân khác nhau. Ngoài việc liên quan đến giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh của phụ nữ, tình trạng khô âm đạo cũng có thể xảy ra sau khi phụ nữ sinh con, căng thẳng tâm lý hoặc liên quan đến các bệnh về buồng trứng như đa nang buồng trứng, lạc nội mạc tử cung,… Tuy vậy, dù nguyên nhân là gì thì khô âm đạo luôn là kết quả do sự suy giảm nội tiết tố và cần được xử lý kịp thời.

Bị khô hạn mãn kinh do suy giảm hormone Estrogen

Trong giai đoạn mãn kinh, sự suy giảm mạnh của hormone Estrogen ảnh hưởng đến âm đạo phụ nữ. Mãn kinh làm cho niêm mạc âm đạo trở nên khô teo, giảm lưu lượng máu tới khu vực này. Kết quả là chị em mãn kinh có thể gặp vấn đề về khô hạn tuổi mãn kinh tại vị trí âm đạo, thiếu chất nhờn gây ra đau trong quá trình quan hệ tình dục.

Ngoài ra, có thể xuất hiện các dấu hiệu như âm đạo nhám như giấy nhám, rách và chảy máu trong quá trình quan hệ, ngứa, bỏng rát. Do việc tăng mức acid trong âm đạo dễ dẫn đến tình trạng viêm nhiễm vùng phụ khoa hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu. Các khu vực bên ngoài âm đạo, chẳng hạn như âm hộ cũng có thể bị kích ứng trong trường hợp này.

Khô hạn ở tuổi mãn kinh do thiếu hụt Progesterone

Sự thiếu hụt hormone Progesterone là nguyên nhân làm rối loạn kinh nguyệt, tâm trạng lo lắng, trầm cảm, giảm ham muốn tình dục và có thể gây ra chảy máu bất thường ở tử cung khi chị em không mang thai.

Sụt giảm Testosterone cũng gây khô hạn ở tuổi mãn kinh

Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng khô hạn tuổi mãn kinh. Hormone này không chỉ tồn tại ở nam giới mà cũng có ở nữ giới, đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường ham muốn tình dục, khả năng sinh sản và sản xuất hồng cầu.

Khi Testosterone suy giảm trong giai đoạn mãn kinh, chị em có thể gặp phải các vấn đề như khô hạn âm đạo và giảm ham muốn tình dục, mất trí nhớ, mất phương hướng trong không gian. 

Rối loạn chức năng sàn chậu thời kỳ mãn kinh

Trong giai đoạn tiền mãn kinh – mãn kinh, cơ bao quanh bàng quang và âm đạo phụ nữ có thể trở nên co thắt hoặc lỏng lẻo hơn. Khi quan hệ tình dục không thoải mái dễ dẫn tới hiện tượng co thắt của cơ sàn chậu.

Đây là một phản xạ tự nhiên của cơ thể để bảo vệ khỏi sự xâm nhập từ vi khuẩn, tuy nhiên chị em có thể cảm thấy đau sau quan hệ. Cơ sàn chậu có thể trở nên không ổn định hơn trong giai đoạn mãn kinh. Sự sa xuống của bàng quang hoặc tử cung vào âm đạo cũng có thể gây khó chịu khi quan hệ.

Ít quan hệ

Thường xuyên sinh hoạt tình dục sẽ giúp tăng cường lưu lượng máu, sự bôi trơn cũng như sức khỏe của các mô âm đạo. Nếu quan hệ ít thì âm đạo có thể không được kích thích đủ và dần trở nên khô hạn.

Mô sẹo

Trong quá trình phẫu thuật hoặc sinh nở, một số chị em có thể phát triển sẹo hoặc vùng da cứng. Những vết sẹo này thường đau hơn một chút trong giai đoạn mãn kinh do các mô xung quanh cửa âm đạo trở nên mỏng hơn và gây ra tình trạng khô hạn tuổi mãn kinh. 

Các yếu tố khác

Các bệnh lý như tiểu đường, bệnh tim, huyết áp cao khi không được điều trị có thể làm giảm lưu lượng máu và ảnh hưởng đến chức năng sinh lý. Ngoài ra, những bệnh da liễu như chàm, vẩy nến, địa y xơ cứng hoặc vết loét ở vùng sinh dục sẽ gây đau rát làm kích thích đến da trong khu vực âm đạo.

Bị khô hạn ở tuổi mãn kinh có biểu hiện gì?

Chị em gặp phải tình trạng khô hạn tuổi mãn kinh có thể xuất hiện các dấu hiệu sau:

• Âm đạo khô và có thể gây ngứa nhẹ hoặc khó chịu nhẹ.
• Đau và chảy máu khi quan hệ tình dục.
• Vùng kín có thể sưng đỏ và xuất hiện cảm giác đau rát.
• Có cảm giác ống âm đạo co lại.
• Giảm ham muốn tình dục và khó đạt khoái cảm hơn.
• Tăng nguy cơ nhiễm trùng bàng quan và âm đạo.
• Dễ mắc phải nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Sức mạnh cơ xương chậu giảm.

Cách chữa khô hạn ở thời kỳ mãn kinh

Sau đây là một số phương pháp giúp chữa trị tình trạng tuổi mãn kinh mà chị em có thể tham khảo:

Ăn nhiều hoa quả chứa vitamin C

Các thực phẩm giàu vitamin C có tác dụng thúc đẩy tiết chất nhờn trong vùng kín, góp phần hỗ trợ quan hệ tình dục thuận lợi. Một số thực phẩm chứa vitamin C mà chị em dễ dàng tìm thấy bao gồm cam, bưởi, rau bina, dâu tây, kiwi, dứa và ớt chuông.

Bổ sung vitamin E từ thực phẩm

Bổ sung vitamin E tự nhiên cũng là cách hữu hiệu giúp giảm tình trạng khô hạn tuổi mãn kinh. Các nguồn vitamin E như hạt, quả bơ, đu đủ, cải xanh, xoài chín và dầu thực vật có tác dụng cải thiện tình trạng khô âm đạo. Bên cạnh đó, việc tiêu thụ những thực phẩm giàu vitamin E cũng giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch, tăng cường hệ miễn dịch, ngăn ngừa ung thư, làm đẹp da.

Uống đủ nước mỗi ngày

Chị em nên duy trì lượng nước cần thiết hàng ngày, không chỉ để hỗ trợ hoạt động của cơ thể mà còn cải thiện quá trình tiêu hóa, giảm nguy cơ hình thành sỏi thận, căng thẳng và tình trạng khô âm đạo,… Ngoài ra, uống đủ nước cũng rất quan trọng sau khi tập luyện hoặc vận động nhằm cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể. Chị em nên lưu ý uống tối thiểu 2 lít nước mỗi ngày.

Bổ sung thực phẩm giàu acid béo Omega-3

Những phương pháp giúp giảm tình trạng khô hạn tuổi mãn kinh nhất định không nên bỏ qua cách bổ sung thực phẩm giàu acid béo Omega-3. Omega-3 đóng vai trò cải thiện tình trạng khô âm đạo, làm giảm sự cáu giận và căng thẳng, đồng thời giúp da trở nên đẹp, mịn màng. Chị em có thể tìm thấy Omega-3 trong các nguồn thực phẩm như cá béo, cá trích, cá hồi, cá mòi, cá ngừ, sữa hạt, dầu gan cá,…

Điều chỉnh lại các thói quen tốt và lối sống lành mạnh

Việc thực hiện các thói quen hàng ngày và duy trì lối sống lành mạnh, cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình trạng khô âm đạo ở giai đoạn mãn kinh. Chị em nên duy trì một chế độ ăn uống cân đối, đa dạng, thường xuyên tham gia vào một số hoạt động thể thao, đảm bảo ngủ đủ giấc cũng như tìm cách xả stress, thư giãn để giữ cho cơ thể lẫn tâm trí luôn khỏe mạnh.

Chữa khô hạn mãn kinh bằng thuốc

Chị em nên lựa chọn sử dụng các phương pháp hỗ trợ như thuốc đặt, hoặc kem bôi trơn để cải thiện tình trạng khô hạn từ đó giúp việc quan hệ dễ dàng hơn. Có nhiều loại thuốc, kem bôi trơn mà nữ giới cần tham khảo sử dụng như kem dưỡng ẩm âm đạo KY Liquibeads, Replens, thuốc đặt âm đạo Dehydroepiandrosterone (DHEA). Tuy nhiên, chị em cần lưu ý rằng một số loại thuốc này có thể gây ngứa, kích ứng hoặc dị ứng vùng kín nếu không phù hợp do đó nên tìm hiểu và tham khảo ý kiến từ chuyên gia y tế trước khi sử dụng.

Liệu pháp thay thế hormone cục bộ (HRT cục bộ)

Thay thế hormone cục bộ (HRT cục bộ) (còn được gọi là liệu pháp thay thế hormone tại chỗ) là một phương pháp dùng để giải quyết tình trạng thiếu hụt hormone Estrogen trong cơ thể bằng cách cung cấp Estrogen trực tiếp vào âm đạo hạn chế gây ra tình trạng khô hạn tuổi mãn kinh.

Tuy nhiên, phương pháp này có thể gây ra một số tác dụng phụ như chảy máu âm đạo và đau ngực. Chị em chỉ nên tiến hành khi đã được bác sĩ khám, chỉ định, không tự ý mua Estrogen điều trị tại chỗ. Liệu pháp thay thế hormone diễn ra như sau:

• Viên đặt âm đạo (Vagifem): Sử dụng viên thuốc được đặt vào âm đạo để giải phóng Estrogen. Viên này có thể sử dụng hàng ngày hoặc theo chỉ định của bác sĩ.
• Vòng âm đạo (Estring): Đây là một vòng nhỏ chứa Estrogen được đặt vào âm đạo và giải phóng dần Estrogen trong thời gian dài. Vòng này nên thay đổi hàng năm hoặc theo chỉ định của bác sĩ.
• Kem bôi âm đạo (như Estrace, Premarin): Sử dụng kem bôi Estrogen trực tiếp lên âm đạo để cung cấp hormone. Kem này thường được sử dụng theo lịch trình hoặc chỉ định từ bác sĩ.

Quyết định sử dụng phương pháp thay thế hormone cục bộ và loại sản phẩm cụ thể nên được thảo luận rõ với bác sĩ để đảm bảo sự an toàn, hiệu quả trong điều trị khô âm đạo.