Hướng Dẫn Cách Chăm Sóc Trẻ Bị Quai Bị Để Nhanh Khỏi Bệnh

Bác sĩ tư vấn Y khoa

Bác sĩ Nguyễn Trọng Quốc

Bác sĩ khoa Nội nhi I Đa khoa Phương Nam

Đặt lịch Xem hồ sơ

Bệnh quai bị ở trẻ em

Trước khi đi sâu vào cách chăm sóc trẻ bị quai bị, chúng ta cùng tìm hiểu tổng quan về bệnh quai bị để biết nó nguy hiểm ra sao nhé!

1. Nguyên nhân gây bệnh quai bị

Quai bị do virus Paramyxovirus gây ra, đây là bệnh truyền nhiễm cấp tính rất dễ phát triển thành dịch do khả năng lây lan qua đường hô hấp rất cao. Ngoài ra, bệnh có thể lây khi nói chuyện, khi hắt xì hơi, khi ho, khi tiếp xúc trực tiếp với người đang mắc bệnh.

2. Triệu chứng bệnh quai bị ở trẻ em

Bệnh quai bị ở trẻ em có thời gian ủ bệnh rất dài, thường khoảng 17 – 28 ngày, vào giai đoạn khởi phát của bệnh, trẻ sẽ xuất hiện những triệu chứng phổ biến như:

• Sốt cao trên 38 độ C, tình trạng sốt có thể kéo dài từ 3 – 4 ngày.
• Suy nhược cơ thể, đau đầu, miệng khô, cơ thể mệt mỏi.
• Họng bị đau rát, khó chịu, tuyến mang tai đau nhức.
• Sau khoảng 1 – 2 ngày phát bệnh, người bệnh bắt đầu bị sưng mang tai. Có thể xảy ra ở 1 hoặc cả 2 bên.
• Miệng đau, gặp khó khăn khi ăn uống, mặt sưng to, biến dạng, 2 má sưng không đối xứng.

3. Biến chứng nguy hiểm của bệnh quai bị

Bệnh quai bị nếu không sớm điều trị tích cực có thể gây ra nhiều biến chứng vô cùng nguy hiểm như:

• Khiến người bệnh bị điếc, mất thính giác do tổn thương ốc tai.
• Gây viêm buồng trứng, dẫn đến vô sinh ở nữ giới.
• Gây viêm tinh hoàn, dẫn đến vô sinh ở nam giới.
• Gây viêm tụy, viêm não, viêm màng não.
• Gây nhồi máu phổi, viêm cơ tim, viêm đường hô hấp, viêm tuyến giáp…

Cách chăm sóc trẻ bị quai bị tại nhà

Hiện nay, quai bị vẫn chưa có thuốc đặc trị, việc điều trị thường được dựa trên yếu tố chăm sóc, cải thiện viêm nhiễm, triệu chứng. Do đó, chăm sóc trẻ bị quai bị là vô cùng quan trọng. Cụ thể, để giúp trẻ nhanh khỏe mạnh, phụ huynh cần lưu ý một số vấn đề sau:

1. Lưu ý khi chăm sóc trẻ bị quai bị

Khi chăm sóc trẻ mắc quai bị, phụ huynh hãy tuân thủ một số yêu cầu dưới đây để đảm bảo an toàn cho trẻ cũng như tránh những biến chứng không mong muốn xảy ra:

• Cần cách ly trẻ ở buồng riêng biệt ít nhất 14 ngày để tránh nguy cơ lây bệnh ra cộng đồng.
• Người chăm sóc trẻ phải đeo khẩu trang, bao tay và khử khuẩn thân thể, quần áo thường xuyên.
• Đồ dùng cá nhân và buồng bệnh của trẻ cũng cần thường xuyên được khử khuẩn cẩn thận.
• Phụ huynh có thể sử dụng khăn nóng để đắp lên mặt, giúp trẻ giảm cảm giác đau vùng má.
• Không cho trẻ ra gió hay tắm nước lạnh khi bị quai bị vì nó sẽ khiến tình trạng bệnh nặng hơn.
• Cần cho trẻ uống nhiều nước để tránh hiện tượng mất nước.
• Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng trong quá trình mắc bệnh để nâng cao đề kháng.
• Không được tự ý cho trẻ sử dụng thuốc mà phải cho trẻ uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
• Không cho trẻ vận động mạnh khi đang mắc quai bị.

2. Thực phẩm nên kiêng khi bị quai bị

Để tránh tình trạng bệnh quai bị nặng hơn thì bên cạnh cách chăm sóc trẻ bị quai bị, phụ huynh cần lưu ý đến những thực phẩm cần kiêng ăn trong giai đoạn mắc bệnh. Cụ thể như:

• Cần kiêng cho trẻ ăn những thực phẩm làm từ nếp: Thức ăn chế biến từ nếp như xôi, bánh chưng… sẽ khiến bệnh trở nên trầm trọng hơn, khiến tình trạng sưng, viêm nhiễm càng nặng, kéo dài thời gian hồi phục, nên tuyệt đối không cho trẻ ăn thực phẩm từ nếp.
• Cần kiêng thực phẩm cay, chua: Thực phẩm chua và cay sẽ khiến cho tuyến nước bọt của trẻ phải hoạt động nhiều hơn, từ đó khiến các triệu chứng viêm nhiễm khó phục hồi, nên trẻ cũng cần kiêng đồ ăn chua cay, cứng.
• Đồ ăn tanh: Trẻ cũng không nên ăn cá, cua hay đồ ăn tanh, vì nó sẽ khiến bệnh quai bị nặng hơn, kéo dài thời gian phục hồi.
• Thịt gà: Thịt gà tuy nhiều dinh dưỡng nhưng lại khó tiêu, khó hấp thu và dai nên không phù hợp cho trẻ đang mắc quai bị.

3. Nên bổ sung thực phẩm gì khi bị quai bị

Bên cạnh các thực phẩm cần kiêng thì khi trẻ mắc quai bị, phụ huynh cũng cần lưu ý đến chế độ dinh dưỡng của trẻ và phải bổ sung những thực phẩm như:

• Thực phẩm lỏng, mềm, dễ tiêu hóa: Nên cho trẻ ăn thực phẩm lỏng, mềm để không làm ảnh hưởng đến vùng hàm đang bị đau của trẻ. Ngoài ra, cần cho trẻ ăn thức ăn dễ tiêu hóa để cơ thể hấp thu tốt hơn. Có thể cho trẻ ăn cháo mềm, súp, canh trứng…
• Bổ sung trái cây và rau xanh: Nên bổ sung rau xanh cũng như trái cây vào khẩu phần ăn của trẻ, bởi rau xanh chứa nhiều vitamin, giúp trẻ tăng cường đề kháng tốt hơn.
• Đồ ăn từ đậu, ngũ cốc: Để bổ sung dinh dưỡng cho trẻ, phụ huynh cũng có thể cho trẻ ăn các thực phẩm chế biến từ đậu để tốt cho tiêu hóa, tăng cường miễn dịch.
• Cho trẻ uống nhiều nước và sữa: Ngoài ra, để tránh tình trạng mất nước, cha mẹ nên cho trẻ uống nhiều nước và bổ sung sữa thêm vào sau bữa ăn để cân bằng dưỡng chất và giúp nhanh khỏe mạnh.

4. Lưu ý vấn đề vệ sinh trong khi trẻ bị quai bị

Một trong những vấn đề mà rất nhiều phụ huynh băn khoăn khi trẻ bị quai bị đó là việc vệ sinh. Bởi theo các chuyên gia y tế thì việc giữ vệ sinh cho trẻ là vô cùng quan trọng, giúp trẻ nhanh khỏe mạnh. Cụ thể như sau:

• Không nên cho trẻ tắm nước lạnh mà chỉ nên dùng khăn ấm để lau toàn thân cho trẻ.
• Cần thay quần áo cho trẻ mỗi ngày.
• Cho trẻ súc miệng bằng nước muối hoặc nước súc miệng hằng ngày.
• Đồ dùng cá nhân và buồng bệnh của trẻ phải được khử khuẩn mỗi ngày để tránh lây nhiễm.

5. Những sai lầm trong điều trị quai bị trẻ em mẹ cần lưu ý

Trên thực tế thì không phải ai cũng biết cách chăm sóc trẻ bị quai bị, nên vẫn có nhiều trường hợp cha mẹ gặp các sai lầm trong quá trình chăm sóc trẻ, khiến tình trạng bệnh của trẻ trở nên trầm trọng hơn.

Do đó, để đảm bảo an toàn cho trẻ, cha mẹ cần tránh những vấn đề sau:

• Cha mẹ không được bôi bất cứ loại thuốc nào lên vùng má sưng đau bởi nó không những không có tác dụng mà còn khiến bệnh nặng hơn.
• Không tự ý mua kháng sinh cho trẻ sử dụng mà phải tuân thủ chỉ định của bác sĩ, bởi kháng sinh không có tác dụng trong việc điều trị quai bị mà chỉ có thể khắc phục triệu chứng viêm nhiễm.
• Không được cho trẻ vận động hay ra ngoài gió bởi khi vận động mạnh, trẻ sẽ dễ gặp phải biến chứng. Đặc biệt trường hợp viêm tinh hoàn sẽ khiến tinh hoàn bị tổn thương, dẫn đến vô sinh.

Cho đến hiện tại, bệnh quai bị vẫn chưa có thuốc đặc trị và hầu hết bệnh sẽ khỏi và không để lại biến chứng nguy hiểm nếu được phát hiện kịp thời, điều trị và chăm sóc đúng cách. Vì thế mẹ không nên quá lo lắng và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để giúp trẻ nhanh chóng phục hồi. Tuy nhiên một số trường hợp nguy hiểm cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để thăm khám và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Vậy khi nào mẹ cần đưa bé đến bác sĩ?

Lưu ý khi nào cần đưa trẻ đến bác sĩ?

Quai bị có thể điều trị cách ly tại nhà mà không ảnh hưởng đến hiệu quả phục hồi, tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, phụ huynh hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt trong những trường hợp sau:

• Tuyến nước bọt của trẻ bị sưng đau trên 7 ngày.
• Trẻ sốt cao, sưng má liên tục không thuyên giảm sau 3 ngày.
• Trẻ không chịu ăn, người mệt mỏi, mất nước, bị mất sức.
• Trẻ xuất hiện biểu hiện co thắt, đau cơ quan sinh dục.
• Triệu chứng đau vùng má trầm trọng một cách bất thường.