Bệnh Tay Chân Miệng Ở Trẻ Em – Mối Nguy Hiểm Tiềm Ẩn

Bác sĩ tư vấn Y khoa

Bác sĩ Nguyễn Trọng Quốc

Bác sĩ khoa Nội nhi I Đa khoa Phương Nam

Đặt lịch Xem hồ sơ

Dấu hiệu nhận biết bệnh tay chân miệng ở trẻ

Bệnh tay chân miệng ở trẻ em xuất hiện nhiều triệu chứng khác nhau tùy vào từng giai đoạn. Trung bình thời gian ủ bệnh từ 3 – 6 ngày. Thời gian khởi phát bệnh bắt đầu với các triệu chứng dễ nhận biết:

• Trẻ bị sốt nhẹ (37,5 – 38 độ C), mệt mỏi và có thể bị sốt cao (38,5 – 39 độ C).
• Đau họng khi nuốt.
• Đặc biệt là tổn thương, đau rát ở răng miệng.
• Chảy nước bọt nhiều.
• Chán ăn, ăn không ngon.
• Có thể tiêu chảy vài lần trong ngày.

Thời gian toàn phát (sau 1 – 2 ngày bệnh khởi phát), trẻ bắt đầu xuất hiện các triệu chứng nặng hơn, điển hình:

• Trẻ bị phát ban dạng bỏng nước (mụn nước) ở lòng bàn tay, đầu gối và mông.
• Xuất hiện các bọng nước có đường kính 2 – 3 mm ở niêm mạc má, lợi và lưỡi gây lở loét.
• Đối với trẻ sơ sinh trên mông sẽ xuất hiện các mụn lở và rộp da.
• Dấu hiệu toàn thân ở trẻ là rối loạn tri giác, mê sảng, co giật.

Hình ảnh có nội dung gây shock!! Cân nhắc trước khi xem
Click để xem

Trẻ bị bệnh tay chân miệng do EV71 gây ra nên cực kỳ nguy hiểm. Vì thế, khi thấy các triệu chứng trên, bố mẹ nên đưa trẻ đi thăm khám ngay lập tức để được chẩn đoán chính xác và có phác đồ điều trị hiệu quả.

Vì sao trẻ bị bệnh tay chân miệng?

Bệnh tay chân miệng ở trẻ em là dạng bệnh lây nhiễm, thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi. Bệnh do virus Entero với nhiều chủng loại như Coxsackie, Echo,… gây nên. Bệnh có 2 thể:

Bên cạnh Virus Coxsackie A16 và Enterovirus typ 71, một số chủng virus nhóm A khác như Coxsackie A4 – A7, A9, A10 hoặc virus Coxsackie nhóm B (B1 – B3, và B5) cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh.

Bệnh tay chân miệng ở trẻ em lây lan như thế nào?

Để biết trẻ em bị tay chân miệng có nguy hiểm không, chúng ta cần tìm hiểu về con đường lây truyền của bệnh trước. Virus tai chân miệng có khả năng lây lan từ người sang người vô cùng nhanh chóng, thông qua đường miệng, nước bọt, phân, dịch tiết mũi và họng của bệnh nhân. Trong giai đoạn ủ bệnh (tuần đầu tiên) người bệnh có khả năng phát tán virus. Tuy nhiên, thời gian lây nhiễm vẫn có thể tiếp tục kéo dài.

Những đường lây truyền virus gây bệnh tay chân miệng gồm có:

• Tiếp xúc trực tiếp với người nhiễm bệnh.
• Lây gián tiếp bằng việc hít, nuốt phải các dịch tiết, nước bọt của người bệnh khi ăn uống chung hay sử dụng chung đồ, ho, hắt hơi và nói chuyện.
• Tiếp xúc trực tiếp với dịch của mụn nước, bọng nước, phân của người bệnh.
• Trẻ lành cầm nắm đồ chơi, chạm vào các vật dụng của trẻ bệnh.
• Lây qua bàn tay người chăm sóc trẻ.

Các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra ở trẻ bị tay chân miệng

Tình trạng mất nước không chỉ gặp ở trẻ bị tiêu chảy, mà nó còn xảy ra khi trẻ bị tay chân miệng. Vì bệnh có thể gây lở loét miệng, đau họng dẫn đến việc trẻ khó nuốt và lười uống nước. Bên cạnh đó là những biến chứng nghiêm trọng dù rất hiếm xảy ra khi trẻ không được điều trị bệnh kịp thời, ví dụ như:

Chăm sóc trẻ bị tay chân miệng tại nhà như thế nào đúng cách và giúp trẻ mau bình phục? Làm sao để giúp bé phòng tránh hiệu quả là thắc mắc chung của nhiều bậc phụ huynh khi mùa dịch bệnh tay chân miệng ở trẻ em hoành hành. Nếu bạn cũng đang muốn tìm giải pháp cho những vấn đề trên, vậy thì đừng bỏ qua nội dung dưới đây nhé! Sẽ rất hữu ích với bạn đấy!

Chẩn đoán bệnh tay chân miệng

Mùa hè là thời điểm nhiều dịch bệnh bùng phát mạnh mẽ, mà trẻ em là đối tượng dễ bị nhiễm nhất vì sức đề kháng còn non yếu. Một trong những nguyên nhân khiến nhiều cha mẹ “thức trắng đêm” cùng con đó chính là căn bệnh Tay chân miệng ở trẻ em.

Có thể chẩn đoán lâm sàng bệnh tay chân miệng ở trẻ em dựa trên triệu chứng và dịch tễ học:

• Yếu tố dịch tễ: Căn cứ vào vùng lưu hành bệnh, mùa, độ tuổi, số trẻ mắc bệnh trong cùng một khoảng thời gian.
• Lâm sàng: Phỏng nước điển hình ở lòng bàn chân, bàn tay, miệng, mông, gối kèm theo triệu chứng sốt hoặc không.

Chẩn đoán xác định: Bác sĩ có thể lấy mẫu phân hoặc mẫu trong cổ họng để gửi đến phòng thí nghiệm. Xét nghiệm RT-PCR hoặc phân lập có virus gây bệnh.

Cùng điểm qua một vài dấu hiệu đặc trưng của bệnh lý này:

Kiến thức chăm sóc trẻ bị tay chân miệng tại nhà

Do tính chất của bệnh tay chân miệng ở trẻ em rất dễ lây lan và việc phát tán mầm bệnh là khá dễ khi có sự tiếp xúc với nguồn bệnh cũng như khu vực phát bệnh. Vì vậy, việc chăm sóc trẻ bị tay chân miệng tại nhà nếu không được thực hiện đúng cách sẽ khiến tình trạng bệnh ngày càng nặng hơn.

Theo chia sẻ của các bác sĩ chuyên nhi khoa, đối với bệnh tay chân miệng ở trẻ em thể nhẹ, sau khi thăm khám có thể chăm sóc tại nhà như sau:

Về chế độ dinh dưỡng

Bệnh tay chân miệng ở trẻ em thường khiến cho trẻ mệt mỏi, chán ăn do các vết loét ở miệng gây đau đớn. Vì thế, mẹ nên chia nhỏ bữa ăn của con. Đồng thời cho con uống nhiều nước mát.

Thức ăn cho trẻ cần được chế biến mềm, mịn, lỏng, dễ tiêu hóa và đặc biệt là đủ chất dinh dưỡng.

Không cho trẻ ngậm ti giả (nhựa), ăn thức ăn thô cứng, đăc biệt là các loại thức ăn có vị chua, cay vì điều này sẽ khiến trẻ đau miệng và đau họng hơn.

Ngoài ra, các bậc phụ huynh cũng cần lưu ý thêm trẻ bị tay chân miệng nên ăn gì và trẻ bị tay chân miệng kiêng gì đã được Phòng khám Đa khoa Phương Nam chia sẻ trong những bài viết khác.

Sử dụng thuốc

Chỉ cho trẻ dùng thuốc hạ sốt (Paracetamol) và thuốc theo đơn của bác sĩ đã kê.

Thường xuyên cho trẻ uống nhiều nước hơn khi bị sốt.

Tại vị trí vết loét ngoài da, mẹ có thể bôi các dung dịch sát khuẩn để tránh bội nhiễm.

*** Lưu ý: Khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào bố mẹ cũng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Thực hiện vệ sinh cách ly

Cách ly trẻ bị bệnh với các trẻ khác ở chung nhà. Người lớn khi tiếp xúc, chăm sóc trẻ bị tay chân miệng tại nhà nên đeo khẩu trang y tế cho mình và cả trẻ. Sau đó nên rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng để hạn chế lây nhiễm khi tiếp xúc với trẻ khác.

Tắm rửa, vệ sinh nhẹ nhàng cho trẻ hàng ngày bằng nước sạch để tránh tình trạng bội nhiễm. Bên cạnh đó thường xuyên hướng dẫn trẻ súc miệng bằng nước muối loãng.

Các vật dụng cá nhân của trẻ như quần áo, tã lót phải được ngâm dung dịch sát khuẩn hoặc luộc lại nước sôi trước khi giặt sạch sẽ bằng xà phòng.

Đối với dụng cụ ăn uống của trẻ như bình sữa, cốc uống nước, chén ăn cơm,… cần được luộc sôi kỹ và sử dụng riêng biệt.

Ngoài việc chăm sóc trẻ tay chân miệng tốt thì bố mẹ cần theo dõi thật kỹ tình trạng bệnh của con, để phát hiện kịp thời dấu hiệu bất thường.

Khi trẻ có một trong các dấu hiệu sau: Sốt cao 39 độ C trở lên hoặc sốt cao kéo dài, quấy khóc, bứt rứt, nôn nhiều, ngủ lịm, dễ giật mình, hoảng hốt, run tay chân, chới với, đi loạng choạng, mạch nhanh, thở khó/thở nhanh, da nổi vằn,… thì phải nhập viện ngay.

Cách phòng tránh bệnh tay chân miệng cho trẻ

Thắc mắc trẻ em bị tay chân miệng có nguy hiểm không đã được giải đáp xong. Vậy cần phòng ngừa bệnh tay chân miệng bằng cách nào? Hiện nay vẫn chưa có vacxin ngăn chặn bệnh tay chân miệng.

Tuy nhiên phụ huynh vẫn có thể chủ động giúp con phòng bệnh bằng cách:

Theo các bác sĩ, bé đã từng mắc bệnh tay chân miệng vẫn có nguy cơ tái nhiễm. Trẻ sẽ tạo ra kháng thể để chống lại một loại virus nhất định khi nhiễm bệnh. Thế nên bé vẫn có thể bị nhiễm bệnh lại từ virus khác thuộc nhóm Enterovirus. Đặc biệt, bé bị nhiễm HIV, suy dinh dưỡng, suy giảm miễn dịch,… thì lại càng dễ mắc lại bệnh.