Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng 2 14, 2025

Bác sĩ tư vấn Y khoa

Bác sĩ Chuyên khoa II – Khoa Nội - Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Phương Nam

Mỗi năm, trên toàn thế giới có đến 32,4 triệu ca nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Đáng lo ngại, bệnh nhân từng bị nhồi máu cơ tim có nguy cơ tái phát và tỷ lệ tử vong cao gấp 6 lần so với những người khỏe mạnh cùng độ tuổi. Do đó, cấp cứu kịp thời và can thiệp trong “giờ vàng” giúp giảm biến chứng và giảm tỷ lệ tử vong. Vậy, nhồi máu cơ tim có di truyền không?

Mục Lục Bài Viết

1 Nhồi máu cơ tim là gì?
2 Các yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch
3 Nhồi máu cơ tim có di truyền không?
4 Các biện pháp phòng ngừa bệnh nhồi máu cơ tim

Nhồi máu cơ tim là gì?

Nhồi máu cơ tim (tiếng Anh là Myocardial infarction) là tình trạng lưu lượng máu đến một phần cơ tim bị giảm hoặc ngừng hoàn toàn bởi cục huyết khối gây tắc nghẽn động mạch vành. Nhồi máu cơ tim là một biến cố nghiêm trọng, gây thiếu máu cơ tim đột ngột và hoại tử vùng cơ tim bị thiếu máu.

Nguyên nhân gây hẹp lòng mạch vành là do quá trình tiến triển của tình trạng xơ vữa động mạch vành. Thành động mạch vành bị tổn thương và thu hẹp theo thời gian do chất béo tích tụ và mảng bám phát triển. Khi mảng xơ vữa gây tắc hoàn toàn động mạch vành sẽ khiến cơ tim bị thiếu oxy, lâu dần sẽ gây chết tế bào cơ tim và hoại tử.

*Tỷ lệ nhồi máu cơ tim ngày càng tăng ở nước Việt Nam*

Triệu chứng điển hình của nhồi máu cơ tim thường là khó thở và đau thắt ngực. Bên cạnh đó, bệnh nhân còn có thể gặp phải các triệu chứng khác như: hồi hộp, đánh trống ngực, vã mồ hôi, hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, nôn, tụt hoặc tăng huyết áp, tay chân lạnh và ẩm, hoảng sợ, lo lắng, kích thích, ngất và thậm chí là đột tử.

Các yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch

Các yếu tố nguy cơ gây bệnh tim mạch nói chung và nhồi máu cơ tim nói riêng thường được chia thành 3 nhóm: yếu tố nguy cơ chính, yếu tố nguy cơ có thể thay đổi và yếu tố nguy cơ góp phần. Việc nhận biết các yếu tố nguy cơ này giúp chúng ta có thể kiểm soát và giữ chúng ở mức thấp, từ đó phòng ngừa sớm nhồi máu cơ tim.

Yếu tố nguy cơ chính

Những yếu tố nguy cơ này không thể thay đổi được và làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim mạch, bao gồm:

Tuổi tác: Tuổi càng cao thì nguy cơ mắc bệnh tim mạch càng lớn. Phần lớn các trường hợp tử vong do bệnh tim mạch vành xảy ra ở người trên 65 tuổi.
Giới tính: Đàn ông có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn và thường xảy ra sớm hơn so với phụ nữ.
Di truyền: Những người có cha mẹ mắc bệnh tim mạch có nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành cao hơn so với người bình thường.
Chủng tộc: Người Mỹ gốc Phi và gốc Á có xu hướng bị tăng huyết áp nghiêm trọng hơn và có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn so với người gốc Âu. Điều này cũng liên quan đến tỷ lệ béo phì và tiểu đường cao hơn ở các nhóm chủng tộc này.

Những yếu tố nguy cơ có thể thay đổi

Những yếu tố nguy cơ này có thể được cải thiện, điều trị hoặc kiểm soát bằng cách thay đổi lối sống hoặc sử dụng thuốc, bao gồm:

Hút thuốc lá: Những người hút thuốc lá có nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành cao hơn đáng kể so với người không hút thuốc.
Cholesterol máu cao: Nồng độ cholesterol trong máu có thể bị ảnh hưởng bởi tuổi tác, giới tính, yếu tố di truyền và chế độ ăn uống. Mức cholesterol máu cao làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành.
Tăng huyết áp: Tăng huyết áp làm tăng gánh nặng cho tim, dẫn đến cơ tim dày lên và cứng hơn. Tình trạng này cũng làm tăng nguy cơ đột quỵ, suy thận, nhồi máu cơ tim và suy tim sung huyết. Đặc biệt, khi tăng huyết áp đi kèm với các yếu tố nguy cơ khác như hút thuốc lá, béo phì, cholesterol máu cao và tiểu đường, nguy cơ xảy ra nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ sẽ cao hơn đáng kể.
Ít vận động thể lực: Ít vận động thể chất là một yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch. Hoạt động thể lực đều đặn với cường độ hợp lý có thể giúp kiểm soát lượng cholesterol trong máu, giảm huyết áp, kiểm soát bệnh tiểu đường, giảm cân và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như đột quỵ, nhồi máu cơ tim và suy tim.
Thừa cân – béo phì: Người thừa cân hoặc béo phì, đặc biệt là khi kết hợp với các yếu tố nguy cơ khác, có thể giảm cân để giảm các yếu tố nguy cơ như đường huyết, triglyceride, và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch vành.
Tiểu đường: Bệnh đái tháo đường làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim mạch, ngay cả khi đã kiểm soát tốt nồng độ glucose trong máu.

Yếu tố nguy cơ góp phần

Những yếu tố nguy cơ này có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tuy nhiên, tỉ lệ và mức độ ảnh hưởng của chúng vẫn chưa được xác định rõ ràng, bao gồm:

Căng thẳng: Phản ứng của cơ thể với những căng thẳng trong cuộc sống có thể góp phần làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim.
Rượu bia: Việc tiêu thụ quá nhiều rượu bia có thể dẫn đến tăng huyết áp, bệnh cơ tim, tăng nguy cơ đột quỵ và ung thư.
Chế độ ăn uống: Một chế độ ăn giàu cholesterol có thể góp phần vào sự hình thành và tích lũy mảng xơ vữa trong lòng động mạch vành.

Nhồi máu cơ tim có di truyền không?

Nhồi máu cơ tim là một biến cố tim mạch phổ biến ở Việt Nam, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và gây ra những hậu quả, biến chứng nặng nề cho người bệnh. Do đó, không ít người lo lắng và đặt câu hỏi liệu rằng “nhồi máu cơ tim có di truyền không?” khi có người thân trong gia đình gặp phải tình trạng này.

*Nhồi máu cơ tim không được xem là một bệnh, nên khả năng di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác là không có.*

Nhồi máu cơ tim là một biến cố tim mạch, thường là hậu quả của các bệnh như xơ vữa động mạch vành, tăng huyết áp, thiếu máu cơ tim, huyết khối và suy tĩnh mạch. Tuy nhiên, nhồi máu cơ tim có yếu tố gia đình, tức là những người có bố mẹ hoặc anh chị em mắc bệnh tim mạch sớm có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Chính vì vậy, người thân trong gia đình bị nhồi máu cơ tim, các thành viên còn lại nên chủ động kiểm tra sức khỏe tim mạch, xét nghiệm mỡ máu và tầm soát đái tháo đường để đánh giá các yếu tố nguy cơ. Việc này giúp phát hiện sớm tình trạng xơ vữa động mạch, rối loạn lipid máu, từ đó có biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Các biện pháp phòng ngừa bệnh nhồi máu cơ tim

Trong một số trường hợp, lần đầu tiên xảy ra nhồi máu cơ tim có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng như tàn tật hoặc thậm chí dẫn đến tử vong. Để phòng ngừa nhồi máu cơ tim, người bệnh cần có những điều chỉnh phù hợp trong lối sống, bao gồm:

Các biện pháp phòng ngừa bệnh nhồi máu cơ tim

Chế độ dinh dưỡng tốt cho tim mạch: Để tăng cường sức khỏe tim mạch, nên ưu tiên các loại thực phẩm như trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt, cá, thịt nạc, các loại hạt và dầu oliu. Đồng thời, cần hạn chế tiêu thụ thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh, đồ ngọt, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ vì chúng góp phần hình thành và tích tụ mảng xơ vữa trong mạch máu. Ngoài ra, việc hạn chế muối trong chế độ ăn, không quá một thìa cà phê muối mỗi ngày, là rất quan trọng vì ăn mặn là yếu tố nguy cơ làm tăng huyết áp.
Hoạt động thể lực: Tập thể dục đều đặn từ 30 đến 45 phút mỗi ngày giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, giảm cholesterol xấu và giảm huyết áp. Bạn có thể lựa chọn các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, yoga hoặc thiền.
Duy trì cân nặng hợp lý: Tình trạng thừa cân hoặc béo phì sẽ gây thêm áp lực cho tim mạch. Việc giảm chỉ 5-10% cân nặng cũng có thể giúp giảm huyết áp, cholesterol và giảm nguy cơ mắc bệnh mạch vành.
Bỏ thuốc lá: Chất nicotin trong thuốc lá làm co mạch máu, tăng huyết áp, tăng nhịp tim và làm tăng khả năng hình thành cục máu đông, gây tắc nghẽn động mạch và dẫn đến nhồi máu cơ tim.
Ổn định huyết áp: Huyết áp càng cao thì áp lực lên thành động mạch càng lớn. Theo thời gian, huyết áp cao có thể gây xơ vữa động mạch. Do đó, khi chỉ số huyết áp cao hơn mức bình thường, bạn nên đi khám để được điều trị kịp thời.
Kiểm soát đường máu: Bệnh mạch vành là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở người mắc bệnh đái tháo đường. Việc không kiểm soát tốt lượng đường trong máu có thể làm tổn thương thành mạch và dẫn đến xơ vữa động mạch.
Kiểm soát căng thẳng: Căng thẳng có thể góp phần làm tăng huyết áp và gây tổn thương thành động mạch. Do đó, hãy cố gắng kiểm soát căng thẳng trong cuộc sống bằng cách giảm áp lực công việc, dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, tập thiền, yoga, hoặc đi du lịch cùng người thân.
Hạn chế rượu bia: Bia rượu chứa lượng calo khá cao, đặc biệt là các loại bia có ga và rượu ngọt. Khi tiêu thụ quá nhiều, lượng calo dư thừa sẽ tích tụ thành mỡ, gây tăng cân và béo phì, tăng huyết áp và suy tim.

Trên đây là những thông tin giải đáp thắc mắc “Nhồi máu cơ tim có di truyền không?”. Nếu trong gia đình, đặc biệt là bố mẹ hoặc anh chị, có tiền sử mắc bệnh tim mạch từ sớm, thì nguy cơ mắc nhồi máu cơ tim ở các thành viên khác cao hơn. Vì vậy, người có tiền sử gia đình mắc các bệnh tim mạch cần chú ý đến lối sống lành mạnh và theo dõi sức khỏe định kỳ.

Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Đánh giá bài viết

Bài viết này có hữu ích với bạn không?

83 lượt đọc

Giờ làm việc

Thứ 2 - Chủ Nhật

Thời gian: 07h00p - 18h00p

Nhồi máu cơ tim có di truyền không? Nguyên nhân & cách phòng bệnh!

Nhồi máu cơ tim là gì?